Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Απαντητική επιστολή του Μακαριωτάτου προς στην Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους

Πρός
Τήν Ἱεράν Κοινότητα
Ἁγίου Ὄρους- Ἄθω
630 86 ΚΑΡΥΑΣ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ


Πανοσιολογιώτατοι καί Ὁσιώτατοι Πατέρες,

Ἔλαβον τήν ἀπό 17/30-12-2006 Ἀνακοίνωσιν τῆς καθ' ὑμᾶς Ἱερᾶς Κοινότητος Ἁγίου Ὄρους Ἄθω μέ προορισμόν τόν ἐκκλησιαστικόν τύπον, συνάμα δέ ἀποσκοποῦσαν, ὅπως λάβῃ γνῶσιν καί ἡ ταπεινότης μου, καί σᾶς εὐχαριστῶ διά τήν εὐγενῆ ἐκ μέρους σας χειρονομίαν τῆς ἀποστολῆς.

Ἐπειδή ἡ καρδία μου τιτρώσκεται ἐκ τῆς ἀγάπης πρός ἅπασαν τήν Ἁγιορειτικήν Κοινότητα, σεβόμενος βαθύτατα καί τόν τελευταῖον κατά τά ἀνθρώπινα κριτήρια μοναχόν, ἐπιθυμῶ νά σᾶς ὑπογραμμίσω ὀλίγα τινα, ἀφορῶντα εἰς τήν ταπεινότητά μου ἀναφορικῶς μέ τήν ἐπίσκεψίν μου εἰς Ρώμην. Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι ἀλλοία ἡ θέσις ἑνός Προκαθημένου μιᾶς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ἔχοντος γενικωτέραν εὐθύνην, καί ἑνός μοναχοῦ ἐν τῷ κελλίῳ αὐτοῦ. Γράφω τοῦτο διότι, ἐρχόμενος ἕνεκα τῆς θέσεώς μου, εἰς ἐπικοινωνίαν μέ πλειάδα συνανθρώπων μας, Ἑλλήνων καί ἀλλοδαπῶν διαφόρων θέσεων καί ἁρμοδιοτήτων, συνεχῶς δίδω τήν καλήν ἀπολογίαν ὡς πρός τήν ὅλην θέσιν καί ταυτότητα τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς παρεμβάσεώς της εἰς τό κοινωνικόν γίγνεσθαι, τό ὁποῖον δέν εἶναι τό αὐτό ὡς εἰς ἄλλας ἐποχάς. Λόγῳ τοῦ ἀνοίγματος τῶν συνόρων καί τοῦ τεραστίου μεταναστευτικοῦ ρεύματος, τοῦ φαινομένου τῆς παγκοσμιοποιήσεως ἀλλά καί τῆς τρομοκρατίας, τά ὁποῖα ἐπισυμβαίνουν εἰς τήν ἀνθρωπότητα, ὀφείλομεν ὡς ὀρθόδοξοι μέ ἀγῶνα, θάρρος καί συνέπειαν, νά δίδωμεν «παντί τῷ αἰτοῦντι λόγον περί τῆς ἐν ἡμῖν πίστεως».

Ὑπογραμμίζω, λοιπόν, εἰς τήν ἀγάπην σας ὅτι ἡ συγκεκριμένη ἐπίσκεψίς μου εἰς τό Βατικανόν δέν εἶχε στόχον οὔτε τόν θεολογικόν διάλογον οὔτε βεβαίως το Κοινόν Ποτήριον, δεδομένων τῶν ὑφισταμένων δογματικῶν διαφορῶν μας. «Ἐπακολουθοῦντες τοῖς ἴχνεσι» τῶν ἁγίων καί θεοφόρων Πατέρων μας, συνωδᾴ καί τοῖς ἱεροῖς κανόσι, οὔτε ὠμοφόριον καί ἐπιτραχήλιον ἐφορέσαμεν, οὔτε ἄλλο τι διακριτικόν καί τῆς λατρείας σύμβολον, οὔτε βεβαίως συμπροσευχήν εἴχομεν, οὔτε ἄλλο τι τό ἀπάδον τῇ κανονικῇ τάξει τῆς ἁγίας μας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐπράξαμεν.

Σκοπός τοῦ ταξιδίου ἦτο ἀφενός μέν ἡ στήριξις τῶν χριστιανικῶν ριζῶν τῆς γηραιᾶς Ἠπείρου μας ὡς ἀντίρροπον τῆς προϊούσης τάσεως πρός ἀποχριστιανισμόν της, ἀφετέρου δέ ἡ προβολή καί μαρτυρία τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας εἰς τό πνευματικόν κέντρον τῆς Δύσεως. Καί τά δύο αὐτά σημεῖα δέν εἶναι περιφρονητέα, ἰδίᾳ κατά τούς δυσχερεῖς τούτους καιρούς τῶν ποικίλων πνευματικῶν ζυμώσεων καί ἀλλοιώσεων καί ἐν ὄψει τῆς ὑπάρξεως ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων τῆς δυτικῆς χριστιανωσύνης πρός τούς ὁποίους ὀφείλομεν καί διακονίαν καί ὁμολογίαν.

Θά πρέπει νά γνωρίζῃ τις ἐπισταμένως ποῖαι πνευματικαί κοσμογονίαι συντελοῦνται κατ' αὐτάς εἰς τήν Εὐρώπην μέ τήν αὔξησιν τοῦ ἀθεϊστικοῦ ρεύματος, τοῦ μηδενισμοῦ, τοῦ ἀγνωστικισμοῦ, τοῦ νεο-ορθολογισμοῦ καί κυρίως μέ τήν ἔξαρσιν τοῦ ἰσλαμικοῦ φονταμενταλισμοῦ.

Ἀσφαλῶς καί ἀσπάζομαι ὅσα γράφετε σχετικῶς μέ τάς ἀντιχριστιανικάς ἐνεργείας τοῦ παρελθόντος οὐ μήν ἀλλά καί τῆς σήμερον, αἱ ὁποῖαι βαρύνουν τήν Δύσιν, ἀλλά πρόδηλον εἶναι ὅτι τόν δυτικόν ἄνθρωπον εἴμεθα ἐκ τῶν πραγμάτων ὑποχρεωμένοι, μέ πολλήν διακρικότητα καί μεθοδικότητα, νά τόν προσεγγίσωμεν, ἀκριβῶς λόγῳ τῆς ἀπομακρύνσεως μεγάλων μαζῶν ἐκ τοῦ ρωμαιοκαθολικοῦ καί προτεσταντικοῦ χριστιανισμοῦ ἕνεκα τῶν λαθῶν τῆς ἑτεροδοξίας. Οἱ ξένοι θεωροῦν συνήθως τόν ὀρθόδοξον ὡς «ἀνατολίτην», ὡς κάτι τό «μυστηριῶδες» ἤ προερχόμενον ἀπό τήν Ἀσίαν, ἤ ἔστω ἐκ τῆς Ρωσίας καί μόνον. Ὡμιλήσαμεν ἄραγε ἡμεῖς οἱ Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι εἰς ποῖα διεθνῆ fora ὅσον θά ἔπρεπε διά τήν Ὀρθοδοξίαν, διά τό ἄλλο ἦθος, τό φιλοκαλικόν τῆς ἁγίας παραδόσεώς μας; Προεβάλαμεν ὅσον ἔπρεπε τήν Ὀρθοδοξίαν; Τοῦτο τό θεωρῶ ὕψιστον χρέος καί ἱερώτατον καθῆκον. Εἶναι ἀδήριτος ἡ ἀνάγκη τῆς προβολῆς καί μαρτυρίας τῆς ὀρθοδόξου ἀκαινοτομήτου πνευματικότητος εἰς τήν Δύσιν. Καί αὐτό νά εἶσθε βέβαιοι ὅτι ἐπράξαμεν καί μόνον. Μοῦ ἐπροξένησεν ἰδιαιτέραν ἐντύπωσιν μέ πόσον ἐνδιαφέρον παρηκολούθουν οἱ ἑτερόδοξοι τά ὀρθόδοξα μηνύματα εἰς τό Πανεπιστήμιον τοῦ Λατερανοῦ, τό ὁποῖο λειτουργεῖ ἀπό τό ἔτος 1773 συνεχῶς, ὅπου καί ἔδωκα διάλεξιν. Ἡ δίψα αὐτῶν τῶν συνανθρώπων μας τῷ ὄντι μᾶς συνέχει, ὥστε χωρίς φανατισμούς καί ἀκρότητας νά τούς βοηθήσωμεν, τούς ἀσθενεῖς αὐτούς, «τούς ἀδυνάτους» ὅπως τό γράφετε, περί τήν πίστιν, μέ τήν ἐν ταπεινώσει καί συνέσει παρουσίαν μας.

Ὅπως καί ὑμεῖς ὑπογραμμίζετε εἰς τήν Διακήρυξίν σας, τήν μέ ἡμερομηνίαν 9/22 Ἀπριλίου 1980, εἰς τήν τρίτην παράγραφόν σας, «ὁ μετά τῶν ἑτεροδόξων διάλογος, ἐφ' ὅσον ἀποβλέπει νά πληροφορήσῃ αὐτούς περί τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ὥστε ὅταν οὗτοι καταστοῦν δεκτικοί τοῦ θείου φωτισμοῦ καί διανοιχθοῦν οἱ ὀφθαλμοί των νά ἐπανέλθουν εἰς τήν Ὀρθόδοξον Πίστιν, δέν εἶναι καταδικαστέος».

Θέλω νά καταστεῖ ἀπολύτως κατανοητόν, ὅτι δέν μετέβην εἰς Ρώμην διά τόν ἑαυτόν μου. Μετέβην ἐν διακονίᾳ, καθ' ὅτι μέ διακατέχει ἡ «ἱερά ἀγωνία», ἡ Εὐρώπη μας νά παραμείνῃ χριστιανική τώρα, τήν στιγμήν κατά τήν ὁποίαν σείονται τά θεμέλιά της. Καί ὁ ρόλος τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι τεράστιος. Αὐτό τό ὁποῖον προέβλεψεν ὁ μεγάλος βυζαντινολόγος ἱστορικός Sir St. Runciman, ὅτι ὁ 21ος αἰών θά εἶναι ὁ αἰών τῆς Ὀρθοδοξίας, ἔρχεται νῦν εἰς τό προσκήνιον.

Εἶναι καιρός, ὁ ρόλος τῆς Ὀρθοδοξίας νά καταστῇ ζωτικός καί οὐσιαστικός εἰς τό εὐρωπαϊκόν γίγνεσθαι, εἰς τά κέντρα τῶν μεγάλων ἀποφάσεων. Κατόπιν διαμαρτυρόμεθα, διατί αὐτή ἡ νομοθεσία, διατί ἡ ἄλλη. Ὅμως ἤμεθα ἐκεῖ διά νά ὁμιλήσωμε, νά ἀντιδράσωμε, νά διορθώσωμε; Δέν ἐπιτρέπεται νά ἀφήσουμε νά διαλυθῇ ὁ ἱερός θεσμός τῆς οἰκογενείας, νά ἐπέλθῃ πλήρης φιλελευθεροποίησις τῶν ἠθῶν καί καταστρατήγησις τῆς ἐννοίας τῆς ἱερότητος. Θά ὁμιλήσωμε διά τήν ἔννοιαν τοῦ προσώπου καί ὄχι τοῦ ἀτόμου, θά στηρίξωμε τήν χριστιανικήν ἄποψιν διά τάς ἐκτρώσεις, τήν εὐθανασίαν, τάς μεταμοσχεύσεις, τήν θανατικήν ποινήν, τά λεπτότατα θέματα τῶν ἐξελίξεων τῆς γενετικῆς, τά ἀνθρώπινα δικαιώματα, τήν καῦσιν τῶν νεκρῶν, τήν θρησκευτικήν διαπαιδαγώγησιν καί πολλά ἄλλα ἐπίκαιρα θέματα. Θέλομε νά μείνουν τά ἱερά σύμβολα, ὁ Σταυρός καί ἡ Εἰκών, εἰς τά σχολεῖα καί εἰς τάς δημοσίας ὑπηρεσίας, θέλομε νά ἐπικρατήσῃ ἡ καταλλαγή καί ἡ εἰρήνη μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, μακρυά ἀπό τήν βία, τήν τρομοκρατία καί τόν πόλεμο.

Παρέλκει, συνεπῶς, νά τονίσω καί αὖθις ὅτι ἡ ἐπίσκεψίς μου αὕτη δέν εἶχε σκοπόν νά διαπραγματευθῇ τι καί δή σημεῖα τῆς πίστεώς μας οὐδέ τι σχέσιν ἔχον μέ τό ἀναλλοίωτον τῆς αὐτοσυνειδησίας τῆς ἁγίας ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Μέ τήν ἰδικήν μας δυναμικήν προσεφέραμεν καί προσφέρομεν τό lux ex oriente εἰς τήν δύουσαν Δύσιν.

Διαμένοντες στερρῶς καί ἀδιακόπως εἰς τήν θεοσύστατον καί θεοσυντήρητον ἁγίαν Ὀρθόδοξον Μητέρα μας Ἐκκλησίαν, εὔχομαι ἐκ μέσης καρδίας ὅπως ὁ Δομήτωρ Κύριος χαρίζῃ εἰς πάντας ὑμᾶς δαψιλή τήν Χάριν καί τήν Εὐλογίαν Του.

Μετ' ἀγάπης καί τιμῆς