«In vincula septies conjectus, fugatus, lapidatus: et præco factus in Oriente ac Occidente, eximium fidei suæ decus accepit. Cum totum mundum docuisset, et ad Occidentis terminos venisset (59), ac sub principibus martyrium passus esset; sic e mundo migravit, et in locum sanctum abiit, patientiæ summum exemolar factus».
[Clementis I Rom. potn. opera genuina].
«Επτάκις δεσμά φορέσας, φυγαδευθείς, λιθασθείς, κήρυξ γενόμενος εν τε τη ανατολή και εν τη δύσει, το γενναίον της πίστεως αυτού κλέος έλαβεν• δικαιοσύνην διδάξας όλον τον κόσμον, και επί το τέρμα της δύσεως ελθών και μαρτυρήσας επί των ηγουμένων, ούτως απηλλάγη του κόσμου, και εις τον άγιον τόπον επορεύθη, υπομονής γενόμενος μέγιστος υπογραμμός»
[Κλήμεντος Ρώμης, Α Κορινθίους, Migne P.G., I, E, 219 – 220].
Το απόσπασμα αυτό του Κλήμεντος Επισκόπου Ρώμης (92 – 101 μ.Χ.) του «εωρακότος τους μακαρίους αποστόλους, και συμβεβληκότος αυτοίς» κατά τον Ειρηναίον (Έλεγχος ψευδωνύμου γνώσεως [Αποσπάσματα], Βιβλίον Γ ΙΙΙ, 3, παρ. 14, ΒΕΠΕΣ τ. 5 σελ. 143) γραφέν τριάντα χρόνια μετά την εκτέλεση του Αποστόλου Παύλου κοντά στον τόπο αυτό, δείχνει, ότι αυτός που το έγραψε είχε παρακολουθήσει τα γεγονότα από κοντά και αποτελεί τρόπον τινά μνημειώδη περίληψη της ζωής του Αποστόλου Παύλου.
Επισκεπτόμαστε τον ιερό αυτό τόπο μετά της Τιμίας Συνοδείας μας για να προσκυνήσουμε και να αποδώσουμε τον οφειλόμενο σεβασμό μας στον κήρυκα του ευαγγελίου του Χριστού, τον περισσοτέρως κοπιάσαντα και κινδυνεύσαντα για την δόξα του σταυρωθέντος και Αναστάντος Κυρίου μας.
Ενώπιον μας ίσταται η μοναδική, η φλογισμένη από τα ένθεα πάθη, η πλημμυρισμένη από τις αστραπές της φωτισμένης γνώσεως, η λαμπερή από τα οράματα αποστολική μορφή και ζωή, όπως αποκαλύπτεται στις θεόπνευστες επιστολές του. Στις πρώτες παρουσιάζεται μεταρσιωμένος, δυναμικός, και πυκνός σε νοήματα. Στις επιστολές της αιχμαλωσίας του είναι μάλλον θεολόγος και μυστικιστής που φιλοσοφεί πάνω στα σχέδια του Θεού για την σωτηρία μας. Τέλος στις ποιμαντικές επιστολές του δείχνεται ο πρακτικός πνευματικός πατέρας.
Αναπλάθουμε με ιερή συγκίνηση την σκηνή που διασώζει η παράδοση του αποκεφαλισμού του Αποστόλου ένα πρωί του φθινοπώρου του έτους 67 μ.Χ. Ο Απόστολος Παύλος με δεμένα τα χέρια, φέροντας τα τίμια δεσμά που του φόρεσαν, επειδή ήταν κήρυκας του ευαγγελίου του Χριστού, γυρισμένος προς την ανατολή, ατενίζοντας τον αστέρα τον εωθινό τον προμηνύοντα την άνοδο στο στερέωμα του ηλίου, ουσιαστικά ατενίζοντας τον νοητόν Ήλιο της Δικαιοσύνης, απευθύνει μεγαλόφωνα προς τον Θεό την τελευταία προσευχή του, στην ιερή γλώσσα που μεταχειρίστηκε από τον ουρανό ο Αναστάς, όταν καλούσε τον πλανεμένο Σαούλ, «τον εμπνέοντα απειλής και φόνου εις τους μαθητάς του Κυρίου» (πρβλ. Πράξεων θ´ 1), στην υπηρεσία Του, στην πύλη της Δαμασκού (Πράξεων θ´ 3 – 9). Το κεφάλι του έπεσε καταγής και η ψυχή του υψώθηκε στους ουρανούς, το στόμα του, που ούτε μία λέξη δεν είπε ποτέ χωρίς να αποπνέει την ευωδία του Χριστού, σιώπησε για πάντα. Αλλά η φωνή του δαν αφανίσθηκε. Ηχεί μέχρι και σήμερα από τα θεόπνευστα κείμενα των επιστολών του, που φανερώνουν όλη την πνευματική διαδρομή και ωρίμανση εκείνου που χαρακτηρίστηκε ο Πρώτος μετά τον Ένα.
Την άλυση που δεν επαισχύνθηκε ο Ονησιφόρος (Β´ Τιμοθέου α´ 16) προσκυνούμε σήμερα και δεν προσκυνούμε μόνο, αλλά και τμήμα της από τα χέρια Σας, με την ευλογία της Αυτού Αγιότητος Πάπα Βενεδίκτου του ΙΣΤ´ θα παραλάβουμε. Η Εκκλησία της Ελλάδος παραλαμβάνει το τμήμα αυτό της αλύσεως του Αποστόλου Παύλου, ως τιμαλφέστατο κειμήλιο, και ο φιλόχριστος λαός και ο θεοφιλής ιερός Κλήρος και οι σεμνότατοι μοναχοί και μοναχές θα το υποδεχθούν με την επιβαλλομένη κατάνυξη και τιμή.
Προσήλθαμε ταπεινοί προσκυνητές στον ιερό αυτό τόπο, που συνδέεται με τη μνήμη του Αποστόλου Παύλου, του ιδρυτού της καθ’ Ελλάδα Εκκλησίας, και θα αποχωρήσουμε κρατώντας με ευλάβεια στα χέρια μας για την Εκκλησία μας το ιερό τούτο θησαύρισμα.
Η Ελλάδα μεγαλύνεται, ότι έχει τον Απόστολο Παύλο πνευματικό πατέρα και διδάσκαλο της και ότι την προσήγαγε στην αλήθεια του Ευαγγελίου και ου μόνον αυτή, αλλά και όλη την Ευρώπη.
Ο άνθρωπος που καθόταν στον αργαλειό στην Έφεσσο και στην Κόρινθο η στον αποπνικτικό αέρα του κελλιού του στην Ρώμη γράφοντας τις εμπνευσμένες επιστολές του μπορούσε να πει για τον εαυτό του :
«Με τις σαΐτες του αργαλειού του Χριστού
υφαίνω το φόρεμα του ζωντανού Θεού» (Holzner)
Αν υπάρχει άνθρωπος που να μπορεί να καυχηθεί, ότι ύφανε με αριστοτεχνία τον πνευματικό τάπητα του δυτικού – ευρωπαϊκού πολιτισμού χρησιμοποιώντας το θεϊκό στημόνι, δηλαδή τις ευαγγελικές αρχές και πνευματικές αξίες, αυτός είναι ο σκηνοποιός της Ταρσού.
Ο Απόστολος Παύλος χωρίς αμφιβολία ανήκει στις απόλυτα μεγάλες μορφές και στους πιο μεγάλους διαμορφωτές της Δύσεως.
Όσοι ζητούν το προσωπικό του μεγαλείο θα διαπιστώσουν, ότι ο άνθρωπος μόνος του δεν έχει μεγαλείο. Μόνο το μεγαλείο της κλήσεώς του και η ακαταπόνητη αφιέρωση του σε μία υπεράνθρωπη αποστολή τον αναδεικνύει αληθινά μεγάλον.
Αυτό ήταν το μεγαλείο του Αποστόλου Παύλου. Η αφοσίωσή του στην κλήση του. Να γίνει χριστιανός και κήρυκας του Ευαγγελίου και μάρτυρας του Ιησού Χριστού.
Η Εκκλησία της Ελλάδος που κρατεί τις πνευματικές παρακαταθήκες του Αποστόλου θα κρατεί με ευγνωμοσύνη και θα ασπάζεται με ευλάβεια την Άλυση του απεσταλμένου του Ιησού Χριστού.
Αξιοχρέως ευχαριστούμε την Αυτού Αγιότητα για την παράδοση του τμήματος της τιμίας Αλύσεως του Αποστόλου Παύλου και με ευγνώμονα διάθεση προσφέρουμε σ’ αυτό τον περικαλλή Ναό με τις βυζαντινές ενθυμήσεις και στους φύλακές του, την ευλαβή μοναστική κοινότητα του Αγίου Βενεδίκτου με την οικουμενική κλήση, την ιερή αυτή εικόνα του. Είναι το αντίδωρον της ευγνωμοσύνης μας για την προσφορά αυτή και το ενθύμιο του ενταύθα προσκυνήματος μας. Ας μας επιτραπεί επίσης να χαιρετίσουμε ολοθύμως και τον Πρωθιερέα αυτής της περιφήμου Πατριαρχικής Βασιλικής, Εκλαμπρότατο Καρδινάλιο Ανδρέα Κορδέρο Λάντσα ντι Μοντετσέμολο.
Είθε η Άλυση αυτή των δεσμών του Αποστόλου Παύλου να συνδέσει ακατάλυτα, τω συνδέσμω της αγάπης ανατολή και δύση και τον κόσμο ολόκληρο «εν τω συνδέσμω της ειρήνης» (Εφεσ. δ´ 3).