Συνεχίσθηκαν χθες, 20 Σεπτεμβρίου, οι εργασίες του ΙΣΤ’ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων, το οποίο διοργανώνει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος, με τη συμμετοχή και των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγου, Θηβών και Λεβαδείας κ. Γεωργίου, Κίτρους και Κατερίνης κ. Γεωργίου. Οι εργασίες φιλοξενούνται στο Πνευματικό – Διοικητικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος και συμμετέχουν 80 εκπρόσωποι από 67 Ιερές Μητροπόλεις. Γενικό θέμα του Συμποσίου, το οποίο έχει θέσει υπό την αιγίδα του ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, είναι:
Το πρωί τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής Ν. Άμπλιανης προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου, με τη συμμετοχή όλων των εκπροσώπων – συνέδρων. Στο Ιερό Βήμα παρέστη συμπροσευχόμενος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ.
Ακολούθως στο Πνευματικό κέντρο του Ιερού Ναού παρετέθη πλούσιο πρωινό σε όλους τους παρισταμένους.
Αργότερα στο Πνευματικό – Διοικητικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος συνεχίστηκαν οι εργασίες του Συμποσίου σε δεύτερη συνεδρία, με προεδρεύοντα τον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη π. Νικόλαο Ιωαννίδη, Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατά την οποία ομίλησαν οι ακόλουθοι με τα εξής θέματα:
Ο πρώτος εισηγητής, Ελλογιμώτατος κ. Συμεών Πασχαλίδης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ανέπτυξε το θέμα: «Πηγές, συλλογές και εκδόσεις στην παλαιότερη και σύγχρονη αγιολογική έρευνα». Ο ομιλητής ανέφερε ότι: «... η κωδικοποίηση των εκδόσεων των αγιολογικών πηγών θεραπεύεται σήμερα μέσα από σημαντικά εργαλεία μελέτης» (instrumenta studiorum), όπως η Bibliotheca Hagiographica Graeca, αλλά πλέον και μέσα από ηλεκτρονικές πηγές (Βάσεις Δεδομένων, Κατάλογοι αγιολογικών χειρογράφων κ.α.)».
Η δεύτερη εισηγήτρια κ. Αριάδνη Σαραντουλάκου, Δρ Θεολογίας, ΕΔΙΠ Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε το θέμα: «Η αγιολογική αφηματολογία: Βιογράφοι και Συναξαριστές των Αγίων». Η ομιλήτρια τόνισε ότι : «Η θεολογική κάθαρση από παρεισφρήσεις αιρετικών στοιχείων που αλλοιώνουν την δογματική ακρίβεια, η ιστορικότητα των αγιολογικών κειμένων όπως και η σχέση ύφους και περιεχομένου τους που πέρασε διακυμάνσεις ως προς το αν το ‘’υψηλό’’ περιεχόμενο θέματος που διαχειρίζονται χρειάζεται ή όχι ρητορικό καλλωπισμό, δίνουν απάντηση στην σπουδαιότητα του ρόλου του αγιογράφου στην συγγραφή ενός κειμένου, η τέχνη συγγραφής αποτελεί το ‘’όχημα’’ και ο αγιογράφος το μέσο διάδοσης των αγίων στους αναγνώστες η ακροατήριο».
Ο τρίτος εισηγητής, Ελλογιμώτατος κ. Παναγιώτης Σκαλτσής, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παρουσίασε το θέμα : «Ο λειτουργικός χαρακτήρας της μνήμης των Αγίων». Ο ομιλητής τόνισε ότι: «Οι άγιοι κοσμούν το λειτουργικό έτος, το εμπλουτίζουν και προβάλλουν την αγάπη των προς την Εκκλησία και τον άνθρωπο. Και τούτο διότι θεωρούνται μιμητές της ζωής και του πάθους του Χριστού και σε καθημερινή βάση προβάλλουν το μυστήριο της Θείας Οικονομίας».
Μετά τό σύντομο διάλειμμα επανελήφθησαν οι εργασίες με την τρίτη συνεδρία υπό την προεδρία του Ελλογιμωτάτου κ. Γεωργίου Φίλια, Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ο πρώτος εισηγητής, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος, ανέπτυξε το θέμα: «Οι Νεομάρτυρες». Ο Σεβασμιώτατος ανέφερε πως: «...Μία ξεχωριστή θέση μέσα στο πολύφωτο νοητό στερέωμα της αγίας Εκκλησίας μας κατέχουν οι πολυάθλοι Νεομάρτυρες, οι οποίοι στην μακράν και ασέληνη νύκτα του εθνικού μας βίου, που άρχισε μετά την πτώση της Βασιλίδος στους Οθωμανούς Τούρκους, ανεδείχθησαν τα έμψυχα εκείνα λυχνάρια που φώτισαν παρακλητικώς την ζωή του υπόδουλου Γένους... Οι Μάρτυρες και οι Νεομάρτυρες συνιστούν χαρισματικές πραγματικότητες μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, που παρουσιάζουν πολλές εσωτερικές ομοιότητες, αλλά και κάποιες εξωτερικές διαφορές μεταξύ των.....».
Η δεύτερη εισήγηση είχε ως θέμα: «Η τιμή των ιερών λειψάνων». Ο εισηγητής Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Νικόλαος Ιωαννίδης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπογράμμισε ότι: «Η τιμή προς τα ιερά λείψανα ουδόλως σημαίνει απόδοση λατρείας, η οποία ως γνωστόν αποδίδεται μόνον στον Τριαδικό Θεό. Η περί λειψάνων θεολογία της Εκκλησίας αποτελεί ισχυρή και σαφή απάντηση στους ανά τους αιώνες μέχρι σήμερα αγιομάχους, που περιφρονητικά αποκαλούν τα ιερά λείψανα ‘’κόκκαλα’’ και μέμφονται τους πιστούς, όπως οι εθνικοί, για ειδωλολατρία».
Ο τρίτος εισηγητής Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Βαρνάβας Θεοχάρης, Γραμματεύς της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Λειτουργικής Αναγεννήσεως παρουσίασε το θέμα: «Εγκωμιαστικοί Λόγοι στους Αγίους». Ο ομιλητής τόνισε ότι: «Δύο είναι οι βασικές, ποιμαντικής φύσεως, λειτουργίες των Εγκωμίων και γενικότερα των Βίων αγίων: Η μίμηση και η μνήμη. Ο ίδιος ο Θεάνθρωπος έδωσε το μέτρο μιμήσεως για τους εν Χριστώ πιστούς με τα κάτωθι λόγια: ‘’υπόδειγμα γαρ δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς ποιήτε’’ (Ιωάν. 13, 15). Το δε υπόδειγμα που προσέφερε ο Χριστός στους πιστούς είναι αυτό της θυσίας. Έτσι, από νωρίς οι μάρτυρες θεωρήθηκαν το πρότυπο του πραγματικού μιμητή του Χριστού, και ταυτόχρονα αναπτύχθηκε η θεολογία του μαρτυρίου, ίδια κατά τη διάρκεια των διωγμών».
Ο τέταρτος εισηγητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Κωνσταντίνος Καραϊσαρίδης, Αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε το θέμα: «Η μνημόνευση των Αγίων στη Θεία Λειτουργία». Ο ομιλητής αναπτύσσοντας το θέμα ανέφερε ότι: «...η μνημόνευση των Αγίων ερευνάται στις ‘’αρχαίες’’ λεγόμενες λειτουργίες, όπου βέβαια η μνημόνευση είχε γενικό χαρακτήρα με ανάμειξη στην μνημόνευση των τελειωθέντων αγίων, των κεκοιμημένων χριστιανών και των ήδη αγωνιζομένων ζώντων χριστιανών...».
Ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση και η καθιερωμένη μεσημβρινή διακοπή, κατά την οποία παρατέθηκε το Γεύμα.
Κατά την απογευματινή τέταρτη συνεδρία προήδρευσε ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και παρουσιάσθηκαν από τους εκλεκτούς εισηγητές τα εξής θέματα:
Η πρώτη εισήγηση είχε ως θέμα «Η τιμή των Αγίων Αγγέλων» με εισηγητή τον Ελλογιμώτατο κ. Γεώργιο Φίλια, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο καθηγητής ανέφερε πως: «Η τιμή των αγίων Αγγέλων εδράζεται επί κάταγεγραμμένων μαρτυριών και διανθίζεται με τις επί των μαρτυριών αυτών ερμηνείες σημαντικών εκκλησιαστικών συγγραφέων. Έτσι διαμορφώθηκε το σαφές εορτολογικό πλαίσιο της αποδόσεως τιμής προς τους αγίους Αγγέλους, γεγονός το οποίο επέτρεψε στην Εκκλησία να τους τιμά με λαμπρότητα και να επικαλείται την προστασία και την προς τον Θεό μεσιτεία τους».
Η δεύτερη εισήγηση ανεφέρετο στο θέμα: «Η εικονογράφηση των Αγίων». Ο Εισηγητής Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Σταμάτιος Σκλήρης, Διδάκτωρ Θεολογίας – Αγιογράφος ανέφερε τα ακόλουθα: «...Η τιμή των Αγίων στην Αρχαία Εκκλησία αρχίζει με την τιμή προς τους κεκοιμημένους πιστούς. Αργότερα ξεχωρίζει η τιμή προς τους Επισκόπους, Μάρτυρας και Ασκητάς. Στη συνέχεια αφιερώνονται ναοί στη μνήμη Αγίων, οι οποίοι ζωγραφίζονται στην κόγχη του Ιερού Βήματος...Υπάρχει στην εικονογραφία διαλεκτική σχέση μεταξύ ιστορίας και εσχατολογίας...».
Η τρίτη εισήγηση είχε ως θέμα: «Σύνθεση νεωτέρων ακολουθιών προς τιμήν των Αγίων». Ο ομιλητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Θεμιστοκλής Χριστοδούλου, Δρ Θεολογίας, αναφέρθηκε στα ακόλουθα: «...H σύνταξη νέων ιερών ακολουθιών επικροτείται από την Εκκλησία με σκοπό την αγιοπνευματική προβολή των νέων αγίων. Κατά την σύνταξη οι υμνογράφοι οφείλουν να λαμβάνουν ως παράμετρό τους τη δυνατότητα κατανόησης των κειμένων τους εκ μέρους των πιστών και φυσικά δεν επιτρέπεται η αντιγραφή..... Όλες οι νέες ιερές ακολουθίες πρέπει να λαμβάνουν την έγκριση της Ιεράς Συνόδου».
Επακολούθησε γόνιμη συζήτηση και ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις των συνέδρων και μετά το Δείπνο έγινε συζήτηση επί γενικής φύσεως λειτουργικών θεμάτων.
Εκ του Γραφείου Τύπου της Ιεράς Συνόδου
