Περί της εορτής του Ι.Φωτίου και των συζητήσεων κατα τη διάρκεια της συσκέψεως

Ἐν Ἀθήναις τῇ 6ῃ Φεβρουαρίου 2003


Με μεγαλοπρέπεια και εκκλησιαστική λαμπρότητα τελέσθηκαν και εφέτος οι εορτές στη μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Φωτίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Μεγάλου του και προστάτου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Χθές, Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου, τελέσθηκε Πανηγυρικός Εσπερινός στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών, στον οποίο χοροστάτησε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος με τη συμμετοχή των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών - Μελών της Ιεράς Συνόδου. Τον πανηγυρικό της ημέρας εξεφώνησε ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Νεκτάριος Παρασκευάκος, υπεύθυνος του Γραφείου Συντονισμού Υποθέσεων της Ι-ε-ράς Συ-νό-δου της Εκ-κ-λη-σί-ας της Ελ-λά-δος. Κατά τη διάρκεια του Εσπερινού τιμήθηκαν για την μακρά και καλλίκαρπο προσφορά τους στην Εκκλησία με την απο-νο-μή του πα-ρα-σή-μου της Εκ-κ-λη-σί-ας (Χρυ-σού Σταυ-ρού του Α-πο-στό-λου Παύ-λου), οι Ιεροκήρυκες : Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Φίλιππος Αβραμίδης (της Ιεράς Μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως) και Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Γαβριήλ Αθανασιάδης (της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών), Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Βασίλειος Τζοβλάς (της Ιεράς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης), Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Αθανάσιος Ρούκαλης (της Ιεράς Μητροπόλεως

Νικαίας), Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Ιγνάτιος Παπασπηλιώπουλος (της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς) και Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Βασίλειος Ζαλοκώστας (της Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης), οι Ελλογιμώτατοι Καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Αθηνών κ.κ. Νικόλαος Μητσόπουλος και Μιχαήλ Μακράκης και από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ.κ. Πρόδρομος Ακανθόπουλος και Αντώνιος Παπαδόπουλος, οι Θεολόγοι Συγγραφείς Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Ιερεμίας Φούντας (της Ιεράς Μητροπόλεως Μεγάρων και Σαλαμίνος) και ο κ. Νικόλαος Βασιλειάδης, καθώς και ο Μουσικολογιώτατος κ. Γεώργιος Σύρκας Πρωτοψάλτης στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών.


Σήμερα Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Πεντέλης, μετά τον Όρθρο και τη Συνοδική Θεία Λειτουργία, στην οποία προεξήρχε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος συλ-λει-τουρ-γού-ντων των Σε-βα-σμι-ω-τά-των Μη-τρο-πο-λι-τών Χίου κ. Διονυσίου και Άρτης κ. Ιγνατίου, πραγματοποιήθηκε στο Διορθόδοξο Κέντρο που ευρίσκεται στο χώρο της Ιεράς Μονής Πεντέλης, η καθιερωμένη κατά την ημέρα αυτή σύσκεψη των Μελών της Ιεράς Συνόδου με τους Καθηγητές και τους λοιπούς διδάσκοντες στις Θεολογικές Σχολές των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Της Συσκέψεως προΐστατο ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος. Θέμα της εφετινής συσκέψεως ήταν «Το εκκλησιαστικόν φρόνημα του Αγίου Φωτίου ως βιωματική και διαχρονική έκφρασις ορθοδόξου ήθους». Εισηγητής ήταν ο Ελλογιμώτατος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστη-μίου Αθηνών κ. Χαράλαμπος Σωτηρόπουλος.

Ο κ. Χαράλαμπος Σωτηρόπουλος στην ομιλία του μεταξύ άλλων τόνισε : "Ο ιερός Φώτιος, ο Μέγας ούτος Αρχιεπίσκοπος Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης, η λαμπρά αύτη φυσιογνωμία, η οποία εδέσποσε κατά τον ένατον αιώνα εις Ανατολήν και Δύσιν, είχεν εκκλησιαστικόν φρόνημα, το οποίον εξεδηλούτο τόσον εις την προσωπικήν ζωήν, τόσον εις τας διαπροσωπικάς του σχέσεις και επι-κοινωνίας δια του γραπτού λόγου, όσον και εις την πηδαλιουχίαν του σκάφους της Εκκλησίας και εις την διαποίμανσιν του χριστεπω-νύμου πληρώματος αυτής.

Και το φρόνημα τούτο δεν το απέκτησεν ο Άγιος Φώτιος κατά τον καιρόν της πατριαρχείας του, αλλά εκαλλιεργήθη παιδιόθεν, καθόσον εγεννήθη και ηύξανεν εν μέσῳ χριστιανών και ευσεβών γονέων.

Το ουσιώδες λοιπόν είναι ότι, αν και παραινή και συμβουλεύη, δεν παραμένει, ως άρχων, έξω από τας παραινέσεις και τας συμβουλάς, δεν παραμένει απλούς συγγραφεύς ή ρήτωρ ή διδάσκαλος, αλλά παραδειγματικός ενσαρκωτής των διδασκαλικών του λόγων. Δια τούτο δεν παραλείπει να επισημαίνῃ ότι κάθε άνθρωπος οφείλει "πάσῃ δυνάμει" να φυλάξῃ ταύτας, είτε άρχων είτε αρχόμενος, είτε νέος είτε πρεσβύτης είτε πλούσιος είτε πένης, δεν εξαιρεί λοιπόν ούτε τον εαυτόν του.

Είχεν ο Φώτιος ευγένειαν ψυχής, αλλά είχε συγχρόνως και παρρησίαν, δια τούτο και δεν εδίστασε με ευγένειαν να ελέγξῃ τον πάπαν, αφ' ενός μεν δια το ότι εδέχετο τους εκ Κωνσταντινουπόλεως αντιθεμένους εις αυτήν την Εκκλησίαν και αφ' ετέρου δια το ότι παρείχεν εις αυτούς υπεράσπισιν και προστασίαν. Ο έλεγχος ούτος ήτο ουσιώδης, καθόσον, με αυτήν την τακτικήν, ο πάπας εδράττετο της ευκαιρίας δια να αναμειχθή εις τα εκκλησιαστικά πράγματα της Ανατολής.

Ο Ιερός Φώτιος ηγωνίσθη με όλας τας πνευματικάς του δυνάμεις να τηρήσῃ ακέραιον το έργον το ανατεθέν εις αυτόν δια της αναδείξεώς του εις ηγέτην της Ανατολικής Εκκλησίας. Η εκκλησιαστική ιστορία διδάσκει ότι κατώρθωσε τούτο, γενόμενος ούτω διαχρονικός φωτοδότης του ορθοδόξου φρονήματος".

Κατακλείων τη συζήτηση ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος αφού ευχαρίστησε τους εκπροσώπους των δύο Θεολογικών Σχολών, Αθηνών και Θεσσαλονίκης, για την παρουσία τους, αναφέρθηκε στο εκκλησιαστικό φρόνημα του τιμωμένου Αγίου Φωτίου τονίζοντας ότι αυτό έχει διαχρονικές προεκτάσεις οι οποίες φθάνουν ως τις ημέρες μας. Επίσης ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας κάνοντας ειδική μνεία στον ορισμό του εκκλησιαστικού φρονήματος και στα κριτήρια αυτού, υποστήριξε ότι το εκκλησιαστικό φρόνημα προσλαμβάνεται μόνον κοντά σε ανθρώπους που το εκφράζουν στην προσωπική τους ζωή. Παράλληλα αναφέρθηκε στο επίμαχο Νομοσχέδιο περί Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως δίνοντας διευκρινήσεις περί όλων των διαδικασιών που προηγήθηκαν ώστε η Εκκλησία να πραγματοποιήσει το όραμά της, την ίδρυση δηλαδή παραγωγικών σχολών, από τις οποίες θα προέλθουν στελέχη, ικανά να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. Διαβεβαίωσε επίσης τους εκπροσώπους των Θεολογικών Σχολών ότι η Εκκλησία με την ενέργεια της αυτή δεν υποβαθμίζει το έργο των υπαρχουσών Θεολογικών Σχολών αλλά αντιθέτως σέβεται το έργο που επιτελείται σε αυτές και θεωρεί τους ιδίους συνεργάτες της Εκκλησίας. Τέλος δεσμεύτηκε, μετά από συνεννόηση με ιθύνοντες του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ότι το εν λόγω υπό ψήφιση Νομοσχέδιο περί της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης θα δοθεί και σε αυτούς, για να εκφράσουν τις θέσεις τους. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων Καθηγητής κ. Ιωάννης Κονιδάρης κατά την παρέμβασή του, επισημαίνοντας ότι στις προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων είναι να συνεργασθεί και με τους εκπροσώπους των δύο Θεολογικών Σχολών, ώστε να αρθούν οι όποιες ανησυχίες των Πανεπιστημιακών

Καθηγητών Θεολογίας για τυχόν μεταβολή του καθεστώτος των υπαρχουσών Θεολογικών Σχολών.

Παρεμβάσεις έκαναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος και οι Ελλογιμώτατοι Καθηγητές κ. Ηλίας Οικονόμου, Παν. Χριστινάκης, Ευάγγελος Θεοδώρου, Γ. Κρίπας, Χρ. Παπαδόπουλος, Γ. Γόνης και Μ. Κωνσταντίνου, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην προσφορά του τιμωμένου Αγίου Φωτίου στη ζωή της Εκλησίας.


Ἐκ τοῦ Γραφείου Τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.