Μέ ἰδιαιτέραν χαράν ἀπευθύνομαι καί πάλιν πρός πάντας τούς προσφιλεῖς ἐκπροσώπους τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, οἱ ὁποῖοι, τῆ πρόφρονι φροντίδι τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου, συνελθόντες ἐν Προκοπίῳ καί ὑπό τήν σκέπην καί εὐλογίαν τοῦ Ἱεροῦ Σκηνώματος τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου διατελοῦντες, κατάρχεσθε τῶν ἐργασιῶν τῆς ΙΣΤ΄ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως διά θέματα Αἱρέσεων καί Παραθρησκείας.
Ἡ καθ’ἡμᾶς Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔχει ἀπό πολλῶν ἐτῶν θεσμοθετήσει τόν θεσμόν τῶν ἐτησίων Πανορθοδόξων Συνδιασκέψεων κινουμένη, τοῦτο μέν, ὑπό τῆς ἀνάγκης τῆς διαρκοῦς μαρτυρίας τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῷ κόσμῳ περί τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος καί τῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν ἀναφαινομένων ποικίλων αἱρέσεων, τοῦτο δέ, ὑπό τῆς διαθέσεως ταπεινῆς διακονίας καί συναντιλήψεως τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν εἰς τόν ἀγῶνα αὐτῶν πρός ὁριοθέτησιν τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί ἀντιμετώπισιν τῶν ποικίλων προβλημάτων τῶν προερχομένων ἐκ τῆς ἐντόνου δραστηριότητος νεοφανῶν τε καί παλαιῶν αἱρέσεων.
Ἡ τοιαύτη διακονία καθίσταται ἐπιπλέον ἐπιτακτική, καθόσον ζῶμεν εἰς ἐποχήν συγχύσεως καί σχετικοποιήσεως τῶν πάντων, μέ τήν προβολήν δέ τοῦ ὁράματος τῆς παγκοσμιοποιήσεως ἐπιχειρεῖται διάβρωσις τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος καί ἐπιβολή μιᾶς πανθρησκείας εἰς τόν βωμόν τῆς δῆθεν ἑνότητος τῶν ἀνθρώπων.
- 2 -
Αὐτήν τήν διάβρωσιν τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος, τόσον εἰς τήν χώραν ἡμῶν ὅσον καί εἰς ὁλόκληρον τήν Ὀρθόδοξον οἰκουμένην, ἐπιχειροῦν αἱ ποκίλαι αἱρετικαί καί παραθρησκευτικαί ὁμάδες, δρῶσαι μέ ποκίλα προσωπεῖα.
Τό θέμα τῆς παρούσης Συνδιασκέψεως, "Ἡ αἵρεση στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας", παρουσιάζει ἰδιαίτερον ἐνδιαφέρον. Ἡ πολύπτυχος θεματική τῆς Συνδιασκέψεως ἐπιχειρεῖ νά ἀξιολογήση τό φαινόμενον, νά μελετήση τά προβλήματα τά ὁποῖα δημιουργεῖ ἡ δραστηριότης τῶν αἱρετικῶν ὁμάδων καί νά ἀναζητήση τούς τρόπους τῆς ποιμαντικῆς διακονίας διά τήν ἐνημέρωσιν καί τήν προφύλαξιν τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἔξοδος τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό Ἐκκλησιαστικόν σῶμα, ἀπό τόν φυσικόν δηλαδή χῶρον οἰκειώσεως τῆς σωτηρίας του καί τῆς κατά Χριστόν ἀθλήσεως καί θεραπείας του, καί ἡ παγίδευσίς του εἰς τόν ἱστόν τῆς οἱασδήποτε αἱρέσεως, ἔχει ἀναμφιβόλως τεραστίας ὑπαρξιακάς καί σωτηριολογικάς συνεπείας. Διακόπτει τήν κατά Χριστόν θεραπείαν τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται μόνον ἐντός τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, καί τοῦ ὁποίου ἡ ταύτισις τοῦ φρονήματος μέ τήν διδαχήν καί τήν ἐμπειρίαν τῶν Ἁγίων ἀποτελεῖ τήν πρώτην μεγάλην προϋπόθεσιν διά τόν κατά Χριστόν δοξασμόν του.
Ταὐτοχρόνως κατά τρόπον τραγικόν καί μή ἄμεσα συνειδητοποιούμενον ἡ αἱρετική διδασκαλία, ὡς κακοδοξία λειτουργεῖ ὡς ἀτραπός διά τήν αὐτολύτρωσιν καί τήν ὑπαρξιακήν αὐτονόμησιν τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ζωοποιόν κοινωνίαν μετά τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, εἰς τό ὄνομα πολλάκις καί αὐτοῦ τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ.
Ἐπιπλέον, δέν πρέπει νά διαφεύγη τῆς προσοχῆς ἡμῶν, ὅτι ἡ αἵρεσις μετατρέπει τήν πίστιν εἰς ἰδεολογίαν καί τό ἦθος
εἰς κονφορμισμόν. Προκαλεῖ ρῆγμα εἰς τήν δοξολογικήν κοινωνίαν τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεόν, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται ὡς
ἐλευθέρα καί ἀγαπητική ταύτισις μέ ὅσα "οἱ Προφῆται εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ἐδογμάτισαν" καί τήν μετατρέπει εἰς φίλαυτον ψυχολογικήν ψευδαίσθησιν δῆθεν σωτηρίας.
Ἡ αἵρεσις ἀποτελεῖ, ὄχι μόνον μή νόμιμον ἄθλησιν εὑρισκομένην ἐκτός ἁγιογραφικῶν καί πατερικῶν συντεταγμένων, ἀλλά καί «ψυχῆς νόσημα» καθώς, κατά τόν ἀποδιδόμενον εἰς τόν Μέγα Βασίλειον Ε’ λόγον Κατ’ Εὐνομίου, «ψυχῆς νόσημα ἐστί τό κακῶς καί περιέργως ζητεῖν περί Θεοῦ» (PG 29,752 B).
Διά τοῦτο ἡ ποιμαντική προσπάθεια τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἀνά τούς αἰῶνας ἔγκειται εἰς τό νά ἀντιμετωπίση τήν διαβρωτικήν καί πνευματοκτόνον δρᾶσιν τῶν αἱρέσεων μέ μονίμους προϋποθέσεις τήν ἀγάπην, τήν σύνεσιν καί τήν διάκρισιν, καί ἀποβλέπει ταυτοχρόνως, ὅπως μέ χαρακτηριστικήν σαφήνειαν ἀναφέρει ὁ ἱ. Χρυσόστομος, νά ἀντιμετωπίση «οὐ τόν αἱρετικόν ἀλλά τήν αἵρεσιν, οὐ τόν ἄνθρωπον ἀλλά τήν πλάνην » (PG 50, 700 –701).
Ἀναμένοντες μετ’ ἐνδιαφέροντος πολλοῦ τά πορίσματα τῆς παρούσης Συνδιασκέψεως χαιρετίζομεν καί πάλιν μετ’ ἀγάπης πατρικῆς πάντας ὑμᾶς καί ἐπευλογοῦμεν τάς ἐργασίας ὑμῶν, ἐπευχόμενοι ὑμῖν τόν φωτισμόν τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος, ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ Πληρώματος τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς ἡμῶν Ἐκκλησίας, ἀλλά καί τοῦ κόσμου παντός.
