Περί της Διεπιστημονικής Συσκέψεως
"Περί συζυγίας και τεκνογονίας"

Ἐν Ἀθήναις τῇ 18ῃ Δεκεμβρίου 2002

Ὁλοκληρώθηκαν τό ἑσπέρας τοῦ Σαββάτου 14 Δεκεμβρίου ἐ.ἔ οἱ ἐργασίες τῆς Διεπιστημονικῆς Συσκέψεως "Περί συζυγίας καί τεκνογονίας" ἡ ὁποία διοργανώθηκε ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τήν εὐθύνη τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Γάμου, Οἰκογενείας, Προστασίας Παιδιοῦ καί Δημογραφικοῦ Προβλήματος. Ἑβδομήντα περίπου σύνεδροι Ἐπίσκοποι, Κληρικοί, Θεολόγοι, Πανεπιστημιακοί Καθηγηταί, Ἰατροί, Βιολόγοι, Νομικοί, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Δημογράφοι κλπ. προσπάθησαν νά ἐρευνήσουν ἀπό ὅλες τίς πλευρές του τό ἀκανθῶδες αὐτό θέμα.

Μετά ἀπό σύντομη προσφώνηση τοῦ Προέδρου τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου, ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ μέ ἐμπνευσμένη προσλαλιά του ἐκήρυξε τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τῆς Διεπιστημονικῆς Συσκέψεως.

Ὁ Μακαριώτατος ἀνεφέρθηκε στήν Θεολογία τοῦ Γάμου καί τῆς συζυγίας ἑρμηνεύοντας τό κείμενο τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου, ἐτόνισε ὅτι τό νόημα τοῦ Γάμου δέν φανερώνεται μόνον στήν τεκνογονία, ἀλλά ἐπίσης καί ἐξ ἴσου, κατά πολλούς δέ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας κυρίως, στό κατά πόσον οἱ δύο μνηστευμένοι κατόρθωσαν νά εἶναι καί νά μείνουν ζεῦγος, ζωσμένοι στόν πνευματικόν καί ζωοδότη ζυγό τοῦ Γάμου, ἐτόνισε ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ προσδιορίζει τήν τεκνογονία τῶν ἀνθρώπων ὄχι ὡς ἕνα ἁπλό βιολογικό γεγονός, ὄχι ὡς μιά ἁπλή διαδικασία ἀναπαραγωγῆς τοῦ εἴδους ἀλλ'ὡς πράξη μετάδοσης τῆς ἀθανάτου ψυχῆς, τῆς ζώσης ψυχῆς, ἀναφερόμενος δέ τέλος στήν ὑπογεννητικότητα ἡ ὁποία μαστίζει τήν κοινωνία μας ἐχαρακτήρισε τό δημογραφικό πρόβλημα ὡς ἕνα ἀπό τά σοβαρότερα προβλήματα πού ἀντιμετωπίζουμε ὡς κοινωνία γιά τό ὁποῖο ὑπάρχουν ὅμως λύσεις, ὅπως μεταξύ τῶν ἄλλων ἀποδεικνύει τό πρόγραμμα τῆς Ἐκκλησίας γιά τό τρίτο παιδί στή Θράκη.

Κατά τήν πρώτη Συνεδρία τῆς ὡς ἄνω Συσκέψεως τῆς ὁποίας προήδευσε ὁ Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Ἐμμανουήλ Περσελῆς εἰσηγήθηκαν ὁ Ἀρχιμανδρίτης κ. Ἱερεμίας Φούντας τό θέμα "Συζυγία καί Τεκνογονία κατά τήν Ἁγία Γραφή καί τούς Πατέρες", ὁ Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Ἀπόστολος Νικολαΐδης τό θέμα "Ἀρχές καί κριτήρια ὀρθοδόξου ἤθους γιά μιά ὑπεύθυνη πατρότητα καί μητρότητα", ὁ Δρ. Θεολογίας κ. Βασίλειος Φανάρας τό θέμα "Ἡ θέσις τῶν Ὀρθοδόξων καί τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν καί τῶν Θρησκειῶν γιά θέματα τεκνογονίας".

Κατά τήν ἑπομένη δευτέρα ἡμέρα οἱ ἐργασίες τῆς Συσκέψεως ξεκίνησαν μέ τό Στρογγυλό Τραπέζι τό ὁποῖο εἶχε σάν θέμα "Προσεγγίσεις τῶν προβλημάτων τῆς τεκνογονίας:Πολιτικοοικονομικές, Δημογραφικές, Νομικές καί Κοινωνικές παράμετροι". Τό στρογγυλό τραπέζι συγκρότησαν ἡ κ. Χάρις Συμεωνίδου, Δημογράφος-Ἐρευνήτρια ΕΚΚΕ, ἡ κ. Ἰσμήνη Κριάρη-Κατράνη, Ἀναπλ. Καθηγήτρια τοῦ Παντείου Πανεπιστηαμίου καί ἡ κ. Χριστίνα Βάγια, Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ἐργασἰας τῶν ΤΕΙ Ἀθηνῶν, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Ἀλεξάνδρου Σταυρόπολου. Ἡ πρωϊνή Συνεςδρία ὁλοκληρώθηκε μέ τήν εἰσήγηση τοῦ κ. Κωνσταντίνου Καρακόλη Δρ. Θεολογίας μέ θέμα "Ἐρωτήματα καί ἀπορίες ἑνός λαϊκοῦ μέλους τῆς Ἐκκλησίας".

Τῆς ἀπογευματινῆς Συνεδρίας προήδρευσε ὁ Πρωτοπρεσβύτερος κ. Βασίλειος Θςρμός, Παιδοψυχίατρος καί ἔγιναν εἰσηγήσεις ἀπό τόν Ὁμότιμο Καθηγητή τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Κωνσταντίνο Σέκερη μέ θέμα "Σύγχρονα βιοϊατρικά δεδομένα τῆς τεκνογονίας" καί ἀπό τόν κ. Δημήτριο Καραγιάννη, Παιδοψυχίατρο καί Θεραπευτή οἰκογένειας μέ θέμα "Ψυχολογικές διαστάσεις καί ἐπιπτώσεις τῆς τεκνογονίας στή λειτουργία τοῦ ζεύγους καί τῆς Οἰκογένειας".

Ἡ τελευταία εἰσήγηση ἔγινε ἀπό τόν Πρωτοπρεσβύτερο κ. Κωνσταντίνο Καραϊσαρίδη Λέκτορα τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μέ θέμα "Ὁ Πνευματικός ἐνώπιον τῶν προβλημάτων τῆς τεκνογονίας". Στό τέλος ὁ πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος, εὐχαρίστησε τούς εἰσηγητάς καί τούς συνέδρους διά τή συμμετοχή τους καί ἐνημέρωσε ὅτι ἡ Συνοδική Ἐπιτροπή θά ἐπεξεργασθῆ τά πορίσματα καί τίς προτάσεις πού προκύπτουν ἀπό τή Διεπιστημονκή Σύσκεψη.

Ἀπό τίς εἰσηγήσεις τῶν ἐκλεκτῶν εἰσηγητῶν διετυπώθησαν οἱ κάτωθι προτάσεις οἱ ὁποῖες θά τύχουν περαιτέρω μελέτης.

Σύμφωνα μέ τήν Ἁγία Γραφή καί τήν πατερική παράδοση ὁ γάμος ἀποτελεῖ κοινωνία προσώπων πού ἔχει ὡς κύριο σκοπό τήν ἀμοιβαία συμπλήρωση καί τελείωση τους. Ἡ τεκνογονία δέν εἶναι ὁ ἀποκλειστικό σκοπός τοῦ Γάμου ἀλλά ὁ γλυκύς καί θαυμαστός καρπός του. Οἱ Πατέρες δέν παρέχουν μιά ἀποκλειστική γραμμή, ἕνα πάγιο τύπο περί τῶν σχέσεων τῶν συζύγων.

Πατρότητα καί Μητρότητα εἶναι θεόσδοτοι ρόλοι γιά τήν οἰκοδομή τῆς οἰκογένειας, τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς κοινωνίας. Γεννιοῦνται μυστηριακά στήν Ἐκκλησία καί δραστηριοποιοῦνται ὡς λειτουργικά χαρίσματα στά ὅρια τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Πατρότητα καί Μητρότητα δέν ἐξαρτῶνται ἀπό τόν ἀριθμό τῶν παιδιῶν. Ὡστόσο ἡ ὑπεύθυνη πατρότητα καί ἡ ὑπεύθυνη μητρότητα κρίνονται ἀπό μιά πιθανή ἀνεύθυνη σχέση ἀπέναντι στό κεφάλαιο τῆς τεκνογονίας.

Διεφάνη ἡ πολυπλοκότητα τῶν ζητημάτων τά ὁποῖα σχετίζονται μέ τίς ἐξελίξεις στόν τομέα τῆς βιοϊατρικῆς τεχνολογίας διά τῶν ὁποίων δημιουργοῦνται νέες συνθῆκες διά τήν ἀπόκτηση παιδιῶν καθώς καί ἡ ἀνάγκη ἐπαρκοῦς ἐνημερώσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν στελεχῶν.

Ὑπεγραμίσθη ὁ καθοριστικός ρόλος πού διαδραματίζει μιά ὑγιής συζυγική σχέση στήν ἐπιτυχημένη ἄσκηση τῆς πατρότητα καί τῆς μητρότητας. Ὁ ἐρχομός ἑνός παιδιοῦ μπορεῖ νά δέσει περισσότερο τούς συζύγους ἤ νά τούς ἀπομακρύνει ἀνάλογα μέ τό πόσο φροντίζουν τόν δικό τους σύνδεσμο.

Ἐπί τοῦ θέματος τοῦ σχεδίου νόμου περί ὑποβοηθούμενης ἀναπαραγωγῆς μεταξύ τῶν ἄλλων θεμάτων ἐτονίσθη ὅτι ἡ ἀπόκτηση παιδιῶν μέ ἕνα μόνον γονέα, βάσει κρατικῆς προβλέψεως ἀντίκειται στήν προστασία πού ὀφείλει νά ἐγγυᾶται τό κράτος στήν παιδική ἡλικία κατά τό ἄρθρο 21 τοῦ Συντάγματος καί ὅτι ἡ νομολογία κρατῶν πού διακρίνονται γιά τό φιλελεύθερο πνεῦμα τους εἶναι αὐστηρότερη στό συγκεκριμμένο σημεῖο ἀπόν αὐτήν πού ἐπιχειρεῖτε νά ἐπιβληθῆ στήν πατρίδα μας.

Δύο βασικές διαπιστώσεις πού προέρχονται ἀπό τόν χῶρο τῶν κοινωνικῶν ἐρευνῶν εἶναι πρῶτον μέν ὅτι ἡ μητρότητα εἶναι ἀνεπιθύνητη στήν ἀγορά ἐργασίας καί δεύτερον ὅτι ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν μητέρων πού ἐμπιστεύονται τά παιδιά τους σέ "ἄλλα χέρια" δηλώνουν λίγο ἤ καθόλου εὐχαριστημένες, ἐνῶ ὑπάρχει στατιστική συνάφεια μέ τό φόβο τους νά ἀποτύχουν στόν μητρικό τους ρόλο καί μέ τήν ἀπογοήτευση τους ἀπό τήν ἀποδοτικότητα τῶν παρεχομένων ὑπηρεσιῶν φύλαξης τῶν παιδιῶν στόν δῆμο ἤ ἀπό τόν Δῆμο. Τελικό ἀποτέλεσμα εἶναι τό ὅτι ἡ σημερινή προστασία τῆς Μητρότητας καί τοῦ Παιδιοῦ συνιστᾶ ὰντικίνητρο γιά τήν Γονιμότητα.

Ὁ Πνευματικός πατήρ καλεῖται νά ἀντιμετωπίσει τό θέμα τῆς τεκνογονίας ἐντός τῶν πλαισίων τοῦ Μυστηρίου τῆς Ἐξομολογήσεως μετά διακρίσεως στά πλαίσια μιᾶς ἐξατομικευμένης ποιμαντικῆς μέριμνας καί ἐπί τῇ βάσει τῆς ἀληθοῦς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας.

Διετυπώθη ἡ παράκλησις ἁρμόδιο συλλογικό ὄργανο τῆς Ἐκκλησίας νά ἀσχοληθῆ μέ τό σημαντικόν τοῦτο θέμα προκειμένου ἡ Ἐκκλησία νά ἀποκτήσει ἑνιαία φωνή ἐπί τοῦ σοβαροῦ τούτου ζητή,ματος καί νά μή λέγει ἕκαστος ἐκ τῶν πνευματικῶν πατέρων ἰδίαν γνώμην καθόσον ὑπάρχουν καί οἰκογένειαι πού κατεστράφησαν ἀπό ἀστόχους παρεμβάσεις ἐνίων ἐξ αὐτῶν, καθώς ἐπίσης νά μελετηθῆ τό ἐνδεχόμενον ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῆς Συνοδικῆς Ἐγκυκλίου τοῦ 1937 περί Τεκνογονίας.


Ἐκ τοῦ Γραφείου Τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.