30 Σεπτεμβρίου

Ιερομάρτυρος Γρηγορίου του θαυματουργού (1) (†335). Μαρτύρων Μαρδονίου, Γαϊανής, Ριψιμίας (2), Στρατονίκου. Οσίων Γρηγορίου και Μιχαήλ, των Ρώσων.


(1)Έζησε και μαρτύρησε επί αυτοκρατορίας Διοκλητιανού. Ήταν γιος του Ανάκ, συγγενής του βασιλιά της Αρμενίας Κουσαρώ. Ο πατέρας του Αγίου Γρηγορίου ήταν ένας από τους υπεύθυνους για τη δολοφονία του βασιλιά της Αρμενίας. Οι Αρμένιοι για να εκδικηθούν σκότωσαν τον Ανάκ και την οικογένειά του, εκτός από τον Γρηγόριο και έναν αδελφό του. Μετά από χρόνια ο γιος του Κουσαρώ, ο Τηριδάτης, συνέλαβε τον Γρηγόριο επειδή ήταν χριστιανός και τον βασάνισε σκληρά. Όταν δε έμαθε ότι πρόκειται για το γιο του Ανάκ, ο οποίος ευθυνόταν για τη δολοφονία του πατέρα του, διέταξε να τον ρίξουν σε λάκκο με φίδια και άλλα ερπετά. Ο Γρηγόριος όχι μόνο δεν έπαθε τίποτα αλλά επέζησε για 15 χρόνια τρεφόμενος με το ψωμί που του πήγαινε κρυφά μια χήρα. Κάποια στιγμή ο Τηριδάτης παραφρόνησε. Η αδελφή του βασιλιά άκουσε μια μέρα μία φωνή, η οποία της έλεγε πως αν ήθελε να θεραπευτεί ο αδελφός της θα έπρεπε να ελευθερώσουν τον Γρηγόριο. Πράγματι όταν βγήκε από το λάκκο ο Άγιος θεράπευσε το βασιλιά. Εξεδήμησε εις Κύριον εν ειρήνη.
(2) Η Ριψιμία ήταν πανέμορφη και σεμνή στο ήθος. Επειδή δεν δέχτηκε την πρόταση του Διοκλητιανού να γίνει γυναίκα του, κατέφυγε μαζί με την Γαϊανή που ήταν καθηγουμένη της Ριψιμίας, στην Αρμενία. Ο βασιλιάς τής Αρμενίας άκουσε για την ομορφιά της Ριψιμίας και θέλησε κι αυτός να την κάνει γυναίκα του. Όταν εκείνη αρνήθηκε, διέταξε να την βρουν και να τη συλλάβουν. Οι στρατιώτες του την βρήκαν στην περιοχή του Αραράτ που κρυβόταν, και αφού της έβγαλαν τα μάτια, της έκοψαν την γλώσσα και τέλος την έκοψαν κομμάτια. Μαζί της μαρτύρησαν φρικτά η γερόντισσα Γαϊανή, καθώς και 32 Παρθενομάρτυρες πού κρύβονταν μαζί τους, σ` εκείνα τα μέρη.