6 Μαρτίου

Μνήμη της ευρέσεως του τιμίου Σταυρού μετά των τιμίων ήλων υπό της μακαρίας Ελένης (326). Μεγαλομαρτύρων Αετίου, Θεοδώρου, Θεοφίλου, Κωνσταντίνου και Μελισσηνού των στρατηγών, Βασσόη, Καλλίστου, Κρατερού και των συν αυτοίς 42 μαρτύρων των εξ Αμορίου (1) (Φρυγίας) και εν Βαγδάτη μαρτυρησάντων (†845) . Ευβούλου, Ευφρόσυνου και Ιουλιανού. Οσίων Αρκαδίου, Ησυχίου του θαυματουργού(2) και Μαξίμου του μάρτυρος.


(1) Οι άγιοι 42 Μάρτυρες, έζησαν επί βασιλείας του εικονομάχου αυτοκράτορα Θεόφιλου και όλοι τους κατείχαν μεγάλα αξιώματα, ήταν ταξίαρχοι και στρατηγοί. Όταν το 838, η πόλη Αμόριο της Φρυγίας κυριεύθηκε από τούς Άραβες και το χαλίφη Μουτασίμ, μεταξύ των αιχμαλώτων ήταν και οι 42 αξιωματούχοι γόνοι ευγενών βυζαντινών οικογενειών. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη Βαγδάτη και φυλακίσθηκαν αλυσοδεμένοι. Εκεί οι άγιοι στερούμενοι ακόμη και το νερό προσεύχονταν στον πανάγαθο Θεό να τους αξιώσει γρήγορα της τιμής του μαρτυρίου. Και όντως λίγες ημέρες αργότερα τους παρουσίασαν στο χαλίφη, ο οποίος με ύφος φιλικό τούς υποσχέθηκε να τους αποκαταστήσει στο αξιώματα τους εάν αλλαξοπιστήσουν και γίνουν Μωαμεθανοί. Οι αγιοι με ένα στόμα και μία καρδιά αντέταξαν το γενναίο τους φρόνημα και αρνήθηκαν τη προσφορά του χαλίφη, ο οποίος εκνευρισμένος διέταξε τον αποκεφαλισμό τους.
(2) O όσιος Ησύχιος, καταγόταν από το χωριό Ανδράκινα της Γαλατίας. Σε νεαρή ηλικία, φλεγόμενος από πόθο για την ασκητική ζωή εγκατέλειψε τη πατρίδα του και πήγε στο όρος του Μαΐωνος στα μέρη της Αρδανίς, όπου έκτισε καλύβα και ζούσε από την καλλιέργεια των γύρω ερημικών αγρών. Αργότερα κατέβηκε στους πρόποδες του βουνού, όπου βρήκε πηγή και έκτισε το ναό του Αγ. Ανδρέα. Έζησε αυστηρότατη ασκητική ζωή και εκοιμήθη οσιακά σε μεγάλη ηλικία. Το έτος 781, ο επίσκοπος Αμασείας Θεοφύλακτος, μετέφερε το ιερό λείψανό του στην Αμάσεια.