Πρόσφατα μια εὐρωπαϊκή ἐφημερίδα τιτλοφόρησε τό κυρίως ἂρθρο της μέ τίτλο: «Προσοχή! Εὒθραυστο σχολεῖο!», ὑπογραμμίζοντας ὃτι οἱ ρωγμές πού ἐμφανίζονται στό θεσμό τῆς ἐκπαίδευσης εἶναι στήν πραγματικότητα οἱ ρυτίδες του.
Οἱ γοργές ἀλλαγές στίς κοινωνίες πού ζοῦμε μετατόπισαν τό βάρος τῆς ἐκπαίδευσης ἀπό τήν παρεχόμενη γνώση καί τίς ἀνάγκες παιδείας πού ἒχουν οἱ νέοι μας στήν ταχύτατη ἀξιοποίηση τῆς πληροφορίας.
Τό σχολεῖο δέν ἀμφισβητεῖται ὡς βασικός κοινωνικός θεσμός παρά τό γεγονός ὃτι πριν ἀπό λίγα χρόνια οἱ στίχοι τοῦ γνωστότερου ἲσως τραγουδιοῦ τῆς ἐποχῆς περιέγραφαν μέ ὀξύ κριτικό τρόπο τήν ἐργασία σέ αὐτό: « Δέν χρειαζόμαστε ἐκπαίδευση, δέν χρειαζόμαστε ἒλεγχο τῆς σκέψης, δέν χρειαζόμαστε σαρκασμούς στήν τάξη».
Ἡ κριτική δέν στοχεύει στήν ὑποβάθμιση τοῦ ρόλου τῶν ἐκπαιδευτικῶν ἀλλά στήν ἀναζήτηση ἑνός καινούργιου μοντέλου ἀγωγῆς τῶν νέων μας.
Εἶναι, πιστεύω, σαφές σέ ὃλους πῶς θά πρέπει νά ἀπομακρυνθοῦμε πολύ σύντομα ἀπό τή λογική ἡ ὁποία ἀντιμετωπίζει τό σχολεῖο ὡς ἳδρυμα ἀπασχόλησης τῶν παιδιῶν μας θεωρώντας «πῶς ἡ παιδική ἡλικία εἶναι ὀμορφότερη καί ἀσφαλέστερη στό σχολεῖο ἀπό μια παιδική ἡλικία σέ ἐργοστάσιο». Πρέπει ἐπίσης νά πάψουμε νά θεωροῦμε τά σχολεῖα ὡς ἐκπαιδευτικές μονάδες πού προετοιμάζουν τά παιδιά μας νά ἀντιμετωπίσουν τήν ἀνεργία πού ἐμεῖς οἱ ἐνήλικες δημιουργοῦμε.
Εἶναι ἀναγκαῖο νά ἀγωνιστοῦμε ὣστε τά σχολεῖα νά προετοιμάζουν τά παιδιά πρωταρχικά γιά τή ζωή, νά καλλιεργοῦν κυρίως τή δίψα γιά γνώση, νά προσφέρουν τή δυνατότητα τῆς οἰκοδόμησης κριτικῆς σκέψης.
Θεωρῶ πώς σήμερα ἒχουμε ἀνάγκη ὁ ἓνας τόν ἂλλο περισσότερο ἀπό κάθε ἂλλη ἰστορική στιγμή. Ἐάν ὁ ἀτομικισμός εἶναι τό κυρίαρχο μέσο διάδοσης τῆς ἰδεολογίας τῆς κατανάλωσης καί τῆς ἀπρόσωπης εὐφορίας, ἡ σχέση τῶν προσώπων εἶναι ὁ δρόμος τῆς ἀντίστασης στή λογική πού ἰσοπεδώνει τούς ἀνθρώπους καί τά δικαιώματά τους.
Ἡ κοινωνία πού βασίζεται στή σχέση τῶν πρόσωπων προϋποθέτει τή μετάνοιά μας, τήν ἑκούσια θυσιαστική προσφορά τοῦ ἑαυτοῦ μας ὃπως ἒκαναν οἱ Προφήτες σέ κοινωνίες πού εἶχαν ἀπανθρωποποιηθεῖ ἀπό τή σκληρότητα τῆς ἁμαρτίας. Ὃπως ἒπραξε ὁ ἲδιος ὁ Κύριός μας πού ἒθεσε τήν ψυχή του ὑπέρ τῶν ἀνθρώπων πού δημιούργησε.
Ἀπαιτεῖ νά ἒχουμε τρόπο ζωῆς τήν ἀλληλεγγύη. «Ἡ ἀγάπη κάνει τίς δοκιμασίες τῶν ἂλλων δικές μου μέχρι τοῦ σημείου πού ἡ ρίζα τῆς ψυχῆς τοῦ ἂλλου νά συνδεθεῖ μέ τή ρίζα τῆς δικῆς μου ψυχῆς».
Σέ κάθε ἐκπαιδευτικό σύστημα ὁ ἐμψυχωτής του εἶναι ὁ δάσκαλος, ὁ ἂνθρωπος ἐκεῖνος πού τελεῖ σχισμένος ἀπό μιά βαθειά πληγή πού προκαλεῖ τό «ὑπάρχειν», ὁ ὁποῖος κατέχεται ἀπό τήν ἀθεράπευτη γοητεία τῆς ὑπέρβασης, ἀπό τήν μέριμνα γιά τήν ὀντολογική ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου γενικότερα καί τῶν μαθητῶν του εἰδικότερα.
Στά πρόσωπά σας βλέπω τό φῶς αὐτῆς τῆς μέριμνας καί προσεύχομαι ὁ Θεός νά εἶναι ὁ ἂμεσος συμπαραστάτης σας.
