Ἡ ἔκθεση ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΕΧΝΗ, τήν ὁποία ἐγκαινιάζουμε σήμερα, ἀποτελεῖ μία ἀπό τίς σημαντικότερες ἐκδηλώσεις, μέ τίς ὁποῖες ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τιμᾶ τήν ἐπέτειο τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τήν ἔναρξη τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Ἡ ἔκθεση εἶναι ἀφιερωμένη στούς Νεομάρτυρες καί σέ ἄλλες ἡρωικές μορφές πού ἀγωνίσθηκαν γιά τήν Πίστη καί τήν Πατρίδα.
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀξιοποιεῖ τήν τέχνη. Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας διέπρεψαν ὡς ἁγιογράφοι, ὅπως ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Εὐαγγελιστής. Ὅλη ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἕνα μουσεῖο Ὀρθόδοξης τέχνης στόν τομέα τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογίας, τῆς ναοδομίας καί τῆς εἰκονογραφίας. Ἡ Ὀρθόδοξη εἰκονογραφία ἐκτιμᾶται διεθνῶς καί ἀποτελεῖ ἀντικείμενο μεγάλων ἐκθέσεων σέ Μουσεῖα τῆς Εὐρώπης καί τῶν ΗΠΑ. Ἔχουμε καθῆκον ὅλοι νά βοηθήσουμε στήν καλλιέργεια τῶν τεχνῶν στόν χῶρο τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀκόμη περισσότερο ἔχουμε καθῆκον νά ὁδηγήσουμε τή νέα γενιά σέ καλύτερη γνωριμία μέ τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας στόν χῶρο τῆς Τέχνης.
Οἱ Νεομάρτυρες, πού βρίσκονται στό ἐπίκεντρο τῆς ἐκθέσεως, ἦσαν ἐκεῖνοι οἱ Χριστιανοί, ἄνδρες καί γυναῖκες, κληρικοί καί λαϊκοί, οἱ ὁποῖοι παρά τήν πίεση καί τά βασανιστήρια ἄντεξαν καί δέν λύγισαν. Κράτησαν μέσα στήν ψυχή τούς τόν Χριστό καί δέν ἀλλαξοπίστησαν. Προτίμησαν τόν ἔντιμο θάνατο παρά νά προδώσουν τήν πίστη τους. Τούς ὀφείλουμε πολλά. Χωρίς τό παράδειγμά τους πολλοί πρόγονοί μας θά εἶχαν ἐξισλαμισθεῖ καί εἶναι ἀμφίβολο ἄν θά εἶχαν μείνει ἀρκετοί Χριστιανοί καί Ἕλληνες γιά νά ἀρχίσουν τήν Ἐπανάσταση.
Πίσω ἀπό κάθε Νεομάρτυρα ὑπῆρχε καί ἕνας πνευματικός πού τοῦ ἔδινε τήν ἠθική στήριξη. Οἱ κληρικοί αὐτοί, οἱ ὁποῖοι τόνωσαν τό φρόνημα τῶν προσερχομένων στό μαρτύριο, ὀνομάσθηκαν “ἀλεῖπται”. Ὅπως στήν ἀρχαιότητα ὁ παλαιστής εἶχε ἕναν προπονητή πού τοῦ ἔβαζε λάδι στό σῶμα γιά νά ἀποφεύγει τίς λαβές τοῦ ἀντιπάλου, ἔτσι καί οἱ γενναῖοι αὐτοί Χριστιανοί εἶχαν τόν πνευματικό τους, ὁ ὁποῖος τούς ἐνθάρρυνε νά μήν ἀλλαξοπιστήσουν μπροστά στόν καδῆ, τόν Ὀθωμανό ἱεροδικαστή.
Ἡ θεματογραφία τῆς ἐκθέσεως εἶναι πλούσια. Θά δοῦμε καί ἄλλες παραστάσεις σχετικές μέ τήν Τουρκοκρατία καί τό 1821, πέραν τῶν Νεομαρτύρων. Συγκινοῦμαι, διότι βλέπω ὅτι οἱ καλλιτέχνες πού ἐπαξίως συμμετέχουν ἐμπνεύσθηκαν ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Πίστη καί τόν ἁγνό πατριωτισμό τῶν ἀνθρώπων πού μᾶς ἐλευθέρωσαν, καθώς καί ἐκείνων οἱ ὁποῖοι προετοίμασαν τήν Ἐπανάσταση.
Τό 1821 δέν ἦλθε ἔτσι ξαφνικά. Ἦλθε ὡς συνέχεια τῶν δεκάδων ἐξεγέρσεων τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων ἀπό τήν Ἅλωση τῆς Πόλης μέχρι τίς παραμονές τῆς Ἐπαναστάσεως. Εἶναι τό ἀποτέλεσμα τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ ἔργου τῶν Ὀρθοδόξων κληρικῶν καί μοναχῶν, τῆς ἀντιστάσεως τῶν κλεφταρματολῶν, τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, τῆς θυσίας τῶν Νεομαρτύρων, τῶν ἐνθουσιαστικῶν μηνυμάτων τοῦ Ρήγα Βελεστινλῆ. Ἦταν μία Ἐπανάσταση μέ στόχο τήν ἐθνική καί θρησκευτική ἐλευθερία. Ἦταν ἕνας πανελλήνιος ξεσηκωμός, ὁ ὁποῖος δέν ἀντέγραψε ἄλλες ἐπαναστάσεις, ἀλλά προσέλαβε ἐπιλεκτικά ὁρισμένα χρήσιμα στοιχεῖα ἀπό τίς ἰδέες πού εἶχαν ἀναπτυχθεῖ στήν Εὐρώπη.
Συγχαίρω τούς ἁγιογράφους καί ζωγράφους, οἱ ὁποῖοι ἐπελέγησαν νά συμμετάσχουν στήν ἔκθεση αὐτή. Συγχαίρω καί τήν Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή τῆς Ἀκαδημίας Ἐκκλησιαστικῶν Τεχνῶν, ἡ ὁποία ἐργάσθηκε ἀόκνως γιά τήν ἐπιτυχῆ διεξαγωγή τῆς ἐκθέσεως ὑπό τήν προεδρία τοῦ Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Θωμᾶ Συνοδινοῦ. Χαίρομαι διότι ἡ ἔκθεση φιλοξενεῖται στό Πολιτιστικό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, τό ὁποῖο πραγματοποιεῖ σπουδαῖο ἔργο ὑπό τή διεύθυνση τοῦ Πανοσ. Ἀρχιμανδρίτου Θεολόγου Ἀλεξανδράκη.
Οἱ δράσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συνεχίζονται μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ γιά νά τιμήσουμε ἐκείνους πού ἀγωνίσθηκαν γιά τοῦ Χριστοῦ τήν Πίστη τήν Ἁγία καί τῆς Πατρίδος τήν Ἐλευθερία. Κλίνουμε εὐλαβῶς τό γόνυ ἐνώπιον τῆς σεπτῆς μνήμης τῶν Νεομαρτύρων καί τῶν Ἐθνομαρτύρων καί εὐχόμαστε ἡ θυσία τους νά γίνει γνωστή σέ περισσότερους Ἕλληνες καί ξένους μέσω αὐτῆς τῆς ὡραίας ἐκθέσεως.
Εὔχομαι στούς συμμετέχοντες νά ἔχουν ὑγεία καί δημιουργικότητα. Καλή ἐπιτυχία!
