Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἐλλογιμώτατοι κύριοι Καθηγητές,
Ἀγαπητοί ἀδελφοί,
Μέ αἰσθήματα χαρᾶς καί εὐθύνης, ἀλλά καί μέ ἔντονο ἐνδιαφέρον, στρέφω τήν προσοχή μου πρός τήν ἔγκριτη θεολογική σας συνάντηση, γιά νά ἀπευθύνω εὐφρόσυνο χαιρετισμό πρός τίς ἐργασίες τοῦ παρόντος Συνεδρίου, τό ὁποῖο ἔχει ἰδιάζουσα ἀξία γιά τήν Ἐκκλησία μας.
Χάρις στήν εὐλογητή πρωτοβουλία τοῦ ἐκλεκτοῦ μας ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ, κ. Ἰγνατίου καί τήν ὑψηλή διοργάνωση τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν τῆς Μητροπόλεώς του, μᾶς δίδεται ἡ ἀγαθή εὐκαιρία, σέ δυσχερεῖς καιρούς, νά πραγματευθοῦμε ἕνα τόσο σημαντικό καί καίριο ἐκκλησιολογικό ζήτημα. Εἶμαι βέβαιος ὅτι ἡ παρουσία τῶν σπουδαίων ὁμιλητῶν, οἱ ἐμβριθεῖς εἰσηγήσεις καί ἡ γόνιμη συζήτηση θά συντελέσουν ὥστε νά φωτίσουμε τό πολύπτυχο αὐτό θέμα καί νά γίνει κατανοητό τό μέγεθος τῶν προκλήσεων πού παρουσιάζει γιά τήν Ὀρθοδοξία ἡ λεγόμενη μετανεωτερική περίοδος τῆς σύγχρονης Ἱστορίας μας.
Κατά τήν ἐγκόσμια πορεία της, ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα ἀναπόφευκτα συμβαδίζει καί συμπλέκεται, σέ κάθε φάση τῆς ἱστορικῆς της ἐξέλιξης, μέ τή σχετικότητα τῶν ἑκάστοτε κυρίαρχων κοινωνικῶν καί πολιτικῶν δεδομένων, τά ὁποῖα ἄλλοτε συμβατικά ἀκολουθεῖ καί ἄλλοτε τά ὑφίσταται μαρτυρικά. Ἡ οἰκουμενικότητα τοῦ μηνύματός της καί ὁ ὑπερεθνικός της χαρακτήρας δέν καθίστανται ἱκανά νά ἑνώσουν ἀπό μόνα τους καί αὐτομάτως τά διεστῶτα, καταργώντας τίς ἐπίγειες διαφοροποιήσεις. Προφανῶς, κάθε μία ἀπό τίς τοπικές Ἐκκλησίες, οἱ ὁποῖες τήν συναποτελοῦν καί τήν συγκεφαλαιώνουν, διατηρεῖ τή δική της ἰδιομορφία καί τίς δικές της ἰδιαιτερότητες. Τό ζητούμενο εἶναι ἀκριβῶς αὐτές νά μήν ὑπάγονται σέ κρατικές σκοπιμότητες ἤ σέ θεσμικό κλοιό, καί νά μήν παρεμποδίζουν τόν πρωτογενῆ σκοπό της, πού εἶναι ἡ διατήρηση τῆς ἑνότητας μέσα στήν πολλαπλότητα καί ἡ συγκρότησή της ὡς Σώματος τοῦ Χριστοῦ, μέ τήν ἔμπρακτη πίστη «εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικήν καί ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν».
Οἱ κατά τόπους Ἐκκλησίες δέν εἶναι αὐτονομημένα καί αὐτάρκη μεγέθη, καθηλωμένα σέ στεγανά, ἀλλά ζωντανά μέλη ἑνός ἑνιαίου Σώματος. Σήμερα τό ἱστορικό σῶμα τῆς Ὀρθοδοξίας ἔχει κατακερματισθεῖ σέ πλῆθος ἐθνικῶν Ἐκκλησιῶν, πού συνυπάρχουν μέ τίς ἄλλες χριστιανικές ὁμολογίες. Χρειάζεται λοιπόν πολλή προσπάθεια, πρό τοῦ ἐνδεχομένου νά ἐπιβάλουμε «ἐπίβλημα ῥάκους ἀγνάφου ἐπί ἱματίῳ παλαιῷ», ἤ «νέον οἶνον» σέ «παλαιούς ἀσκούς» (Ματθ. θ΄ 16-17).
Τά πάντα στήν Ἐκκλησία ἀνάγονται στό μυστήριο τῆς τριαδικῆς καί χριστολογικῆς περιχώρησης. Δέν εἶναι δηλαδή οὔτε μονοκρατορικά οὔτε πολυαρχικά. Ἐδῶ ὀφείλουμε νά διδαχθοῦμε ἀπό τή συνοδική μας παράδοση, ἀλλά κυρίως νά θεωρήσουμε τήν παροῦσα ὀργάνωση τῆς Ἐκκλησίας ὡς χαρισματική κατάσταση, ἡ ὁποία συνεχῶς δέχεται τό πρόσλημμα τοῦ κόσμου καί τό ἀναδημιουργεῖ.
Ὁμοίως ἀπαιτεῖται βαθειά περισυλλογή, συνειδητοποίηση τοῦ ἐλλείμματός μας καί ἐνδελεχής ἐπίγνωση τῶν δεδομένων πού καλούμαστε νά διαχειριστοῦμε, ὥστε νά σταθοῦμε μέ συνέπεια στό ὕψος τῆς ἀποστολῆς πού μᾶς ἐμπιστεύθηκε ὁ Θεός. Χωρίς νά θεολογοῦμε σέ κενό ἀέρος, ἀλλά οὐσιαστικῶς, μποροῦμε νά ὑπερβοῦμε τήν κοσμική περιδίνηση καί νά ἀντικρίσουμε τήν κρίση τῆς Ἱστορίας, διασώζοντας τό πλήρωμα τῆς ζωῆς ἐν μέσῳ τῶν ἀναγκῶν καί τῶν προσδοκιῶν τῶν χρόνων καί τῶν λαῶν πού ἐκλήθημεν νά διακονήσουμε. Καλούμαστε νά διαφυλάξουμε τήν Ὀρθοδοξία ἀνόθευτη, ἀλλά συγχρόνως δυναμικά καί ὀργανικά ἐξελισσόμενη, ὥστε νά ἀποκτᾶ νέες μορφές ἔκφρασης καί προσφορᾶς, ἐν πνεύματι οἰκονομίας, ἐπίγνωσης τῆς σύγχρονης πραγματικότητας καί ἐμπνευσμένης ἀνταπόκρισης στίς ἱστορικές συνθῆκες, μέ κέντρο τόν Χριστό, ἀλλά μέ σεβασμό καί ἀγάπη πρός τήν ἰδιοπροσωπία κάθε λαοῦ καί ἀνθρώπου.
Μέ αὐτές τίς ἀτελεῖς σκέψεις καί μέ τή συνοδεία τῆς εὐλογίας τοῦ Κυρίου μας, σᾶς εὔχομαι νά «πλεονάσῃ ἡ χάρις» τοῦ πολύτιμου αὐτοῦ Συνεδρίου, καί οἱ ἐργασίες του νά διευρύνουν καρποφόρως τή μελέτη τῶν ἐπίκαιρων αὐτῶν θεμάτων, καθιστώντας τα ἐπωφελῆ γιά τήν Ἐκκλησία μας.
Μετά πατρικῶν εὐχῶν
