Προς τον Πρόεδρο του Εμπορικού Επιμελητηρίου σχετικά με την αργία της Κυριακής

Πρός
Τόν Ἀξιότιμον
κ. Δρακούλην Φουντουκάκον.
Πρόεδρον τοῦ Ἐμπορικοῦ καί Βιομηχανικοῦ
Ἐπιμελητηρίου Ἀθηνῶν.
Ἐνταῦθα.


Ἀξιότιμε κ. Πρόεδρε,

Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς τό πλαίσιον τῆς ποιμαντικῆς μερίμνης Της δι' ὅλον τόν πιστόν Λαόν, παρακολουθεῖ μέ ἰδιαίτερον ἐνδιαφέρον καί βαθύτατον αἴσθημα εὐθύνης καί τά ζητήματα τά ὁποῖα καθημερινῶς ἀντιμετωπίζει τό εὐλαβές ποίμνιόν Της. Εἰς τά ζητήματα αὐτά πρωταρχικήν θέσιν κατέχει ἐκεῖνο τῆς ἐργασίας, καθ' ὅσον εἶναι συνδεδεμένον, κατά τρόπον ἄμεσον, μέ τό δικαίωμα τῆς δημιουργικότητος ἀλλά καί τοῦ βιοπορισμοῦ τῶν πολιτῶν. Ἡ εὐαισθησία τῆς Ἐκκλησίας εἰς τόν τομέα αὐτόν στηρίζεται εἰς τό θεόπνευστον βιβλίον τῆς Ἁγίας Γραφῆς, κατά τήν ὁποίαν ὁ Κύριος καί Θεός ἔδωσεν εἰς τόν ἄνθρωπον τήν ἐντολήν τοῦ ἐργάζεσθαι καί συγχρόνως κατωχύρωσεν τά ἐκ τῆς ἐργασίας δικαιώματά του : "εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδέ ἐσθιέτω" (Β´ Θεσσαλ., γ´ 10).

Ὡς ἐκ τούτου διά τήν ἀνάπαυσιν τῶν ἐργαζομένων ἐκ τῶν κόπων των, ἀλλά καί διά τήν ἐλευθέραν ἄσκησιν τῶν θρησκευτικῶν καθηκόντων των καθιερώθη ἀπό τόν Μάρτιον τοῦ 321 μ.Χ. ὑπό τοῦ Αὐτοκράτορος καί Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου ἡ ἡμέρα τῆς Κυριακῆς, ὡς ἡμέρα ἀργίας (Αἰκ. Χριστοφιλοπούλου, Βυζαντινή Ἱστορία, τόμος Α´, σελ. 135). Ἡ καθιέρωσις αὐτή ἐξυπηρετεῖ δύο σκοπούς :

Πρῶτον, συνιστᾶ τήρησιν τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ διά τήν ἀφιέρωσιν μιᾶς ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος ἀποκλειστικῶς εἰς τόν Θεόν: "ἕξ ἡμέρας ἐργᾷ καί ποιήσῃς πάντα τά ἔργα σου, τῇ δέ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου" (Ἐξόδου κ´ 10). Διά τόν Χριστιανικόν κόσμον ὡς ἡμέρα ἀφιερωμένη εἰς τόν Θεόν ὡρίσθη "ἡ μία τῶν Σαββάτων", ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου, ἡ Κυριακή ἡμέρα.

Δεύτερον, ἀποτελεῖ κεκτημένον δικαίωμα τῶν ἐργαζομένων, τό ὁποῖον κατεκτήθη μέ μακροχρονίους ἀγῶνας διά τήν βελτίωσιν τῆς ποιότητος τῆς ζωῆς των.

Συμφώνως πρός τά προαναφερθέντα, ἰσχύει σήμερον καί εἰς τήν Χώραν μας ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς δι' ὅλον τόν ἐργαζόμενον κόσμον.

Ἡ κατά τήν ἡμέραν τῆς Κυριακῆς ἑβδομαδιαία ἀνάπαυσις τῶν ἐργαζομένων καθιερώθη νομοθετικῶς παλαιόθεν, καί μάλιστα ἀπό τοῦ ἔτους 1909, διά τοῦ νόμου ΓΥΝΕ/1909. Μεταγενεστέρως κατωχυρώθη καί ὑπό τῆς Διεθνοῦς Συμβάσεως τῆς Γενεύης, ἡ ὁποία ἐκυρώθη εἰς τήν Ἑλλάδα διά τοῦ Ν. 2990/1922. Ἡ ἐν λόγῳ Διεθνής Σύμβασις ἔχει σήμερον ἰσχύν νομοθετικήν, βάσει τοῦ ἄρθρου 28 τοῦ Συντάγματος, καί ὡς ἐκ τούτου φρονοῦμεν ὅτι δέν εἶναι δυνατή οὐδέ ἡ διά νόμου κατάργησίς της.

Ἐπίσης, ἄν καί ἡ Κυριακή ἀργία ἐθεωρήθη ἀρχικῶς ὡς ἀργία διά λόγους ἀφορῶντας εἰς τήν ἑβδομαδιαίαν σωματικήν ἀνάπαυσιν τοῦ ἐργαζομένου, δέν εἶναι ἐντούτοις ἐκτός πραγματικότητος καί ἡ ἄποψις κατά τήν ὁποίαν, εἰς μίαν Χώραν κατοικουμένην κατά τήν συντριπτικήν πλειονότητα τῶν κατοίκων της ἀπό Χριστιανούς Ὀρθοδόξους (ἄρθρον 3 τοῦ Συντάγματος), ἡ Κυριακή ἀργία ἀποσκοπεῖ καί εἰς τήν παροχήν εἰς τούς Ὀρθοδόξους τῆς δυνατότητος ἀνεμποδίστου ἀσκήσεως τῶν θρησκευτικῶν των καθηκόντων καί εἰδικώτερον τῆς λατρείας πρός τόν Θεόν κατά τάς ἀρχάς τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Πίστεως, γεγονός τό ὁποῖον ἀποτελεῖ εἰδικήν, τήν σπουδαιοτέραν, ἴσως, ἐκδήλωσιν τοῦ δικαιώματος θρησκευτικῆς ἐλευθερίας. Καί τό δικαίωμα τοῦτο κατοχυρώνεται, ὡς γνωστόν, διά τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ Συντάγματος, τό ὁποῖον ὁρίζει, εἰς τήν παράγραφον 2 ὅτι ἡ λατρεία πρέπει νά τελῆται "ἀνεμπόδιστα".

Ἑπομένως, ἡ Κυριακή ἀργία κατοχυρώνεται, διά τήν πλειονότητα καί μάλιστα τήν συντριπτικήν τῶν κατοίκων τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου καί ὡς ἀτομικόν δικαίωμα, ἡ προσβολή τοῦ ὁποίου εἶναι ἀντισυνταγματική καί ἀνεπίτρεπτος, μή συντρέχοντος λόγου, ἐξ ὅσων ἀπό τό Σύνταγμα (ἄρθρον 13 παράγραφος 2) προβλέπονται (δημοσία τάξις, χρηστά ἤθη), ὁ ὁποῖος θά ἐδικαιολόγει τήν κατάργησίν της. Ἀντιθέτως ἐπιβάλλεται ἡ διατήρησίς της καί ἀπό τό ἄρθρον 21 παράγραφος 3 τοῦ Συντάγματος, τό ὁποῖον ὁρίζει ὅτι : "Τό Κράτος μεριμνᾶ γιά τήν ὑγεία τῶν πολιτῶν ...", ἡ δέ Κυριακή ἀργία ἔχει θεσπισθῆ καί διά τήν διατήρησιν τῆς σωματικῆς καί πνευματικῆς ὑγείας τοῦ ἐργαζομένου.

Ἄν καί ἡ Κυριακή ὡς ἀργία τῶν ἐργαζομένων κατοχυρώνεται ὡς ἀτομικόν δικαίωμα, ἐπιδιώκεται, ἐν ὄψει μάλιστα τῆς διοργανώσεως τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων εἰς τήν Ἑλλάδα τό 2004, ὡς ἐντόνως φημολογεῖται ἀπό πολλάς πλευράς καί μέ διαφόρους τρόπους, ἡ κατάργησις του. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐνδιαφέρεται ζωηρῶς, εἰς τό πλαίσιον τῆς ἀδιαπτώτου ποιμαντικῆς μερίμνης της διά τό Χριστεπώνυμον πλήρωμα, διά τό θέμα αὐτό. Κυρίως ἐνδιαφέρεται νά παρέχεται εἰς τούς ἐργαζομένους εἰς τήν Χώραν μας ὁ ἀπαιτούμενος χρόνος πρός ἀνάπαυσιν καί πρός ἐκτέλεσιν τῶν θρησκευτικῶν των καθηκόντων καί νά περιφρουρῆται τό, ἐκ τῶν πρώτων ἀλλά καί σπουδαιοτέρων κατακτήσεων τῶν ἐργαζομένων, ἀτομικόν δικαίωμα, δηλαδή τό δικαίωμα τῶν ἐργαζομένων νά ἀπολαύουν τήν ἀργίαν τῆς Κυριακῆς.

Διά τούς λόγους αὐτούς, ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν Συνεδρίαν τῆς 30ῆς Ἰουνίου ἐ.ἔ. ἀπεφάσισεν ὅπως ἐκφράσῃ τήν ἀντίθεσίν Της εἰς ἐνδεχομένην κατάργησιν τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς, σεβομένη τόν θρησκευτικόν χαρακτῆρα τῆς ἡμέρας καί ὑπερασπίζουσα τά κεκτημένα δικαιώματα τῶν ἐργαζομένων, ὡς ἔπραξεν, ἄλλωστε, καί διά τοῦ ὑπ' ἀριθμ. 405/213/31.1.2003 Συνοδικοῦ ἐγγράφου πρός τόν Ἐξοχώτατον Ὑπουργόν Ἐργασίας κ. Δημήτριον Ρέππαν.

Ἐπειδή, ὅμως, κατά τήν διάρκειαν τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων τοῦ 2004 ἀναμένεται νά ὑπάρξῃ ἡ ἀνάγκη τῆς λειτουργίας τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων διά χρόνον περισσότερον ἀπό τόν καθιερωμένον, ἐξ αἰτίας τῆς παρουσίας εἰς τήν Χώραν ἡμῶν μεγάλου ἀριθμοῦ ἐπισκεπτῶν, οἱ ὁποῖοι, ἐνδεχομένως, θά ἐπιθυμοῦν νά πραγματοποιήσουν ἐμπορικάς συναλλαγάς, ἡ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, εἰς τό πλαίσιον τῆς μερίμνης Της καί διά τήν βελτίωσιν τῆς ἀναμενομένης ἀγοραστικῆς κινήσεως τῶν ὡς ἄνω καταστημάτων, ἐπιθυμεῖ νά εὑρεθῇ ἡ καλυτέρα δυνατή λύσις, ἡ ὁποία, ὅμως, θά σέβεται καί θά διαφυλάσσῃ τόν θρησκευτικόν χαρακτῆρα τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς.

Ταῦτα γνωρίζοντες εἰς ὑμᾶς εἴμεθα βέβαιοι ὅτι μέ τήν σύνεσιν καί τήν εὐθυκρισίαν, ἡ ὁποία διακρίνει ὑμᾶς, θά ἐνεργήσετε τά δέοντα προκειμένου νά ἀποτρέψετε πᾶσαν παρέκκλισιν ἀπό τά τεθεσπισμένα καί τά παγιωθέντα.

Ἐπί δέ τούτοις ἐπικαλούμενοι ἐφ' ὑμᾶς καί τά ἀγαθά ἔργα ὑμῶν πλουσίαν τήν εὐλογίαν τοῦ Κυρίου, διατελοῦμεν μετ' εὐχῶν πατρικῶν.


Ὁ Ἀρχιγραμματεύων.

† Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Σκλήφας.