Ἠ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀναγνωρίζει καί ἀποδίδει τήν ἰσότιμη μέ τόν ἄνδρα θέση τῆς γυναίκας μέσα στούς κόλπους Της. Ἡ ἐπαναστατική γιά τά δεδομένα τῆς ἐποχῆς του σωτηριολογική διακήρυξη τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου «οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ … πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ», στηρίζεται στήν καινή ἐντολή τῆς ἀγάπης πού δίδαξε στόν κόσμο ὁ Ἰησοῦς καί ἔχει τήν ἀφετηρία καί τήν προέλευσή της στήν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό.
Αὐτή ἡ θεόσδοτη ἰσότητα δέν ἐπιβάλλεται μέ ἀνθρώπινους νόμους καί Συντάγματα, οὔτε μέ διακηρύξεις, ἀλλά βιώνεται καί ἐπικρατεῖ ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἐπίγνωση τοῦ προορισμοῦ του καί τοῦ τελικοῦ στόχου καί σκοποῦ τῶν δράσεών του.
Τίς τελευταῖες δεκαετίες καί στόν ἑλλαδικό χῶρο ξεκίνησε νά ἀναπτύσσεται ἕνας εὐρύτερος προβληματισμός σχετικά μέ τήν θέση τῆς γυναίκας στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἀξιόλογες διδακτορικές διατριβές ἐκπονήθηκαν, εἰδικές μελέτες καί ἄρθρα κυκλοφόρησαν, ἡμερίδες καί συνέδρια ὀργανώθηκαν καί ὀργανώνονται ἀποδεικνύοντας ὅτι τό ζήτημα τῆς ἰσότιμης συμμετοχῆς τῶν γυναικῶν στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἀπασχολεῖ ἔντονα τήν χριστιανική κοινότητα.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος παρακολουθώντας τίς ραγδαῖες κοινωνικές καί πολιτικές ἐξελίξεις καί ἀλλαγές σέ ἐθνικό καί παγκόσμιο ἐπίπεδο ἐπιθυμεῖ νά ἀφουγγρασθεῖ τίς ἀπόψεις καί τήν γνώμη εἰδημόνων σέ σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα καί χωρίς περιστροφές μέ γνώμονα τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά Παράδοση, νά δώσει ἀπαντήσεις σέ ἀγωνιώδη ἐρωτήματα καί λύσεις σέ προβλήματα πού ἀπασχολοῦν τόν ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς μας. Γι΄αὐτό μέσα στά γενικότερα πλαίσια ἀνανέωσης τῆς ὀρθόδοξης λειτουργικῆς και πνευματικῆς ζωῆς ἐπαναπροσδιορίζει τό θέμα τοῦ ρόλου καί τῆς συμμετοχῆς τῆς γυναίκας στή ζωή καί τήν δράση τῆς Ἐκκλησίας, λαμβάνοντας ὑπόψη τήν σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας μας πρίν ἀπό μερικές ἡμέρες μέ πολύ προσοχή ἤκουσε τήν ἐμπεριστατωμένη εἰσήγηση τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου περί τοῦ ρόλου τῶν γυναικῶν στόν Ὀργανισμό τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς ἀναβίωσης τοῦ θεσμοῦ τῶν Διακονισσῶν, ἐξήτασε μέ λεπτότητα τά ζητήματα πού προκύπτουν καί ἀπεφάνθη ὅτι ὁ θεσμός αὐτός οὐδέποτε κατηργήθηκε, ἐπαφίεται ὅμως στήν διακριτική εὐχέρεια τοῦ ἐπιχωρίου Ἐπισκόπου ἡ καθοσίωση γεροντισσῶν γιά τίς ἀνάγκες τῶν Ἱερῶν Μονῶν, χωρίς νά ἐκληφθεῖ ὅτι ἡ Διακόνισσα εἶναι βαθμός ἱερωσύνης. Ἄλλωστε ἡ ἱερωσύνη τῶν γυναικῶν πού προτείνεται ὡς ἀντίλογος πολλές φορές ἀπό τό φεμινιστικό κίνημα, ἀποτελεῖ μᾶλλον ψευτοδίλημμα. Ἡ ἱερωσύνη δέν ἀποτελεῖ ἀξίωμα κοσμικό, δέν θεωρεῖται ἐπάγγελμα, ἀλλά λειτούργημα, δέν εἶναι ἀξίωμα ἐξουσίας, ἀλλά προσφορά καί αὐτοθυσία. Ὅ,τι συντελεῖ στήν πνευματική αὔξηση τῆς Ἐκκλησίας, ὅποιος καί νά τό προσφέρει ἄνδρας ἤ γυναίκα, γίνεται δεκτό γιατί μέ τόν τρόπο αὐτό πραγματώνεται ἡ ἐπιθυμητή ἐκκλησιοποίηση τοῦ κόσμου. Βέβαια ὅλα αὐτά δέν μποροῦν νά κατανοηθοῦν μέ τά κριτήρια τοῦ κόσμου καί τήν προβληματική τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων. Γιατί μέσα στήν Ἐκκλησία δέν ἀπαιτοῦμε θέσεις, δέν διεκδικοῦμε δικαιώματα. Τήν Εκκλησία τήν διακονοῦμε προθύμως καί ποικιλοτρόπως χωρίς νά προσμένουμε ἀνταλλάγματα.
Κι' αὐτό εἶναι τό λάθος τῆς σύγχρονης φεμινιστικῆς Θεολογίας, πού βλέπει τήν ἱερωσύνη, ὄχι ὡς διακονία καί εἰδικό χάρισμα, κενωτική προσφορά καί θεία δωρεά κατά τήν ἀποστολική διαδοχή, ἀλλά ὡς δικαίωμα πού ἀπορρέει ἀπό τήν ἰσότητα τῶν δύο φύλων. Ἐάν λοιπόν κατανοήσουμε τήν ἱερωσύνη ὡς δικαίωμα, τότε χάνεται ἡ αἴσθηση τοῦ διακονήματος, τοῦ χαρίσματος πού κατατίθεται στήν ἐκκλησιαστική κοινότητα καί εἰσάγεται ὁ ἀνταγωνισμός, πού μέ τήν σειρά του ὁδηγεῖ στήν ἀπαίτηση ἀναγνώρισης τῆς προσφορᾶς καί στήν διεκδίκηση μεριδίου στήν νομή τῆς ἐξουσίας.
Ἡ Ἐκκλησία ἀγαπᾶ ἰσότιμα καί ἰσόποσα ὅλα τά παιδιά Της χωρίς διακρίσεις καί κηρύττει τήν ἁρμονία καί ἰσοτιμία τῶν δύο φύλων. Πιστεύει ὅτι «διά γυναικός πηγάζει τά κρείτω» καί μνημονεύει πλῆθος ὀνομάτων πού διά μέσου τῶν αἰώνων ἔγιναν πρότυπα γυναικείας ἀρετῆς, προσφορᾶς καί ἀγάπης, κυρίως δέ ἀφοσίωσης στίς ἀκατάλυτες ἀξίες τῆς ζωῆς καί στά ὑψηλά ἰδανικά τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδας.
Μέ τήν πρώτη αὐτή Συνδιάσκεψη Γυναικῶν πού διοργανώνει ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐπιθυμεῖ νά στηρίξει, νά ἐνθαρρύνει καί νά διευρύνει τό ἔργο πού ἐπιτελοῦν οἱ γυναῖκες στίς κατά τόπους Μητροπόλεις καί ἐνορίες. Θέλει νά ἀκούσει τούς προβληματισμούς, νά μοιρασθεῖ τίς ἐμπειρίες συνεργασίας καί συντροφικότητας σ’ ἕνα καινούργιο καταμερισμό εὐθυνῶν στό ἐκκλησιαστικό σῶμα, νά δεχθεῖ προτάσεις γιά τόν ἐπανευαγγελισμό καί τήν ἐνσωμάτωση τῶν ἀνθρώπων καί νά συζητήσει κάθε σύγχρονη πρόκληση, πρόσκληση καί προοπτική γιά ἐνδυνάμωση τοῦ ρόλου τῆς γυναίκας στήν καθημερινή ποιμαντική πράξη.
Ἄλλωστε με τήν σύσταση καί λειτουργία τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Επιτροπῆς Γυναικείων Θεμάτων ἐκδηλώνει τό ἐνδιαφέρον καί τήν εὐαισθησία Της, γύρω ἀπό κάθε ζήτημα πού εἰδικά τήν ἀπασχολεῖ, εἴτε ἔχει σχέση μέ τά δικαιώματά της μέσα στήν κοινωνία, εἴτε μέ τήν διακονία της μέσα στήν Ἐκκλησία.
Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ γυναίκα σήμερα ἔχει καταξιωθεῖ στό κατηχητικό ἔργο τῆς ἐνορίας, ἕνα ἔργο δύσκολο καί πολύ ὑπεύθυνο, ἀφοῦ ἀφορᾶ τήν χριστιανική διαπαιδαγώγηση τῶν νέων μας. Πολλές γυναῖκες σήμερα σπουδάζουν, ἀλλά καί διδάσκουν, στίς Θεολογικές μας Σχολές, κατέχουν μεταπτυχιακούς καί διδακτορικούς τίτλους, συμμετέχουν σέ διεθνή συνέδρια καί ἔχουν ἀρκετά σημαντική ἐρευνητική καί συγγραφική δραστηριότητα. Συμμετέχουν στήν λειτουργική διακονία τῆς Ἐκκλησίας, εἴτε ὡς Πρεσβυτέρες συμπαριστάμενες στό ἔργο τῶν συζύγων ἱερέων τους, εἴτε ὡς Μοναχές ὑπηρετώντας μέ πίστη, ἔνθεο ζῆλο καί ἀφοσίωση τό μοναχικό καί ἱεραποστολικό ἰδεῶδες. Ἀκόμη ἔχουν ἀναλάβει τό φιλανθρωπικό καί κοινωνικό ἔργο τῆς ἐνορίας, διευθύνουν ἐκκλησιαστικά Ἱδρύματα καί κατασκηνώσεις, συμμετέχουν ὡς ἐνεργά μέλη σέ ἐνοριακά συμβούλια, διενεργοῦν ἐράνους, προετοιμάζουν ἐκδηλώσεις, ἐκθέσεις καί λαχειοφόρους, μ’ ἕνα λόγο συναποφασίζουν μαζί μέ τούς ἄνδρες συνεργάτες καί ὑπευθύνους Ἱερεῖς γιά τό ἐνοριακό, φιλανθρωπικό, ἐκπολιτιστικό, ἱεραποστολικό καί κοινωνικό ἔργο. Δαπανοῦν πολλές ὧρες ἐθελοντικῆς προσφορᾶς σέ Στέγες γερόντων, συσίττια ἀγάπης, ἐπισκέψεις ἀσθενῶν καί φυλακισμένων καί ἐκδαπανῶνται κυριολεκτικῶς προσφέροντας στοργή καί ἀνακούφιση στούς πάσχοντες συνανθρώπους μας.
Στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν ἱδρύσαμε τό Κέντρο Στήριξης Οἰκογενείας, πού ἔχει σκοπό νά στηρίξει τήν ἄγαμη μητέρα καί τό παιδί της, νά συμπαρασταθεῖ καί νά προσφέρει στέγη καί στοργή στίς κακοποιημένες γυναῖκες καί στά παιδιά τους, πού εἶναι θύματα σωματικῆς, ψυχολογικῆς καί οἰκονομικῆς βίας, νά ἀντιμετωπίσει τήν παράνομη διακίνηση καί ἐμπορία γυναικῶν καί παιδιῶν πού ἀποτελοῦν τήν σύγχρονη μάστιγα τῆς ἐποχῆς μας, ἀλλά καί μέ τίς Σχολές Γονέων πού λειτουργοῦν στίς Ἐνορίες νά προετοιμάσει τούς αὐριανούς πολίτες. Εἴθε ἡ πρωτοβουλία μας αὐτή νά βρεῖ μιμητές καί σέ ἄλλες Ἱερές Μητροπόλεις γιά τήν προστασία τῆς οἰκογένειας, γιά τήν ἐνημέρωση καί εὐαισθητοποίηση τοῦ κοινοῦ, γιά τήν σωτηρία αὐτῶν τῶν γυναικῶν καί παιδιῶν, ἀνεξάρτητα ἀπό πίστη, χρῶμα ἤ φυλή.
Συμβάλλουμε ἐπίσης, ὡς Ἱερά Σύνοδος, μέ τό πρόγραμμα ἐπιδότησης τοῦ τρίτου τέκνου στήν μείωση τοῦ δημογραφικοῦ προβλήματος στίς περιοχές τῆς Θράκης, ἀναγνωρίζοντας ἔτσι τούς κόπους, τίς θυσίες καί τήν γενναιότητα τῆς μητέρας στήν πολύτεκνη οἰκογένεια.
Στό πρόσωπό σας σήμερα εὐγνωμονοῦμε ὅλες τίς ἐθελόντριες γυναῖκες πού δραστηριοποιοῦνται σέ ὅλους τούς τομεῖς τοῦ πλούσιου ἐκκλησιαστικοῦ καί ποιμαντικοῦ ἔργου, ὅλων τῶν ἱερῶν Μητροπόλεων, καί μέ αἴσθημα αὐξημένης εὐθύνης ἐκτιμοῦμε τήν ἀξιοθαύμαστη προσφορά σας καί ὑπολογίζουμε στήν συνεργασία σας. Τό διαμητροπολιτικό δίκτυο γυναικῶν πού θά ἱδρυθεῖ εἶμαι βέβαιος ὅτι θά συμβάλει ὄχι μόνο στήν μεταξύ σας ἐπικοινωνία καί ἄμεση ἐνημέρωση, ἀλλά καί στήν ἀπό κοινοῦ ἀντιμετώπιση προβλημάτων πανελλαδικῶς. Γι' αὐτό στηρίξτε τήν πρωτοβουλία αὐτή μέ ὅλες σας τίς δυνάμεις καί μέ κάθε μέσο, ὥστε νά ἀποβεῖ καρποφόρα καί ἀποτελεσματική.
Προικισμένες μέ τήν ἰδιάζουσα γυναικεία ψυχολογία, τήν πλούσια σέ λεπτά κι εὐγενικά αἰσθήματα, ἀλλά ταυτόχρονα καί μέ βαθειά συναίσθηση τοῦ χρέους καί τῆς τιμημένης ἀποστολῆς σας μέσα στήν κοινωνία, προχωρεῖστε μπροστά θέτοντας τά φυσικά προσόντα σας καί τά πνευματικά σας χαρίσματα στήν ὑπηρεσία τῶν συνανθρώπων σας. Μή διστάσετε μπροστά στά ὁποιδήποτε ἐμπόδια, διαλεχθεῖτε μέ πνεῦμα ἀγάπης καί κατανόησης μέ κάθε ἄνθρωπο καλῆς θελήσεως, συνεργασθεῖτε στενά καί δημιουργικά μέ τούς πνευματικούς σας πατέρες στήν κάθε Μητρόπολη καί ἐνορία, καλλιεργεῖστε τήν συνεργασία καί τήν ἑνότητα καί ἀξιοποιεῖστε τίς δυνατότητες καί εὐκαιρίες πού σᾶς δίνει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία.
