Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα
Νικοπόλεως καί Πρεβέζης κ. Χρυσόστομε,
Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες,
Ἀγαπητοί Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Λαέ τοῦ Θεοῦ ἠγαπημένε,
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀνταποκρινομένη εἰς σχετικόν αἴτημα, εὐχαρίστως ἀποστέλλει τό παρόν Μήνυμα ὅπως αὐτό ἀναγνωσθῇ ὑπό τοῦ ἐκπροσώπου Αὐτῆς, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τρίκκης καί Σταγῶν κ. Χρυσοστόμου, κατά τήν ἐπετειακήν Ἐκδήλωσιν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νικοπόλεως καί Πρεβέζης εἰς Μνήμην τῆς ἡρωϊκῆς θυσίας τῶν Σουλιωτισσῶν εἰς τό Ζάλογγον, τό ἔτος 1803.
Ἐν πρώτοις, ἐκφράζομεν τήν εὐαρέσκειαν ἡμῶν πρός τόν φιλόθεον, σεμνόν καί δραστήριον Ποιμενάρχην σας, Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Νικοπόλεως καί Πρεβέζης κ. Χρυσόστομον, ὁ ὁποῖος εἶχε τήν ἐμπνευσμένην πρωτοβουλίαν διά τήν διοργάνωσιν τῆς παρούσης Ἐκδηλώσεως εἰς τόν χῶρον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Δημητρίου Ζαλόγγου, ὅπου συνετελέσθη ἡ θυσία τῶν μακαρίων ἐκείνων γυναικῶν.
Ὡσαύτως, συγχαίρομεν τούς ἐκλεκτούς συνεργάτας του, τάς τοπικάς ἀρχάς, ὡς καί πάντας ὑμᾶς οἱ ὁποῖοι, ἀποτίοντες φόρον τιμῆς πρός τούς ἡρωϊκούς προγόνους σας, παρίστασθε σήμερον εἰς τόν ἱστορικόν τοῦτον χῶρον, ὅπου μυστικῶς περιπολεύουσιν αἱ μακάριαι ψυχαί των, ἐκδιδάσκουσαι πάντας ἡμᾶς τί σημαίνει ἀξιοπρέπεια, τιμή, ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα, ἀφοσίωσις εἰς τά ἰδανικά τῆς φυλῆς μας, πόθος ἀσίγαστος διά τήν ἐλευθερίαν.
Εἴκοσι δύο γυναῖκες ἤ καί πλείονες, κατ’ ἄλλους ἱστορικούς, ἀλλά καί ἕξι ἄνδρες, κατεκρημνίσθησαν ὁμοῦ μετά τῶν τέκνων τους εἰς τό βάραθρον τοῦ Ζαλόγγου, ἀφοῦ, κατά τό ἀνθρώπινον, δέν ὑπῆρχε δυνατότης διασώσεώς των ἀπό τῆς αἰχμαλωσίας, τῆς καταισχύνης καί τῆς ἀτιμώσεως, αἱ ὁποῖαι τούς ἀνέμενον ἐκ τῶν βαρβαρικῶν ὀρδῶν τοῦ Ἀλῆ Πασᾶ.
Εἶναι κατά τό μᾶλλον ἤ ἧττον ἀδύνατον νά περιγραφοῦν τά συναισθήματά των, ἡ ἀγωνία, ἡ ὀδύνη, τό ἄλγος, τό θάρρος, ἡ γενναιοψυχία, ἡ ἀκράδαντος ἐμπιστοσύνη τους εἰς τόν λόγον τοῦ Χριστοῦ περί τῆς καταπόσεως τοῦ θανάτου ὑπό τῆς ζωῆς, τῆς καινῆς ζωῆς, ἡ ὁποία προσφέρεται εἰς τόν ἄνθρωπον διά τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.
Ὁ χορός τῶν μαρτύρων τοῦ Ζαλόγγου ἦτο ἡ ἐσχάτη ἀπόκρισις εἰς τήν βίαν, τήν δουλείαν, τήν αὐθαιρεσίαν, τήν κακότητα καί δολιότητα τῶν ἀπηνῶν κατακτητῶν.
Οἱ καθῃμαγμένοι εἰσέτι ἐκ τῆς θυσίας των βράχοι, ὁ θάνατος καί τό δυσβάστακτον μαρτύριόν τους ἀναβοοῦν καί διακηρύσσουν εἰς τούς αἰῶνας τήν πίστιν των εἰς τήν ἀξίαν τῆς ζωῆς καί τῆς ἀνθρωπίνης ὑποστάσεως, προκειμένου ὁ ἄνθρωπος νά παραμένῃ ἄνθρωπος καί νά μή μεταβάλλεται εἰς ἀλλοτριωμένην ὕπαρξιν.
Ἔχομεν δέ τήν πεποίθησιν ὅτι αἱ μακάριαι ψυχαί των συναγάλλονται καί συνευφραίνονται ἐν τῷ ἀπείρῳ φωτί τῆς θείας Δόξης τοῦ ἐκ νεκρῶν Ἀναστάντος Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ δι’ ἡμᾶς παθόντος καί ταφέντος.
Ὁ «Ὤν καί ὁ Ἦν καί ὁ Ἐρχόμενος» (Ἀποκ. 1, 8), Κύριος ὁ Θεός ὁ Παντοκράτωρ, προσεδέξατο αὐτούς ὡς ἱερεῖα ἔμψυχα καί ὁλοκαυτώματα λογικά.
Διά τῆς ἡρωϊκῆς θυσίας των προσέδωσαν κλέος εἰς τό εὐσεβές ἡμῶν Γένος, συνεκίνησαν τήν ἀνθρωπότητα καί συνέσεισαν ἐκ βάθρων τά, οὕτως ἤ ἄλλως, σαθρά θεμέλια τῆς ἐν αἵματι καί ἀδικίᾳ οἰκοδομηθείσης ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας.
Εἴθε ἀγαπητοί νά πορευώμεθα καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τοῦ βίου μας ἀξίως τῆς ἐλευθερίας, ἡ ὁποία μᾶς ἐχαρίσθη μέσῳ τῆς θυσίας τῶν προγόνων μας, τήν ἀρετήν τῶν ὁποίων, φαίνεται, ὅτι δέν ἠδύνατο εὐκόλως νά ὑποφέρῃ ἡ μικρότης καί ἡ κακότης τῶν ἀνθρώπων καί δή τῶν βαρβάρων κατακτητῶν.
Ἐν κατακλεῖδι, ἐπευχόμεθα αἰσίαν καί καρποφόρον τήν ἔκβασιν τῆς παρούσης ἐπετειακῆς Ἐκδηλώσεως.
Ἡ Χάρις, ἡ Εἰρήνη καί ἡ Ἀγάπη τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ ἡμῶν εἴησαν μετά πάντων ὑμῶν ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ.
Μετά πατρικῆς ἀγάπης, στοργῆς
καί εὐχῶν διαπύρων
† Ὁ Ἀθηνῶν Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος