Μέ ἰδιαίτερη συγκίνηση χαιρετίζω τήν 8η Πανελλήνια Συνάντηση Φορέων Πρόληψης στήν Ἱερά καί ἡρωϊκή Πόλη τοῦ Μεσολογγίου, τήν ὁποίαν ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔθεσε ὑπό τήν αἰγίδα της, μέσῳ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας και Ἀκαρνανίας, συμβάλλοντας ὁλοπρόθυμα, σέ συνεργασία μέ ὅλους τούς θεσμικούς φορεῖς καί τά ἀγωνιζόμενα πρόσωπα, πρός ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος τῶν ἐξαρτησιογόνων οὐσιῶν.
Ἡ Ἐκκλησία, στό πλαίσιο τοῦ εὐρύτερου προνοιακοῦ Της ἔργου καί τῆς διακονίας Της πρός τήν κοινωνία, πάντοτε ἀρωγός τῆς παιδείας καί τῆς οἰκογένειας, στρέφεται μέ ἰδιαίτερη ποιμαντική μέριμνα πρός τούς ἐμπεριστάτους νέους. Ὁ ἐθισμός σέ ψυχοτρόπους οὐσίες, πού πλήττει τήν ἐφηβική καί νεανική ἡλικία καί ἐξελίσσεται συχνά σέ παθολογικό φαινόμενο, καταλυτικό τῆς φυσικῆς καί ψυχικῆς ἀκεραιότητας τοῦ ἀνθρώπου, καλεῖ πρωτίστως ὅλους μας σέ αὐτοκριτική, σέ συνειδητοποίηση τῆς ἀνεπάρκειάς μας καί σέ συνεργασία πρός συνεχῆ ἐπανακαθορισμό, περαιτέρω ἀνάπτυξη, διεύρυνση καί μελέτη τῶν προληπτικῶν μεθόδων καί μέσων.
Τό κοινωνικό πεδίο μέσα στό ὁποῖο ὁ νέος ἄνθρωπος προτρέπεται, ἀπομονώνεται, δέχεται πιέσεις, ὁδηγεῖται σέ ἀδιέξοδα καί σέ ἐπανάσταση, περιλαμβάνει ἀναπόφευκτα τήν παιδευτική διαδικασία πού ἐπιτελεῖται μέσῳ τῆς οἰκογένειας, τοῦ σχολείου, τῶν φορέων ἐπικοινωνίας καί τοῦ εὐρύτερου περιβάλλοντος. Οἱ ἀρχές ὅμως καί τά ἀγαθά ἰδανικά, ἡ πίστη στίς πραγματικές ἀξίες τῆς ζωῆς δέν εἶναι κάτι πού διδάσκεται ξερά, ἀλλά μᾶλλον ἐμπνέονται στούς ἀνθρώπους. Ἡ ἀληθινή διδασκαλία δηλαδή πηγάζει ἐκ τῶν ἔσω, καί πρέπει νά βρίσκει ἀνταπόκριση ἐξωτερικά, στόν ἔξω κόσμο, πρός τά διδασκόμενα, μέ βίωμα ἀνάλογο καί ἔμπρακτο παράδειγμα.
Ἡ διαφυγή τῶν νέων καί τῶν ἐφήβων στό κάπνισμα, τό ἀλκοόλ, τά ναρκωτικά ἀποτελεῖ καί ἀντικατοπτρίζει πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα ἔλλειμμα τῆς κοινωνίας —τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος, τῆς οἰκογένειας, καί τῆς ἴδιας ἀκόμη τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ μία πτυχή τῆς πρόληψης εἶναι λοιπόν θεμελιωδῶς ἡ κοινωνική καί κοινωνιολογική. Ὑπάρχει ὅμως κάτι ἀκόμα βαθύτερο καί οὐσιωδέστερο, ταυτόχρονα τό ἀπώτατο καί τό ἐγγύτατο, ὅσο καί ἀνεξάντλητο στήν ἐπιστημονική ἀνίχνευση, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ χαρακτήρας τῆς ἀνθρώπινης φύσης. Λέγω ἀνεξάντλητο, γιατί μόνον ἴσως κείμενα ὅπως ἡ παθολογία τοῦ πολέμου τοῦ Θουκυδίδου, ἤ οἱ ψυχογραφίες μές στήν ψυχορραγία τῶν ἡρώων τοῦ Ντοστογέφσκι, καί πρωτίστως τά Ἱερά Κείμενα καί ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, κατόρθωσαν νά διασώσουν μιά ἀσφαλῆ διατύπωση.
Γιά τήν χριστιανική διδασκαλία ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου σήμερα μπορεῖ νά εἶναι πτωτική, ἀλλά πλασμένη κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἐνέχει τό αὐτεξούσιον, δηλαδή τήν ἐλευθερία τοῦ καθενός νά ὁρίζει τίς ἐπιλογές του κατά βούληση, καί εἶναι αὐτή ἡ αὐτεξουσιότητα πού κάποτε μέσῳ ἐσφαλμένης διακρίσεως μπορεῖ νά ἀποβεῖ αὐτοκαταστροφική γιά τόν ἄνθρωπο. Ὁ δέ Θεός, ὁμοίως, «οὐκ ἀνάγκῃ καί βίᾳ ποιεῖ ἀγαθούς», ἀλλ’ ἡ κλήση Του εἶναι προτρεπτική καί ἀγαπητική πρός τους καλουμένους, μέ φανερόν, ὅπως λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, τό σωθῆναι καί τό ἀπολέσθαι.
Ἐνῶ γιά τόν Ἅγιο Νεκτάριο, «ἡ ψυχή ἔχουσα ἀνεπτυγμένας τάς ἑαυτῆς δυνάμεις σωφρονεῖ καί ὑγιαίνει καί τάς τοῦ σώματος δυνάμεις σωφρόνως χειρίζεται» (Περί ἀληθοῦς καί ψευδοῦς μορφώσεως, «Ὁμιλία περί γυμναστικῆς»). Ἀπευθυνόμενη στόν ὅλον ἄνθρωπο, καί ἐκκινοῦσα ἀπό τήν ψυχοσωματική ἑνότητα τοῦ προσώπου του, ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νά συνεισφέρει στήν πρόληψη, ἐκτός ἀπό τήν ἐνεργό διακονία της, ὡς ζῶσα κοινότητα καί τρόπος ζωῆς, μέ ὅλες τίς ἀκατάλυτες χριστιανικές ἀξίες, καί τήν ἴδια τήν Πίστη της, πού εἶναι καί πίστη στόν ἄνθρωπο, καί ἰδιαίτερα στόν καταβεβλημένο καί κάμνοντα. Ὁποιοσδήποτε, ἀκόμα καί ἐκεῖνος πού ζεῖ μακριά ἀπό τήν Ἐκκλησία, εἶναι δυνατόν νά καταφύγει σε Αὐτήν, εἴτε ἀπό φόβο Θεοῦ, εἴτε ἐπειδή γνωρίζει ὅτι πάντοτε θά βρεῖ ἐκεῖ στήριξη στήν δοκιμασία του, καί ὁδό ἐπιστροφῆς στίς πραγματικές του δυνατότητες. Δέν θά ἧταν ὑπερβολή ἄν λέγαμε ὅτι ἡ σωστή καί καρποφόρα διαποίμανση καί ἐκκλησιαστική διακονία, πόσο μᾶλλον ἡ ἐν Χριστῷ ζωή, ἀποτελεῖ ἕνα ἰδιότυπο καί ἄρτιο πρόγραμμα πρόληψης, θεραπείας καί ἀποκατάστασης.
Ἡ Ἐκκλησία μέ τόν ἀνέκαθεν σωτηριολογικό Της ρόλο, καί μέ ἀγάπη, νόημα ζωῆς, ἀνυπόκριτο ἐνδιαφέρον καί πηγαία στοργή, μπορεῖ νά σταθεῖ κοντά στήν εὐαίσθητη ἐφηβική ψυχή μπροστά στή «σύγχυση καρδίας», τήν ἀνατροπή τῶν ἀξιῶν καί τίς ἀτραπούς ὅπου συχνά παρασύρεται.
Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα ἡ εὐχαριστιακή καί μυστηριακή ζωή, ἔχοντας στό μέσον αὐτῆς παρόντα «ζωῆς τόν Κύριον», τόν Ποιμένα δηλαδή πού ἔθεσε τήν ψυχήν του ὑπέρ τῶν προβάτων, ἀποτελεῖ πάντοτε πηγή γνωστικῆς ἐμπειρίας καί βιουμένης γνώσης. Πέρα ἀπό ἀπολυτοποιήσεις καί ἐπιφανειακές ἠθικολογίες, ἡ Ἐκκλησία μας καταθέτει μπροστά στίς σύγχρονες προκλήσεις τόν Λόγο τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως, πάντοτε αἰώνιο, ὑπαρξιακό, ἐπίκαιρο καί ἐλπιδοφόρο, κατά τό πρότυπο τῆς ἀνεικάστου φιλανθρωπίας τοῦ Δημιουργοῦ της καί τῆς πανσθενουργοῦ προνοίας τοῦ Θεοῦ.
Συγχαίροντας τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αἰτωλίας και Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶ, τόν καί συμπροεδρεύοντα τῆς ὀργανωτικῆς ἐπιτροπῆς, γιά τή συμβολή του στήν ὑλοποίηση αὐτῆς τῆς Συνάντησης, καθώς καί τόν Ὀργανισμό Προαγωγῆς τῆς Ὑγείας τῆς Ἱεράς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας «Ἅγιος Λουκᾶς Κριμαίας» καί τό Πανελλήνιο Δίκτυο Φορέων Πρόληψης τῆς Ἐξάρτησης πού ἀνέλαβαν τήν συνδιοργάνωση, εὔχομαι οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου νά τύχουν πάσης ἐπιτυχίας ἐπ᾿ ἀγαθῷ τῆς κοινωνίας, τῶν νέων μας, τῆς προλήψεως καί τῶν κοπιώντων ὑπέρ αὐτῆς.
