Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Ἡ 10η Φεβρουαρίου 2007 συμπίπτει ἐφέτος μὲ τὸ Σάββατον τῶν Ψυχῶν. Ἡ ἀκολουθία τοῦ Ψυχοσαββάτου κατὰ τὸ Τυπικὸν εἶναι ἀμετάθετος. Σαφῶς ὁρίζει τὸ Τυπικὸν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας (Τ.Μ.Ε.) τὴν μετάθεσιν τῆς ἀκολουθίας τοῦ ἱερομάρτυρος. Πλὴν τῆς λύσεως τῆς ἀναγραφομένης εἰς τὸ Τ.Μ.Ε. (10 Φεβρ. §§ 6-8) διὰ μετάθεσιν τῆς ἀκολουθίας τοῦ ἁγίου εἰς τὴν προτεραίαν, Παρασκευὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὑπάρχει ἐν τῇ λειτουργικῇ παραδόσει τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ λύσις ὅπως ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ μετατεθῇ τῇ ἑπομένῃ, Κυριακῇ τῆς Ἀπόκρεω 11ῃ Φεβρουαρίου, ἥ τις καὶ προετιμήθη ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἐν τῇ συνεδρίᾳ αὐτῆς τῆς 4ης Μαΐου 2006.

Ἡ ἀπόφασις αὕτη τῆς Ἱ. Συνόδου, σύμφωνος οὖσα μὲ τὰ ἀπ᾿ αἰώνων θέσμια τῆς ὀρθοδόξου λατρείας, ἐβασίσθη εἰς τὰς ἑξῆς τυπικὰς ἀρχάς.

α) Ἀνάλογος διάταξις τῆς μνήμης τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ἣν προβλέπει ἐπίσης τὸ Τ.Μ.Ε. (30 Ἰαν., §8, σημ.), ὁρίζει τὰ ἑξῆς· «Τῷ 1882 συνέπεσεν ἡ μνήμη τῶν ἁγίων τῷ Σαββάτῳ τῶν ψυχῶν, καὶ ἐψάλη –συνοδικῇ ἀποφάσει– ἡ ἀκολουθία [ἐνν. τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν] τῇ Κυριακῇ τῆς Ἀπόκρεω, καὶ ἔκτοτε ἐκανονίσθη οὕτως».

β) Ἡ ἀνωτέρω διάταξις τοῦ Τυπικοῦ, οὖσα μόνιμος καὶ κανονικὴ καὶ οὐχὶ προσωρινὴ καὶ κατ᾿ οἰκονομίαν, δὲν χρησιμοποιεῖται μὲν ἀπὸ τῆς διορθώσεως τοῦ ἡμερολογίου, ἀλλὰ τοῦτο δὲν σημαίνει ὅτι κατηργήθη. Κατὰ τὸ τρέχον ἔτος ἐφαρμόζεται κατ᾿ ἀναλογίαν μὲν συνοδικῇ ἀποφάσει δὲ εἰς τὴν ἀκολουθίαν τοῦ ἐπισήμως ἑορταζομένου ἁγίου Χαραλάμπους, ὅπως ἀκριβῶς καὶ ἄλλαι περιπτώσεις μὴ περιλαμβανόμεναι εἰς τὸ ἰσχῦον Τυπικὸν ἐπιλύονται κατ᾿ ἀναλογίαν ὁμοίων διατάξεων.

γ) Ἐπίσης ἀρχαία τυπικὴ διάταξις ὁρίζει ὅπως μὴ συμψάλληται ἀκολουθία Ἁγίου ἐν ἀποδόσει Δεσποτικῆς ἢ Θεομητορικῆς ἑορτῆς, ὡς εἶναι ἡ 9η Φεβρουαρίου (βλέπε ΤΜΕ 2 Φεβρ. §10 καὶ §§16-18. Ἐπίσης Ὡρολόγιον καὶ Μηναῖα 12 Σεπτ., 31 Δεκ., 14 Ἰαν., 13 Αὐγ.)

δ) Ὑπάρχει ἀρχαία διάταξις ὅπως ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Κοδράτου μετατίθεται ἀπὸ τῆς 21ης Σεπτεμβρίου εἰς τὴν ἑπομένην 22αν τοῦ μηνός, λόγῳ ἀκριβῶς τῆς ἀποδόσεως τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως (βλέπε Ὡρολόγιον καὶ Μηναῖον Σεπτεμβρίου).

ε) Ἀνάλογοι διατάξεις τοῦ ἰσχύοντος Τυπικοῦ προβλέπουν ἐπίσης τὴν μετάθεσιν ἀκολουθιῶν Ἁγίων κατὰ τὴν ἑπομένην ἢ καὶ μεθεπομένην ἡμέραν τῆς μνήμης αὐτῶν, ὅπως τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου (ΤΜΕ 25 Μαρτίου §69), τοῦ ἁγίου Γεωργίου (ΤΜΕ 23 Ἀπρ., §1), τοῦ ἀποστόλου Μάρκου (ΤΜΕ, 25 Ἀπρ., §1).

ϛ) Κατὰ τὸ ἰσχῦον Τυπικόν, ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ μεγάλου (2 Μαΐου) «εἰ τύχοι τῇ Πέμπτῃ τῆς Ἀναλήψεως, ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου μετατίθεται καὶ ψάλλεται τῇ Παρασκευῇ... μετὰ τῶν μεθεόρτων τῆς Ἀναλήψεως», διότι τῇ προτεραίᾳ τῆς Ἀναλήψεως ἡμέρᾳ ὑπάρχει ἀπόδοσις τῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα (περίπτωσις ἰδιαιτέρως προσομοιάζουσα μὲ τὴν ὑπὸ ἐξέτασιν περίπτωσιν τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους).

ζ) Κατὰ τὸ ἰσχῦον ἐπίσης Τυπικόν, ἡ Γ΄ εὕρεσις τῆς τιμίας κεφαλῆς τοῦ Προδρόμου (25 Μαΐου), «εἰ τύχοι τῇ Πέμπτῃ τῆς Ἀναλήψεως, ἡ ἀκολουθία τοῦ Προδρόμου μετατίθεται καὶ ψάλλεται τῇ ἐπιούσῃ ἡμέρᾳ... μετὰ τῶν μεθεόρτων τῆς Ἀναλήψεως».

η) Κατ᾿ ἀναλογίαν τῶν ὡς ἄνω διατάξεων συχνάκις ἐφαρμόζεται μετάθεσις καὶ ἄλλων ἀκολουθιῶν Ἁγίων εἰς ἡμέραν μεταγενεστέραν τῆς μνήμης αὐτῶν, ὅπως τοῦ Ἱερομάρτυρος Γρηγορίου τοῦ Ε΄ ἀπὸ 10ης Ἀπριλίου (1990, 1996, 1999, 2004), τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου ἀπὸ 2ας Μαΐου (1983, 2002), τῆς ἁγίας Εἰρήνης τῆς μεγαλομάρτυρος ἀπὸ 5ης Μαΐου (1983, 2002), τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου ἀπὸ 8ης Μαΐου (1983).

θ) Τὸ Ἀθωνικὸν Τυπικὸν τῆς ἱερᾶς Μονῆς Ξηροποτάμου ἐπίσης μετατίθησι τὴν ἀκολουθίαν τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους τῇ Κυριακῇ τῆς Ἀπόκρεω.

ι) Εἰς τὸ νεοεκδοθὲν «Σύστημα Τυπικοῦ» τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Παπαγιάννη (σελ. 350-351, σημ. 663) προβλέπεται ἐπίσης ἡ δυνατότης μεταθέσεως τῆς ἀκολουθίας τοῦ Ἱερομάρτυρος εἰς τὴν Κυριακήν, περὶ ἧς σημειοῖ ὁ συντάκτης τάδε· «Τὴν λύσιν ταύτην δὲν εὑρίσκομεν ἄστοχον, δεδομένου ὅτι ἀνάλογος λύσις ἔχει δοθῆ ἤδη [ὑπὸ τοῦ Τ.Μ.Ε.] καὶ διὰ τὴν ἑορτὴν τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν».


Ὅθεν ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπεφάσισε δι᾿ ἐφέτος τὴν μετάθεσιν τῆς ἀκολουθίας τοῦ ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους ἀπὸ τῆς 10ης Φεβρουαρίου, ἐν ᾗ συνέπεσε τὸ Σάββατον τῶν ψυχῶν τὸ πρὸ τῆς Ἀπόκρεω, εἰς τὴν ἐπιοῦσαν 11ην τοῦ μηνὸς Κυριακὴν τῆς Ἀπόκρεω διὰ τὴν λαμπρότητα τῆς μνήμης τοῦ ἑορταζομένου ἁγίου. Οὕτω καὶ ἡ ἀκολουθία τῆς ἀποδόσεως ψάλλεται ἀμιγὴς τῇ 9ῃ τοῦ μηνὸς συμφώνως μὲ τὴν ἀκρίβειαν τῆς τυπικῆς τάξεως, καὶ ἡ πανηγυρικὴ τιμὴ τοῦ λαοφιλοῦς ἁγίου διαφυλάσσεται, καὶ τὰ περὶ τῶν κεκοιμημένων ἔθιμα τοῦ πιστοῦ λαοῦ παραμένουσιν ἀκέραια.

Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω καθίσταται εὐνόητον ὅτι ἡ ἀπόφασις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου εἶναι καὶ ἡ ἁρμοδίως ἐκτελεστὴ διὰ τὴν Ἑλλαδικὴν Ἐκκλησίαν.

ΕΚ ΤΗΣ ΑΡΧΙΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ