Για το Συνέδριο της Π.Ε.Θ. (21-22/1/2005) με θέμα: "Το Μάθημα των Θρησκευτικών ενώπιον των συγχρόνων προκλήσεων"

ΤΟΥ ΜΑ­ΚΑ­ΡΙ­Ω­ΤΑ­ΤΟΥ ΑΡ­ΧΙ­Ε­ΠΙ­ΣΚΟ­ΠΟΥ

Α­ΘΗ­ΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑ­ΣΗΣ ΕΛ­ΛΑ­ΔΟΣ

κ. ΧΡΙ­ΣΤΟ­ΔΟΥ­ΛΟΥ



ΓΙ­Α ΤΟ ΣΥ­ΝΕ­ΔΡΙ­Ο ΤΗΣ Π.Ε.Θ.

μέ θέμα :

Μί­α ἀ­πό τίς βα­σι­κό­τε­ρες πτυ­χές στόν το­μέ­α τῆς Παι­δεί­ας εἶ­ναι ἡ θρη­σκευ­τι­κή ἀ­γω­γή τῶν μα­θη­τῶν. Ἀ­πό τούς Με­γά­λους Πα­τέ­ρες καί Δι­δα­σκά­λους τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας, τούς Δι­δά­χους τοῦ Γέ­νους στά ζο­φε­ρά χρό­νι­α τῆς Τουρ­κο­κρα­τί­ας ἕ­ως τά σύγ­χρο­να ἐκ­παι­δευ­τι­κά προ­γράμ­μα­τα, ἡ δι­δα­σκα­λί­α τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Χρι­στι­α­νι­κῆς Πί­στε­ως ὑ­πῆρ­ξε πρω­τεύ­ου­σα ἐ­πι­δί­ω­ξη γι­ά τήν δι­α­μόρ­φω­ση τῆς σκέ­ψε­ως, τήν συ­γκρό­τη­ση τῆς προ­σω­πι­κό­τη­τος καί τήν καλ­λι­έρ­γει­α τῆς συ­νει­δή­σε­ως τῶν Ἑλ­λή­νων μα­θη­τῶν. Σ᾿ αὐ­τό ἄλ­λω­στε, ἀ­πο­βλέ­πει καί ἡ σχε­τι­κή δι­ά­τα­ξη τοῦ Συ­ντά­γμα­τος τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Δη­μο­κρα­τί­ας ὅ­τι «ἡ παι­δεί­α ἔ­χει σκο­πόν … τήν ἀ­νά­πτυ­ξιν τῆς ἐ­θνι­κῆς καί θρη­σκευ­τι­κῆς συ­νει­δή­σε­ως» (ἄρ­θρον 16).

Μέ τήν ἀ­γω­γή αὐ­τή ­γα­λου­χή­θη­καν καί δια­πλά­σθηκαν γε­νε­ές γε­νε­ῶν. «Ἐν παι­δεί­ᾳ καί νου­θε­σί­ᾳ Κυ­ρί­ου» ἀ­να­τρά­φηκαν οἱ χα­ρι­τω­μέ­νοι Ἅ­γι­οι καί οἱ δι­α­πρε­πεῖς λό­γι­οι τῆς Βυ­ζα­ντι­νῆς Πε­ρι­ό­δου. «Γράμ­μα­τα, σπου­δάγμα­τα, τοῦ Θε­οῦ τά πρά­γμα­τα» δι­δά­χθη­καν οἱ ἀ­γω­νι­στές τοῦ 1821, πού ­χά­ρι­σαν στήν Πα­τρί­δα μας τό πο­λυ­πό­θη­το δῶ­ρο τῆς Ἐ­λευ­θε­ρί­ας. Καί οἱ Νε­ο­έλ­λη­νες μα­θη­τές, πο­λί­τες πλέ­ον τῆς Εὐ­ρω­πα­ϊ­κῆς Ἑ­νώ­σε­ως, χώ­ρου καί ἔν­νοι­ας θε­με­λι­ω­μέ­νης σέ χρι­στι­α­νι­κά πρό­τυ­πα, κα­ταρ­τί­ζο­νται μέ τήν Ὀρ­θό­δο­ξη Χρι­στι­α­νι­κή Ἀ­γω­γή, σύμ­φω­να μέ τόν Νό­μο 1566/1985.

Ἡ δι­δα­σκα­λί­α αὐ­τή ἀ­νέ­δει­ξε δι­α­πρε­πεῖς καί ἐ­νά­ρε­τους ἐκ­κλη­σι­α­στι­κούς ἄν­δρες, ὁ­ρα­μα­τι­στές πο­λι­τι­κούς, ἔν­δο­ξους στρα­τι­ω­τι­κούς, δι­ε­θνοῦς ἀ­να­γνω­ρί­σε­ως ἐ­πι­στή­μο­νες, με­γά­λους εὐ­ερ­γέ­τες, σε­βα­στούς οἰ­κο­γε­νει­άρ­χες, ἔ­ντι­μους ἐρ­γα­ζό­με­νους, φε­ρέλ­πι­δες νέ­ους, πού προ­έ­βα­λαν τήν Χώ­ρα μας πα­γκο­σμί­ως καί τῆς προ­σέ­φε­ραν ἀ­να­ρί­θμη­τες καί ἀ­νε­κτί­μη­τες ὑ­πη­ρε­σί­ες. Εἶ­ναι ἐν­δει­κτι­κό ὅ­τι στό Νό­μο 309/1976, γι­ά τήν ἐκ­παί­δευ­ση τοῦ Γυ­μνα­σί­ου, ἡ τό­νω­ση τοῦ θρη­σκευ­τι­κοῦ φρο­νή­μα­τος συ­μπλέ­κε­ται μέ τό ἐ­θνι­κό.

Βε­βαί­ως ἡ Ἐκ­κλη­σί­α μας εἶ­ναι δέ­κτης πολ­λῶν μη­νυ­μά­των ἀ­πό τήν Εὐ­ρώ­πη καί ἀ­πό τό δι­ε­θνές πε­ρι­βάλ­λον καί ἀ­ντι­λαμ­βά­νε­ται ὅ­τι σή­με­ρα γί­νε­ται πο­λύς λό­γος γι­ά τό φαι­νό­με­νο τῆς πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τος καί γι­ά τό «Λα­ϊ­κό» ἄ­θρη­σκο κρά­τος. Οἱ συ­ζη­τή­σεις αὐ­τές ὁ­δη­γοῦν κά­ποι­ους – εὐ­τυ­χῶς λί­γους – στήν Ἑλ­λά­δα, νά προ­τεί­νουν τήν κα­τάρ­γη­ση τοῦ μα­θή­μα­τος τῶν Θρη­σκευ­τι­κῶν ἤ τήν με­τα­τρο­πή του ἀ­πό Ὀρ­θό­δο­ξο ὁ­μο­λο­γι­α­κό μά­θη­μα σέ πο­λι­τι­σμι­κό ἤ θρη­σκει­ο­λο­γι­κό. Βρί­σκω, λοι­πόν, τήν εὐ­και­ρί­α νά ἐ­πι­ση­μά­νω τά ἑ­ξῆς :

1. Στήν Εὐ­ρώ­πη οἱ κοι­νω­νί­ες πού ­πει­ρα­μα­τί­σθηκαν μέ τό ζή­τη­μα τῆς πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τος κα­τέ­λη­ξαν σέ ἀρ­νη­τι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα. Σή­με­ρα ἐ­γκα­τα­λεί­πε­ται ἡ πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τα καί ἐ­πι­κρα­τεῖ ἡ προ­σπά­θει­α γι­ά ὁ­μα­λή ἔ­ντα­ξη τῶν με­τα­να­στῶν στίς ἐ­πι­κρα­τοῦ­σες πο­λι­τι­σμι­κές ἀ­ξί­ες κά­θε κοι­νω­νί­ας μέ σε­βα­σμό βε­βαί­ως τῆς ἰ­δι­αι­τε­ρό­τη­τος καί τῆς ταυ­τό­τη­τος κα­θε­νός.

2. Ἡ ὑ­πό συ­ζή­τη­σιν Εὐ­ρω­πα­ϊ­κή Συ­ντα­γμα­τι­κή Συν­θή­κη προ­βλέ­πει ῥη­τῶς ὅ­τι γι­ά τά θέ­μα­τα Ἐκ­κλη­σί­ας ἤ θρη­σκευ­τι­κῶν ὁ­μά­δων, ἀ­πο­κλει­στι­κῶς ἁρ­μό­δι­α εἶ­ναι ἡ ἐ­θνι­κή νο­μο­θε­σί­α κά­θε χώ­ρας. Δέν ἐ­πι­βάλ­λει ὁ­μοι­ό­μορ­φα πρό­τυ­πα, δι­ό­τι σέ­βε­ται τίς ἐ­θνι­κές ἰ­δι­αι­τε­ρό­τη­τες. Ἄ­ρα ἡ Ἑλ­λάδα μπο­ρεῖ καί πρέ­πει νά συ­νε­χί­σει νά δι­δά­σκει τά ὀρ­θό­δο­ξα θρη­σκευ­τι­κά, πρά­γμα ἄλ­λω­στε πού ἐ­πι­θυ­μεῖ καί ἡ συ­ντρι­πτι­κή πλει­ονο­ψη­φία τῶν Ἑλ­λή­νων.

3. T­ό «ETAT LAIQUE» εἶ­ναι μί­α ἀ­νω­μα­λί­α πού προ­έ­κυ­ψε στή Γαλ­λί­α λό­γῳ τῆς συ­γκρού­σε­ως τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως μέ τήν Ρω­μαι­ο­κα­θο­λι­κή Ἐκ­κλη­σί­α τῆς ἐ­πο­χῆς. Συ­ζη­τή­σεις γι­ά ἄ­θρη­σκο ἤ οὐ­δε­τε­ρό­θρη­σκο κρά­τος στήν Ἑλ­λά­δα εἶ­ναι ἄ­στο­χες καί ἀ­νι­στό­ρη­τες, ἀ­πορ­ρί­πτο­νται δέ ἀ­πό τήν με­γά­λη πλει­ονο­ψη­φί­α τοῦ λα­οῦ μας.

Ἡ ἀ­πά­ντη­σή μας, λοι­πόν, στίς προ­κλή­σεις τῶν και­ρῶν θά εἶ­ναι νά συ­νε­χί­σου­με νά δι­δά­σκου­με τό Ὀρ­θό­δο­ξα Δό­γμα­τα καί τήν Ἑλ­λη­νορ­θό­δο­ξη Πα­ρά­δο­σή μας, καλ­λι­ερ­γώ­ντας μέ­σῳ αὐ­τῶν στά παι­δι­ά τοῦ Σχο­λεί­ου τόν σε­βα­σμό στήν ἑ­τε­ρό­τη­τα, στήν δι­α­φο­ρε­τι­κό­τη­τα καί στά Ἀν­θρώ­πι­να Δι­και­ώ­μα­τα χωρίς νά φτά­σου­με ὅ­μως στό ση­μεῖ­ο νά ὑ­πο­βα­θμί­σου­με τήν Ὀρ­θό­δο­ξη Πα­ρά­δο­σή μας καί τήν ἐθνική ἰδιοπροσωπεία μας.

Ὁ Ὀρ­θό­δο­ξος Χρι­στι­α­νός μέ ἐ­φό­δι­ο τήν Πί­στη καί τήν Πα­ρά­δο­σή του, τήν ὁ­ποί­α δι­δά­σκε­ται καί θά συ­νε­χί­σει νά δι­δά­σκε­ται ἀ­πό τήν Ἐκ­κλη­σί­α καί ἀ­πό τό Σχο­λεῖ­ο, θά μπο­ρέ­σει νά ἀν­τι­με­τω­πί­σει μέ ἐ­πι­τυ­χί­α τά προ­βλή­μα­τα τῆς ἐ­πο­χῆς, ὅ­πως εἶ­ναι οἱ ἐ­ξε­λί­ξεις στούς το­μεῖς τῆς Βι­ο­η­θι­κῆς, τῆς Τε­χνο­λο­γί­ας, τῆς Με­τα­να­στεύ­σε­ως κ.λπ. Θά κα­τα­στεῖ ἐ­πί­σης ὁ Ὀρ­θό­δο­ξος τοῦ 21ου αἰ­ῶ­νος, φο­ρεύς ἱ­ε­ρα­πο­στο­λι­κοῦ ἔρ­γου, δι­δά­σκων τήν Ὀρ­θο­δο­ξί­α στούς Εὐ­ρω­παί­ους Ἑ­ταί­ρους μας καί στούς ἀλ­λο­δα­πούς συ­ναν­θρώ­πους μας πού ζοῦν στήν χώ­ρα μας, ἐν πνεύ­μα­τι ἐ­λευ­θε­ρί­ας καί μέ σε­βα­σμό στό ἀν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πο. Αὐ­τή πι­στεύ­ω ὅ­τι εἶ­ναι ἡ ἀ­πο­στο­λή τοῦ μα­θή­μα­τος τῶν θρη­σκευ­τι­κῶν στήν ἐ­πο­χή μας.



Ἀ­γα­πη­τοί μου,

Μέ αὐ­τές τίς σκέ­ψεις εὐ­λο­γῶ τίς ἐρ­γα­σί­ες τοῦ Συ­νε­δρί­ου σας καί εὔ­χο­μαι ὁ Πα­ρά­κλη­τος νά φω­τί­ζει καί νά ἁ­γι­ά­ζει τό ἔρ­γο σας.