Την ώρα αυτή με κατακλύζουν συναισθήματα χαράς και συγκινήσεως. Μετά από 108 χρόνια η Πατρίδα μας, η Ελλάδα, διεξάγει τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ήδη φαίνεται σαφώς ότι έχει κερδίσει αριστεία στα θέματα της διοργάνωσης και της ασφαλούς και ειρηνικής τέλεσης των Αγώνων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το μεγάλο αυτό παγκόσμιο γεγονός επιστρέφει στον τόπο της καταγωγής και αναβιώσεως του. Οι χιλιάδες αθλητές από όλες της χώρες της Οικουμένης γνωρίζουν ήδη τη φιλοξενία και τα υψηλότατου επιπέδου και ποιότητος μέσα που τους παρέχει η σύγχρονη ανεπτυγμένη οικονομικά και πολιτισμικά Ελλάδα. Και πρέπει να τονισθεί με καμάρι από όλους μας ότι για τα τελευταία 50 και πλέον χρόνια, κατά τα οποία οι απαιτήσεις για την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων αυξάνονται ιλιγγιωδώς, είμαστε η πρώτη ιστορικά χώρα που αποδεικνύουμε ότι δεν έχουν σημασία τα οικονομικά και πληθυσμιακά μεγέθη για να διοργανώσει μια χώρα άψογα υψηλότατου επιπέδου Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά αρκεί η κουλτούρα της, η πίστη και θέληση του λαού της και οι επιστράτευση όλου του δυναμισμού του για να πετύχει.
Για τα οργανωτικά των Αγώνων υπάρχουν αρμοδιότεροι εμού να ομιλήσουν. Εκείνο που μου έχει λεχθεί και χαίρομαι γι' αυτό είναι ότι θα γίνουν δίκαιοι κι επί ίσοις όροις αγώνες και πως οι κριτές έχουν εκπαιδευθεί άριστα ώστε να δώσουμε μαθήματα ήθους και δίκαιης αντιμετώπισης όλων των διαγωνιζομένων.
--------------------
Όμως σήμερα είμαστε συναγμένοι εδώ, στον προαύλιο χώρο της Μητροπόλεως, για να εγκαινιάσουμε το Πολιτιστικό Ολυμπιακό Περίπτερο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στο σημείο αυτό και από της θέσεως αυτής οφείλω να ευχαριστήσω τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Φαναρίου κ. Αγαθάγγελο και τον Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, πρωτοπρεσβύτερο π. Θωμά Συνοδινό για τους κόπους τους και να τους συγχαρώ για το εξαιρετικό αποτέλεσμα, το οποίο απολαμβάνουμε όλοι σήμερα. Ιδιαιτέρως ευχαριστώ τον εκλεκτό καλλιτέχνη κ. Βλ. Τσοτσώνη, χαρακτηριστικό έργο του οποίου κοσμεί την πρόσοψη του περιπτέρου μας. Ευχαριστώ επίσης θερμότατα και τον Πρόεδρο του Πανελληνίου Συνδέσμου Ιεροψαλτών κ. Χρ. Χατζηνικολάου, που με τον εκλεκτό Βυζαντινό χορό του Συνδέσμου σηματοδοτεί την αποψινή μας εκδήλωση.
Όπως είπα και σε πρόσφατη ομιλία μου, κατά τη Θεία Λειτουργία, την οποία τελέσαμε και στην οποία είχαν προσκληθεί μέλη της Ολυμπιακής και Παραολυμπιακής Ομάδας ο πρωτεργάτης των Ολυμπιακών Αγώνων βαρόνος Πιερ Ντε Κουμπερτέν είχε το όραμα παράλληλα με τους Αθλητικούς Αγώνες να διεξάγονται και διαγωνισμοί τέχνης, ως επαναφορά αυτών που γινόταν στην Αρχαιότητα και όχι τόσο στην Ολυμπία, όσο στους Δελφούς. Και με την επιμονή του από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης του 1912 έως αυτούς του Λονδίνου έγιναν και καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί. Στη Στοκχόλμη διεξήχθησαν οι διαγωνισμοί αρχιτεκτονικής, φιλολογίας, μουσικής, ζωγραφικής και γλυπτικής. Προς τιμήν της η Πατρίδα μας η Ελλάδα με άλλο τρόπο επαναφέρει στους Ολυμπιακούς Αγώνες των Αθηνών τον Πολιτισμό ως παράλληλη εκδήλωση τους.
Για μας τους Έλληνες ήταν φυσιολογικό να μιλήσουμε και να προωθήσουμε τον Πολιτισμό μαζί με τους Αγώνες. Όλοι μας γνωρίζουμε ότι όπως πάντα έτσι και στη σύγχρονη παρουσία μας στον κόσμο το σημαντικότερο στοιχείο μας είναι τα γράμματα και οι τέχνες, είναι η πολιτισμική μας κληρονομιά. Αυτό είναι μια αντικειμενική πραγματικότητα που και ο Δημήτριος Βικέλας υποστήριξε για να πείσει τους 60 συνομιλητές του ( Γάλλους, Άγγλους, Αμερικανούς, Βέλγους, Σουηδούς, Ιταλούς, Ισπανούς, Αυστριακούς, Ούγγρους, Βοημούς, Ρώσους, Ουρουγουανούς, Νεοζηλανδούς κ.λ.π.) στο αμφιθέατρο της "Νέας Σορβόννης" στο Παρίσι να γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα. Είπε στους συνέδρους εκείνους μεταξύ άλλων: " Εάν εν πνεύματι προέρχεσθε από την Αρχαίαν Ελλάδα, μη λησμονήτε Κύριοι ότι ημείς οι νέοι Έλληνες προερχόμεθα ευθύτερον. Εάν είσθε οι έγγονοι της κοινής προμάμμης, είμεθα οι υιοί. Είμεθα ολίγον τι θείοι σας…Έχετε την γενναιοφροσύνην να μας αναγνωρίσητε την μόνην υπεροχήν μας;…". Τα μέλη του Συνεδρίου αντελήφθησαν τον με χιούμορ και πειθώ εκφωνηθέντα λόγο του λογίου Βικέλα και απεδέχθησαν ομοφώνως και ολοψύχως την πρόταση του.
Παναγιώτατε, Κύριε Πρόεδρε, Πατέρες και αδελφοί,
Η παρουσία μας όλων εδώ στην ιστορική αυτή πλατεία, την οποία κοσμεί και ο ανδριάντας του Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου είναι να αναδείξουμε και να προβάλουμε στους ξένους μας πως κοντά στην αρχαιότητα υπάρχει και η 2000 ετών χριστιανική ιστορία της Ελλάδος, και η πετυχημένη συνέχεια του πολιτισμού της έως τις ημέρες μας, που σμιλεύτηκε μέσα από ποικίλες περιπέτειες. Γιατί κοντά στο ένδοξο παρελθόν αποδεικνύουμε ότι έχουμε και ισχυρότατη πνευματική και κοινωνική παρουσία στο παρόν και μια ελπιδοφόρα δυναμική προς το μέλλον. Είναι σημαντικό ότι με τα επιτεύγματα μας δείχνουμε ως λαός ότι η τεχνολογία δεν κατατρώγει τον πολιτισμό μας και ότι μπορούμε να την αναπτύσσουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό συμβαδίζοντας άριστα με τις Αρχές της Εκκλησίας μας και με τις παραδοσιακές αξίες του λαού μας. Κατά την ιστορική αυτή περίοδο περνούμε στη μεταβιομηχανική και μετανεωτερική εποχή χωρίς να έχει αλλοιωθεί η συνείδηση μας, χωρίς να έχει ξεχαστεί η κληρονομιά μας. Και αυτό είναι σπουδαία επιτυχία και μεγάλο κέρδος για όλους μας.
Παναγιώτατε, Κύριε Πρόεδρε, πατέρες και αδελφοί,
Δεν θα ήθελα να σας κουράσω άλλο. Μόνο δύο επισημάνσεις επιτρέψτε μου να κάμω τελειώνοντας. Η μία αφορά στον Δημήτριο Βικέλα, στην εργώδη προσπάθεια του οποίου οφείλουμε την τέλεση των Α' Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Νομίζω ότι του οφείλουμε δυο λόγια ευγνωμοσύνης στον σημαντικό συγγραφέα του "Λουκή Λάρα", στον μεγάλο αυτόν ευπατρίδη με τη τόσο μεγάλη κοινωνική και εθνική προσφορά. Να σημειώσω πρώτον ότι είχε συλλάβει και αυτός όπως οι ιστορικοί Παπαρρηγόπουλος και Ζαμπέλιος τη συνέχεια του Γένους. Έγραψε σχετικά το βιβλίο " La Grece Byzantine et moderne - Essais historiques", (Paris, Firmin - Didot et Cie, 1893). Το έγραψε στα γαλλικά για να διαλύσει τις παρεξηγήσεις που υπήρχαν για το Ελληνικό Έθνος. Για το βιβλίο αυτό έγραψε ο μεγάλος ποιητής μας Κωστής Παλαμάς: " Ο κ. Βικέλας κατοικών εις Παρισίους δια την Ελλάδα εργάζεται…Ο κ. Βικέλας δεν κατέχεται υπό της σκεπτικής αμφιβολίας… πιστεύει εις το κλέος του Βυζαντινού Ελληνισμού και εις του συγχρόνου Ελληνισμού την πρόοδον' ταύτα προσπαθεί να εξάρη εις το αρτιφανές βιβλίον του…". Αυτό το κλέος και την πρόοδο του σημερινού Ελληνισμού θέλουμε να προβάλουμε με το παρόν Περίπτερο.
Το δεύτερο και τελευταίο που θα ήθελα να υπενθυμίσω στην αγάπη σας είναι πως ο Πολιτισμός είναι κάτι το παγκόσμιο και αυτό θα φανεί με τις εκδηλώσεις που θα γίνουν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Είναι όμως και εθνικός, έστω κι αν διεθνοποιείται. Και η πολιτισμική κληρονομιά του κάθε λαού ανήκει στην Οικουμένη, κυρίως μέσα από την προβολή της στον χώρο που δημιουργήθηκε. Το λέγω αυτό γιατί σας εξομολογούμαι ότι την όλη χαρωπή ατμόσφαιρα σκιάζει το γεγονός ότι οι επισκέπτες μας δεν θα δουν στον χώρο που δημιουργήθηκαν τα αριστουργήματα του χρυσού αιώνα των Αθηνών, τα ωραιότατα γλυπτά του Παρθενώνα που αφήρεσε ο λόρδος Έλγιν όταν η Ελλάδα δεν ήταν ελεύθερη και δεν είχε επομένως δύναμη αντιστάσεως και έκτοτε και έως σήμερα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Εκφράζω την λύπη μου γι' αυτό. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν η καλύτερη ευκαιρία για να επανορθώσουν οι υπεύθυνοι του Μουσείου. Ελπίζομε ότι αυτό θα συμβεί προσεχώς.
Αλλά ας μην ολοκληρώσω θλιμμένα την ομιλία μου. Ας ζήσουμε τη χαρά της αθλουμένης νεολαίας, ας πάρουμε παράδειγμα από τον δυναμισμό της και ας διδαχθούμε από την υπομονή και την αφοσίωση της στο αποτέλεσμα που θέλει να επιτύχει. Κυρίως όλοι καλούμεθα να παρακολουθήσουμε τους Παραολυμπιακούς Αγώνες, στους οποίους πρωταγωνιστές είναι οι ήρωες της σκληρόκαρδης εποχής μας που πρέπει να μας ατενίζουν ελεγκτικά για ότι μπορούμε να κάνουμε και δεν το κάνουμε από έλλειψη αισιοδοξίας, αγωνιστικότητας, πίστεως και ελπίδας.
Ο πολιτισμός σήμερα εορτάζει και σε δυο ημέρες εορτάζει και όλη η Ελλάδα, όλοι οι λαοί της Γης. Όλοι μαζί, από όλες τις χώρες του κόσμου θα εορτάσουμε μεθαύριο την μεγάλη γιορτή της Ειρήνης, της Αγάπης, της Συναδέλφωσης και μαζί της τον διαχρονικό Ελληνικό και Οικουμενικό Πολιτισμό. Θα γιορτάσουμε με μια μεγαλειώδη γιορτή, αντάξια του λαού μας και των δυνατοτήτων του. Και πιστεύουμε ότι η γιορτή θα συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων και πως οι αγώνες αυτοί που γίνονται φέτος στην Πατρίδα μας θα αποτελέσουν μια νέα αρχή στην ιστορία τους, μια αρχή με λιγότερη εμπορευματοποίηση και με περισσότερη προβολή των οικουμενικών αξιών του ανθρώπου και των αρετών που πρέπει να διέπουν την κοινωνική ζωή των ελεύθερων πολιτών όλου του κόσμου. Και στην πορεία αυτή έχουμε κι όλοι εμείς την ιστορική ευθύνη μας.-
