- Πανοσιολογιώτατε Καθηγούμενε της Ιεράς ταύτης Μονής,
- Αγαπητοί Πατέρες και Αδελφοί,
- Λαέ του Κυρίου ευλογημένε,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !
Δοξάζομεν τον εν μια ουσία και μια δυνάμει Τριαδικόν Θεόν ότι σήμερον ήχθημεν εις την θεοσκεπή και θεοστήρικτον Ιεράν Βασιλικήν και Σταυροπηγιακήν Μονήν Μαχαιρά, την ιδρυθείσαν υπό των Μοναχών Ιγνατίου και Προκοπίου, τη χορηγία του Αυτοκράτορος Μανουήλ Α τοῦ Κομνηνού, εις την οποίαν τεθησαύρισται και φυλάσσεται ως θησαυρός τιμαλφέστατος η εφέστειος και θαυματουργός εικών της Παναγίας της Μαχαιριωτίσσης η Αγιοσοριτίσσης ιστορηθείσα δια της δεξιάς του Ευαγγελιστού Λουκά.
Ήκομεν, όχι ως επισκέπται, αλλ’ ως προσκυνηταί εις Κιβωτόν, η οποία αείποτε ευρέθη και ευρίσκεται πλησίον του πονεμένου λαού της μαρτυρικής Μεγαλονήσου και προσήνεγκεν εις τε την Εκκλησίαν και το Έθνος ανεκτιμήτους ευεργεσίας, ιδρύσασα σχολεία, ορφανοτροφεία και άλλα ιδρύματα, όπου καλλιεργείται η αγάπη προς τον εμπερίστατον άνθρωπον.
Κυρία ασφαλώς αποστολή της Μονής είναι η αδιάλειπτος λατρεία του Τρισαγίου Θεού και ο αγιασμός όσων «αφέντες άπαντα» ηκολούθησαν Αυτόν.
Δια του μοναχισμού επιδιώκεται να πραγματοποιηθούν οι κατά Χριστόν αρετές, ως η αυταπάρνησις, η καταπολέμησις των παθών, η καλλιέργεια των αρετών, η προσευχή, η λατρεία, η ομοίωσις προς τον Θεόν, τα οποία αποτελούν ουσιώδη στοιχεία της χριστιανικής ζωής, ευδοκιμούν εις τον μοναχισμόν. Ο μοναχός εξέρχεται εκ του κόσμου δια να προσφέρη τον εαυτόν του ολοκληρωτικώς εις τον Θεόν• η ολοκληρωτική όμως αυτοπροσφορά εις τον Θεόν αποτελεί χρέος εκάστου μέλους της Εκκλησίας το οποίον χαρακτηρίζεται και ως κοινωνία εξόδου.
Η έξοδος εκ του κόσμου πραγματοποιείται ως πορεία προς την ελευθερίαν την οποίαν χαρίζει ο Θεός. Η μετοχή εις την ελευθερίαν αυτήν επιτυγχάνεται δια της πιστής τηρήσεως του θείου θελήματος. Τα δύο αυτά πράγματα, η πορεία προς την ελευθερίαν και η τήρησις του θείου θελήματος, τα οποία φαίνονται αντιφατικά εις την ανθρωπίνην λογικήν, συνθέτουν το μεγαλείον και την παραδοξότητα της μοναχικής αλλά και γενικώτερον της χριστιανικής ζωής.
Δια να προσεγγίση ο άνθρωπος και να γνωρίση τον Θεόν, πρέπει να ησυχάση εκ της ταραχής και της συγχύσεως του κόσμου. Δι' αυτό ο μοναχισμός συνέδεσεν εξ αρχής την κίνησιν προς τον Θεόν μετά της ησυχίας η οποία νοείται πρωτίστως ως εσωτερική κατάστασις του ανθρώπου. Η εξωτερική ησυχία αναζητείται δια την ευκολωτέραν και πληρεστέραν πραγματοποίησιν της εσωτερικής.
Σκοπός της μοναχικής ζωής είναι η αγιότης. Εις την αγιότητα όμως καλούνται και όλα τα μέλη της Εκκλησίας. Όλοι οι πιστοί, μοναχοί και κοσμικοί, καλούνται να γίνουν Άγιοι, όπως Άγιος είναι και ο Θεός και Πατήρ αυτών. Ενώ όμως ο κοσμικός αρκείται συνήθως εις μίαν περιορισμένην ευσέβειαν, ο μοναχός αντιμετωπίζει μετά σοβαρότητος την κλήσιν αυτήν προς την αγιότητα και προσπαθεί να την πραγματοποιήση. Δι' αυτό ο μοναχός θεωρείται εις την ορθόδοξον παράδοσιν ως πρότυπον ζωής δια τον κοσμικόν.
Επίσης, η παλαίφατος αύτη Μονή έχει και παρουσίαν εθνικήν. Σεμνύνεται και καυχάται δια τον μοναχόν αυτής (1783) Αρχιεπίσκοπον Κύπρου Κυπριανόν τον Εθνομάρτυρα, ο οποίος με ελληνοπρεπές σθένος αντέταξε προς τους κατακτητάς της πατρίδος του: «Οποίοι ... εἶσθε σεις και τι ζητείτε από τεσσάρων ήδη αιώνων εις τας Ελληνικάς ημών χώρας, ως βδέλλαι εκμυζώντες το αίμά μας, και ως δαίμονες της κολάσεως κατατυραννούντες τα πτωχά σώματά μας; Οποίοι είσθε σεις, οι δίκην τίγρεων εισβαλόντες εις το ποίμνιον του Κυρίου και κατασπαράσσοντες τας σάρκας των αθώων προβάτων Του; Τρέφεσθε εκ των αχνιζόντων από του αίματος σπλάγχνων των! Τα πονηρά πνεύματα κρημνισθήσονται και αύθις εις τα σκότη του Άδου και εξαφανισθήσονται από προσώπου της γης, και ο Σταυρός υψωθήσεται...Χριστέ μου! Τώρα εννοώ οποία μαρτύρια εδοκίμασας, όταν υβρίζεσο και ερραπίζεσο υπό των δημίων Σου! Θεέ μου, ενδυνάμωσόν με, όπως πίω το ποτήριον τούτο εν Χριστιανική υπομονή και θεία καρτερία, χάριν του Μεγάλου Ονόματός Σου και του πολυπαθούς Έθνους μου! Η ημέρα της θανατώσεώς μου θα είναι η ενδοξοτέρα της ζωής μου».
Εις τας παγχρύσους σελίδας της Μονής καταγράφεται και η συμβολή της εις τον αγώνα του 1955-1959 δια το ιερόν και θεόδοτον προνόμιον της ελευθερίας. Εκφραστικόν κορύφωμα της συνδρομής της Μονής εις τον αγώνα αυτό συνιστά η καταφυγή και εμπιστοσύνη του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Γρηγορίου Αυξεντίου εις αυτήν. Ο σταυραετός αυτός του Μαχαιρά δια των πτήσεων του από ράχεως εις ράχην των Κυπριακών βουνών, δια των ηρωισμών του και του ολοκαυτώματός του εις την υπερήφανον βουνοκορφήν του Μαχαιρά εγνώρισε το τετιμημένον όνομα της Κύπρου «έως εσχάτου της γης». Εζωσμένος την παναρχαίαν πανοπλίαν της ελληνικής αρετής και δεσμευμένος με τον αρχαίον όρκον του στρατού του Παυσανίου «ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά» εστάθη κατά την κρίσιμον ώραν ορθός. Δεν απέθανεν ο Αυξεντίου. Όσοι γίνονται ολοκαύτωμα εις τον βωμόν των μεγάλων ιδανικών δεν πεθαίνουν. Ο Αυξεντίου έπαψε να είναι θνητός. Έγινε αθάνατος. Τούτο, άλλωστε, δεικνύουν και οι λόγοι του πατρός του «Τα τηλεγραφήματα που μου εστάλησαν και τα μηνύματα συμπαθείας και συγχαρητηρίων που επήρα αποτελούν δι’ εμέ επιταγάς, τας οποίας καμμιά τράπεζα δεν ημπορεί να εξαργυρώσει». Δια των λόγων αυτών κλίνομεν τον αυχένα και τα γόνατα και προσευχόμεθα αι θυσίαι αύται να αποτελέσουν την εστίαν η οποία θα θερμάνη και θα φωτίση την δικαίωσιν της Κύπρου μας. Και αι γενεαί των Ελλήνων, των απανταχού της γης διαβιούντων να αρδεύωνται πνευματικώς και εθνικώς από τας υπέρ πίστεως και Πατρίδος διαχρονικάς προσφοράς της Ιεράς ταύτης επάλξεως, η οποία ως πηγή ακένωτος εμπνεύσεως και φρονήματος είθε να συνεχίση και κατ’ αυτούς τους δυσχερείς καιρούς να ικανοποιή την δίψαν του αγωνιζομένου λαού δι’ ευλογίαν, ελευθερίαν, αγάπην και δικαίωσιν.
Χριστός Ανέστη!
