Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Εναρκτήρια ομιλία στη συνεδρία της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας

Χωρὶς τὶς τυπικὲς φιλοφρονήσεις, μὲ αἴσθημα ἰ­δι­αίτερης τιμῆς πρὸς τὴν ἐπιστημονικὴ ἔφεση καὶ ἱκανότητα ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν ἀνθρωπιὰ ποὺ σᾶς διακρίνει, ἐγκαινιάζω τὸ ἐκπαιδευτικὸ πρό­γραμ­μα τοῦ 2007.

Φαίνεται περίεργο νὰ ἀρχίζουν τὰ μαθήματα μὲ δι­κή μου ὁμιλία. Ἐπὶ τέλους, ὅπως σωστὰ ἔχει λε­χ­θεῖ, οὔτε ὁ ἰατρὸς κρατᾶ ποιμαντικὴ ράβδο, οὔτε ὁ Ἐπίσκοπος κρατᾶ στὰ χέρια του ἰατρικὸ ὄρ­γα­νο.(1) Ἀσύμβατη φαίνεται, λοιπόν, ἡ παρουσία μου σὲ αὐτὸ τὸ βῆμα. Ἀλλὰ δὲν εἶναι. Ποτὲ δὲν ἦταν μακριὰ ἡ Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν ἰατρική, καὶ μάλιστα μιλᾶ γι αὐτὴν μὲ θαυμασμό, τιμώντας την ὡς ὑπερτέρα κάθε ἄλλης ἐπιστήμης. Ὁ ἅγιος Γρη­γόριος ὁ Θεολόγος χαρακτηρίζει τὴν ἰατρικὴ ἐπι­στή­μη «θαυμασία»(2) - χαρακτηρισμὸς μὲ ἰδι­αίτερο βάρος στὰ χείλη ἑνὸς Γρηγορίου. Σὲ ἄλλη περί­σταση, ἐπανερχόμενος στὸ θέμα ἐξηγεῖ τὸν λόγο αὐτῆς του τῆς μεγάλης ἐκτίμησης: ἡ ἰατρική, λέ­γει, εἶναι «καρπὸς φιλοσοφίας καὶ φιλοπονίας»,(3) ποὺ σημαίνει καρπὸς δύο μεγάλων ἀρετῶν, μιᾶς πνευματικῆς καὶ μιᾶς ψυχικῆς.

Καὶ αὐτὸς ὅμως ὁ θαυμασμός, δὲν εἶναι ἀρκετὸς ὥστε νὰ δικαιολογεῖ τὴν παρουσία μου ἐδῶ. Ἀπο­δέ­χθηκα τὴν εὐγενικὴ πρό­σκληση τῆς λαμπρῆς καὶ κατὰ τὴν ἐπιστημοσύνη καὶ κατὰ τὸ ἦθος Ἑταιρείας σας, διότι οἱ ἐπιστημο­νικὲς καὶ τε­χνο­λο­γικὲς ἐξελίξεις τῶν ἡμερῶν μας ἀπειλοῦ­νται ἀπὸ ἕναν θανάσιμο ἐναγκαλισμὸ μὲ οἰκο­νο­­μι­κὰ συμφέροντα. Ἀνέκαθεν οἱ ἐξελίξεις αὐτὲς ἐνδιέ­φε­ραν τὴν ἐπιχειρηματικὴ ζωή - ἀκόμη καὶ τὰ χειρουργικὰ γάντια ἀποτελοῦν πηγὴ σοβαρῶν ἐσόδων γιὰ κάποιους ἐπιχειρηματίες. Ἀλλὰ δὲν πρόκειται περὶ αὐτοῦ. Μιλοῦμε πλέον γιὰ οἰκονο­μικὰ συμφέροντα τὰ ὁποῖα ἐπωφελούμενα τῶν ἐ­πιστημονικῶν ἐξελίξεων τῆς ἰατρικῆς καὶ τῆς χει­ρουργικῆς, στήνουν τὸν χορὸ τοῦ θανάτου πάνω στὸ κορμὶ τῆς βασανισμένης ἀνθρωπότητας.

Αὐτὴ ἡ ἀπρόβλεπτη καὶ ἄκρως ὀδυνηρὴ πραγμα­τικότητα δικαιολογεῖ τὴν παρουσία μου στὸ ἰατρικὸ βῆμα. Διότι ἐδῶ δὲν πρόκειται γιὰ βιο­ηθικὴ ἀλ­λὰ γιὰ τὴν ἀνατροπή της∙ δὲν πρόκειται γιὰ τὴν ἐπιστημονικὴ ἢ ἰατρικὴ δεοντολογία ἀλλὰ γιὰ τὸν ἐκφυλισμὸ καὶ διασυρμό της. Ἂς μὴ μᾶς χει­ρα­γωγοῦν λοιπὸν οἱ λέξεις, ὅταν αὐτὲς χρησι­μο­ποιοῦνται γιὰ νὰ κα­λύ­πτουν πραγματικότητες ὠ­μὲς καὶ δυσώδεις.

Μπροστά σας δὲν βρίσκονται ἐπιχειρήματα, ἀλ­λὰ εἶναι παρατεταγμένα καὶ σᾶς παρακολου­θοῦν ἀπορημένα τὰ παιδάκια τῆς Τουρκίας ποὺ οἱ γο­νεῖς τους που­λᾶνε γιὰ 5.000 δολλάρια τὸ νε­φρό τους. Δὲν σᾶς κοιτοῦν ἰδέες «γιὰ μιὰν ἀνε­μπόδι­στη ἀπὸ πα­­πά­δες ἔρευνα», ἀλλὰ τὰ χιλι­άδες μο­νόφθαλμα παι­­­δά­κια τῆς Σρὶ Λάνκα, ποὺ οἱ γο­νεῖς τους που­λᾶνε τά ματάκια τους.

Μπροστὰ καὶ σὲ σᾶς ὡς ἐπιστήμονες καὶ σὲ μᾶς ὡς ἱερωμέ­νους δὲν βρίσκο­νται ἰσχυ­ρι­σμοί, ἀλλὰ τὰ χιλι­ά­δες ἀ­θῶα θύματα τοῦ πλέ­ον φρικτοῦ ἐμπορίου ἀπὸ κα­ταβολῆς κόσμου, τοῦ ἐμπορίου ὀργάνων.

Παρακαλῶ νὰ ἐστιάσουμε τὴν προσοχή μας σὲ αὐ­τὴ τὴν ὄχι δὰ καὶ φοβερὴ φράση, τὸ ἐμπόριο ὀρ­γάνων. Γνωρίζετε τί σημαίνει: οἱ πλούσιοι ἀγο­ράζουν τὰ ὄργανα ποὺ χρειάζονται, πληρώ­νο­ντας ὄχι λίγα χρήματα. Καὶ ἐπειδὴ δὲν μπο­ροῦν βέβαια νὰ ψάχνουν οἱ ἴδιοι τὴν ὑδρόγειο προσπα­θῶντας νὰ βροῦν τὸ ὄργανο ποὺ θέλουν, ἀ­να­θέτουν αὐτὴ τὴ δουλειὰ σὲ εἰδικούς. Οἱ εἰδικοί, ἐν προκειμένῳ, δὲν εἶ­ναι βέβαια φιλάνθρωποι ἀλ­λὰ μέλη συμ­μο­ριῶν ποὺ ἀγορά­ζουν εἴτε ὄργανα εἴτε ὁλό­κληρο τὸ σῶμα ἑνὸς παι­διοῦ ἢ ἐφήβου. Καὶ ἐπει­δή, ὅπως σᾶς εἶναι πολὺ καλὰ γνωστό, ἡ ζήτηση εἶναι ἀσυγκρίτως μεγαλύτερη τῆς προ­σφορᾶς, οἱ ἔμπο­ροι ὀργάνων δὲν μποροῦν νὰ περιμένουν πό­τε θὰ χτυπήσει κάποιο αὐτοκίνητο ἕνα παιδί, γι αὐτὸ καὶ σπεύ­δουν νὰ ἐξασφα­λί­σουν τὸ ἐμπό­ρευμα ἄλλοτε μὲ δολοφονίες κι ἄλ­λοτε μὲ ἀπα­γωγές. Θὰ ἔχετε πληροφορηθεῖ καὶ ἐσεῖς, εἰκάζω, ὅτι καὶ ἐδῶ στὴ γειτονιά μας, στὰ Βαλκάνια, λει­τουργοῦν παρά­νο­μες «κλινι­κὲς» ὅ­που κατατεμα­χίζο­νται παιδιὰ καὶ ἔφηβοι, θύμα­τα ἀπαγωγῆς ἢ ἄχρηστα πιὰ θύ­ματα ἐ­μπορίου παιδοφιλίας, ἢ θύματα ναρκω­τικῶν, τὰ ὁποῖα δια­κινοῦν συνή­θως οἱ ἴδιοι οἱ ἔ­μπο­ροι ὀρ­γάνων.

Καὶ δεῖτε, ἔστω σὲ παρένθεση, πῶς ἀπαντᾶ τὸ ἀ­γαθὸ στὸ κακό: στὸ ἔχθιστο ἐμπόριο ἀπαντᾶ μὲ τὴ φιλάνθρωπο δωρεά. Αὐτὴ ἡ πράξη, ἡ δωρεὰ ὀρ­γάνων, εἶναι ἀν­­θρωπιὰ ποὺ ἔγινε δυνατὴ χά­ρις στὴν πράγματι πρόοδο τῆς ἐπιστήμης. Εἴθε νὰ πο­­ρευόταν ἔτσι ἡ ἐπιστήμη, νὰ ὑπηρετοῦσε δη­λαδὴ τὸν ἄνθρωπο καὶ νὰ μὴν τὸν ἀναιροῦσε.

Ἂς δοῦμε τώρα μιὰν ἄλλη κάπως κομψὴ φράση: παρέμβαση στὸ DNA. Στὸν Τύπο δημοσιεύο­νται κά­θε τόσο νέοι παιᾶνες πρὸς τὴν πρόοδο αὐτὴν τῆς ἐπιστήμης, χάρις στὴν ὁποία, μᾶς λένε, θὰ θε­ραπεύονται πολλὲς παθήσεις, καὶ μά­λι­­στα ἐκ γενετῆς ἢ καὶ πρὶν τὴ γέννα∙ δὲν θὰ περιμένουμε πιὰ νὰ ἐκδηλωθεῖ τούτη ἢ ἐκείνη ἡ φοβερὴ νόσος γιὰ νὰ τὴ θεραπεύσουμε. Ἂς μὴ φο­βόμαστε λοι­πόν, ἡ παρέμβαση στὸ DNA θὰ μᾶς ἀπαλλάξει ἀπὸ ὅλα τὰ ἰατρικὰ προβλήματα, καὶ θὰ μᾶς μεί­νουν μόνο τὰ ἀτυχήματα νὰ φροντίζουμε. Καὶ γι αὐτά, βέβαια, θὰ βρεθεῖ μιὰ κάποια λύση ὥστε νὰ μὴν ὑποφέρουμε. Ποιὸς ἄφρων θὰ ἤθελε ἢ θὰ τολμοῦσε νὰ ὑψώσει ἐμπόδια σ’αὐτὴ τὴ «φιλάν­θρωπη προοπτική»;

Ἐσεῖς ὅμως εἶστε ἐπιστήμο­νες, καὶ ἀσφαλῶς δὲν γοητεύεστε τόσον εὔκολα ἀπὸ κατασκευασμένες σειρῆνες. Ἐσεῖς γνωρίζετε πολὺ καλά, ὅτι πίσω ἀ­πὸ τὴ φανταχτερὴ προθήκη ἐπιχειρημάτων κρύ­βεται ὁ ἴδιος ὁ παλαιὸς ἐχθρὸς τῆς ἰατρικῆς, ἡ εὐ­γονική.

Γνωρίζετε πολὺ καλὰ καὶ τὴν ἱστορία καὶ τὶς προ­θέσεις τῆς εὐγονικῆς. Γνωρίζετε ὅτι ὁ ἀρ­χαῖος Και­άδας ἐμφανίστηκε πάλι τὸν 19ο αἰώνα, ὅταν ἡ θριαμβεύουσα βιολογία ὑπέκυψε στὴν ἀ­λα­­ζο­νεία καὶ ὁ ἐξάδελφος τοῦ Δαρβίνου βιολόγος Φράνσις Γκάλτον ζήτησε ἐφαρμογὴ τῆς εὐγονι­κῆς (ὅρον ἄλλωστε ποὺ ὁ ἴδιος εἰσήγαγε), βέβαιος ὅτι δι΄ αὐτῆς ἡ ἐπιστήμη θὰ κατασκευά­σει ἄψο­γους σὲ ἐμφάνιση, εὐφυΐα καὶ ὑγεία ἀν­θρώπους.

Γνωρίζετε ἐπίσης ὅτι τὸν 20ο αἰώνα, πρὶν τὸν Β΄ Παγκό­σμιο Πόλεμο, ἐπιβλήθηκε διὰ νόμου ἡ εὐ­γονικὴ στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, τὴ Δανία, τὴ Σουηδία καὶ ἄλλες εὐρωπαϊκὲς χῶρες. Ἔγιναν τότε πολ­λὲς παρεμβάσεις καὶ ἐκτε­ταμένες στει­ρώ­σεις, δι­ότι τὸ ἰδεῶδες τῆς εὐγο­νι­κῆς ἦταν ὁ λεγόμενος Βόρειος τύπος, ὁ ψη­λὸς καὶ ξανθὸς Ἄρειος. Σᾶς θυμίζω ἀκόμη ὅτι τὸ 1935, ἡ Ἀμερι­κανικὴ Νευρολογικὴ Ἑταιρεία σὲ διακήρυ­ξή της ὑπεστήριξε ὅτι ναὶ μὲν μὲ τὴν εὐγονικὴ θὰ ἀντι­μετωπισθοῦν πολλὲς ἀσθένειες, τόνισε ὅμως ὅτι ἡ εὐγονικὴ ἐνῶ ἐμ­φανίζεται ὡς ἰατρικὴ μέθο­δος καταλήγει σὲ κοι­νωνικὴ διάκριση.

Ἡ εὐγο­νι­κὴ θρι­άμβευσε στὰ χι­τλερικὰ στρατόπε­δα συ­γκέν­τρωσης, καὶ γιὰ λίγο φάνηκε ὅτι χά­θηκε καὶ αὐτὴ στὶς ἀνα­θυ­μιάσεις τοῦ ναζισμοῦ. Καὶ ὅμως ἐπα­νῆλθε στὴ δεκαετία τοῦ ΄50, καὶ μάλιστα ἔκα­νε στὴν Ἀμερικὴ τὴν ἐπανεμφάνισή της μὲ τὴν ἵδρυ­ση τῆς πρώτης Τράπεζας Σπέρμα­τος «μὲ σπέρ­μα ἀπὸ ὡραίους, ὑψηλοὺς καὶ ὑγιεῖς ἄν­δρες», ὅπως διαφημίστηκε.

Δὲν νομίζω ὅτι χρειάζεται νὰ ἐξηγήσω σὲ σᾶς τὸ γιατί οἱ σημερινὲς ἔρευνες μὲ σκοπὸ τὴν παρέμ­βαση στὸ DNA συνιστοῦν ἀναβίωση τῆς εὐγο­νι­κῆς. Δὲν μπορεῖ ἕνας ἐπιστήμων νὰ μὴν κατα­λα­βαίνει ὅτι οἱ ἔρευνες αὐτὲς καὶ τὸ ζητούμενό τους συνιστοῦν στὴν πράξη εὐθεία ἄρνηση τῆς ἰατρι­κῆς, ἀπόρ­ριψή της. Διότι ὁ ἰατρὸς ἀγωνίζεται νὰ θερα­πεύσει τὸν ἀσθενῆ, ὄχι νὰ ἀνακατασκευάσει τὴν ἀνθρωπότητα.

Δὲν μπορεῖ νὰ μὴ γίνεται ἀπὸ ἐπιστήμονες ἀντι­λη­πτὸ ὅτι τὸ νὰ βρεῖς τρόπους παρέμβασης στὸ DNA μπορεῖ νὰ περιορίζει δρα­μα­τικὰ τὴν ἐμφά­νιση περιπτώσεων Συνδρόμου Down, π.χ., ἀλλὰ πρὶν ἀκόμη τὸ ἐπιτύχεις αὐτὸ ἔχεις ἤδη δώσει σὲ ἀνεξέλεγκτους παράγοντες τὴν ἐξουσία νὰ κα­τα­­σκευ­ά­ζουν τὴν προσωπικό­τη­τα τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὰ δικά τους κριτήρια, μὲ τὰ κριτήρια ποὺ ὑ­πηρε­τοῦν ὄχι τὸν ἄνθρωπο ἀλ­λὰ τοὺς ἐξου­σι­α­στές.

Δὲν μπορεῖ νὰ μὴ συνειδη­το­­ποιοῦμε ὅλοι ὅτι ἡ εὐγονική, ὅπως καὶ ἂν ὀνο­μάζεται ἀπὸ τοὺς ση­μερινοὺς θεράποντές της, εἶναι ὁ τρόπος ἀντι­κα­τάστασης τοῦ homo ἀπὸ τὸ homunculus. Ἡ «κλω­νοποίηση ἀνθρώπου» μάλι­στα, εἶναι ἡ ὑπέρ­τατη ὕ­βρις, τὸ σημεῖο στὸ ὁποῖο ἡ ἀλαζονεία φανερώ­νει ἀπροκάλυπτα τὴ δαιμονική της καταβολή.

Ἂν οἱ ἐπιστήμονες δὲν τιθασσεύσουν τὴν ἀλαζο­νεία καὶ θελήσουν νὰ προχωρήσουν στὴν πορεία τροποποίησης καὶ ἀνακατασκευῆς τοῦ ἀνθρώ­που, ἡ Ἐκκλησία φυσικὰ δὲν θὰ τοὺς ἐμποδίσει, θὰ προσεύχεται ὅμως πρὶν μποῦν οἱ ἴδιοι καὶ ὁδη­γήσουν τὸν ἄνθρωπο μέσα στὴ φρίκη, νὰ δοῦν κατὰ πῶς ὁ Δάντης λέει, ὅτι στὸ κατώφλι τῆς Κό­λασης ὑπάρχει ἡ ἐπιγραφή: «τὴν πᾶσα ἐλπίδα σας ἀφῆστε ὅσοι διαβῆτε».(4)

Θὰ μποροῦσα νὰ συνεχίσω παρουσιάζοντας τοὺς κινδύνους καὶ τὶς ἀπειλὲς ποὺ σκοτεινιάζουν τὸν ὁρίζοντα τοῦ ἐπιστημονικοῦ ἐργαστήριου σήμε­ρα. Ὅμως, δὲν θὰ προχωρήσω πρὸς αὐτὴ τὴν κα­τεύθυνση. Προτιμῶ νὰ στρέψω τὴν προσοχή μας πρὸς τὴν imago mundi, πρὸς τὸ κοσμο­θεω­ρη­τικὸ πλαίσιο ποὺ ἐπιτρέπει αὐτὲς τὶς ἔρευνες, φο­ρώ­ντας τους μάλιστα τὸν μανδύα τῆς προόδου.

Ἂς μὴ γελοιόμαστε: ἐδῶ ἀναφερόμαστε στὸ ἔργο ἐ­πι­στημόνων, καὶ μάλιστα ἱκανότατων καὶ πε­ποι­­σμένων ὅτι διαμορφώνουν ἕνα κα­λύτερο κό­­σμο. Ἐπὶ πλέον, δὲν πρόκειται γιὰ ἀπομονωμένες μι­κροομάδες, γιὰ περιπτώσεις ποὺ δροῦν ἐρήμην τῆς κοινωνίας. Δὲν ἔχουμε νὰ κάνουμε μὲ κυνη­γη­μένους ἀλχημιστές, μὲ μικροὺς Φάουστ, γνω­στοὺς μόνο σὲ κάποιους σκοτεινοὺς κύκλους. Τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: εἶναι ἐπι­στή­μονες ποὺ ἐργάζο­νται σὲ μεγάλα ἐρευνητικὰ κέν­­τρα, ἐπιστή­μονες ποὺ ἀπολαμβάνουν τιμῶν καὶ διακρίσεων ἀπὸ τὴν πολιτεία καὶ τὴν κοινωνία.

Κατὰ συνέ­πει­αν, τὸ θέμα δὲν εἶναι, δὲν πρέπει νὰ εἶναι, ἡ ἠ­θικὴ καταδίκη κάποιων ἐπιστημόνων ἢ ἔστω κάποιων τάσεων τῆς ἔρευνας, ἀλλὰ ἡ ἐπι­σή­­μαν­ση τοῦ αἰ­τίου ἐκείνου ποὺ ἐπιτρέπει, ὑπο­θάλπει καὶ μά­λι­στα ἐνισχύει μὲ κάθε τρόπο τὶς ἀπειλητικὲς τοῦ ἀνθρώπου ἔρευνες. Σκεφθεῖτε: με­γάλοι εἰρηνιστὲς ὅπως ὁ Ἀλβέρτος Ἀϊνστάϊν καὶ ὁ Ρόμπερτ Ὀπενχάϊμερ ἔγιναν οἱ πατέρες τῆς ἀτομικῆς βόμβας, βυθίζοντας τὸν κόσμο στὸν ἐ­φι­άλτη τῆς πυρηνικῆς ἀπειλῆς. Δὲν ἦταν ἀνακό­λουθοι πρὸς τὶς ἀρχές τους∙ ἦταν καὶ αὐτοὶ θύμα­τα τῆς κυρίαρχης ἀντίληψης ποὺ ἀπαιτοῦσε τὴν κα­τασκευὴ ὑπερόπλων μὲ ψευδεπίγραφο σκοπὸ τὴ λήξη τοῦ πολέμου. Ἂν ἦταν πιστοὶ χριστιανοί, ἴσως θὰ ἤξεραν ὅτι ἔτσι κινεῖται ὁ ἀρχαῖος Ὄφις: πείθοντάς μας ὅτι ἡ ζητουμένη παράβαση ἀρχῶν θὰ ἔχει ἀ­γα­θὲς συνέπειες σὲ μᾶς καὶ πρωτί­στως στοὺς ἄλλους.

Ἰδού, λοιπόν, τί εἰσηγεῖται ὁ ἀρχαῖος Ὄφις σήμε­ρα: ἀπόλαυσε τὴ ζωή σου, δὲν πρόκειται νὰ πλη­ρώσεις κανένα τίμημα γι αυτό.Ἡ ἀπόλαυση εἶναι δικαίωμά σου, τὸ τίμημα εἶναι ἕνας ἐφιάλτης σου ποὺ ξυπνᾶς καὶ φεύγει μακριά σου.

Ἔτσι ὁδηγούμεθα σὲ κατάργηση τῆς κοινωνίας καὶ τὴν ἀντικατάστασή της ἀπὸ ἕνα ἄθροισμα, ἕνα ὅσο γίνεται εὔτακτο σύνολο. Στὴν κατάρ­γη­ση τῆς ἠθικῆς καὶ τὴν ἀντικατάστασή της ἀπὸ κα­­­νόνες λειτουργίας. Στὴν κατάργηση τοῦ ἀφιε­ρω­­μέ­νου βίου καὶ τὴν ἀντικατάστασή του ἀπὸ τὴν ἐπικυριαρχία τοῦ ἐπωφελοῦς. Στὴν ἀντικα­τά­στα­ση τῆς μόρφωσης ἀπὸ τὴ μάθηση, τῆς οἰ­κογένει­ας ἀπὸ τὴ συμβιωτικὴ μονάδα, τῆς ἀγά­πης ἀπὸ τὴν ἀπόλαυση. Ὁδηγούμεθα σὲ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ δὲν θὰ ἐνδιαφέρεται καὶ δὲν θὰ μπορεῖ πλέον νὰ νοημα­το­δοτήσει τὸν βίο του, σὲ ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἡ ζωή του θὰ διανύει τὸ ἄσκοπο.

Ὅταν λοιπὸν μέσα στὸν ὁρίζοντα αὐτοῦ τοῦ κο­σμο­είδωλου ἀναπτύσ­σε­ται ἡ ἐπι­στήμη, καὶ βε­βαί­­ως ὄχι μόνο ἡ βιο­λογία καὶ ἡ ἰατρική, τί ζητοῦ­με ἐμεῖς ἀπὸ σᾶς;

Ζητοῦμε νὰ ἔχετε πλήρη συνείδηση καὶ ὡς ἰατροὶ καὶ ὡς ἄνθρωποι ὅτι τὴν ἀνθρωπιά μας δὲν τὴν ἔχουμε δεδομένη ἀλλὰ τὴ διεκδικοῦμε, τὴ χτί­ζου­με βῆμα τὸ βῆμα, μέρα τὴ μέρα, μὲ κάθε μας ἐπι­λογή. Ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ διατηρήσουμε τὴν ἀν­­θρωπιά μας ὅσο καὶ νὰ νοιαζόμαστε γι αὐτήν, παρὰ μόνον ἐὰν προτάσσουμε τὴν ἀφοσίωση ἀ­πὸ τὴν ἀπόλαυση, τὴν ὑπέρβαση τοῦ ἑαυτοῦ μας ἀπὸ τὴν προσφορά.

Θὰ σᾶς πῶ ἀκόμη τί ζητοῦμε: τὸ ἐξήγησε ὁ ἀπερ­χόμενος πλέον Πρόεδρός σας, ὁ ἀγαπητός μου καὶ σεβα­στὸς κ. Θεόφιλος Πολυμερόπουλος στὴν ἐναρ­κτή­­ρια ὁμιλία του ὅταν ἀνέλαβε Πρόεδρος τῆς Ἑλ­­ληνικῆς Χειρουργικῆς Ἑταιρείας τὸ 2005. Ζήτησε τότε ἀπὸ τοὺς χειρούργους «νὰ παραμεί­νουν σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι στὶς ἠθικὲς ἀξίες ποὺ δίδαξαν ὁ πατέρας τῆς ἰατρικῆς Ἱπποκρά­της καὶ οἱ δάσκαλοί μας καὶ νὰ κωφεύουν στὶς σει­ρῆνες ποὺ ὁδηγοῦν σὲ πράξεις ἄσχετες μὲ τὶς δι­δαχὲς τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης καὶ ἰατρικῆς δεο­ντολογίας. Ὁ χειρουργὸς μὲ συναίσθημα συμπά­σχει μὲ τὸν ἄρρωστο, καταλαβαίνει τὸν πόνο (...) καὶ τὰ ἠθικὰ διλήμματα ποὺ ἀνακύπτουν ἀπὸ τὴν ἄσκηση τῆς ἐπιστήμης του.»(5) Αὐτὲς τὶς ὑπο­θῆκες εἶμαι βέβαιος ὅτι τὶς συμμερίζεται καὶ ὁ νέος Πρόεδρός σας, ὁ ἀληθῶς διακεκριμένος ἐπι­στήμων καὶ ἄνθρωπος κ. Κωνσταντῖνος Καρα­λιώ­τας.

Ζητοῦμε ἀπὸ σᾶς ὡς χειροῦργοι νὰ βλέπετε στὸ ἀνθρώπινο σῶμα τὸ χέρι τοῦ Δημιουργοῦ, καθὼς ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἰατρὸς ὁ ἴδιος ἔγραψε: «βλέποντας ὅσῃ σοφίᾳ κατεσκευάσθη μου τὸ σῶμα (...) τὸν μέγαν δημι­ουρ­γὸν ἐνενόησα».(6) Ὁ ἴδιος αὐτὸς Πατήρ, ὁ Γρη­γόριος Νύσσης, ὁ καὶ συνάδελφός σας, ἐξηγεῖ «πό­σας περὶ τῆς ἔνδοθεν ἡμῶν κατασκευῆς ἐν ταῖς ἀνατομικαῖς ἐγχειρή­σε­σιν» βρῆκε, πῶς εἶδε τὴν ἀφανῆ «σύμπνοιαν τοῦ σώματος»(7) καὶ αἰ­σθάνθηκε τὴν μυστικὴ πα­ρου­σία τοῦ Δημιουρ­γοῦ. Τίποτε σπουδαιότερο δὲν μπορῶ νὰ σᾶς ζητήσω καὶ νὰ εὐχηθῶ γιὰ σᾶς.

Ὡς πνευματικὸς πατέρας ἐπιτρέψτε μου κλείνο­ντας νὰ ἐπα­ναλάβω τὴν ὅλο τρυφερότητα παραί­νεση ἑνὸς ἁγίου πρὸς τὸν ἰατρό: «Ἀγαπητέ͵ ἐὰν ἔμπειρος ᾖς τῆς ἰατρι­κῆς καὶ θε­ραπεύῃς͵ νηφά­λιος (:ὑπεράνω παθῶν) γίνου͵ μή­πο­τε ἄλλους θε­ραπεύων σεαυτὸν ἐμ­παθῆ (:δοῦ­λο τῶν παθῶν) ἀποδείξεις· ἀκούων τοῦ Ἀποστό­λου λέγοντος͵ μὴ βλασφημείσθω ὑ­μῶν τὸ ἀγα­θόν. Ἔβαλες καλὰς ἀρχάς͵ ἀγωνίζου καλῶς ἐκτε­λέσαι͵ ἵνα μισθὸν πλήρη ἀπολάβῃς.»(8)

 



Σημειώσεις

1. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, Ἐπιστολὴ Προκοπίῳ μονάζοντι, 002 69.26-28

2. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς Καισάριον, 005 7.3.1-2

3. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς τὸν Μέγαν Βασίλειον, 006 23.6.1-4

4. Θεία Κωμωδία, Κόλαση, ἄσμα 3

5. Βλέπε τὸ πλῆρες κείμενο στὴν ἱστοσελίδα τῆς Ἑταιρείας.

6. Γρηγορίου Νύσσης, Περὶ τῆς γενέσεως τοῦ ἀνθρώπου, α΄, 2

7. Ὅπ.π.

8. Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου, Κατὰ μίμησιν τῶν Παροιμιῶν, 006 257.2 -6