Ἡ σημερινή ἐπέτειος εἶναι ἐξαιρετικά πολύτιμη σέ μιά ἐποχή πολλῶν προβλημάτων. Μᾶς δίνει δύναμη κι ἐπιπλέον παρέχει τήν εὐκαιρία νά σκεφθοῦμε καί νά ἐμβαθύνουμε ἀπό κοινοῦ σέ καίρια θέματα. Πρό πάντων, ἀποτελεῖ ἰδιαίτερη χαρά τό γεγονός ὅτι τιμᾶτε τήν ἱερή μνήμη τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου. Μαρτυρεῖ τή συναίσθηση τῆς εὐθύνης σας καί τῆς ἱερότητος τῆς ἀποστολῆς σας. Δείχνει ὅτι δέν λησμονεῖτε κάποιες οὐσιαστικές ἀξίες, ὅπως ἡ μαρτυρία τῆς πίστεως, τό παράδειγμα τῶν Ἁγίων, ἡ στροφή τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό. Στό βάθος, βεβαίως, κρύβεται ἡ κοινή ἀγωνία γιά τό μέλλον τῆς χώρας μας, σέ μία ἱστορική καμπή κρίσιμων ἀνακατατάξεων στήν κοινωνία μας, κατά τήν ὁποία καλούμαστε νά ὑπερβοῦμε πολλά προσκόμματα καί ποικίλες ἀγκυλώσεις καί στρεβλώσεις. Μεγάλη, λοιπόν, ἡ θεσμική εὐθύνη τῶν φορέων τῆς δικαιοσύνης, σέ μιά ἐποχή ὅπου πολλά ἀλλάζουν ὑπό τό βάρος τῶν συνεπειῶν τῆς κρίσεως στή ζωή μας.
Ὁ ἅγιοι Ἀρεοπαγίτες Διονύσιος καί Ἱερόθεος ὑπῆρξαν ἄνθρωποι τοῦ νόμου, ὅπως καί ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὡς Φαρισαῖος, ὥσπου διεῖδαν ὅτι ὁ Χριστός εἶναι τό πλήρωμα τοῦ Νόμου, ἡ ἐκπλήρωση τοῦ Δικαίου, ὁ νοητός Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης. Βεβαίως, ὑπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ δικανικῆς καί θείας δικαιοσύνης, ἀφοῦ ἡ δεύτερη ἀγγίζει τήν ἴδια τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου. Σέ κάθε περίπτωση, ἡ Χάρις καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ πραγματικά δέν εἶναι δυνατόν νά νοηθοῦν μέ ἀνθρώπινα ὅρια οὔτε βάσει ἀντικειμενικῶν κριτηρίων: ἀν αὐτά ὑπῆρχαν, τότε ὁ ἄνθρωπος θά ἦταν ἕνα προδιαγεγραμμένο ὄν χωρίς ἐλευθερία. Στήν περίπτωση τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀγάπη εἶναι αὐτή πού δικαιώνει: «καταβιβάζει» τόν Θεό στό ὕψος τοῦ ἀνθρώπου καί ἐξυψώνει τόν ἄνθρωπο πρός τόν Θεό. Μέ τήν ἐνανθρώπηση, μέ τή σταυρική θυσία καί τήν ἀνάστασή Του, ὁ Χριστός προσδίδει στή φύση καί στό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου τήν «ὀρθή» διάσταση, σύμφωνα μέ τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος, ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἀνεπανάληπτη καί δέν μπορεῖ κανείς νά ἐξαντλήσει ἤ νά ὑποκαταστήσει τήν ἀξία της.
Τά πρόσωπα τοῦ Ἁγίου Διονυσίου καί τοῦ Ἀποστόλου Παύλου μᾶς μεταφέρουν σέ μιά ἐποχή εἰδωλολατρίας. Βεβαίως, οἱ Ἕλληνες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης δέν ἦταν μόνο εἰδωλολάτρες, εἶχαν ἐπίσης πολύ ἀνεπτυγμένη τήν αἴσθηση τοῦ νόμου, τῆς λογικῆς, τῆς φιλοσοφίας καί τῆς θεοσέβειας, τήν αἴσθηση τοῦ ἱεροῦ –καί αὐτά, σέ συνδυασμό μέ τήν ἔσχατη ἀνεπάρκεια καί κενότητα τῶν ὡς τότε δοξασιῶν, τούς βοήθησαν νά στραφοῦν στόν Χριστό. Στόν σύγχρονο κόσμο συμβαίνουν τά ἑξῆς παράδοξα: ἡ φύση χάνει τήν σημασία καί τήν ἱερότητα πού εἶχε ὡς θεία δημιουργία, καί εἶναι ἡ πρώτη πού ἀρχίζει νά καταστρέφεται συστηματικά. Ἔπειτα, καί ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος χάνει τήν ἀξία πού εἶχε, καί ἄρα αὐτό μᾶς νομιμοποιεῖ ἐνδόμυχα νά ἐπικεντρωθοῦμε στήν ἐκμετάλλευση ἀλλήλων μέ στόχο τό κέρδος. Τέλος, καί οἱ θεσμοί ἀπειλοῦνται, στό βαθμό πού δέν αἰσθανόμαστε ὑποχρεωμένοι νά λογοδοτοῦμε σέ κανένα φορέα, εἴτε σέ ἐπίπεδο κρατῶν εἴτε στά ὅρια τῆς πολιτείας. Ὅσο ἡ κοινωνία ἀπωθεῖ καθετί πού ἔχει σχέση μέ τόν Θεό, ὅσο ὁ κόσμος ἀποϊεροποιεῖται, τόσο ὁ ἄνθρωπος ἀδυνατεῖ νά συναντηθεῖ μέ τόν Ἄλλον, τόν πλησίον, τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Ἀντιθέτως, παρατηροῦμε τήν εὐκολία μέ τήν ὁποία ἀναλίσκεται στήν κατοχή καί στή λατρεία –δηλαδή στήν εἰδωλοποίηση– χρηστικῶν ἀντικειμένων τῆς σύγχρονης τεχνολογίας.
Βλέπουμε λοιπόν ὅτι ἡ ἐγγυητική παρουσία καί ἡ συμβολή τῶν θεσμικῶν ἀρχῶν, εἰδικά αὐτῶν τοῦ Δικαίου, σέ μιά τόσο κρίσιμη περίοδο εἶναι ἰδιαίτερα σημαντική. Ὁ κόσμος σήμερα διψάει γιά δικαιοσύνη, ἐξεγείρεται μέ τήν ἀδικία καί ὅταν γνωρίζει τήν Ὀρθοδοξία ἀναπαύεται. Καθῆκον ὅλων μας εἶναι νά καλλιεργήσουμε αὐτή τή μεγάλη ἀλήθεια, ὅτι δηλαδή τό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ ἱερότητα τοῦ κόσμου, δηλαδή ἡ ἀναφορά του πρός τόν Θεό, εἶναι αὐτά πού ἀξίζει νά σεβόμαστε, νά διασώζουμε καί νά ὑπηρετοῦμε.
Ἡ σημερινή ἐπέτειος, ὅπως ἐπίσης αὐτή τῶν 1.700 ἐτῶν ἀπό τήν ἔκδοση τοῦ διατάγματος τῶν Μεδιολάνων, πού ἑορτάσαμε ἐφέτος, φανερώνουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔχει τή δύναμη νά ἀναγεννᾶ τήν ἱστορία καί νά ζωοποιεῖ τούς θεσμούς, ἐφόσον καθοδηγεῖται ἀπό φωτισμένες μορφές. Ἄν καί εἶναι δύσκολο νά σταθοῦμε στό ὕψος ἁγίων μορφῶν ὅπως αὐτή τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, ἄς στραφοῦμε ὡστόσο μέ πνεῦμα μαθητείας πρός αὐτές.
Σᾶς εὔχομαι, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, καλή δύναμη, σύνεση καί εὐθυκρισία στό ἔργο σας.
