Τεύχη ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ


Τόμος ϟΕ' (2024)
Τεῦχος 1

ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου
γιὰ τὰ 100 χρόνια τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία

Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία ἐν πορείᾳ
στήν “ἄυλη πραγματικότητα” τῆς ὕστερης νεωτερικότητας
Ἀθήνα, 11-14 Ὀκτωβρίου 2023

Α΄




0. Ἐξώφυλλο
1. Ἐμπροσθόφυλλο, [1-2]
2. Περιεχόμενα, [3-6]
3. Προλογικό, [7-9]
4. Τελετὴ Ἔναρξης, Πρόγραμμα [11-12]
5. Ἀλεξάνδρου Κατσιάρα, Εἰσαγωγικὲς σκέψεις [13-15]
6. Κήρυξη τῆς Ἔναρξης τῶν 'Εργασιῶν τοῦ Συνεδρίου ἀπὸ τὴν Α.Θ.Π. τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο, [17-20]
7. Χαιρετισμὸς τῆς Α.Ε. τῆς Προέδρου τῆς Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, [21-23]
8. Χαιρετισμὸς τῆς Α.Θ.Μ. τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, [25-27]
9. Κεντρικὴ ὁμιλία Χρυσοστόμου Σταμούλη, Ἀπὸ τὸν ὑλικὸ στὸν ἄυλο κόσμο: Πῶς φθάσαμε ὣς ἐδῶ; [29-52]
10. Α΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Διαβάζοντας καὶ ἑρμηνεύοντας τὴν πατερικὴ παράδοση στὶς μέρες μας [53-54]
11. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, Ἡ ἑνότητα Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης ὡς προϋπόθεση ὀρθόδοξης ἑρμηνευτικῆς τῆς Βίβλου: Παραδοσιακὴ καὶ σύγχρονη Ἑρμηνευτικὴ σὲ διάλογο [55-72]
12. fr. Sergio Mainoldi, The Ultimate Theomachia: Patristics Struggle against Gnosticism as a Key of Understanding Contemporary Integral Transhumanism [73-84]
13. Paul Gavrilyuk, Three Twentieth-Century Retrievals of Patristic Theology: Georges Florovsky, Vladimir Lossky and Alexander Schmemann [85-94]
14. Paul Ladouceur, Tradition, Patristic Theology and Traditionalism in Modern Orthodoxy [95-114]
15. Β΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία καὶ Ἐκκλησία ἀπέναντι στὶς προκλήσεις τῆς Ἱστορίας: προδικάζει τὸ παρελθὸν τὸ μέλλον; [115-116]
16. Δημητρίου Ν. Μόσχου, Ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία στὸ πνευματικὸ τοπίο τῆς μετανεωτερικότητας [117-133]
17. Edward Siecienski, Dogmatic History as an Ecumenical Task [135-146]
18. Βασιλείου Ν. Μακρίδη, Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανισμὸς μεταξὺ Nεωτερικότητας καὶ Μετανεωτερικότητας: Κριτικὴ ἐπισκόπηση ἑνὸς πολύπλευρου θέματος [147-176]
19. Γ΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἡ ᾽Ορθόδοξη Θεολογία σήμερα [177-178]
20. Assaad Elias Kattan, Scripture/Tradition – Method – Freedom: Orthodox Theology Challenged by Hermeneutics [179-196]
21. Χαράλαμπου Βέντη, Ὀρθοδοξία καὶ ἀναστοχαστικὴ σκέψη: ἕνα ἀπόκρημνο μὰ ἐφικτὸ θεολογικὸ τόλμημα [197-215]
22. Στυλιανοῦ Τσομπανίδη, Ἡ ἀναγκαιότητα τῆς σάρκωσης: Ἡ συμβολὴ τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας στὴν οἰκουμενικὴ πορεία γιὰ μιὰ δίκαιη καὶ βιώσιμη κοινωνία [217-231]
23. Δ΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἡ Θεία Λατρεία στὴν ἐποχὴ τῆς ψηφιακῆς πραγματικότητας [233-234]
24. Basilius J. Bert Groen, Διαδραστικὸ δίκτυο 2.0 καὶ ἡ «κάτωθεν λατρεία» [235-247]
25. H.G. Maxim, Bishop of Los Angeles and Western America, Existential Truth in Virtual Communication? Exploring Metropolitan John Zizioulas’ Theological Insights [249-267]
26. π. Στεφάνου Ἀλεξόπουλου, Ἡ θεία λατρεία μεταξὺ θεολογίας, εὐσέβειας καὶ ψηφιακῆς πραγματικότητας: μερικές σκέψεις καὶ προβληματισμοί [269-286]
27. Ε΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἕνας καινούργιος «ψηφιακός» κόσμος: ποῦ εἶναι τὸ καλὰ λίαν; [287-288]
28. Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου, Ὁ θεολογικὸς λόγος μεταξὺ τῆς «ἄυλης πραγματικότητας» καὶ τοῦ ὑλισμοῦ [289-311]
29. Κωνσταντίνου Πέτσιου, Ἡ θέαση τοῦ κόσμου ὡς ὕπαρ: πρὸς μία νέα μετα-φυσική; [313-324]
30. π. Ἀναστασίου Brandon Gallaher, Θεανθρωπισμὸς καὶ ἀνθρωποθεϊσμός: Μία Ὀρθόδοξη ἀπάντηση στὸν διανθρωπισμό [325-351]
31. Στ΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Τό «κατ’ εἰκόνα» στὴν ἐποχὴ τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης καὶ τῆς ψηφιακῆς τεχνολογίας [353-354]
32. Παναγιώτη Χριστιᾶ, Ἰσχύς «τεχνητὴ νοημοσύνη» καί «ἀπόφαση» [355-367]
33. Tέλη Τύμπα, Τεχνολογία, Καπιταλισμός, Ἱστορία: Ὁ ἀσίγαστος πόθος μιᾶς τεχνητῆς νοημοσύνης, τὰ συσσωρευόμενα πάθη τῶν πλασμάτων τῆς φύσης [369-377]
34. Mariyan Stoyadinov, Technology and Alienation [379-392]
35. Ζ΄Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἐκκλησιολογικὲς προκλήσεις τοῦ μετανεωτερικοῦ κόσμου [393-394]
36. fr. Radu Bordeianu, The Ecclesiology of the Parish in the Digital Age [395-407]
37. David Heith-Stade, Beyond Autocephaly: Models of the Regional Church in the Canonical Tradition [409-432]
38. Σεβ. Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Γρηγορίου, Ἐκκλησία· ἡ «ἐξωκοσμική» φανέρωση μιᾶς ἄλλης πραγματικότητας στὴν ἔνυλη καὶ ἄυλη μετανεωτερικότητα [433-459]
39. Editorial Policy [464]
40. Ὀπισθόφυλλο


Τεῦχος 2

ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου
γιὰ τὰ 100 χρόνια τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία

Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία ἐν πορείᾳ
στήν “ἄυλη πραγματικότητα” τῆς ὕστερης νεωτερικότητας
Ἀθήνα, 11-14 Ὀκτωβρίου 2023

B΄




0. Ἐξώφυλλο
1. Ἐμπροσθόφυλλο, [1-2]
2. Περιεχόμενα, [3-5]
3. Η΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἕνας καινούργιος «ψηφιακός» κόσμος: ποῦ εἶναι τὸ καλὰ λίαν;
4. Χρήστου Τερέζη, Ὅροι ἀνάγνωσης τῶν ἀλλοτριωτικῶν παρεμβάσεων τῆς σύγχρονης τεχνολογίας στὸν προσωπικὸ καὶ στὸν συλλογικὸ βίο κατὰ τὸν Jean François Lyotard [9-26]
5. Σεβ. Μητροπολίτου Κρήνης κ. Κυρίλλου (Κατερέλου), Ὑλικὴ καὶ ψηφιακὴ πραγματικότητα στὸν κόσμο τῶν θρησκειῶν [27-41]
6. Καλλιόπης Ρηγοπούλου, Τέχνη / τεχνολογία / εἰκόνα [43-65]
7. Εἰδικὴ Διάλεξη: π. Νικολάου Λουδοβίκου, Ὁ Τεχνο-πίθηκος καὶ ἡ ἀλήθεια: εἶναι δυνατὴ μιὰ σχετικὴ ἐπανερμηνεία τῆς Ὀρθόδοξης θεολογίας σήμερα; [67-87]
8. Παράλληλη Συνεδρία Α1, Πρόγραμμα [89-90]
9. Θεοφίλου Ἀμπατζίδη, Τὸ αἴτημα τῆς ἀνθρώπινης ἀναβάθμισης ὡς πρόκληση τῆς Χριστιανικῆς ἀνθρωπολογίας [91-117]
10. Ἀχιλλέα Π. Δελλόπουλου, Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ὄχι ὡς μετα-άνθρωπος ἀλλὰ ὡς κατὰ φύσιν ἄνθρωπος ἐν Χριστῷ: Ἡ συμβολὴ τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας» [119-137]
11. Δημητρίου Κ. Χοϊλοῦ, «Δεῦτε οἰκοδομήσωμεν ἑαυτοῖς πόλιν καὶ πύργον»
12. Γεωργίου Κουννούσιη, Ὁ νεωτερικὸς ἄνθρωπος στὴν ψηφιακὴ ἐποχή: ἀνώνυμο ἄτομο ἢ ἐπώνυμο πρόσωπο; [155-170]
13. Παράλληλη Συνεδρία Α2, Πρόγραμμα [171-172]
14. Παναγιώτη Θωμᾶ, Ἀπὸ τὸ ἄυλο τῆς διαμεσολαβημένης ἐπικοινωνίας στὴν ψυχοσωματικὴ μέθεξη. Νύξεις γιὰ τὴ σημαντικότητα τῆς ἐνσάρκωσης στὸν σύγχρονο πολιτισμό [173-187]
15. Διονυσίου Σκλήρη, Συνείδηση νοημοσύνη καὶ σωματικότητα στὴ σύγχρονη ψηφιακὴ τεχνολογία: Ἀνιχνεύοντας τὸ μυστήριο τοῦ προσώπου στὴν ἐποχὴ τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης [189-209]
16. Ἰωάννη Κουτσουσίμου, Ὁ χρόνος τοῦ ἀνθρώπου ὁ «τόπος» τοῦ Θεανθρώπου [211-221]
17. Σπυρίδωνος-Ἰωάννη Βουγιουκλάκη, Ἡ Τεχνητὴ Νοημοσύνη ἀπέναντι στὴν ὀρθόδοξη προσέγγιση τῆς ἔννοιας τοῦ προσώπου [223-249]
18. Παράλληλη Συνεδρία Α3, Πρόγραμμα [251-252]
19. Κωνσταντίνου Π. Κωτσιόπουλου, Πολλαπλῆ Νεωτερικότητα; Ὕστερη Νεωτερικότητα ἢ Μετανεωτερικότητα; Κοινωνιολογικὲς καὶ θεολογικὲς ἀμφισημίες [253-262]
20. Κερασένιας Παπαλεξίου, Ἡ ἔντεχνος σοφία τῆς Ἀθηνᾶς στὸν μῦθο τοῦ Προμηθέα vs. τεχνικὸ πνεῦμα τῆς ὕστερης νεωτερικότητας [263-275]
21. Κωνσταντίνου Σιώμου, Τεχνολογίες τοῦ μέλλοντος καὶ οἱ ἐπιδράσεις τους στὴν κοινωνία καὶ τὴν ἀνθρώπινη συμπεριφορά [277-283]
22. Ioannis Xidakis, Digital Religion: Religion in the neomythological worlds of Video Games [285-301]
23. Παράλληλη Συνεδρία Α4, Πρόγραμμα [303-304]
24. Βασιλείου Τσίγκου, Ὁ ἄνθρωπος ὡς «ὅλον» στὴν ὀρθόδοξη θεολογία καὶ ζωή (ἀπάντηση στὶς προκλήσεις τῆς ψηφιακῆς ἐποχῆς) [305-322]
25. Βασιλείου Δ. Χριστοδουλάκη, Γενετικὰ σχεδιασμένη σωτηρία; Ἀπὸ τὸν Jürgen Habermas στὸν Γρηγόριο Νύσσης [323-348]
26. Μαρίας Παζάρσκη, Ὁ ἄνθρωπος ὡς δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ Τεχνητὴ Νοημοσύνη [349-365]
27. Σταύρου Φωτίου, Μία ἐκκλησιακὴ δυστοπία: τὸ ἐνδεχόμενο μιᾶς ψηφιακῆς ἐκκλησίας χωρὶς φυσικὴ παρουσία [367-379]
28. Παράλληλη Συνεδρία Α5, Πρόγραμμα [81-82]
29. Γεωργίου Στείρη, Οἱ ἀνθρωπολογικὲς προκλήσεις τοῦ μετανθρωπισμοῦ [383-399]
30. Ἰωάννη Μαστρογεωργίου, Τεχνητὴ Νοημοσύνη: μιὰ ἀπόπειρα κατανόησης... [401-406]
31. Δημητρίου Ὀρφανίδη, Homo sapiens ἢ cyborg sapiens; Τέταρτη Βιομηχανικὴ ἢ Πρώτη Βιοτεχνολογική «Ἐπανάσταση»; Ἡ ἀποσαφήνιση μιᾶς νέας μυθολογίας [407-429]
32. Editorial Policy, [432]
33. Ὀπισθόφυλλο


Τεῦχος 3

ΠΡΑΚΤΙΚΑ
Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου
γιὰ τὰ 100 χρόνια τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία

Ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία ἐν πορείᾳ
στήν “ἄυλη πραγματικότητα” τῆς ὕστερης νεωτερικότητας
Ἀθήνα, 11-14 Ὀκτωβρίου 2023

Γ΄




0. Ἐξώφυλλο,
1. Ἐμπροσθόφυλλο, [1-2]
2. Περιεχόμενα, [3-6]
3. Παράλληλη Συνεδρία Β1, Πρόγραμμα [7-8]
4. Σεβ. Μητροπολίτου Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς κ. Νικολάου, Τεχνητὴ Νοημοσύνη (ChatGPT): Βιοηθικοὶ καὶ θεολογικοὶ προβληματισμοὶ [9-28]
5. Κωνσταντίνου Ἰω. Μπελέζου, Συζητώντας μὲ μία μηχανὴ Τεχνητῆς νοημοσύνης περὶ Ὀρθοδόξου Θεολογίας [29-55]
6. Ἀπόστολου Β. Νικολαΐδη, Ἡ σύγχρονη τεχνολογία ὡς θρησκευτικὸ ὑποκατάστατο [57-68]
7. Παράλληλη Συνεδρία Β2, Πρόγραμμα [69-70]
8. Ἀντώνη Σμυρναίου, Ἐπιστημονικὸ φαντασιακὸ vs. Ὀρθόδοξη θεολογία: Σύγκλιση συνοδοιπορία ἢ ἀντίστιξη; [71-97]
9. Ἀμφιλοχίου Μήλτου, Ἡ πραγμάτωση τῆς Ἐκκλησίας στὴν ἐποχὴ τῆς ἄυλης πραγματικότητας [99-121]
10. Τριαντάφυλλου Μπολτέτσου, Ἡ Ποιμαντικὴ τῆς Ἐκκλησίας στὴν ὕστερη νεωτερικότητα [123-146]
11. Μάκη Ἀνδρονόπουλου, Ἡ ἀθέατη πλευρὰ τῆς τεχνολογίας στὸν δημόσιο χῶρο καὶ ἡ συσκότιση τῆς δημοκρατίας. Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας στὴν ἐποχὴ τῆς Τεχνητῆς Νοημοσύνης [147-154]
12. Παράλληλη Συνεδρία Β3, Πρόγραμμα [155-156]
13. Πέτρου Ἀ. Παναγιωτόπουλου, Θεολογικοὶ καὶ φιλοσοφικοὶ προβληματισμοὶ γιὰ τὴ χρήση τῶν ψηφιακῶν τεχνολογιῶν στὸ ἐνοριακὸ περιβάλλον [157-170]
14. Ἀντώνη Τουλούμη & Κατερίνας Μιχαλοπούλου, Ἡ ὀρθόδοξη λατρευτικὴ ἐμπειρία: Συνάντηση τῆς χωρικῆς καὶ χρονικῆς διάστασης τῆς σωματικότητας μὲ τὴν ἄυλη πραγματικότητα [171-185]
15. Βικτωρίας Παντερῆ, Ἡ ἐπαναφορὰ τῶν κεκοιμημένων στὴν εἰκονική – ψηφιακὴ ζωὴ ὡς «ψυχοσωματικὴ Ἀνάσταση» [187-212]
16. Παράλληλη Συνεδρία Β4, Πρόγραμμα [213-214]
17. Γεωργίου Δ. Παναγόπουλου, Ἡ δυστοπικὴ ἐσχατολογία τοῦ Ν. Φ. Φιοντόροφ καὶ ἡ σύγχρονη φουτουριστικὴ τεχνολατρία ὑπὸ ὀρθόδοξο θεολογικὸ πρῖσμα [215-232]
18. Δημητρίου Οὐλῆ, «Ὄχι χωρὶς τὸ κινητό μου»: Προλεγόμενα σὲ μία «ἐπικοινωνιακή» θεολογικὴ ἀνθρωπολογία [233-253]
19. Παράλληλη Συνεδρία Β5, Πρόγραμμα [281-282]
20. π. Αὐγουστίνου Μπαϊραχτάρη, Ἡ αὐτονόμηση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἔναντι τοῦ κεκρυμμένου Θεοῦ: Μετα-νεωτερικότητα ἐπιστημονικὴ ἐξέλιξη καὶ πίστη [255-280]
21. Ἄννας Κόλτσιου-Νικήτα, Τὰ κείμενα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας σὲ ψηφιακὴ μορφή: Συνέπειες προκλήσεις προβληματισμοὶ [283-300]
22. Μαντῶς Μαλάμου, Μὲ τὸ δαχτυλίδι τοῦ Γύγη στὴ δύσκολη ἐφηβεία τοῦ 21ου αἰ. Συνέπειες τῆς τεχνολογικῆς προόδου στὴν εὐεπηρέαστη ἐφηβεία [301-316]
23. Εἰρήνης Π. Χριστινάκη, Τὰ δύο μανιφέστα τῆς Βιέννης (1929-2019) καὶ τὸ ζήτημα τῆς ρομποτομορφικῆς συμπεριφορᾶς [317-339]
24. Θ΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Πίστη καὶ ἐπιστήμη: Ἐπαναπροσεγγίσεις καὶ ἀναπροσδιορισμοὶ [341-342]
25. Dr. Gayle E. Woloschak, Science and Theology: Perspectives for the Future [343-355]
26. Χρήστου Ἀθ. Χριστοδούλου, Εἶναι ἡ ἐπιστήμη οὐδέτερη; [357-366]
27. Βασίλη Καραποστόλη, Ὅταν ἡ συνείδηση δελεάζεται ἀπὸ τὴν ὅραση [367-374]
28. Ι΄ Συνεδρία, Πρόγραμμα: Ἡ θεολογία μπροστὰ στὰ ὀντολογικὰ καὶ ἠθικὰ διλήμματα τῆς τεχνολογίας [375-376]
29. Θεοφάνη Τάση, Κοιτάζοντας τὴ Σφίγγα στὰ μάτια: Τεχνητὴ νοημοσύνη καὶ ἀνθρώπινες ἀξίες [377-389]
30. Σταυρούλας Τσινόρεμα, Ὑπάρχουν καὶ γιατί πρέπει νὰ ὑπάρχουν ἠθικὰ ὅρια στὴ χρήση τῶν ἐπιστημονικῶν ἐπιτευγμάτων καὶ τῶν τεχνολογιῶν; [391-402]
31. Δημητρίου Μπεκριδάκη, Deus est Machina. Θρησκεία καὶ Θεολογία στὴν ἐποχὴ τοῦ Deus Technologicus [403-413]
32. Ζαμπίας Ἀγριμάκη, Πέρα ἀπὸ τὴν καλὴ καὶ τὴν κακὴ χρήση: Ἡ «αὐτοεκπληρούμενη προφητεία» (;) τῶν ἀφηγήσεων ἐπιστημονικῆς φαντασίας [415-437]
33. Πέρας Ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου: Θεοφ. ἐπισκόπου Ὠρεῶν (νῦν Σεβ. Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης) κ. Φιλοθέου (Θεοχάρη), Καταληκτήρια τοποθέτηση [439-442]
34. Ἀλεξάνδρου Κατσιάρα, Ἐπιλογικὸ [443-446]
35. Editorial Policy, [448]
36. Ὀποσθόφυλλο,