|
ΕΙΣΗΓΗΣΙΣ
εἰς τὴν Σύνοδον τῆς Σεπτῆς ῾Ιεραρχίας
τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος,
συγκληθείσης ἐκτάκτως
ἀπὸ 4ης ἕως 6ης Νοεμβρίου 2003.
τοῦ Μητροπολίτου
Καισαριανῆς, Βύρωνος καὶ ῾Υμηττοῦ
Δανιὴλ.
«῾Ιστορικὴ ἀνασκόπησις
τῆς διευθετήσεως τοῦ θέματος
τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως
τῶν ῾Ιερῶν Μητροπόλεων τῶν λεγομένων Νέων Χωρῶν,
ἥτις ὡδήγησεν εἰς τὴν ἔκδοσιν
τῆς Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς Πράξεως τοῦ 1928.»
7. Τὰ ἀντικανονικὰ
τῆς Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς Πράξεως.
Περὶ τὴν ἀντικανονικότητα τῆς Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς Πράξεως ἔχομεν, ἵνα παρατηρήσωμεν ὅτι·
1. Τὴν ἀντικανονικότητα τῆς διευθετήσεως τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως τῶν ῾Ιερῶν Μητροπόλεων τῶν «Νέων Χωρῶν» δὲν ἠρνήθησαν οὔτε οἱ ἐμπνευστὲς καὶ εἰσηγητὲς αὐτῆς, ὡς ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος ᾿Αθηνῶν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος καὶ ἡ ῾Ελληνικὴ Κυβέρνησις.
2. Τὴν ἀντικανονικότητα τῆς γνωστῆς διευθετήσεως ἀνέπτυξεν δι᾿ ἐπιχειρημάτων ἡ ῾Ιερὰ Σύνοδος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, εἰς τὸ ὑποβληθὲν τῇ Βουλῇ τῶν ῾Ελλήνων ὑπόμνημα, ἀναιροῦσα μάλιστα καὶ τὴν ὑπὲρ τῆς κανονικότητος αὐτῆς ἐπιχειρηματολογίαν τῆς Κυβερνήσεως, ὡς ἐκτίθεται εἰς τὴν Εἰσηγητικὴν ῎Εκθεσιν τῆς Κοινοβουλευτικῆς ᾿Επιτροπῆς ἐπὶ τῆς Παιδείας.
3. ῾Ως πρὸς τὴν ἐπίκλησιν τοῦ λθ´ Κανόνος τῆς Πενθέκτης παρατηροῦμεν, ὅτι τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον δι᾿ ᾿Εγκυκλίου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Μελετίου τοῦ Μεταξάκη ,τῆς 19ης ᾿Ιανουαρίου 1923, παρήγγειλεν εἰς τοὺς πρόσφυγες ᾿Αρχιερεῖς, ὅτι πρέπει νὰ ἀναγνωρίσουν τὶς τοπικὲς ᾿Εκκλησιαστικὲς ᾿Αρχές, ὅτι ἀποξενώνονται τοῦ ποιμνίου των, ἐν ᾧ ἄλλα προβλέπει ὁ ρηθεὶς Κανών. ῾Ο Κανὼν ἐπιτρέπει τὴν διατήρησιν τῶν πνευματικῶν δικαιωμάτων τοῦ πρόσφυγος ᾿Αρχιερέως Κύπρου καὶ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἐντὸς τῆς ᾿Επαρχίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως. ῾Η ᾿Εγκύκλιος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου παραγγέλλει τὴν ἀποξένωσιν τῶν προσφύγων ᾿Αρχιερέων ἐκ τῶν δικαιωμάτων αὐτῶν.
Συμφώνως μὲ τὴν ᾿Εγκύκλιον Αὑτοῦ, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἔδει νὰ ἀποξενωθῆ τῶν δικαιωμάτων αὐτοῦ πλήρως ἐκ τῶν παραχωρουμένων ᾿Επαρχιῶν Αὑτοῦ.
᾿Ιδοὺ ἡ ᾿Εγκύκλιος·
«᾿Αριθμ. Πρωτ. 378
Διεκπ. 189
Πᾶσι τοῖς ἀγαπητοῖς ἐν Χριστῷ ἀδελφοῖς καὶ συλλειτουργοῖς, Μητροπολίταις καὶ ᾿Επισκόποις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου.
᾿Επειδὴ μετὰ τὴν ὁμαδικὴν μετανάστευσιν τῶν ὀρθοδόξων πληθυσμῶν τῆς ᾿Ασίας καὶ τῆς Α. Θρᾴκης, ἐνδέχεται ἵνα ἀναφυῶσιν ἀπορίαι ὅσον ἀφορᾷ εἰς τὴν κανονικὴν θέσιν καὶ σχέσιν αὐτῶν, ποιμένων τε καὶ ποιμνίου, πρὸς τὸν ᾿Επίσκοπον τῆς ᾿Επαρχίας, ἐν ᾗ οὗτοι φιλοξενοῦνται, ἐξ ἀποφάσεως παρέχονται διὰ τῆς παρούσης Πατριαρχικῆς ἡμῶν καὶ Συνοδικῆς ᾿Εγκυκλίου αἱ ἀκόλουθοι ὁδηγίαι·
Α´.) Τῆς ὑπάρξεως μιᾶς μόνον ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς ἐν ἑκάστῃ ἐπισκοπῇ ἀποτελούσης βάσιν θεμελιώδη τοῦ κανονικοῦ τῆς ᾿Εκκλησίας διοικητικοῦ συστήματος, εὔδηλον ὅτι, ὁ πρόσφυξ ᾿Αρχιερεύς, δὲν δύναται ἵνα ἔχῃ ἄλλην θέσιν καὶ ὑπόστασιν ἐν τῇ ξένῃ ᾿Επαρχίᾳ ἢ τὴν τοῦ ἰδιωτεύοντος καὶ φιλοξενουμένου ᾿Αρχιερέως. Διὸ καὶ προκειμένου περὶ τελέσεως τῆς θείας λειτουργίας ἢ ἄλλης ἱεροπραξίας ὀφείλει οὗτος ἵνα λαμβάνῃ πάντοτε, κατὰ τὴν τάξιν, τὴν ἄδειαν τοῦ κανονικοῦ ᾿Επισκόπου τῆς ᾿Επαρχίας.
Β´.) Φανερὸν ἐπίσης ὅτι ὁ πρόσφυξ ᾿Αρχιερεὺς στερεῖται πάσης ἐνεργοῦ κανονικῆς ἐξουσίας ἐπὶ τῶν χριστιανῶν αὐτοῦ τῶν καταφυγόντων εἰς τὴν αὐτὴν ἢ καὶ ἄλλην ἐπισκοπικὴν περιφέρειαν, ἐξαιρουμένης μόνον τῆς περιπτώσεως, καθ᾿ ἣν πρὸς διευκόλυνσιν τῶν ἐνδιαφερομένων ἐπαρχιωτῶν αὐτοῦ δύναται οὗτος ἵνα ἐκδίδῃ τὰ ἀναγκαιοῦντα αὐτοῖς πιστοποιητικὰ ἐλευθερίας γάμου, ταὐτότητος καὶ εἴτινος ἄλλου σχετικοῦ. ᾿Εκεῖνο ὅμως τὸ ὁποῖον εἰδικῶς δύναται ἵν᾿ ἀποτελέσῃ τὸ ἔργον καὶ τὴν ἐνασχόλησιν τοῦ πρόσφυγος ᾿Αρχιερέως εἶναι ἡ μέριμνα αὐτοῦ ὑπὲρ τῶν προσφύγων χριστιανῶν αὐτοῦ, συνισταμένη εἰς τὰς ἑκάστοτε ἐνεργείας παρά τε τῇ Κεντρικῇ Κυβερνήσει καὶ ταῖς ἐπιτοπίοις ἀρχαῖς ὑπὲρ τῆς θεραπείας τῶν ὑλικῶν τῶν προσφύγων ἀναγκῶν καὶ τῆς δυνατῆς βελτιώσεως τῆς θέσεως αὐτῶν.
Καὶ ταῦτα μὲν οὕτως.
῾Η δὲ τοῦ Θεοῦ χάρις καὶ τὸ ἄπειρον ἔλεος εἴη μετὰ τῆς ὑμετέρας ῾Ιερότητος.
α³κγ´
Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Καισαρείας Νικόλαος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Κυζίκου Καλλίνικος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Νικαίας Βασίλειος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Χαλκηδόνος Γρηγόριος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Ρόδου ᾿Απόστολος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Κορυτσᾶς ᾿Ιωακείμ ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Βάρνης Νικόδημος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Δυρραχίου ᾿Ιάκωβος ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Βελεγράδων ᾿Ιωακείμ ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.
῾Ο Μετρῶν καὶ ᾿Αθύρων ᾿Ιωακείμ ἐν Χριστῷ ἀγαπητὸς ἀδελφός.»
4. ᾿Επιτραπείτω ἡμῖν, ἵνα παρατηρήσωμεν, ὅτι τὸ κανονικὸν μόρφωμα τῆς Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς Πράξεως ἀντίκειται εἰς δύο κανονικὲς ἀρχές.
α) ῞Οτι μία ἐκκλησιαστικὴ ᾿Αρχὴ ἀναγνωρίζεται εἰς μίαν ἑκάστην ᾿Επαρχίαν κατὰ τοὺς ῾Ιεροὺς Κανόνες.
῾Αγίων ᾿Αποστόλων·
Κανὼν λε´· «᾿Επίσκοπον μὴ τολμᾶν ἔξω τῶν ἑαυτοῦ ὅρων χειροτονίας ποιεῖσθαι, εἰς τὰς μὴ ὑποκειμένας αὐτῷ πόλεις, καὶ χώρας. Εἰ δὲ ἐλεγχθείη τοῦτο πεποιηκώς, παρὰ τὴν τῶν κατεχόντων τὰς πόλεις ἐκείνας ἢ τὰς χώρας γνώμην, καθαιρείσθω καὶ αὐτός, καὶ οὓς ἐχειροτόνησεν».
Β´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου·
Κανὼν β´· «Τοὺς ὑπὲρ διοίκησιν ᾿Επισκόπους ταῖς ὑπερορίοις ἐκκλησίαις μὴ ἐπιέναι, μηδὲ συγχέειν τὰς ἐκκλησίας, ἀλλὰ κατὰ τοὺς Κανόνας, τὸν μὲν ᾿Αλεξανδρείας ᾿Επίσκοπον, τὰ ἐν Αἰγύπτῳ μόνον οἰκονομεῖν, τοὺς δὲ τῆς ᾿Ανατολῆς ᾿Επισκόπους, τὴν ᾿Ανατολικὴν μόνην διοικεῖν, φυλαττομένων τῶν ἐν τοῖς Κανόσι τοῖς κατὰ Νίκαιαν πρεσβείων τῇ ᾿Αντιοχέων ᾿Εκκλησίᾳ, καὶ τοὺς τῆς ᾿Ασιανῆς διοικήσεως ᾿Επισκόπους, τὰ κατὰ τὴν ᾿Ασιανὴν μόνον διοικεῖν, καὶ τοὺς τῆς Ποντικῆς, τὰ τῆς Ποντικῆς μόνα, καὶ τοὺς τῆς Θρᾳκικῆς, τὰ τῆς Θρᾳκικῆς μόνον οἰκονομεῖν. ᾿Ακλήτους δὲ ᾿Επισκόπους ὑπὲρ διοίκησιν μὴ ἐπιβαίνειν ἐπὶ χειροτονίᾳ, ἤ τισιν ἄλλαις οἰκονομίαις ἐκκλησιαστικαῖς. Φυλαττομένου δὲ τοῦ προγεγραμμένου περὶ τῶν διοικήσεων Κανόνος, εὔδηλον ὡς τὰ καθ᾿ ἑκάστην ἐπαρχίαν ἢ τῆς ἐπαρχίας Σύνοδος διοικήσει, κατὰ τὰ ἐν Νικαίᾳ ὡρισμένα. Τὰς δὲ ἐν τοῖς βαρβαρικοῖς ἔθνεσι τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίας οἰκονομεῖσθαι χρὴ κατὰ τὴν κρατήσασαν συνήθειαν τῶν Πατέρων».
Τῆς ἐν ᾿Αντιοχείᾳ·
Κανὼν θ´· «Τοὺς καθ᾿ ἑκάστην ἐπαρχίαν ᾿Επισκόπους εἰδέναι χρὴ τὸν ἐν τῇ Μητροπόλει προεστῶτα ᾿Επίσκοπον, καὶ τὴν φροντίδα ἀναδέχεσθαι πάσης τῆς ἐπαρχίας, διὰ τὸ ἐν Μητροπόλει πανταχόθεν συντρέχειν πάντας τοὺς πράγματα ἔχοντας, ὅθεν ἔδοξε καὶ τῇ τιμῇ προηγεῖσθαι αὐτόν, μηδέν τε πράττειν περιττὸν τοὺς λοιποὺς ᾿Επισκόπους ἄνευ αὐτοῦ, κατὰ τὸν ἀρχαῖον κρατήσαντα τῶν Πατέρων ἡμῶν Κανόνα, ἢ ταῦτα μόνα, ὅσα τῇ ἑκάστου ἐπιβάλλει παροικίᾳ καὶ ταῖς ὑπ᾿ αὐτὴν χώραις. ῞Εκαστον γὰρ ᾿Επίσκοπον ἐξουσίαν ἔχειν τῆς ἑαυτοῦ παροικίας διοικεῖν τε κατὰ τὴν ἑκάστῳ ἐπιβάλλουσαν εὐλάβειαν, καὶ πρόνοιαν ποιεῖσθαι πάσης τῆς χώρας τῆς ὑπὸ τὴν ἑαυτοῦ πόλιν, ὡς καὶ χειροτονεῖν Πρεσβυτέρους καὶ Διακόνους, καὶ μετὰ κρίσεως ἕκαστα διαλαμβάνειν, περαιτέρω δὲ μηδὲν πράττειν ἐπιχειρεῖν, δίχα τοῦ τῆς Μητροπόλεως ᾿Επισκόπου, μηδὲ αὐτόν, ἄνευ τῆς τῶν λοιπῶν γνώμης».
Γ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
Κανὼν η´· «Πρᾶγμα παρὰ τοὺς ᾿Εκκλησιαστικοὺς θεσμούς, καὶ τοὺς Κανόνας τῶν ἁγίων ᾿Αποστόλων καινοτομούμενον, καὶ τῆς πάντων ἐλευθερίας ἁπτόμενον προσήγγειλεν ὁ θεοφιλέστατος συνεπίσκοπος ῾Ρηγῖνος, καὶ οἱ σὺν αὐτῷ θεοφιλέστατοι ᾿Επίσκοποι τῆς Κυπρίων ἐπαρχίας Ζήνων, καὶ Εὐάγριος. ῞Οθεν ἐπειδὴ τὰ κοινὰ πάθη μείζονος δεῖται τῆς θεραπείας, ὡς καὶ μείζονα τὴν βλάβην φέροντα, καὶ μάλιστα, εἰ μὴ δι᾿ ἔθος ἀρχαῖον παρηκολούθησεν, ὥστε τὸν ᾿Επίσκοπον τῆς ᾿Αντιοχέων πόλεως τὰς ἐν Κύπρῳ ποιεῖσθαι χειροτονίας, καθ᾿ ἃ διὰ τῶν Λιβέλλων καὶ τῶν οἰκείων φωνῶν ἐδίδαξαν οἱ εὐσεβέστατοι ἄνδρες, οἱ τὴν πρόσοδον τῇ ἁγία Συνόδῳ ποιησάμενοι ἕξουσι τὸ ἀνεπηρέαστον καὶ ἀβίαστον οἱ τῶν ἁγίων ἐκκλησιῶν, τῶν κατὰ τὴν Κύπρον προεστῶτες, κατὰ τοὺς Κανόνας τῶν ὁσίων Πατέρων, καὶ τὴν ἀρχαίαν συνήθειαν, δι᾿ ἑαυτῶν τὰς χειροτονίας τῶν εὐλαβεστάτων ᾿Επισκόπων ποιοῦμεν. Τὸ δὲ αὐτὸ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων διοικήσεων, καὶ τῶν ἁπανταχοῦ ᾿Εκκλησιῶν παραφυλαχθήσεται, ὥστε μηδένα τῶν Θεοφιλεστάτων ᾿Επισκόπων ἐπαρχίαν ἑτέραν οὐκ οὖσαν ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τοῦ αὑτοῦ, ἤγουν τὸν πρὸ αὐτοῦ, χεῖρα καταλαμβάνειν, ἀλλ᾿ εἰ καί τις κατέλαβε, καὶ ὑφ᾿ ἑαυτὸν πεποίηται βιασάμενος, ταύτην ἀποδιδόναι, ἵνα μὴ τῶν Πατέρων οἱ Κανόνες παραβαίνωνται μηδὲ ἐν ἱερουργίας προσχήματι, ἐξουσίας τύφος κοσμικῆς παρεισδύηται, μηδὲ λάθωμεν τὴν ἐλευθερίαν κατὰ μικρὸν ἀπολέσαντες, ἣν ἡμῖν ἐδωρήσατο τῷ ἰδίῳ αἵματι ὁ Κύριος ἡμῶν ᾿Ιησοῦς Χριστός, ὁ πάντων ἀνθρώπων ἐλευθερωτής. «῎Εδοξε τοίνυν τῇ ἁγίᾳ καὶ Οἰκουμενικῇ Συνόδῳ σώζεσθαι ἑκάστῃ ἐπαρχίᾳ καθαρὰ καὶ ἀβίαστα τὰ αὐτῇ προσόντα δίκαια, ἐξ ἀρχῆς ἄνωθεν κατὰ τὸ πάλαι κρατῆσαν ἔθος, ἄδειαν ἔχοντος ἑκάστου Μητροπολίτου τὰ ἶσα τῶν πεπραγμένων πρὸς τὸ οἰκεῖον ἀσφαλὲς ἐκλαβεῖν. Εἰ δέ τις μαχόμενον τύπον τοῖς νῦν ὡρισμένοις προκομίσοι, ἄκυρον τοῦτον εἶναι ἔδοξε τῇ ἁγίᾳ πάσῃ καὶ Οἰκουμενικῇ Συνόδῳ».
῾Η ᾿Εκκλησία, χάριν αὐτῆς τῆς κανονικῆς ἀρχῆς, ἠνέχθη καὶ καὶ μετανοήσαντες πρώην αἱρετικοὺς ᾿Επισκόπους, διὰ νὰ μὴ τραυματισθῆ ἡ ἑνότης τοῦ Σώματος Αὐτῆς .
Εἰς τὸ σύστημα τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου, ἐνῷ δὲν ἀπαγορεύεται μία ᾿Εκκλησιαστκὴ ᾿Αρχὴ νὰ ἐκτείνη τὴν πνευματικὴν δικαιοδοσίαν αὐτῆς εἰς πολλὲς περιοχές, ρητῶς ἀπαγορεύεται ἡ ὕπαρξις δύο ᾿Αρχῶν εἰς μίαν ᾿Επαρχίαν.
β) ῞Οτι τμᾶται τὸ ἄτμητον τῆς πνευματικῆς ἐξουσίας, ἥτις ἀπορρέει ἐκ τοῦ Τρισσοῦ ᾿Αξιώματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἀρχιερατικοῦ, διδακτικοῦ ἢ προφητικοῦ καὶ βασιλικοῦ ἢ διοικητικοῦ. Τοῦ ἀρχιερατικοῦ καὶ διδακτικοῦ παραχωρουμένου καθ᾿ ὁλοκληρίαν, τοῦ δὲ τρίτου ἤτοι διοικητικοῦ περιοριστικῶς.
῾Η θεία Χάρις καὶ ἡ δωρεὰ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος δὲν μερίζεται.
5. Τὸ «ἐπιτροπικῶς» ἀποτελεῖ ὅλως μεμονωμένην περίπτωσιν κατὰ ἐγκύρους Κανονολόγους, ἀποδόσαντες εἰς τὸ ἐν λόγῳ Κα θεστὼς διάφορες ὀνομασίες, ὡς «ἰδιόμορφον» «ἰδιότυπον» κ.λπ.
|
|