Έργο της Εκκλησίας μας είναι η οικοδομή του λαού του Θεού, η σωτηρία των πιστών. Ως εκ τούτου, το επίκεντρο κάθε Εκκλησιαστικής διακονίας είναι ο πιστός λαός. << Υπέρ των ιδίων αμαρτημάτων και των του λαού αγνοημάτων >>, εύχεται ο Λειτουργός, κατά την προσφορά της Ευχαριστίας. Σ’ αυτό το εκκλησιολογικό πλαίσιο κινούμενη, πάντοτε, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος απεφάσισε, κατά τη συνεδρία Της, της 2ας παρελθόντος μηνός Μαρτίου ε.ε., την συγκρότηση επιτροπής << ήτις θα ασχοληθεί με το ζήτημα της αναπτύξεως και προωθήσεως διαλόγου της Εκκλησίας μετά των διαφόρων κοινωνικών φορέων, επί θεμάτων αφορώντων εις την ποιμαντικήν και διοικητικήν οργάνωσιν της Εκκλησίας, ως και εις τρόπους αξιοποιήσεως του λαϊκού στοιχείου υπ’ Αυτής >>.
Η επιτροπή ετ’εθη υπό την προεδρείαν του Σεβ. Μητροπολίτου Θηβών & Λεβαδείας κ. Ιερωνύμου, πρώτος καρπός της οποίας είναι ο διεξαγόμενος σήμερα στην πόλη του Αγίου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου διάλογος. Από τον διάλογο αυτόν αναμένεται να γίνουν γνωστές και να προσδιοριστούν λεπτομερώς και με σαφήνεια, κατά το δυνατόν, οι απόψεις του πληρώματος της Εκκλησίας, κλήρου και λαού, σε ό,τι αφορά σε ορισμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αποτελεσματικότερη διεξαγωγή του έργου της Εκκλησίας μέσα στο σύγχρονο κόσμο.
Μας ενδιαφέρει να γνωρίζουμε τι ο λαός προσδοκά από τους Ποιμένες του και τι δέον γενέσθαι προκειμένου να ανταποκριθούμε όλοι οι κληρικοί, ποιμαντικά, στις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας. Τα πορίσματα θα είναι ασφαλώς ωφέλημα και θα βοηθήσουν στη λήψη των τελικών αποφάσεων της Ιεράς Συνόδου.
Στο σημείο αυτό επιθυμώ να κάμω μία διασαφήνιση. Λέγεται συνήθως και γράφεται περί των δικαιωμάτων των κληρικών αφ’ ενός και των λαικών αφετέρου, ως εάν να πρόκειται για δύο ανταγωνιστικές αντίπαλες ομάδες που αγωνίζονται, η μεν μία να διατηρήσει τα κυριαρχικά της κεκτημένα, η δε άλλη να αποκτήσει δικαιώματα που δε της ανήκουν. Το σχήμα αυτό δεν ανταποκρίνεται στην Ορθόδοξη παράδοση. Αν στην ετεροδοξία οι Εκκλησίες διεμόρφωσαν παλαιότερα την ειδική τάξη του αριστοκρατικού κλήρου, που αντιπαρεβάλλετο προς τον εξουσιαζόμενο λαό, εδώ στην Ανατολή ουδέποτε υπήρξε τέτοιο σχήμα. Εδώ όλοι οι κληρικοί είμεθα παιδιά του φτωχού λαού, ξεκινήσαμε τη ζωή μας με τα όνειρα της προσφοράς και της θυσίας, δοκιμασθήκαμε μέσα σε εθνικές ταλαιπωρίες, ζυμωθήκαμε στους κοινωνικούς αγώνες, πληρώσαμε ακριβό φόρο αίματος χάριν του Έθνους και της ελευθερίας του, μαζί πάντοτε με τον ταλαιπωρημένο λαό. Και σήμερα η προσφορά της Εκκλησίας είναι εκ των πρώτων στον κατάλογο των κοινωνικών έργων, πέρα των καθαρά πνευματικών. Τα ιδρύματα μας περιθάλπουν χιλιάδες αναξιοπαθούντων, στα συσσίτια μας τρώγουν καθημερινά χιλιάδες φτωχοί άνθρωποι, με τις υποτροφίες μας σπουδάζουν εκατοντάδες φτωχά παιδιά, τα μοναστήρια μας είναι κυψέλες εργατικότητας, οι Ενορίες μας είναι θερμοκήπια αγάπης.
Δεν πρέπει λοιπόν, να αφήσουμε να καθιερωθεί, έστω και φραστικά, η διάκριση και διαφορά μεταξύ κλήρου και λαού. Ιεροκρατικά συστήματα εδώ δεν υπήρξαν ποτέ και κλήρος και λαός αντιμετώπισαν από κοινού τα βάσανα και τις περιπέτειες της ζωής. Είναι επομένως και άδικο και ανακριβές, ενώ προερχόμεθα από τα σπλάχνα του ίδιου λαού και μοιραζόμαστε μαζί του τις τύχες του, τώρα να δώσουμε την εντύπωση ότι ανήκουμε σε δύο διαφορετικά στρατόπεδα, αντιμαχόμενα ή αγωνιζόμενα να διατηρήσουν τις διαχωριστικές γραμμές που τα χωρίζουν.
Γι’ αυτό, και είναι ανάγκη, ιδίως σήμερα, να πλησιάσουμε περισσότερο ο ένας τον άλλον, με πνεύμα παροξυσμού αγάπης, προς αντιμετώπιση των κοινών κινδύνων που μας περιζώνουν. Ως καλώς γνωρίζετε τώρα έχει αρχίσει στην Ευρώπη η μεγάλη σύγκρουση μεταξύ των τεχνοκρατικών elites και των δυνάμεων που θέλουν μία Ευρωπαϊκή ενοποίηση στα όρια του ανθρώπου, χωρίς εκβιασμούς και μονοδρόμους. Στη νέα αυτή διαμόρφωση της Ευρώπης η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να διαδραματίσει το γνήσιο και φιλάνθρωπο Ευαγγελικό της ρόλο, να σταθεί με γνησιότητα κοντά στον άνθρωπο, ανεξαρτήτως φυλής, γένους, θρησκείας και κοινωνικής κατάστασης. Η Εκκλησία δύναται σήμερα να επιδιώξει τη συνάντησή Της ακόμα και με τις κοινωνικές εκείνες ομάδες που την πολεμούν ή έχουν αποκοπεί από Αυτήν, επειδή έχουν λανθασμένη εικόνα Της στο μυαλό τους.
Εύχομαι ο αρχόμενος σήμερα διάλογος εκπροσώπων της Ιεράς Συνόδου, Ιερού Κλήρου και λαού, ο οποίος είμαι βέβαιος ότι θα διεξαχθεί σε πνεύμα ηρεμίας, αλληλοκατανοήσεων και αγάπης Χριστού, να αποδώσει αγλαούς καρπούς, προς δόξαν Θεού, έπαινον της Εκκλησίας και όφελος της Ελληνικής κοινωνίας.
