Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος μέ ὑψηλό αἴσθημα εὐθύνης ἔναντι τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑλληνικοῦ Λαοῦ κατά τήν σημερινή της Συνεδρίαση μελέτησε μετά τῆς δεούσης προσοχῆς τήν Πατριαρχική Ἐπιστολή ὑπ' ἀριθμ. 720/28.7.2003 γιά τό θέμα τῆς ἀποστολῆς τοῦ Καταλόγου τῶν ὑποψηφίων, στό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως πρός ἔγκριση. Ὁ ἐν λόγῳ Κατάλογος ζητεῖται μέ ἀφορμή τήν πλήρωση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Ὁλοκληρωθείσης τῆς συζητήσεως ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ὁμοφώνως ἐπισημαίνει τά ἑξῆς σημεῖα:
1. Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος διεπίστωσε τό ἄλγος καί τή βαθειά ἀνησυχία πού προκάλεσαν στόν Ὀρθόδοξο Ἑλληνικό Λαό πολλές ὑπεύθυνες καί ἀνεύθυνες δηλώσεις καί σχετικά δημοσιεύματα. Τόσο ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ὅσο καί ὁ Μακαριώτατος Πρόεδρός της, πρός ἀποφυγήν περιττῶν ἀντεγκλήσεων, δέν ἀκολούθησαν τήν τακτική τῶν δηλώσεων, οἱ ὁποῖες θά τραυμάτιζαν κατά τρόπο ἀνεπίτρεπτο τίς σχέσεις τῆς Ἐκκλησίας μας μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, θά διεύρυναν τό χάσμα καί θά προκαλοῦσαν περαιτέρω σκανδαλισμό τοῦ ποιμνίου της. Ἡ μέριμνα γιά τό Λαό τοῦ Θεοῦ καί τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας Του ἀποτελοῦν τό μέγα χρέος τῆς ποιμαίνουσας Ἐκκλησίας. Διά τούς λόγους αὐτούς υἱοθέτησαν τήν σιωπή, ἐπιλέγοντας νά κινηθοῦν σέ αὐστηρά ἐκκλησιολογικά πλαίσια, ἀρνούμενοι νά ὁδηγήσουν Ἐκκλησιαστικά ζητήματα σέ δημόσια ἀντιπαράθεση, ἀλλά καί νά ἐκθέσουν τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο σέ, διά τοῦ Τύπου, κριτική.
2. Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἐπαναλαμβάνει ἐμφαντικά, γιά μιά ἀκόμη φορά, ὅτι ὁ σεβασμός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρός τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶναι δεδομένος καί ἀταλάντευτος. Ἡ ἀγάπη δέ καί ἡ ποικιλότροπη συμπαράστασή Της πρός τόν Οἰκουμενικό Θρόνο εἶναι στοιχεῖα γνωστά σέ ὅλους, ἰδίως στούς ἐν Κωνσταντινουπόλει καί τούς ἐν Διασπορᾷ Ἀρχιερεῖς πού τόν ἐκπροσωποῦν.
3. Παρά ταῦτα, ἡ Ἱερά Σύνοδος εἶναι ὑποχρεωμένη σήμερα, μετά τήν αἰφνίδια ἀπαίτηση τοῦ Πατριαρχείου, νά λύσει τή σιωπή Της καί νά ἐξηγήσει στόν Ἑλληνικό Λαό, μέ ἁπλά λόγια καί εἰλικρινῆ ἀγάπη πρός τόν Οἰκουμενικό Θρόνο ὅτι ὁ Ε´ ὅρος τῆς πρό ἑβδομήντα πέντε ἐτῶν ἐκδοθείσης Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1928, πού ζητοῦσε ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νά ἀποστέλλει τόν Κατάλογο τῶν πρός Ἀρχιερατεία Ἐκλογίμων στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τροποποιήθηκε κατόπιν κοινῆς συμφωνίας τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, ἤδη ἀπό τόν Αὔγουστο τοῦ 1929. Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τότε κατανόησε τίς βάσιμες ἀντιρρήσεις τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅτι μέ τήν Πράξη, ὅπως εἶχε ἀρχικῶς διατυπωθεῖ, δέν ἐλαμβάνετο ὑπ' ὄψιν τό Νομικό Καθεστώς τῆς Ἑλλάδος καί οὐσιαστικῶς ἐθίγετο ἀπαραδέκτως ἡ Αὐτοκεφαλία τῆς Ἐκκλησίας μας.
4. Ὡς ἐκ τούτου, ὁ ὅρος αὐτός ἔκτοτε οὐσίᾳ κατηργήθη. Ἡ δέ ἀκολουθήσαντες Καταστατικοί Χάρτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέν περιέλαβαν ποτέ τέτοια διάταξη. Κατά τήν ἐποχή δέ τῶν ἀειμνήστων Πατριαρχῶν Ἀθηναγόρου καί Δημητρίου οὔτε ὑπ' αὐτῶν ἐζητήθη οὔτε περιελήφθη στόν Καταστατικό Χάρτη τῆς Ἐκκλησίας μας ἡ ὑποχρέωση νά ὑποβάλλει Κατάλογο ὑποψηφίων Ἱεραρχῶν πρός ἔγκριση στό Πατριαρχεῖο, ἀλλά διατηρήθηκε μόνο ἡ δυνατότητα τοῦ Πατριαρχείου νά προτείνει καί αὐτό, διά τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, στήν Ἱερά Σύνοδο ὑποψηφίους τῆς ἐπιλογῆς του, χωρίς τοῦτο, βέβαια, νά σημαίνει ὑποχρέωσή Της νά τούς δεχτεῖ ὡς ὑποψηφίους ἤ νά τούς ψηφίσει, πρᾶγμα τό ὁποῖο καί σήμερα ἰσχύει.
5. Τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας ἐξ ἄλλου, ἑρμηνεύοντας τό Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος, μέ ἀποφάσεις τῆς Ὁλομελείας του, ἐπιβεβαίωσε ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δέν ἔχει ὑποχρέωση νά ὑποβάλλει τόν Κατάλογο πρός τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο πρός ἔγκριση.
Γιά τούς λόγους αὐτούς ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἀποφάσισε νά μήν ἀποστείλει τόν αἰφνιδίως ζητηθέντα Κατάλογον πρός ἔγκρισιν, διότι οὔτε ἡ ἐπί 75 συναπτά ἔτη διαμορφωθεῖσα πρακτική τό ἀποδέχεται οὔτε καί τό προαναφερθέν νομικό πλαίσιο τό ἐπιτρέπει. Ὑπερβαίνουσα ὅμως ἐξ ἀγάπης τά δικαιώματα τῆς Ἐκκλησίας μας ἀποφάσισε νά ἀποστείλει πρός τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τόν ἐγκεκριμένο ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας της Κατάλογο τῶν ἐκλογίμων, ὄχι βέβαια πρός ἔγκριση, ἀλλά πρός ἁπλῆ ἐνημέρωση.
6. Συναφῶς ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος μέ ἀδελφική διάθεση καί εἰλικρινῆ σεβασμό ἀποφάσισε νά ἀποστείλει λεπτομερή ἐπεξηγηματική ἐπιστολή στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, στήν ὁποία παρουσιάζει τήν πραγματικότητα ἐπί τοῦ θέματος, τό ὁποῖο ἀνέκυψε.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔχουσα ἐπίγνωση τῶν εὐθυνῶν της διατυπώνει ἀκόμα μία φορά τήν ἔνθερμη εὐχή της ὅπως οἱ σχέσεις της μέ τό σεβαστό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶναι σχέσεις ἀμοιβαίας ἀγάπης, εἰλικρινοῦς συνεννοήσεως, ἰσότιμης συνεργασίας καί εἰρηνικῆς διευθετήσεως τῶν πάσης φύσεως προβλημάτων παλαιῶν καί νέων.
