Ημερίδα του Κέντρου Στήριξης Οικογένειας
Θεοφιλέστατε, Ἐντιμοτάτη κυρία Δήμαρχε Ἀθηναίων, Ἐρίτιμες Κυρίες, ἀξιότιμοι Κύριοι Σύνεδροι, Πρῶτον θά ἤθελα νά συγχαρῶ τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Βελεστίνου κ. Δαμασκηνό, Ἀναπληρωτή Πρόεδρο τοῦ Κέντρου Στήριξης Οἰκογένειας τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί τήν Γενική Γραμματέα του, ἐρίτιμη κυρία Εἰρήνη Δορκοφίκη, γιά τήν διοργάνωση τῆς σημερινῆς Ἡμερίδας. Τούς συγχαίρω ἐπίσης μαζί μέ ὅλα τά στελέχη τοῦ ΚΕ.Σ.Ο., γιατί μέ ἀνιδιοτέλεια καί αὐταπάρνηση συμπαρίστανται στά ἀθῶα θύματα τῆς ἀπάνθρωπης κι ἐγκληματικῆς συμπεριφορᾶς συνανθρώπων μας, ὅπως εἶναι ἡ βία σέ βάρος τῶν γυναικῶν καί τῶν παιδιῶν.
Στόν ἄνθρωπο τῆς πτώσης δέν λείπουν τά πάθη καί γιά νά τά καταπολεμήσει καί νά εἶναι ὑγιής ψυχικά ἀπαιτεῖται Πίστη στόν Κύριο Ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό καί Ἀγάπη. Γράφει σχετικά ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: "Ὑγεία μέν ψυχῆς εὐσέβεια, νόσος δέ ἐσχάτη καί ἀρρωστία τό τόν Θεόν μή εἰδέναι" (PG 54, 583). Ὅποιος ξεφύγει ἀπό τήν Πίστη καταποντίζεται μᾶς τονίζει ὁ ἴδιος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας: "Ὅταν τις ἐκπέσῃ τῆς πίστεως, οὐδαμοῦ ἵσταται, ἀλλά ἄλλην ἄλλως νήχεται, ἕως ἄν καταποντισθῇ πάλιν" (PG 65, 528). Καί ὁ Ντοστογιέφσκι μᾶς διδάσκει πώς ὁ δρόμος τῆς ἐλευθερίας ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο ἤ στή θεοποίησή του, ὁπότε καταστρέφεται, ἤ στήν ἀνακάλυψη τοῦ Θεοῦ, ὁπότε σώζεται στούς κόλπους τῆς θεότητος. Ὁ ἄνθρωπος τότε μόνον εἶναι ἄνθρωπος, ὅταν εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ὅταν μέ ἄλλα λόγια ὑπάρχει Θεός. Ὅταν δέν ὑπάρχει Θεός ἤ ὅταν ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος γίνεται Θεός, τότε αὐτό σημαίνει τήν καταστροφή τοῦ ἀνθρώπου" (Βλ. σχετ. Νικ. Μπερντιάγιεφ "Τό πνεῦμα τοῦ Ντοστογιέφσκι", μετ. Νικ. Ματσούκα, Ἐκδ. Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη, 1972, σελ. 55).
Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό καί ἡ ὡς ἐκ τούτου ἀπώλεια τοῦ μέτρου τῆς ζωῆς καί ἡ ἀποχαλίνωση τῶν παθῶν ὁδηγοῦν τόν ἄνθρωπο στήν ἐξαχρείωση, στό ἔγκλημα. Καί στήν Ἡμερίδα αὐτή θά ἀκουστοῦν πολύ ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα, θά σημειωθοῦν καταγγελίες, θά ὑπάρξουν προτάσεις. Ὅλα αὐτά εἶναι σημαντικά καί ἀπαραίτητα. Ἡ κάθε κοινωνία γιά νά μήν παρακμάσει πρέπει νά τιμωρεῖ αὐστηρά καί παραδειγματικά τήν ἀνομία καί τήν παρανομία καί νά δρᾶ προληπτικά καί μέ ἀποτελεσματικότητα στήν καταπολέμησή τους. Ὅμως ἄς μήν γελιόμαστε. Ὁ ἄνθρωπος κάνει κακή χρήση τῆς ἐλευθερίας πού τοῦ ἔχει παραχωρήσει ὁ Θεός. Καί νομίζει ὁ ἀνόητος ὅτι ἀποκτᾶ ἐξουσία, ὅτι ἔχει δύναμη ὅταν ἀδικεῖ, ὅταν ἐκμεταλλεύεται τόν συνάνθρωπό του, ὅταν ἀσκεῖ ποικιλότροπη βία πάνω του, ἰδιαίτερα στίς κατηγορίες τῶν συνανθρώπων μας πού εἶναι πιό εὐάλωτες. Σήμερα μιλᾶμε γιά τίς γυναῖκες καί τά παιδιά, θύματα ἐγκληματιῶν ἐμπόρων λευκῆς σαρκός πού ἐκμεταλλεύονται τήν ἀθωότητα τῆς τρυφερῆς ἡλικίας καί τήν ἐπιθυμία μιᾶς πιό ἄνετης ζωῆς. Αὔριο πρέπει νά μιλήσουμε γιά τά ἔμβρυα καί τούς γέροντες, μεθαύριο γιά τούς ἄνεργους, γιά τούς περιθωριοποιημένους, γιά τούς μετανάστες, γιά τούς παντός εἴδους πρόσφυγες, γιά τούς φυλακισμένους, γιά τούς μοναχικούς, γιά τούς βασανιζόμενους καί ὑφιστάμενους παντός εἴδους ἐξευτελισμούς ἀπό τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς. Ὁ ἱδρυτής τῆς Ἐκκλησίας μας Ἅγιος καί πρωτοκορυφαῖος Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος μᾶς συμβουλεύει "Ἡ φιλαδελφία μενέτω, τῆς φιλοξενίας μή ἐπιλανθάνεσθε . . . μιμνήσκεσθε τῶν δεσμίων ὡς συνδεδεμένοι, τῶν κακουχουμένων ὡς καί αὐτοί ὄντες ἐν σώματι" (ιγ´ 1-3). Καί πάλιν ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει πρός καθένα ἀπό αὐτούς πού ἔχουν ἰσχύ ἀλλά εἶναι ὑπόδουλοι στά πάθη τους: "Ποιό εἶναι τό ὄφελός σου νά ἐξουσιάζεις ὁλόκληρα ἔθνη καί νά εἶσαι δοῦλος τῶν παθῶν σου;" Ἐλευθερία καί ἡγεμονία εἶναι ἡ ἐξουσία πάνω στά πάθη σου, ἐνώ ἡ γεμάτη πάθη κοσμική ἐξουσία εἶναι δουλεία κι ὅταν ἀκόμη ἔχει ἀμέτρητη ἰσχύ" (ΕΠΕ 23, 450).
Ἀδελφοί μου,
Εἶναι πολύς ὁ πόνος πού ὑπάρχει γύρω μας. Οἱ γυναῖκες καί τά παιδιά εἶναι τραγικά θύματα τῆς βίας καί τῆς παλιανθρωπιᾶς. Ὅμως ὁ καθένας μας ἔχει τό Σταυρό του. Πολλές φορές κλεινόμαστε στόν ἑαυτό μας γιά νά μήν ἀντικρύσουμε τόν πόνο τῶν ἄλλων κι ἄλλες δέν ἀσχολούμαστε κἄν μέ τόν ἑαυτό μας μήπως καί διαπιστώσουμε ὅτι κάτι δέν πάει καλά . . . Ὁ πόνος εἶναι πολύς καί οἱ Κυρηναῖοι πολύ ὀλίγοι. Ἄν ἦσαν πιό πολλοί ἴσως δέν θά ἦταν λιγότερος ὁ πόνος, θά ἦταν ὅμως μοιρασμένος καί γι' αὐτό πιό ἁπαλός. Καί τήν ἔμπρακτη ἀγάπη μᾶς τήν δίδαξε ὁ Κύριός μας μέ τήν Παραβολή τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτη καί ὅσων τόν μιμοῦνται.
Θά σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα ἀπό τό Γεροντικό, κάπως σχετικό μέ τό θέμα μας. Ὁ ὅσιος Ἀβράμιος ἀπό πολύ νέος εἶχε ἀφήσει τόν κόσμο κι ἔκανε κατοικία του τήν ἔρημο. Ἐκεῖ μέ τούς ἀσκητικούς του ἀγῶνες καί μέ τή βοήθεια τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ ἔφτασε σέ πολύ ὑψηλά μέτρα ἀρετῆς. Ὕστερα ἀπό πολλά χρόνια πληροφορήθηκε πώς μετά τή νύφη του καί ὁ μοναδικός του ἀδελφός πέθανε κι ἄφησε στό δρόμο μιά μικρή θυγατέρα, ὄχι μεγαλύτερη ἀπό ἑπτά ἐτῶν. Ἕνας φίλος τοῦ Ὁσίου περιμάζεψε τό κοριτσάκι καί τό ὁδήγησε στόν Γέροντα. Ὁ ἐρημίτης παρά τή σκληρή ζωή πού ἔκανε εἶχε τρυφερή καί μέ πλούσιο συναίσθημα καρδιά. Συμπόνεσε τήν ἀνηψούλα του, πού τήν ἔλεγαν Μαρία, καί τήν κράτησε κοντά του ὄντας γι' αὐτήν μητέρα, πατέρας καί διδάσκαλος. Ὅταν κάπως μεγάλωσε τῆς ἔκτισε κοντά του ἕνα βολικό σπιτάκι, πού δέν εἶχε καμία σχέση μέ τό λιτό κελί του. Τά χρόνια περνοῦσαν καί τό μικρό κοριτσάκι ἔγινε μιά ὄμορφη καί καλή κοπέλα. Ὅταν ὁ γέροντας ἔλειπε γιά ἄσκηση στήν ἔρημο ἕνας κακός ἄνθρωπος τήν εἶδε, τοῦ ἄρεσε καί προετοίμασε καί πέτυχε τήν ἀποπλάνησή της καί τήν ἀπαγωγή της στήν πόλη, ὅπου τήν πούλησε σέ οἶκο ἀνοχῆς. Ὁ γέροντας ὅταν γύρισε δέν τήν βρῆκε στό σπιτάκι πού τῆς εἶχε φτιάξει καί ἡ καρδιά του γέμισε ἀπό πόνο. Δύο χρόνια περίμενε νέα της καί δύο χρόνια προσευχόταν κι ἔκλαιγε γιά τή χαμένη ἀνεψιά του καί εἶχε παρακαλέσει κάθε γνωστό νά τοῦ φέρει νέα της. Τελικά κι ὕστερα ἀπό δύο χρόνια ἕνας φίλος τοῦ ἔφερε τήν εἴδηση. Ἡ κοπέλα ἦταν στήν πόλη καί σέ ἕνα σπίτι ἁμαρτίας. Τότε ὁ ὅσιος πῆρε τή μεγάλη ἀπόφαση. Θά πήγαινε νά μοιραστεῖ μαζί της τόν πόνο της καί νά τήν βγάλει ἀπό τήν κατάσταση στήν ὁποία ἀκουσίως εἶχε περιέλθει. Δανείστηκε ἀπό ἕνα φίλο του λίγα νομίσματα καί μιά παλιά στρατιωτική φορεσιά, νοίκιασε κι ἕνα γοργό ἄλογο καί κατέβηκε στήν πόλη μετά ἀπό πενήντα χρόνια πού ζοῦσε στήν ἔρημο. Ὅταν ἔφτασε στό σπίτι πού ζοῦσε ἡ Μαρία γιά νά μήν τόν καταλάβουν προσποιήθηκε τόν σαρκολάτρη γέροντα. Πῆγε στόν διευθυντή του σπιτιοῦ τῆς ἁμαρτίας, τοῦ ἔδωσε κάμποσα νομίσματα καί παρήγγειλε πλούσιο γεῦμα καί τήν ὄμορφη κοπέλα. Γιά νά μή δώσει ὑποψία ἔφαγε τά φαγητά μέ τά πολλά κρέατα, ἐκεῖνος πού ὅλα τά προηγούμενα χρόνια ἔτρωγε ξερό ψωμί, ἁλάτι καί νερό. Τέλος τόν ὁδήγησαν στό δωμάτιο τῆς ἀνεψιᾶς του. Ἐκείνη δέν τόν γνώρισε καί τοῦ συμπεριφέρθηκε στήν ἀρχή μέ ἀναίδεια καί ἀρκετή δόση εἰρωνείας. Ἐκεῖνος ἔπνιγε τά δάκρυά του γιά τήν κατάστασή της. Ὅταν ὅμως τοῦ ἔριξε μιά πιό προσεκτική ματιά κάτι σάν νά μαχαίρωσε βαθιά τήν ψυχή της. Κάτι τῆς ἦρθε στή μνήμη μακρινό ἀλλά ἅγιο. Δέν μπόρεσε γιά πολύ νά τόν κοιτάξει κι ἐκεῖνος τῆς εἶπε: Μαρία, δέν μέ γνώρισες; γιά χάρη σου ἄφησα τήν ἔρημο, τήν ἡσυχία μου κι ἦρθα σ' αὐτό τό καταγώγιο γιά νά σοῦ δείξω ὅτι πάντα σέ ἀγαπῶ καί θέλω νά γυρίσεις στήν ὄμορφη ζωή σου. Ἡ κοπέλα ἔσπασε. Πνίγηκε στό κλάμα κι ἔπεσε στά πόδια τοῦ γέροντα καί τοῦ τά ἔβρεχε γιά ὥρα πολλή μέ τά δάκρυά της. Ἦταν ἡ νίκη τῆς ἀγάπης ἐπί τῆς βίας, τῆς κακίας καί τῆς ἁμαρτίας. Μιά ἄλλη Μαρία βγῆκε ἀπό τόν οἶκο ἀνοχῆς καί σώθηκε μέ τήν βοήθεια τοῦ θείου της, ἀλλά πρό πάντων μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί μέ τή Χάρη Του, μέ τήν ὁποία ὁ Κύριος βράβευσε τή μετάνοιά της. Καί διερωτῶμαι: Πόσοι διαθέτουμε τόση δύναμη ἀγάπης ὅση ὁ ὅσιος Ἀβράμιος; ἄς κρίνει ὁ καθένας τόν ἑαυτό του καί ἄς πάρει τίς ἀποφάσεις του.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Φέτος καί σέ λιγότερο ἀπό τρεῖς μῆνες οἱ Ὀλυμπιακοί Ἀγῶνες διεξάγονται στήν Ἀθήνα. Σπουδαία χρονιά γιά τόν τόπο μας. Τά μάτια καί ἡ προσοχή ὅλου τοῦ κόσμουν εἶναι στραμμένα στή χώρα πού δημιούργησε τούς ἀγῶνες καί γέννησε τήν εὐγενῆ ἅμιλλα καί τήν ἀδελφωσύνη μεταξύ τῶν λαῶν. Πού συνταίριαξε τό κάλλος μέ τό ἦθος, τή φιλοσοφία μέ τήν Πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό, τήν ἀρχοντιά μέ τήν ἁπλότητα. Τά μηνύματα αὐτά πρέπει νά περάσουμε κατά τή μεγάλη, μοναδική εὐκαιρία πού ἔχουμε. Καί μία παράκληση πρός τήν Κυβέρνηση καί τή Δήμαρχο Ἀθηναίων. Ἄς μήν ὑποταγοῦμε στή βούληση τῆς ἐξυπηρέτησης τῶν παθῶν κάποιων συνανθρώπων μας. Ἡ μέ ὁποιοδήποτε τρόπο διευκόλυνση τῆς πορνείας καί κατά τήν περίοδο τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων προσβάλλει τόν πολιτισμό μας, τόν ἀνθρωπισμό μας καί μᾶς ἐκθέτει διεθνῶς σέ ἐκείνους πού ἔχουν πάνω ἀπό ὅλα τήν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἀνθρώπου. Ἄς μείνουμε ὄρθιοι στίς ἀρχές μας, ὅση πίεση κι ἄν δεχθοῦμε.
Ἡ χώρα μας σήμερα δέν καταγγέλλεται ὅτι καταδιώκει τήν πορνεία, ἀλλά ἀντιθέτως κατηγορεῖται ἀπό διεθνεῖς ὀργανισμούς ὅτι δέν ἔχει καταπολεμήσει ἀποτελεσματικά τό ἐμπόριο τῆς λευκῆς σαρκός καί τή διακίνηση γυναικῶν καί παιδιῶν μέ σκοπό τήν ἐκμετάλλευσή τους καί τή μετατροπή τους σέ ἄβουλα ὄργανα ἱκανοποίησης τῶν διαστροφῶν ἀσυνείδητων συνανθρώπων μας. Πρέπει λοιπόν νά δείξουμε τόν πραγματικό χαρακτήρα μας καί κατά τούς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες. Ὅτι ἡ φιλοτιμία, ἡ φιλοξενία καί ἡ ἀγάπη μαζί μέ τήν Πίστη στόν Θεό εἶναι οἱ ἀρετές μας, ὡς βιώματα τῆς κληρονομιᾶς καί τοῦ πολιτισμοῦ μας. Ὡς Ἕλληνες καί ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀγκαλιάζουμε ὅλη τήν Οἰκουμένη, θέλουμε τήν εἰρήνη μέ δικαιοσύνη σέ ὅλο τόν κόσμο, σεβόμαστε κάθε διαφορά φυλετική, θρησκευτική, ἰδεολογική. Ὅμως, ἀκριβῶς μέ βάση τίς ἀρχές καί τόν πολιτισμό μας, εἴμαστε ἀντίθετοι στήν ἐκμετάλλευση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν ἄνθρωπο, στή βία καί τήν καταπίεση ἀπό ὅπου κι ἄν προέρχεται, στό ρατσισμό, στήν ἐπιβολή τοῦ δίκαιου τοῦ ἰσχυροτέρου.
Εἰδικότερα στόν ἀθλητισμό πρέπει νά δείξουμε ὅτι εἴμαστε ἀντίθετοι στή χρήση ἀνέντιμων μέσων διάκρισης, ὅπως τό ντόπινγκ, στήν ἐπαγγελματοποίηση καί στή μετατροπή τῶν ἀθλητῶν σέ ἐπιτυχημένους πωλητές προϊόντων καί στή χρησιμοποίηση τῆς ἐπιτυχίας γιά προπαγανδιστικούς, ἐθνικιστικούς ἤ ἐμπορικούς σκοπούς. Εὔχομαι κοντά στήν ἀσφάλεια τῶν ἀγώνων καί στήν ἐξαίρετη ὀργάνωσή τους νά διδάξουμε καί τό ἑλληνορθόδοξο ἦθος μας.
Ἀγαπητοί μου,
Ὅταν σκέπτομαι θέματα ὅπως αὐτό μέ τό ὁποῖο σήμερα θά ἀσχοληθοῦμε καί πού εἶναι ἡ ἐκμετάλλευση τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι ἡ εἰκόνα καί ἡ ὁμοίωση τοῦ Θεοῦ, ἀπό ἐξαχρειωμένο καί ἀνέντιμο συνάνθρωπό του, πάντοτε ἐντείνω τίς προσευχές μου καί ἐνισχύω τήν αὐτοκριτική μου. Διερωτῶμαι πόσα κάνουμε ἐμεῖς ὡς κληρικοί ἀλλά καί ὅλοι οἱ χριστιανοί γιά νά μειώσουμε τήν ἀδικία καί τήν ἐκμετάλλευση στόν κόσμο; μήπως ὁρισμένες φορές δίνουμε κι ἐμεῖς ἀφορμές γιά νά ἀπομακρυνθοῦν οἱ συνάνθρωποί μας ἀπό τόν Θεό, ὅταν μέ τόν τρόπο μας σκανδαλίζουμε τούς συνανθρώπους μας; μήπως θά εἴμαστε κατακριτέοι ἀπό τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, πού μᾶς εἶπε "οὐαί τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι' οὗ τό σκάνδαλον ἔρχεται" (Ματθ. ιη´ 7). Ὅταν ἐμεῖς ὅλοι δέν εἴμεθα πρότυπα ἀρετῆς καί δέν βιώνουμε τή διδασκαλία τοῦ Κυρίου μας, ὅταν μεταξύ μας ἐμεῖς οἱ κληρικοί δέν δείχνουμε ἀγάπη καί ταπεινοφροσύνη, δέν ἔχουμε εὐθύνη γιά τήν κατάσταση τῆς κοινωνίας; Εἶμαι βέβαιος, γιατί ὁ Κύριός μας τό ἐδίδαξε, ὅτι ἄν ὅλοι καί ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ κληρικοί εἴμασταν πρότυπα ἁγιότητας τότε θά ἦταν καλύτερη ἡ κοινωνία μας, θά ἦταν λιγότερη ἡ ἁμαρτία.
Μακάρι ἀδελφοί μου νά περάσουμε τό ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς μας ὅπως θά ἤθελε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός καί νά μπορέσουμε ὅλοι οἱ Χριστιανοί καί εἰδικότερα ἐμεῖς οἱ κληρικοί νά ποῦμε στό τέλος τῆς ζωῆς μας τό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: "Τόν ἀγῶνα τόν καλόν ἠγώνισμαι, τόν δρόμον τετέλεκα, τήν πίστιν τετήρηκα· λοιπόν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὅν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δέ ἐμοί, ἀλλά καί πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τήν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ (Τιμ. Β´ δ´ 7-8).
Τό εὔχομαι ὁλοψύχως σέ ὅλους μας.
