Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς
«Ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν»
Συνερχόμασθε σήμερα χάριτι τοῦ Παναγάθου Τριαδικοῦ Θεοῦ σέ μία ἀκόμη ἔκτακτη σύγκληση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας, τοῦ ἀνωτάτου Συνοδικοῦ θεσμοῦ της Ἁγίας Ἐκκλησίας μας πού ἀποτελεῖ τήν πρώτη γιά τό νέο ἔτος. Δόξα καί αἶνον ἀναπέμπωμεν στόν Κύριο καί Σωτήρα ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό, τήν Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας μας καί διά πρεσβειῶν τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στειρίῳ, τοῦ ὁποίου σήμερα τιμᾶται ἡ σεπτή μνήμη, Τόν παρακαλοῦμε ὅπως μᾶς βοηθήσῃ καί μᾶς φωτίσῃ τίς δύο αὐτές ἡμέρες.
Προσευχόμασθε γιά τήν ἀνάπαυσῃ τῆς ψυχῆς τοῦ Μακαριστοῦ Μητροπολίτου Μάνης κυροῦ Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη αἰφνιδίως κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Συνάξεως τῶν Ἀρχιστρατήγων Μιχαήλ καί Γαβριήλ στόν Ἱερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν Ἀρεόπολης Λακωνίας καί παρακαλοῦμε τόν ἔχοντα τήν ἐξουσία ζώντων καί τεθνεώτων Κύριο τοῦ παντός νά ἀναπαύσῃ στούς κόλπους Αὐτοῦ τόν ἀείμνηστο κεκοιμημένο ἀδελφό ἡμῶν.
Ὁ Μακαριστός Μητροπολίτης Μάνης κυρός Χρυσόστομος ὑπῆρξε ἕνας ταπεινός, εὐσεβής καί διακριτικός Ἱεράρχης, μέ γνήσιο καί ἀπαράμιλλο ἐκκλησιαστικό φρόνιμα καί ἦθος. Ἦταν Ἱεράρχης τῆς ἀγάπης, τῆς προσευχῆς καί τῆς ὑπακοῆς, ἔνθερμος ὑπερασπιστής τῶν ἰδανικῶν τῆς πατρίδος μας καθώς καί ἰδιαίτερα προσφιλής στόν πιστό λαό τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ἐκτελοῦσε τά ποιμαντικά καθήκοντά του μέ πραότητα καί σύνεση, ἀγωνιζόμενος πάντοτε γιά τό μεῖζον ἀγαθό καί τήν πνευματική ἑνότητα τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας μας. Εὐχόμασθε ὁλοψύχως στήν κεφαλή τῆς θεοσώστου Μητροπόλεως Μάνης καί στήν θέση τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου νά ἐκλεγῇ ἕνας ἄξιος διάδοχος μέ πνεῦμα ὑπακοῆς, ταπεινώσεως καί διακονίας στήν Ἐκκλησία δίχως ἐπιρροές καί ἐπενέργειες ἀπό ἐξωγενείς κοσμικές φωνές καί ἀπαιτήσεις.
Ὡστόσο, σύμφωνα μέ τήν θεματολογία τῆς Ἡμερησίας Διατάξεως θά προβοῦμε στήν ἐκλογή τῆς ἐξ Ἀρχιερέων Ἐπιτροπῆς διά τάς πρός τόν Τύπον ἀνακοινώσεις καί ἐν συνεχείᾳ θά ἐπακολουθήσει ἡ πλήρωσις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μάνης καθώς καί ἡ πλήρωσις δύο (2) κενῶν θέσεων βοηθῶν Ἐπισκόπων παρά τῇ Ἱερᾷ Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν. Ἀκολούθως, θά πραγματοποιηθεῖ Ἀνάγνωσις καί Ἐπικύρωσις τῶν Πρακτικῶν τῆς προηγούμενης Συνεδρίας καί κατόπιν θά ἐπακολουθήσει συζήτηση καί ψήφιση δύο νέων Κανονισμῶν ὑπό τῶν τίτλων: «Τροποποίησις Κανονισμοῦ περί Ἐφημερίων καί Διακόνων», τόν ὁποῖο καί θά εἰσηγηθεῖ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος καί «Σχέδιον Κανονισμοῦ περί Διοικητικῆς Διαδικασίας», τήν εἰσήγηση τοῦ ὁποίου θά ἐκφωνήσει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ.
Λόγῳ τοῦ ὅτι ἡ συνεδρίαση αὐτή πραγματοποεῖται στόν ἀπόηχο τῶν μεγάλων ἐκδηλώσεων πού ἀφορᾶ στό ζήτημα τῆς ὀνομασίας τῶν Σκοπίων θά ἤθελα καί ἀπό τό βήμα αὐτό νά ἐκφράσω τίς θερμότατες εὐχαριστίες μου πρός τά σεπτά Μέλη τῆς παρούσης Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τόσο γιά τήν ἄψογη μεταξύ ὅλων συνεργασία καί συνεννόηση, ὅσο γιά τήν ἄρτια καί σωστή διαχείριση στό εὐαίσθητο αὐτό μείζονος ἐθνικῆς σημασίας θέματος.
Βεβαίως, ἡ Ἐκκλησία σέ ὅλη αὐτή τήν τρικυμία τῶν ραγδαίων ἐξελίξεων καί ἱστορικῶν γεγονότων δέν μπορεῖ νά μένει σιωπηλή καί ἀπαθής, πολλῷ δέ βεβαίως ὅταν ἀπειλοῦνται ἤ καί διακυβεύονται τά ἐθνικά συμφέροντα τῆς πατρίδος μας. Ἄλλωστε, ἡ Ἐκκλησία ποτέ δέν ἀδιαφόρησε γιά τά ἐθνικά ἤ καί κοινωνικά ζητήματα τῆς κάθε ἱστορικῆς περιόδου, ἀλλά βοήθησε ἄμεσα ἤ ἔμμεσα στήν συνειδητοποίηση καί ἐν τέλει στήν ἐπίλυσή τους. Ἡ Ἐκκλησία ὡς Σῶμα τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ Λόγου ἔχει λόγο καί γνώμη γιά τήν σημερινή κρίσιμη κατάσταση τῆς χώρας μας, διότι δέν ἔπαψε νά ἀποτελεῖ ἐνεργό καί ἀναπόσπαστο μέρος τῆς ἱστορίας μας. Ἀναμφισβήτητα, ὁ ρόλος Της δέν εἶναι νά ὀργανώνῃ συλλαλητήρια. Ἡ Ἐκκλησία ἀγρυπνεῖ καί προσεύχεται, ἔχει ρόλο ἑνωτικό, δέεται ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου καί ἐπιθυμεῖ μέ ὁδηγό τό Εὐαγγέλιο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ νά συμβάλῃ στήν ἀντιμετώπιση τῶν προβλημάτων αὐτῶν, ὥστε νά ἐπικρατήσῃ στόν κόσμο ἡ εἰρήνη τοῦ Θεού «ἡ πάντα νοῦν ὑπερέχουσα», ἡ καταλλαγή καί ἡ ἀγάπη.
Σέ αὐτή τήν ἰδιαίτερα εὐαίσθητη ἱστορική στιγμή καί γιά τήν μεγάλη αὐτή ἐθνική ὑπόθεση χρειάζεται ἀπό ὅλους μας ὁπωσδήποτε σύνεση, νηφαλιότητα καί ὁμοψυχία, προκειμένου νά ἀντιμετωπισθῇ τό κρίσιμο αὐτό θέμα ἐποικοδομητικά καί εἰρηνικά. Ἄλλωστε, βασική ἐπιδίωξή μας πάντοτε, ἀπέναντι σέ ἀνάλογες δύσκολες καταστάσεις πού βίωνε ἡ πατρίδα μας ἦταν ἡ διατήρηση καί ἡ φροντίδα τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς. Μολονότι ἡ ἐνεργή παρουσία τῆς Ἐκκλησίας στήν κοινωνική ζωή ἀπομακρύνει τούς κινδύνους τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ καί τῆς ἀναρχίας, ἐντούτοις, χρέος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά ἀγωνίζεται γιά τήν ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης καί τῆς δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ. Μέλημά μας εἶναι πρωτίστως ὁ ἄνθρωπος, ἀφοῦ «οὐδὲν γὰρ ὅσον ἄνθρωπος ἱερόν, ᾧ καὶ φύσεως ἐκοινώνησεν ὁ Θεός».
Πράγματι, τό χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας δέν μπορεῖ νά δεχθῇ ἤ καί νά ἀντέξῃ ἄλλη ἐπιπλέον ἐξαθλίωση καί ταλαιπωρία, εἰδικά σέ ἐπίπεδο ἐθνικό. Ὁ ὑπερήφανος Ἑλληνικός λαός καθ’ὅλη τήν διάρκεια τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως ὑπέδειξε καί συνεχίζει νά ὑποδεικνύῃ θαυμαστή δύναμη, ἰώβια ὑπομονή, ἀλλά καί μία ταπεινωτική πειθαρχία ἀπέναντι στίς προκλητικές, πολλές φορές, διεθνεῖς «συστάσεις» καί πιέσεις γιά σκληρά οἰκονομικά μέτρα. Ὡστόσο, αὐτό πού ἀπαιτεῖ καί ζητᾶ εἶναι ὁ εὔλογος σεβασμός στά θεμελιώδη δικαιώματά του καί ἡ πιστή διατήρηση τῆς ταυτότητος τοῦ κράτους καί τῶν ἐθνικῶν του δικαίων, τό ὁποῖο καί ἀποτελεῖ ἀναφαίρετο δικαίωμά του.
Ἀσφαλῶς, ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας δέν ἔχει οὐδεμία σχέση μέ τόν ρόλο τῶν πολιτικῶν κομμάτων. Ἡ Ἐκκλησία δέν δύναται νά ταυτίζεται μέ τήν πολιτική ἐξουσία δίχως νἀ ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν φύση καί τήν ἱερή ἀποστολή της καί βεβαίως δέν μπορεῖ νά κομματικοποιεῖται. Ἄλλωστε, ἡ Ἐκκλησία δέν περιορίζεται στήν ἐγκοσμιότητα, πού περιορίζει τήν ἐλευθερία της καί ἀπομονώνει τόν σκοπό της, ἀλλά ἐπεκτείνεται στήν αἰωνιότητα. Δέν ὀρθώνει λόγο, δέν διατυπώνει πρόταση, προκειμένου νά ἀσκήσει μία ἀνούσια, ἄσκοπη ἤ καί ἀνώφελη ἀντιπολίτευση. Σκοπός Της ἦταν καί εἶναι νά εἶναι δίπλα στόν κόσμο, δίπλα στόν κάθε ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ ζῶσα εἰκόνα τοῦ ζῶντος Θεοῦ, προσκαλώντας τον σέ ἑνότητα, ἀφοῦ ὅπως χαρακτηριστικά ἀναφέρει ὁ ἱ. Χρυσόστομος ἡ Ἐκκλησία εἶναι «ἑνώσεως καί συμφωνίας ὄνομα». Ὅσο ἡ Εκκλησία διατηρεῖ τήν ταυτότητά της, δέν μερίζεται, οὔτε μερίζει, ἀλλά ἑνοποιεί καί μεταμορφώνει.
Μέ τήν χάρη καί τήν εὐλογία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ συμπλήρωσα δέκα ἔτη στήν θέση εὐθύνης καί διακονίας τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος, τοῦ πρώτου μεταξύ ἴσων στήν Αὐτοκέφαλη καί ζωντανή Ἐκκλησία μας. Σᾶς εὐχαρίστησα πρίν, αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκη νά τό πράξω καί τώρα, διότι εἴμαστε ἕνα σῶμα καί μία φωνή.
Πράγματι, καθ’ ὅλη τήν δεκαετή αὐτή καί ἰδιαίτερα κοπιαστική περίοδο πάσχισα νά διακονήσω: τόν ἄνθρωπο, τήν συνοδικότητα, τίς ὀρθές σχέσεις Ἐκκλησίας-Κράτους, τίς διορθόδοξες καί διαχριστιανικές συγκυρίες, τήν παρατεινόμενη κρίση ἀρχῶν, θεσμῶν καί ἀξιῶν, τήν φτώχεια, τήν δημιουργία κοινωνικοῦ προσώπου τῆς Ἐκκλησίας μας, τιμώντας τούς προκατόχους μου, τήν ἐκκλησιαστική περιουσία, τήν ἐκκλησιαστική ἐκπαίδευση, προσπάθησα νά δημιουργήσω πρόσθετο κύρος στήν Ἐκκλησία μέ τήν ἀνάδειξη ἄξιων ἐπισκόπων-ποιμένων, νά προασπίσω τά δίκαια τῆς Ἐκκλησίας μας, νά προβάλλω τήν ἑνότητα καί ὄχι τίς ἀντιπαραθέσεις, νά ὑπερβῶ τίς ὅποιες μικρότητες καί διαφορές μας, γεφυρώνοντας τό ὅποιο χάσμα τῶν μεταξύ μας ἀδελφικῶν σχέσεων.
Βεβαίως, μέ τή χάρη καί τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καταφέραμε νά δημιουργήσουμε πολλές κοινωνικές καί ποιμαντικές δομές μέ πολλές προνοιακές δραστηριότητες, στοχεύοντας πρωτίστως στήν παροχή βοήθειας, στήριξης καί φροντίδας, οἰκονομική καί ἠθική, πρός τίς εὐπαθεῖς κοινωνικές ὁμάδες, ἀνεξαρτήτως φύλου, ἡλικίας, ἑθνικότητος καί θρησκεύματος. Ἐκ βάθους καρδίας ἐκφράζω τίς εὐγνώμονες εὐχαριστίες μου πρός ὅλους τούς συνεργάτες μου, οἱ ὁποῖοι συνέβαλαν τά μέγιστα πρός τήν ἐπίτευξη καί ὁλοκλήρωση τοῦ θεάρεστου καί πολυδάπανου αὐτοῦ ἔργου.
Βεβαίως, δέν σταματοῦμε ἐδῶ. Ἡ Ἐκκλησία δέν σταματᾶ ποτέ νά ἐργάζεται, νά διακονεῖ καί νά ὑπηρετεῖ τόν ἄνθρωπο. Ἀποτελεῖ πρώτιστη ἀνάγκη νά ἐντατικοποιήσουμε τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, νά συνεχίσουμε ἄοκνα νά ἀναδεικνύουμε τόν κοινωνικό Της χαρακτήρα καί πρόσωπο, νά πλησιάσουμε τόν ἄνθρωπο πού υποφέρει, πονάει, αἰσθάνεται ξεχασμένος ἤ εἶναι ἀπογοητευμένος, νά συνεχίσουμε νά προσφέρουμε τήν πολύτιμη βοήθειά μας καί στήριξη στόν ἰδιαίτερα καταπονημένο λαό μας, διατηρώντας ἀκέραια τήν κοινωνική συνοχή καί ἐφαρμόζοντας τήν θεϊκή ἐντολή τῆς ἀγάπης.
Συνεπῶς, σέ αὐτὀ τό τρίπτυχο ἐργάσθηκα καί αὐτό ἐπιθυμῶ νά συνεχίσω νά ὑπηρετῶ, τό ὁποῖο βασίζεται στήν «ἑνότητα», στήν «ἀγάπη» καί στήν «προσφορά». Σέ αὐτό τό τρίπτυχο, πού ἀποτελεῖ στέρεα βάση, καλῶ ὅλους Ἐσᾶς, ἀνιδοτελῶς καί μέ πνεῦμα αὐτοθυσίας, ἐντατικά νά ἐργασθοῦμε, ὑπηρετώντας τόν ἄνθρωπο καί τίς ἀξίες του.
Σᾶς λέγω εἰλικρινά ὅτι κανείς μας δέν περισσεύει. Ὅλοι μαζί, ἐμεῖς πού ἀποκαλούμεθα «ἅγιοι ἀδελφοί», ἑνωμένοι, σέ μία κοινή πορεία νά ἀναδείξουμε τήν δύναμη καί τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας μας, πού χαρακτηρίζεται ἀπό τήν θυσιαστική ἀγάπη καί τή χάρη.
Σᾶς χρειάζομαι ὅλους μαζί καί τόν καθένα ξεχωριστά, ὁ λαός μᾶς χρειάζεται ὅλους, ἡ πατρίδα μᾶς χρειάζεται ἑνωμένους γιά νά προσφέρουμε εὐαγγελική ἀγάπη, στήριξη καί ἐλπίδα στό λαό μας, γινόμενοι ἐμεῖς ἄξια πρότυπα καί φωτεινά παραδείγματα.
