«Τό τοπίο εἶναι ἡ προβολή
τῆς ψυχῆς ἑνός λαοῦ πάνω στήν ὕλη»
Ὀδυσσέας Ἐλύτης
Ἕνα ἀπό τά σοβαρότερα προβλήματα πού ἀντιμετωπίζει ὁ ἄνθρωπος τίς τελευταῖες δεκαετίες εἶναι ἡ ἀπουσία τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος, μέ ἀποτέλεσμα τήν κλιματική κρίση. Ἡ ραγδαία ἐπιδείνωση στήν ἰσορροπία τοῦ οἰκοσυστήματος ἐπέφερε σοβαρά προβλήματα στή φύση. Ἀποτελεῖ θλιβερή διαπίστωση ὅτι τό φυσικό περιβάλλον στίς µέρες µας µολύνεται καί καταστρέφεται ἐπικίνδυνα. Ἡ ρύπανση τῆς ἀτµόσφαιρας, τῆς γῆς, τῶν θαλασσῶν καί τῶν ποταµῶν, ὁ ἀφανισµός τῶν φυσικῶν πόρων, ἡ ὑπερθέρμανση τοῦ πλανήτη καί τόσα ἄλλα παρόµοια φαινόµενα, ἀποδεικνύουν ὅτι συντελεῖται γύρω µας µία βαθµιαία ὅσο καί διαρκής, μέ καταιγιστικούς ρυθμούς, καταστροφή τοῦ περιβάλλοντος. Οἱ ἀλλαγές στό οἰκολογικό σύστημα τοῦ πλανήτη μας ἐπιφέρουν δραματικές συνέπειες, σέ ὅλους τούς τομεῖς, μέ τόν πολλαπλασιασμό τῶν κυμάτων καύσωνα, τῶν ξηρασιῶν, τῶν πυρκαγιῶν καί τῶν πλημμυρῶν, τή διασάλευση τῆς ἰσορροπίας στήν φύση, τήν κλιματική μετανάστευση κ.ἄ. Ὅλα αὐτά καθιστοῦν ὁλοφάνερη τήν ὕπαρξη ὀξύτατης οἰκολογικῆς κρίσεως, γιά τήν ὁποία ἡ ἀνησυχία ὁλοένα γίνεται καί ἐντονότερη. Ἡ ἀνησυχία αὐτή συνήθως ἐκφράζεται µέ ἀτέρμονες συζητήσεις, οἱ ὁποῖες ἀναφέρονται στήν κρίση καί προσπαθοῦν νά βροῦν λύσεις γιά τήν ἀντιμετώπισή της. Τά τελευταία χρόνια κινητοποιήσεις ἀπό διάφορους φορεῖς, ὀργανισμούς καί παράγοντες ἀποπειρῶνται νά ἀναδείξουν τό οἰκολογικό πρόβλημα.
Ὡστόσο, οἱ προτεινόμενες λύσεις καί ἡ ἐφαρμογή τους στήν πράξη δέν ὁδηγοῦν σέ οὐσιαστικά ἀποτελέσματα, διότι ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος παραμένει βαθιά ἐπηρεασμένος, συχνά ἀλλοιωμένος ἀπό τό ὑλιστικό πνεῦμα τῆς ὑπερκαταναλωτικῆς ἐποχῆς µας. Ἡ ὁλοένα καί αὐξανόμενη ἐκμετάλλευση τοῦ περιβάλλοντος καλλιεργεῖ τή συνεχῆ διάρρηξη τῆς σχέσης τοῦ ἀνθρώπου μέ τό οἰκοσύστημα, στό ὁποῖο δραστηριοποιεῖται καί οὐσιαστικά τόν ὁδηγεῖ μακριά ἀπό τόν Δημιουργό. Ὁ ἄνθρωπος ξεχνᾶ καί ἀπομακρύνεται ἀπό τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ «ἐργάζεσθαι καί φυλάσσειν» (Γέν. 2:15) τήν Κτίση, μέ ἀποτέλεσμα νά παραθεωρεῖ ὅτι, ἐνῶ ἀποτελεῖ ἀλληλένδετο κρίκο τῆς ἁλυσίδας τοῦ οἰκοσυστήματος, μέ τίς πράξεις του τό καταστρέφει. Ὅσο συνεχίζουμε νά ἔχουμε αὐτή τή θεώρηση καί νά ἀπομακρυνόμαστε ἀπό τή θεία ἐντολή, τόσο τό πρόβλημα θά διογκώνεται καί ἡ λύση θά ἀπομακρύνεται, μέ ἀποτέλεσμα ἡ οἰκολογική κρίση νά ἀπειλεῖ τήν ἴδια τήν ἐπιβίωση τοῦ ἀνθρώπου, τή διατήρηση τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς. Μέ ταχύτατους πλέον ρυθμούς τό πρόβλημα καθίσταται ὀντολογικό! Εἶναι ἡ ὥρα τῆς ἀνάληψης εὐθύνης καί σέ αὐτή τήν κρίσιμη στιγμή ἡ Ἐκκλησία πρωτοστατεῖ ὄχι ἁπλά ἐκφράζοντας τήν ἀγωνία Της, ἀλλά προτείνοντας ἀπό ἄμβωνος καί ὑλοποιώντας μέ ἔργα λύσεις.
Ἡ προστασία τοῦ περιβάλλοντος δέν εἶναι σύνθημα καί λόγια, ἀλλά ὑποχρέωση καί πράξεις. Εἶναι ἡ οὐσιαστική ἀνταπόκριση στήν πρόσκληση τοῦ Θεοῦ, γιά ἁρμονική συνύπαρξη μαζί Του, ἡ ὁποία θά ὁδηγήσει σέ ἔμπρακτες ἀλλαγές καί μεταρρυθμίσεις γιά μία πράσινη, βιώσιμη ζωή, σέ ἐπανασύνδεση καί σύζευξη μέ τή φύση καί τόν Δημιουργό.
† Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος
τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
