Ἐπιστημονική Ἡμερίδα μέ θέμα: «Προβλήματα τοῦ τρόπου ζωῆς τῶν κατοίκων τῶν μεγάλων πόλεων» διοργάνωσε ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τό Σάββατο 22 Ὀκτωβρίου 2005 καί ὥρα 9:00 στήν αἴθουσα τοῦ Πολεμικοῦ Μουσείου Ἀθηνῶν.
Τήν ἔναρξη τῆς Ἡμερίδας κήρυξε ὁ Μακαριώτατος Ἀρ-χιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστόδουλος. Τόν συντονισμό εἶχε ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ἀχελώου κ. Εὐ-θύμιος, Πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Θείας καί Πολιτικῆς Οἰκονομίας καί Οἰκολογίας. Φορέας διοργανώσεως ἦταν ἡ Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Θείας καί Πολιτικῆς Οἰκονομίας καί Οἰκολογίας.
Στήν ὁμιλία του ὁ Μακαριώτατος παρατήρησε ὅτι: «Ζοῦμε λοιπόν σέ ἕνα κόσμο πολύβουο, πολυπρόσωπο κι ἀπρόσωπο, ὅπου τόν διάλογο ἔχει ὑποκαταστήσει ἡ μυριόστομη ἀντιφώνηση συνθημάτων καί ἡ μέθη του τόν ἔχει κάνει μέσα στή μαζοποίηση νά χάσει τήν προσωπικότητά του καί νά κυριαρχεῖται ἀπό τό συναίσθημα τῆς ἀγέλης». Σέ ἄλλο σημεῖο ὁ κ. Χριστόδουλος τόνισε ὅτι: «Οἱ πόλεις «ἐκρήγνυνται» καί δημιουργοῦν νέα πολεοδομικά συγκροτήματα ἤ συστήματα ἑκατομμυρίων κατοίκων. Οἱ λέξεις «μεγάλα ἀστικά κέντρα», «μεγαλόπολις» κ.λπ. ἔχουν ἤδη καταγραφεῖ στό παγκόσμιο λεξιλόγιο. Τά χωριά συνεχῶς ἐρημώνουν μέ ἀποτέλεσμα ὁ ἀστικός πληθυσμός τῆς ὑδρογείου νά αὐξάνει ἁλματωδῶς. Ἀποκαλοῦμε συνήθως τήν ἐποχή πού ζοῦμε αἰῶνα τῆς ταχύτητας, ἤ τῆς κατακτήσεως τοῦ διαστήματος. Καλύτερα, ἐν τούτοις, θά ἦταν νά τόν ὀνομάζαμε «αἰῶνα τῶν πόλεων», γιατί ὁ σύγχρονος πολιτισμός, ὅπως λέγει ὁ Hoesli «εἶναι ἀναμφισβητήτως πολιτισμός τῶν πόλεων. Ἕνα τέτοιο λοιπόν φαινόμενο, συνέχισε ὁ Μακαριώτατος, δέν μπορεῖ νά ἀγνοηθεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀπό τήν Θεολογία Της, ἡ ὁποία ὡς φιλόστοργος μητέρα σκέπτεται καί μεριμνᾶ γιά τά παιδιά Της. Καί ὄχι μόνο γιά τίς ἐπιδράσεις καί τά προβλήματα, τά ὁποῖα προκαλεῖ στούς πιστούς, ἀλλά καί στόν ἴδιο τόν θεσμό καί τίς δομές τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί διότι ἡ «ἀστικοποίησις» ὡς ἱστορικό καί κοινωνικο-πολιτιστικό φαινόμενο παγκοσμίων διαστάσεων ἀποτελεῖ σημεῖον τῶν καιρῶν. Εἶναι δέ χρέος καί ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Θεολογίας νά ἑρμηνεύουν τά σημεῖα τῆς ἱστορίας, διά τῶν ὁποίων ὁμιλεῖ ὁ Θεός καί νά ἀκούσουν «τί τό Πνεῦμα λέγει ταῖς Ἐκκλησίαις» (Ἀποκαλ. β΄ 7) δι' αὐτῶν.» Κατακλείοντας τό λόγο του ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ὑπογράμμισε: «Στό φαινόμενο τῆς ἀστικοποιήσεως συνυπάρχουν θετικά καί ἀρνητικά στοιχεῖα καί τό χαρακτηριστικό αὐτό παρατηρεῖται καί ἐπί τοῦ θρησκευτικοῦ πεδίου. Ἡ ἀστικοποίηση, λοιπόν, δέν προκαλεῖ μόνον τάσεις θρησκευτικῆς διαφοροποιήσεως καί ἀποχρωματισμοῦ, ἀλλά παρέχει καί νέες εὐκαιρίες γιά τήν ἀνανέωση τοῦ χριστιανικοῦ βίου καί τήν ἐνίσχυση τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ἔργου Της».
Στή διάρκεια τῆς Ἡμερίδας ἔγιναν οἱ ἀκόλουθες εἰσηγήσεις: 1. Οἱ μεγαλουπόλεις ὡς οἰκολογικό πρόβλημα: σφαιρική ἐξέτασις τοῦ προβλήματος, ἱστορική ἀναδρομή, αἴτια, κύρια χαρακτηριστικά, γενικές ἐπιπτώσεις. Εἰσηγητής: Σεβ. Ἀχελώου κ. Εὐθύμιος. 2. Θρησκευτικές ἐπιπτώσεις. Προβλήματα εἰς την σχέσιν ἀνθρώπου καί Θεοῦ, θρησκείας καί πιστῶν. Εἰσηγητής: Καθηγητής κ. Εὐάγγελος Θεοδώρου, 3. Ψυχολογικές ἐπιπτώσεις: Προβλήματα ἀνθρωπολογικοῦ καί ψυχολογικοῦ χαρακτήρα. Εἰσηγητής: κ. Εὐθυμία Συγκολλίτου, Ἀναπλ. Καθηγήτρια Ψυχολογίας τοῦ Περιβάλλοντος τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 4. Κοινωνικές ἐπιπτώσεις: Προβλήματα εἰς τίς διαπροσωπικές καί κοινωνικές νοοτροπίες, συμπεριφορές καί δράσεις. Εἰσηγητής: Καθηγητής Ἀπόστολος Νικολαΐδης. 5. Ἡ παρατηρούμενη πλανητική ἀλλαγή εἰς τό ἀτμοσφαιρικό περιβάλλον: Προβλήματα εἰς τίς οἰκολογικές ἰσορροπίες, τήν διατροφήν καί τήν ὑγείαν τῶν πολιτῶν. Εἰσηγητής: Καθηγητής κ. Χρῆστος Ζερεφός. 6. Τό βιώσιμο ἀστικό περιβάλλον: Εἰσηγητής: Ἐπίτιμος Ἀντιπρόεδρος τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας καί Πρόεδρος τοῦ Ἐπιμελητηρίου τοῦ Περιβάλλοντος κ. Μιχαήλ Δεκλερῆς.
Ἐκ τοῦ Γραφείου Τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
