Σεβασμιώτατοι καί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐχαριστοῦμε τόν ἐν τριάδι ἅγιον Θεόν μας, πού γιά μιά ἀκόμη φορά μᾶς ἀξιώνει νά συναχθοῦμε στό ὄνομά Του στόν χῶρο αὐτό καί νά ἀσχοληθοῦμε στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ καί συγχρόνως μέ τήν χάρι Του νά ἀποφασίσουμε γιά θέματα σοβαρά καί νά ἀναζητήσουμε τούς τρόπους καί τά μέσα, πού θά συντελέσουν εὐεργετικά στήν διακονία τῆς Βασιλείας Του. Ὅλους καί τόν καθένα χωριστά μᾶς συνέχει ἡ ἀγάπη, τό ἐνδιαφέρον καί ἡ ἀγωνία γιά τήν διακονίαν αὐτήν.
Ἐπιτρέψτε μου μέ τό θάρρος πού μοῦ δίνουν ἡ ἐμπειρία σαράντα δύο χρόνων ποιμαντικῆς προσπάθειας καί ἡ εὐθυνοφόρος σημερινή θέσις μου, νά χαράξω στήν ἀγάπη σας καί στήν ὑπομονή σας σκέψεις, προβληματισμούς καί προτάσεις, σέ μιά ἐποχή δύσκολη γιά τήν κοινωνία μας γενικώτερα καί γιά τήν Ἐκκλησία μας.
Πάντοτε μέ ἐνισχύει ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, ἡ ὑπόσχεσίς Του: "καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν Ἐκκλησίαν, καί πύλαι ᾍδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς" (Ματθ. 16, 18), ἀλλά μέ προβληματίζει τό νόημα καί ἡ συνέπεια τῆς ἐπισημάνσεώς Του: "πλήν ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐλθών ἆρα εὑρήσει τήν πίστιν ἐπί τῆς γῆς;" (Λουκ. 18, 8) καί ἀκόμη "καί τόν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τούς καρπούς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν" (Ματθ. 21, 41).
Θά τολμοῦσα νά ὀνομάσω τίς προτάσεις αὐτές πού ξεκινοῦν ἀπό τίς ἐπιλογές τῶν προταθέντων ἀπό ὑμᾶς θεμάτων ὑπό τῆς Δ.Ι.Σ. ἄξονες τῆς σημερινῆς ποιμαντικῆς ἀποστολῆς.
α. Εἶναι ἐμφανής πλέον καί στήν χώρα μας ἡ τάσις καί ἡ ἐπιδίωξις ὡρισμένων κύκλων γιά ἀποχριστιανοποίηση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας καί ἡ ἀποξένωσις αὐτῆς ἀπό τίς γνήσιες παραδόσεις της.
Οἱ ἀπέναντί μας δέν εἶναι πλέον ἔξω καί μακρυά μας. Εἶναι ἐντός τῶν τειχῶν μας. Ἔτσι ὁ ἐπανευαγγελισμός τοῦ λαοῦ μας γίνεται προτεραιότης. Θά ἦταν ἀδικία ἄν δέν ὑποστηρίζαμε, ὅτι πολλά ἔγιναν καί γίνονται στόν τομέα αὐτό. Εἶναι ὅμως ἀνάγκη νά γίνουν περισσότερα καί μεθοδικώτερα.
Ἡ Δ.Ι.Σ. ἐπέλεξε δύο θέματα μέ τό ἀντικείμενο αὐτό.
α) τό θέμα: "Τρόποι κατηχήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας" καί β) Ἐνδογενῆ καί Ἐξωγενῆ Προβλήματα τῆς Ἱερατικῆς διακονίας στή σημερινή κοινωνία".
Τό πρῶτο θά εἰσηγηθῆ ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίας καί τό δεύτερο ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος.
Στόχος μας εἶναι ὄχι ἡ αὔξησις τῆς βιβλιογραφίας ἤ νά πάρουν οἱ εἰσηγήσεις μιά θέση στή Βιβλιοθήκη μας, ἀλλά πῶς τά συμπεράσματα καί οἱ προτάσεις θά ὑλοποιηθοῦν.
β. Ἡ ἐκκλησιαστική μας πραγματικότητα ἔχει δείξει, ὅτι πρέπει νά ἐπανεξετάσουμε τόν τρόπον διοργανώσεως καί διοικήσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας πραγμάτων, μέ γνώμονα πάντοτε τούς ἱερούς κανόνες, τήν γνήσια παράδοσή μας, τίς ἐμπειρίες μας καί τίς κείμενες διατάξεις "δίχα ἔξωθεν ἐπεμβάσεων". Πρέπει μέσα στό πνεῦμα αὐτό νά τολμήσουμε διαρθρωτικές ἀλλαγές πού ἔχουν καταστῆ ἀναγκαῖες. Καιρός νά μελετηθῆ μετά πολλῆς προσοχῆς, συνέσεως καί διακρίσεως ἡ ἀλλαγή πρός τό καλύτερο τοῦ τρόπου ἐκλογῆς τῶν Ἀρχιερέων.
- Ἡ εἰσήγησις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγ. Βλασίου κ. Ἱεροθέου μέ θέμα: "Ἡ λειτουργία τοῦ Συνοδικοῦ Πολιτεύματος στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος" πιστεύουμε, ὅτι θά μᾶς δώσει ὑλικό πάνω στό ὁποῖο μποροῦμε νά οἰκοδομήσουμε.
- Τό Συνοδικό Πολίτευμα διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τό Α καί τό Ω τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποιμαντικῆς μας πορείας. Χρειάζεται ὅμως πολύς κόπος καί ἀγαθή προαίρεσις ἀπ' ὅλους μας γιά τήν συναντίληψη καί ὁριοθέτηση τοῦ μεγάλου αὐτοῦ δώρου πού μᾶς παρέδωσαν οἱ πατέρες μας.
- Στήν περίπτωσή μας θά πρέπει ὁπωσδήποτε νά σημειωθῆ ἡ ἐλλειμματική προσφορά στό κεφάλαιο αὐτό τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν μας, πολλές ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι ἀνενεργεῖς καί ἄλλες ἀλληλοεπικαλύπτονται. Ὁ τρόπος λειτουργίας των, ἡ οὐσιαστική προετοιμασία τῶν θεμάτων γιά τήν Δ.Ι.Σ. καί ἐν συνεχείᾳ τήν Ι.Σ.Ι. πρέπει νά εἶναι ἡ τροφή τῆς συνοδικῆς διοικήσεως. Ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ πιστεύω ὅτι θά ἀκουστοῦν οὐσιαστικές προτάσεις.
γ. Ὁ νόμος περί Ἐκκλησιαστικῶν Δικαστηρίων Ν. ......... /1932 μετά τόσες δεκαετίες εἶναι φυσικό νά χρειάζεται διακριτικές ἐπεμβάσεις καί ἐκκαθαρίσεις.
Ἀκόμη ἡ διάταξις τῆς παραγράφου 8 (περί διαθεσιμότητος Μητροπολιτῶν) τοῦ ἄρθρου 34 τοῦ Ν. 590/1977 "Περί Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος" πρέπει νά καταργηθεῖ καί ἕως τότε μέ ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας νά μήν ἐφαρμοσθῆ. Τήν εἰσήγηση γιά τά δύο αὐτά θέματα θά ἀναπτύξει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως καί Θάσου κ. Προκόπιος ἐγκρατής καί περί αὐτά.
δ. Ἡ ἐκκλησιαστική περιουσία πάντοτε καί παλαιότερα καί σήμερα ἔχει καταντήσει ἕνα προσφιλές θέμα γιά λαϊκισμό, προπαγάνδα καί σκοπιμότητες.
Γιά τό θέμα αὐτό θά κάνει λόγο ἡ ταπεινότης μου πού θά ἀναφερθῆ στήν Ἱστορία του καί θά θέσει μιά καινούργια προσωπική ἄποψη.
Στό ἴδιο θέμα θά ἀναφερθῆ ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἰωαννίνων κ. Θεόκλητος, τό ὁποῖο θά ἀναπτύξει μέ τήν εἰσήγησή του: "Ἡ σημερινή κατάσταση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Περιουσίας".
ε. Ἕνα μικρό δεῖγμα μιᾶς μεγάλης ἐργασίας-διακονίας τῆς Ἐκκλησίας μας πρός τήν ἑλληνική κοινωνία θά παρουσιάσει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Σάμου καί Ἰκαρίας κ. Εὐσέβιος μέ τήν εἰσήγησή του: "Εἰκόνα τοῦ φιλανθρωπικοῦ καί κοινωνικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας σήμερα". Καί τοῦτο ὄχι πρός ἔπαινον ἀλλά πρός ἐνημέρωσιν τῶν καλοπροαίρετων ἀδελφῶν μας καί ὅλων ἐκείνων πού ἐμφανῶς ἤ ἀφανῶς ἐνισχύουν τά ἔργα τῆς ἀγάπης καί πρός ἀπάντησιν εἰς ἐκείνους πού πεισματικά ἀρνοῦνται ἤ πολεμοῦν τό προνοιακό καί κοινωνικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.
στ. Ἡ εἰσήγησις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Νικολάου μέ θέμα: "Ἀποτέφρωση Νεκρῶν. Πρόκληση ποιμαντικῆς εὐθύνης καί μαρτυρίας" θά μᾶς φέρει ἐνώπιον μιᾶς νέας πραγματικότητος καί θά συζητήσουμε τό πλῆθος τῶν νέων προβλημάτων πού ἀναφύονται στήν κοινωνία μας ἀπό τήν διακίνησιν ἰδεῶν καί τοῦ πλήθους τῶν ἀνθρώπων ἀπό τόπου εἰς τόπον.
ζ. Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἠλείας κ. Γερμανός θά ἀναπτύξει τό θέμα: "Περί τῶν βοηθῶν Ἐπισκόπων κατά τόν νόμον 1951/1991". Ἡ ἀπόφασις τῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν Νομοκανονικῶν ὑποθέσεων περί τῆς κανονικότητος τοῦ θεσμοῦ, ἡ νομιμότης, τό ὅριον ἡλικίας τῶν αἰτούντων Μητροπολιτῶν, οἱ ποιμαντικές ἀνάγκες τῶν ἐπαρχιῶν των καλύπτουν τίς προϋποθέσεις περί ἐκλογῆς βοηθῶν Ἐπισκόπων καί ἱκανοποίησιν τοῦ αἰτήματός των.
η. Ἀκόμη ὑπάρχει ἡ ὑποχρέωσις ὑλοποιήσεως εἰλημμένης συνοδικῆς ἀποφάσεως περί συζητήσεως τῆς "λήψεως ἀποφάσεως διά τήν ἄρσιν τοῦ ἐπιτιμίου τῆς ἀκοινωνησίας τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου ἀπό Ἀττικῆς κ. Νικοδήμου". Τήν εἰσήγησιν θά κάνει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος.
Τέλος ὑπάρχουν θέματα ὑπηρεσιακά, Κανονισμοί καί τροποποιήσεις Κανονισμῶν, τά κείμενα τῶν ὁποίων σᾶς ἔχουν ἀποσταλῆ πρός μελέτην καί προετοιμασίαν.
Γιά τούς Κανονισμούς πού ἔχουν σχέσιν μέ τίς ὑπηρεσίες τῆς Ε.Κ.Υ.Ο. τήν εἰσήγησιν θά κάνει ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἰωαννίνων κ. Θεόκλητος.
Τά ὑπόλοιπα ἑξήντα (60) περίπου θέματα πού ἐστάλησαν ἀπό ὅλους σας πρός τήν Δ.Ι.Σ. θά κατανεμηθοῦν στίς ἁρμόδιες συνοδικές ἐπιτροπές πρός μελέτην γιά προώθησιν εἰς τήν Δ.Ι.Σ. καί τήν Ι.Σ.Ι.. Εἰσηγοῦμαι νά καθιερωθεῖ καί δεύτερη Σύναξη τῆς Ἱεραρχίας κατά μῆνα Μάρτιο κάθε ἔτους γιά νά προωθηθοῦν θέματα πού μᾶς ἀναμένουν.
Σεβασμιώτατοι Ἀδελφοί,
Τό ἔργο πού ἀνοίγεται μπροστά μας εἶναι πολύ καί βαρύ. Ὁ ὄγκος τῶν θεμάτων μεγάλος καί "ὁ ἄνεμος ἐνάντιος". Ὁ Ἀρχηγός ὅμως τῆς "ὀλκάδος" εἶναι Αὐτός πού κυβερνᾶ καί θά νικήσει.
Εἶχαν γραφεῖ οἱ προηγηθεῖσες σκέψεις ὅταν συνέβη ἡ πρός Κύριον ἐκδημία τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Κιλκισίου κυροῦ Ἀποστόλου καί ἐν συνεχείᾳ ἡ τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Διδυμοτείχου κυροῦ Νικηφόρου. Κατά τό ἄρθρον 24 τοῦ Ν. 590/1977 "περί Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος" ὀφείλουμε νά προχωρήσουμε στήν πλήρωσιν τῶν κενωθεισῶν μητροπολιτικῶν ἑδρῶν. Προτείνω τοῦτο νά γίνει σήμερα καί ἐν συνεχείᾳ νά προχωρήσουμε κατά τό πρόγραμμά μας.
