Κατά την τελετή υποδοχής των πρωτοετών φοιτητών στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Μακαριώτατος χαιρέτισε τα παιδιά, λέγοντας τα εξής:
“Είναι μεγάλη η χαρά και η ευλογία, με την ιδιότητα του πατέρα και ποιμενάρχη, να καλωσορίζω τους νέους φοιτητές της θεολογίας στο καινούριο τους ακαδημαϊκό σπίτι και να συναντώ από κοντά τη νέα γενιά των διακόνων της ιεράς επιστήμης.
Είναι αλήθεια ότι 1ο σημείο που κατέκαιγε πάντοτε και συνεχίζει να κατακαίει την καρδιά μου είναι η μέριμνα για τα νιάτα του τόπου μας, για τα παιδιά μας που αισθάνονται προδομένα από την ασυνέπεια έργων και λόγων, που ασφυκτιούν από την έλλειψη πνευματικού οξυγόνου, που γίνονται πολλές φορές έρμαια της ιδιοτέλειας των μεγαλυτέρων, που πεινούν για αλήθεια και ζωή, και διψούν για όραμα και ελπίδα. Αν αυτή η ευαισθησία ισχύει για όλους τους νέους, δεν μπορεί παρά όσα αισθάνομαι για εκείνους που καλούνται να σπουδάσουν σε βάθος τα της πίστεώς μας και να πάρουν τη σκυτάλη του αγώνα στη διακονία του Ευαγγελίου, να είναι εντονότερα.
Βρίσκομαι σήμερα ανάμεσα σε νέους οι οποίοι καλούνται να συναντήσουν στην πρώτη γραμμή του αγωνιστικού μετώπου την πρόκληση του διαλόγου της Θεολογίας με τους ανθρώπους, με την ιστορία και με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Νέους που θα κληθούν σύντομα να αξιοποιήσουν και να εφαρμόσουν τις γνώσεις, τις οποίες θα κατακτήσουν φοιτώντας εδώ, για να υπηρετήσουν την αλήθεια του Ευαγγελίου, να διακονήσουν το λαό του Θεού και να συμπαρασταθούν αδελφικά σε κάθε άνθρωπο, υπέρ του οποίου ο Χριστός απέθανε. Γνωρίζω ότι κάποιοι από εσάς επέλεξαν συνειδητά να σπουδάσουν τη θεολογία, αλλά επίσης ότι κάποιοι άλλοι οδηγήθηκαν εδώ χωρίς πραγματικά να το επιθυμούν ή και αισθάνονται απογοητευμένοι που βρέθηκαν σ’ αυτή και όχι σε κάποια άλλη σχολή. Θέλω να σας προσκαλέσω και να σας προκαλέσω όλους ανεξαιρέτως να ξεπεράσετε τα αυτονόητα και να κάνετε την επανάστασή σας. Εκείνοι που επιλέξατε συνειδητά να σπουδάσετε τη Θεολογία πρέπει να αναρωτηθείτε ειλικρινά αν είστε διατεθειμένοι να ανοίξετε το μυαλό και την καρδιά σας σε όσα οι δάσκαλοί σας θα προσπαθήσουν να σας μεταδώσουν, ή θα μείνετε αγκυλωμένοι σε νοοτροπίες διχαστικές σ’ ό,τι αφορά τη σχέση της Θεολογίας του σπουδαστηρίου και της καθημερινής εκκλησιαστικής ζωής. Αισθάνομαι την ανάγκη να το τονίσω αυτό, διότι τα τελευταία χρόνια μερικοί εξ ημών φαινόμαστε να υποτιμούμε τις Θεολογικές σπουδές, υπερτονίζοντας ή απολυτοποιώντας το χαρισματικό σκέλος της θεολογικής γνώσης. Πρέπει να θυμάστε ότι οι πατέρες της εκκλησίας μας δεν ήταν ποτέ εναντίον της γνώσης. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, λέει με τρόπο σαφή και κατηγορηματικό ώστε δεν χωρούν παρερμηνείες ότι: «ουδέν της γνώσεως έστι τιμιότερον. Η γαρ γνώση φως εστί της ψυχής τούμπαλιν η άγνοια σκότος». Δηλ. τίποτα πολυτιμότερο δεν υπάρχει από τη γνώση, η οποία είναι φως της ψυχής και το αντίθετο, η άγνοια είναι σκότος. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι η πατερική μας παράδοση δεν θεώρησε ποτέ ότι η γνώση ήταν κάτι αποκομμένο από την πράξη και την εμπειρία. Ένας άλλος μεγάλος Άγιος της εκκλησίας μας, ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής διευκρινίζει : «σοφίας κάλος έστι γνώσης έμπρακτος ή πράξης ένσοφος, δηλαδή η ομορφιά της σοφίας είναι η έμπρακτη γνώση, η με σοφία πράξη. Δεν πρέπει ποτέ να λησμονιέται ή να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η ορθόδοξη θεολογία εκτός από την επιστημονική γνώση στηρίζεται επίσης στη χαρισματική γνώση, στην όντος γνώση την οποία συνεπάγεται η κάθαρση του νου και ο φωτισμός από το Άγιο Πνεύμα εκείνων που ασκούνται πνευματικά και αγωνίζονται για την κατάκτηση της αγιότητας.
Για την ορθόδοξη παράδοση η ιδεώδης πραγματικότητα είναι το κλίμα της Πατερικής θεολογίας, ο συνδυασμός με αρμονικό τρόπο της λόγιας και χαρισματικής θεολογίας. Τι σημαίνει αυτό για σας του νέους της Θεολογίας; Σημαίνει την πρόσκληση να τολμήσετε να βουτήξετε στα βαθιά, καθαρά και νερά της Ορθόδοξης Θεολογίας με όλη τη δύναμη της ψυχής σας.
Θέλω να σας καλέσω να ζήσετε το μυστήριο της Εκκλησίας με όλο το είναι σας και να δώσετε το ζήλο και το σθένος της νιότης σας ώστε οι σπουδές σας να είναι καρποφόρες και γόνιμες. Εμείς οι πατέρες και αδελφοί σας, οι δάσκαλοί σας, αλλά και ο κόσμος που σας περιβάλλει, περιμένει από εσάς να του μεταφέρετε το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως μετά λόγου γνώσεως. Περιμένει να γίνεται οι αγγελιοφόροι μηνύματος ζωής και αλήθειας σ’ ένα κόσμο που ασφυκτιά από έλλειψη νοήματος και στραγγαλίζεται από την καταρράκωση της ελπίδας και την απαξίωση της αγάπης.
Αυτά όλα αφορούν και εσάς που βρεθήκατε εδώ μέσα και ακόμη αναρωτιέστε τι θα σημάνει αυτό για τη ζωή σας και ίσως αμφιταλαντεύεστε για την επιλογή σας αυτή.
Εγώ θέλω να πω αποκλειστικά σε σας ότι είστε για μας, για την Εκκλησία, μια μεγάλη ελπίδα. Μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας ιστορίας, ο Μέγας Απόστολος Παύλος, ξεκίνησε ως διώκτης του Χριστιανισμού και κατέληξε να είναι ένας εκ των κορυφαίων προσωπικοτήτων της εκκλησίας και της οικουμένης. Δεχθείτε λοιπόν τον ερχομό σας εδώ, όχι ως τυχαίο γεγονός ή ως συγκυριακή ατυχία, αλλά ως προσωπική πρόσκληση από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό. Ξεχάστε όσα έχετε ακούσει, ή πιστεύατε έως τώρα για την εκκλησία και τη Θεολογία, τολμήστε να αμφισβητήσετε τα τετριμμένα και τα αυτονόητα. Επιστρατεύστε την κρίση, την εξυπνάδα, την τόλμη σας και την νεανική σας ειλικρίνεια και αντιπαραθέστε στις διαστρεβλώσεις της αλήθειας, που κάνουν την καθημερινότητα της ζωής μας μίζερη και στενόκαρδη. Ανοίξτε την καρδιά σας στο κάλεσμα του Θεού που έγινε άνθρωπος γιατί μας αγάπησε πρώτος. Ο Ιερός Φώτιος περιγράφει αυτή τη σχέση με τρόπο δυναμικό και ευαίσθητο : «Αυτός μας αγάπησε πρώτος εμάς, που υπήρξαμε εχθροί και πολέμιοι δικοί του. Καταλαβαίνετε την υπερβολική αγάπη, το χρέος μας απέναντί του; Προσθέστε λοιπόν το σπουδαιότερο ότι όχι μόνο μας αγάπησε αλλά κα ατιμάστηκε για χάρη μας και χαστουκίστηκε και σταυρώθηκε και κατανεμήθηκε μεταξύ των νεκρών και μ’ όλα αυτά έδειξε έμπρακτα την αγάπη Του για μας.
Τώρα αυτός ο Θεός της αγάπης και της θυσίας κάλεσε εσάς να σπουδάσετε την Ιερά επιστήμη και να ανοιχτείτε αύριο σαν καινούριοι Απόστολοι Παύλοι στον κόσμο που εξακολουθεί να διψά για αλήθεια και να πεινά για ζωή και ουσιαστική ελευθερία, την ελευθερία που μας χάρισε ο Αναστημένος Κύριός μας. Μη διστάζετε λοιπόν, η εκκλησία και η οικουμένη περιμένει από εσάς να γίνεται οι νέοι αγγελιοφόροι της ελπίδας. Ελάτε αν εργαστούμε μαζί για έναν κόσμο καλύτερο και δικαιότερο. Ελάτε να μας βοηθήσετε να αρθρώσουμε λόγο ουσιαστικό και εδραιωμένο σε στέρεες και επιστημονικές δόκιμες γνώσεις για όλα τα μείζονα προβλήματα που ταλανίζουν τον σύγχρονο κόσμο.
Οι επιστημονικές εξελίξεις, η βιοηθική, οι νέες τεχνολογίες, αλλά και τα κοινωνικά και πολιτικοοικονομικά προβλήματα της σημερινής πραγματικότητας περιμένουν και έχουν ανάγκη τον λόγο της Θεολογίας. Σεις καλείστε τώρα να σπουδάσετε αυτόν τον λόγο και αύριο να τον διατυπώσετε και να τον διακηρύξετε φρέσκο, ουσιώδη και δυναμικό.
Δεν μου διαφεύγουν και δεν βρίσκονται έξω από τις ανησυχίες και αγωνίες μου όσα αφορούν τα λεγόμενα επαγγελματικά προβλήματα των Θεολόγων. Ζητήματα όπως η ανεργία του κλάδου, οι προσπάθειες κάποιων να υποβαθμιστεί το μάθημα των θρησκευτικών, η απαξίωση της θρησκευτικής αγωγής των παιδιών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, η επιθυμία κάποιων να εξοστρακίσουν τη θρησκεία από τη ζωή των ανθρώπων˙ κι άλλα με απασχολούν και είναι έντονη η επιθυμία μου να βρεθούν λύσεις και απαντήσεις. Όμως η ημέρα είναι γιορτινή και δεν θα ήθελα να σταθώ σε επιμέρους πρακτικά προβλήματα, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι υποβαθμίζω τη σημασία τους.
Σήμερα θέλω να σταθώ στη χαρά της συνάντησης μας και την ευκαιρία που μου δίνετε να δώσουμε τα χέρια να αγωνιστούμε μαζί για την αλήθεια και την δικαιοσύνη. Να σας παρακαλέσω να δεχθείτε ως δώρο Θεού την πρόσκληση να είστε οι θεολόγοι του αύριο, να πάρετε σοβαρά την αποστολή σας, να σας απευθύνω έκλυση να δώσετε στις σπουδές σας νόημα και περιεχόμενο, ώστε αύριο ο λόγος σας να νοηματίζει τη ζωή των ανθρώπων. Θέλω ακόμα να σας προσκαλέσω να κάνετε έντονη την παρουσία σας και φανερό τον λόγο σας στη ζωή της εκκλησίας μας και μην ξεχνάτε ποτέ ότι η εκκλησία είναι το σπίτι σας και όταν το βλέπετε να φλέγετε από δικές μας αμέλειες ή αναξιότητες, μη στέκεστε απέναντι ασκώντας κριτική, μπείτε μέσα για να σώσετε ότι μπορούμε από τον θησαυρό της πνευματικής μας κληρονομιάς. Ελάτε στο σπίτι σας για να το ανανεώσουμε και να το ανακινήσουμε μαζί, ελάτε καταρτισμένοι και αγωνιστικοί, γνωρίζοντας τους δασκάλους σας και την ποιότητά τους. Είμαι βέβαιος ότι θα σταθούν στο πλευρό σας και θέλω να τους παρακαλέσω να σας προσφέρουν τον καλύτερο εαυτό τους και εσείς εκμεταλλευτείτε τους, αξιοποιήστε τις γνώσεις και τη σοφία τους και το όφελος θα είναι ανυπολόγιστο.
