Θεοφιλέστατε και αγαπητέ Δόκτορ Νόκο και συνδαιτυμόνες,
Το θεωρώ μεγάλη χαρά που μου δίδεται η δυνατότης να παρακαθήσω εις την τράπεζαν ταύτην και να συμφάγω μαζί σας εις το γεύμα τούτο, το οποίον τόσον ευγενώς προητοιμάσατε διά να τιμήσητε την ταπεινότητά μου και την Αντιπροσωπείαν της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά την πρώτην επίσημον επίσκεψίν μας εις την Παγκόσμιον Ομοσπονδίαν Λουθηρανών και δράττομαι της ευκαιρίας ταύτης διά να εκφράσω τας προσωπικάς μου ευχαριστίας, Δρ Νόκο, προς Υμάς και τα στελέχη Σας διά την θερμήν φιλοξενίαν την οποίαν μας προσεφέρατε.
Κατά την στιγμήν ταύτην, είναι φυσικόν αι σκέψεις μου να πηγαίνουν προς τα οπίσω εις τον χρόνον, εις τον 16ον αιώνα, όταν ο Φίλιππος Μελάγχθων ανέλαβε την ιστορικήν πρωτοβουλίαν να καλλιεργήση σχέσεις μετά της Ορθοδόξου Εκκλησίας επί Πατριαρχείας Ιωάσαφ του 2ου (1555-1565) και φυσικά εις την περίφημον αλληλογραφίαν μεταξύ των Θεολόγων της Βιττεμβέργης και του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιερεμίου του 2ου (1576-1581), η οποία διηυκολύνθη υπό της παρουσίας του Διακόνου Δημητρίου Μυσού εις το Πανεπιστήμιον Βιττεμβέργης. Εκείνοι ήσαν σημαντικοί και ταυτοχρόνως τεταραγμένοι καιροί. Σημαντικοί, καθότι απετέλεσαν καμπήν εις την ιστορίαν του Χριστιανισμού εις την Δύσιν, διά της διαδηλουμένης επιθυμίας απορρίψεως των νεωτερισμών και επιστροφής εις την αγνότητα της Αποστολικής Πίστεως. Τεταραγμένοι, καθότι βίαιαι αντιδράσεις ηκολούθησαν τας πολυαρίθμους μεταρρυθμίσεις και τον τρόπον διά του οποίου εισήχθησαν αύται και επεβλήθησαν. Ήσαν καιροί τεταραγμένοι και διά την Ανατολήν, και ιδίως διά την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, εξαιτίας της απομονώσεώς Της από την υπόλοιπον Χριστιανοσύνην, εξαιτίας της οθωμανικής κατακτήσεως και κατοχής των Βαλκανίων και της Εγγύς Ανατολής και της εισβολής των Τατάρων εις την Ορθόδοξον Ρωσίαν. Περαιτέρω, η ανεπάρκεια των μέσων επικοινωνίας τα οποία ήσαν διαθέσιμα κατά την εποχήν εκείνην έπαιξαν επίσης σημαντικόν ρόλον εις την μείωσιν των προσπαθειών εγκαθιδρύσεως στενοτέρων σχέσεων και συνεργασίας.
Και μάλιστα, χάριν εις την πρωτοβουλίαν της Παγκοσμίου Ομοσπονδίας Λουθηρανών, ληφθείσαν σχεδόν προ τεσσαράκοντα ετών εν έτει 1967, ότε αύτη απέστειλεν επίσημον αντιπροσωπείαν εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον προκειμένου να εκφράσει την επιθυμίαν ενάρξεως επισήμου Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ των δύο Εκκλησιών, ο πάγος εις τας μεταξύ των σχέσεις ήρχισε να τήκεται. Έν έτος αργότερον, αι Εκκλησίαι μας απεδύθησαν εις συστηματικήν προετοιμασίαν διά την έναρξιν του Διαλόγου, ο οποίος ενεκαινιάσθη τελικώς επισήμως εν Espoo Φινλανδίας την 27.8.1981.
Έκτοτε, η Μεικτή Επιτροπή Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων και Λουθηρανών συνήλθε εννέα φοράς εν ολομελεία, την τελευταίαν φοράν κατά μήνα Οκτώβριον του παρελθόντος έτους και επραγματεύθη μεγάλον αριθμόν θεμάτων όπως το Δόγμα της Αγίας Τριάδος, η Εκκλησιολογία, η Σωτηριολογία, η Θεία Αποκάλυψις, η Παράδοσις και η Αγ. Γραφή, η Θεοπνευστία και τα Κανονικά Ιερά Βιβλία, η Σωτηριολογία υπό το Φως των Οικουμενικών Συνόδων, η σωτηρία, η χάρις, η δικαίωσις και η συνεργία, σημεία συγκλίσεως και αποκλίσεως, και το Μυστήριον της Θ. Ευχαριστίας. Μάλιστα, αι δογματικαί αύται συζητήσεις έχουν φέρει τας Εκκλησίας μας πιο κοντά και έχουν αυξήσει την αμοιβαίαν κατανόησιν και εκτίμησίν Των.
Περαιτέρω, η συνεργασία μας εντός του πλαισίου του Π.Σ.Ε. ως οικουμενικών εταίρων έχει συμβάλει εις την καλλιέργειαν θερμών και φιλικών σχέσεων, και είμεθα εξαιρετικώς ευγνώμονες εις το Συμβούλιον διά την συμβολήν του εις την προαναφερθείσαν προσέγγισιν.
Πάντα ταύτα είναι λίαν σημαντικά. Ωστόσον είναι δυνατόν να καλλιεργηθούν έτι περαιτέρω. Διμερείς επαφαί και συνεργασία επί ζεόντων κοινωνικών θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος και κοινού συμφέροντος δέον και δυνατόν όπως καλλιεργηθούν. Θέματα ως η παγκοσμιοποίησις, η Βιοηθική, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η πενία, η παράνομη διακίνηση προσώπων, αι περιβαλλοντικαί και κλιματικαί μεταβολαί, είναι ολίγα μόνον εκ των πολυαρίθμων προβλημάτων επί των οποίων ημπορούμε να εργασθούμε από κοινού και να παράσχουμε ενιαίαν μαρτυρίαν εις μιαν παγκόσμιον κοινωνίαν, εν τη οποία αι χριστιανικαί ηθικαί αρχαί συχνάκις αμφισβητούνται ή ακόμη και πολεμούνται άνευ προσχημάτων.
Επιπλέον, αι Εκκλησίαι αντιμετωπίζουν μιαν διαρκώς εντεινομένην εκκοσμίκευσιν της κοινωνίας, ιδίως ώδε, επί της ευρωπαϊκής ηπείρου, όπου η Λουθηρανή Εκκλησία ιδρύθη το πρώτον και όπου και η Εκκλησία της Ελλάδος ιδρύθη κατά τον 1ον αιώνα μ.Χ. υπό του Αποστόλου Παύλου. Η Ευρώπη απόλλυσι την χριστιανικήν της ταυτότητα, την χριστιανικήν της ψυχήν. Αι ηθικαί και δεοντολογικαί αρχαί του Χριστιανισμού, αι οποίαι διεμόρφωσαν τας ευρωπαϊκάς αξίας και τον πολιτισμόν ανά τους αιώνας, αποκόπτονται πλέον και απομακρύνονται από τας χριστιανικάς των ρίζας και μετατρέπονται εις ιδεολογικάς και αυτάρκεις αρχάς κεχωρισμένας των ιδίων εκείνων θεωρήσεων αι οποίαι αφορούν εις τον Θεόν, τον άνθρωπον και την δημιουργίαν, τα οποία τας εγέννησαν. Πόσον τραγικόν είναι να βλέπει κανείς ότι αι αρχαί αύται χρησιμοποιούνται εις την προσπάθειαν εκριζώσεως της χριστιανικής κληρονομίας και ταυτότητος εντός της ευρωπαϊκής οικογενείας.
Η μονομερής αντιμετώπισις τοιούτων προβλημάτων, είναι πολυτέλεια, την οποίαν, πιστεύω, ουδείς εξ ημών δεν δύναται πλέον να έχει. Ταύτα απαιτούν την καλλιέργειαν στενοτέρων σχέσεων και συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών μας και θα ήθελα να προτείνω εις την αγάπην σας την εγκαθίδρυσιν μεικτής επιτροπής διά την αντιμετώπισιν τοιούτων ζητημάτων.
Προς ταύτην λοιπόν την εντεινομένην συνεργασίαν προσβλέπομεν και προσευχόμεθα να μας βοηθή ο Θεός να την υλοποιούμεν και να την προάγωμεν. Εν τω πνεύματι τούτο εγείρω πρόποσιν διά την περαιτέρω προώθησιν αδελφικών σχέσεων και καρποφόρου συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών μας.
[Μετάφρασις εκ του αγγλικού:
Δρ Νικόλαος Κ. Πετρόπουλος,
M.St., D.Phil. {Oxon.}]
