Με λαμπρότητα εορτάστηκε και εφέτος η μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Φωτίου, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Μεγάλου, Προστάτου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Το Σάββατο το πρωί, 6 Φεβρουαρίου 2016, τελέστηκε στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία, ιερουργούντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και συλλειτουργούντων των Συνοδικών Μητροπολιτών, Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου και Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγου.
Παρέστησαν ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην Αθήνα, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γουινέας κ. Γεώργιος, οι Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί Μητροπολίτες, Άρτης κ. Ιγνάτιος, Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος, Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος, Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσέβιος, Κασσανδρείας κ. Νικόδημος, Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος και Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος, οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες, Δωδώνης κ. Χρυσόστομος, Περιστερίου κ. Χρυσόστομος, Πειραιώς κ. Σεραφείμ, Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ. Εφραίμ, Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, και Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ, οι Πανιερώτατοι Μητροπολίτες Θερμοπυλών κ. Ιωάννης και Βελεστίνου κ. Δαμασκηνός, οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Λαμψάκου κ. Μακάριος, Νεοχωρίου κ. Παύλος, Αβύδου κ. Κύριλλος και ο Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου, Επίσκοπος Μεθώνης κ. Κλήμης, ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Παν/τος Αρχιμ. Συμεών Βολιώτης και ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Αιδ/τος Πρωτοπρ. Αδαμάντιος Αυγουστίδης.
Επίσης παρέστη ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας κ. Γεώργιος Καλαντζής και οι Κοσμήτορες των Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης κ. Απόστολος Νικολαΐδης και κ. Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, καθώς και οι Ελλογιμώτατοι Πρόεδροι των τεσσάρων Τμημάτων των Θεολογικών Σχολών.
Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, στο Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος που ευρίσκεται στον χώρο της Ιεράς Μονής Πεντέλης, πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη, κατά την ημέρα αυτή, σύσκεψη των μελών της Ιεράς Συνόδου με τους Καθηγητές και τους λοιπούς διδάσκοντες στις Θεολογικές Σχολές των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Της συσκέψεως προέστη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ο οποίος κηρύσσοντας την έναρξη αναφέρθηκε στη μεγάλη αγάπη του ιερού Φωτίου στον Χριστό, στην Εκκλησία και στον άνθρωπο και στην εκτίμηση που έτρεφε στην αρχαία ελληνική παιδεία επισημαίνοντας ιδιαίτερα ότι «η αγάπη είναι αυτή που δίνει αξία σε όλα τα άλλα χαρίσματα που μας δίνονται από τον Θεό».
Ο Μακαριώτατος στη συνέχεια σχολίασε πως «κάποτε η κοινότητα ήταν και η ενορία. Η Εκκλησία ήταν και ο Δήμος. Σήμερα βλέπουμε διαφορετικά πράγματα. Υπάρχει μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων που λέει πως δεν θέλει να μας ξέρει ή να ενδιαφερόμαστε για αυτούς. Εμείς, όμως, έχουμε καθήκον να τους αγαπάμε. Έχουμε καθήκον να ενδιαφερόμαστε, είτε είναι λευκοί είτε μαύροι, είτε είναι πιστοί είτε μέτρια πιστοί. Η αγάπη μας, όμως, αυτή, μας δίνει το δικαίωμα να μπούμε στη ζωή τους και να τους υποδείξουμε τον τρόπο με τον οποίο θα ζουν;», αναρωτήθηκε τονίζοντας ότι «είναι ένα ερώτημα για μένα ως Χριστιανό, ως ποιμένα, ως Αρχιεπίσκοπο, αλλά ακόμη και ως άνθρωπο που πρέπει να προβληματίζεται».
Θέμα της φετινής συσκέψεως ήταν: «Η έννοια της αγάπης κατά τον Απόστολον Παύλον και τον Άγιον Φώτιον» και Εισηγητής ο Ελλογιμώτατος κ. Θωμάς Ιωαννίδης, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος κατά την ομιλία του μεταξύ άλλων είπε: «Ένα κοινό κατ’εξοχήν γνώρισμα και των δύο αυτών επιφανών ανδρών είναι η αγάπη, όπως αυτή εκφράστηκε στη διδασκαλία και στη ζωή τους. ‘’Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει’’, γι’αυτό και παραμένει το μόνο βασικό κριτήριο της χριστιανικής ζωής και συστατικό στοιχείο της αξίας του ανθρώπου. Όσο περισσότερο πιστεύει κάποιος στο Θεό και ελπίζει σε Αυτόν, τόσο περισσότερο προχωρεί στην αγάπη Του και στην αγάπη του πλησίον.
Με την αγάπη ο ξένος, ο αλλοεθνής, ο αλλόφυλος και αυτός ο εχθρός γίνεται αδελφός. Προνόμια η ελλείψεις, αξιώματα η ταπεινή καταγωγή, διαφορές εθνικότητας, θρησκείας, φυλής, φύλου και κοινωνικών καταστάσεων σχετικοποιούνται μπροστά στην απόλυτη αξία του κάθε ανθρώπου. Η παύλεια ανθρωπολογία δεν εκλαμβάνει ποτέ τον άνθρωπο ως μεμονωμένη ύπαρξη αλλά προϋποθέτει πάντοτε τον συνάνθρωπο, τον ‘’άλλο’’ άνθρωπο. Ο Χριστιανός που ζει με αγάπη, δεν είναι δυνατό να ανεχθεί ιδιαίτερα την ύπαρξη δυστυχίας, φτώχειας, καταπίεσης και εκμετάλλευσης από άνθρωπο σε άνθρωπο και επιζητεί μέσω της διακονίας του να εξαλείψει τις καταστάσεις αυτές.
Η προσήλωση του Φωτίου στο πνεύμα της ‘’εν Χριστώ’’ ανακεφαλαιώσεως των πάντων φαίνεται και στη θαυμαστή αγάπη, την οποία έτρεφε προς όλους τους συνανθρώπους του, ακόμη και προς τους αλλόθρησκους. Οι επαφές του μαζί τους τον δίδαξαν ότι υπήρχαν θετικά στοιχεία ακόμη και στα μη χριστιανικά θρησκεύματα και του εμπέδωσαν την πεποίθηση ότι η αλήθεια του Ευαγγελίου, χωρίς να χάνει τίποτε από το περιεχόμενο και την ουσία της, όταν προσφέρεται σε αλλόθρησκους και ετερόδοξους, είναι ανάγκη να προσαρμόζεται στο πολιτιστικό επίπεδο, τις ιδιαίτερες ανάγκες και την ψυχοσύνθεση του κάθε ανθρώπου.
Η σωστή ανθρώπινη κοινωνία απαιτεί σωστές διαπροσωπικές σχέσεις και οι σωστές διαπροσωπικές σχέσεις προϋποθέτουν σωστά πρόσωπα. Σωστά πρόσωπα η ολοκληρωμένες ανθρώπινες υποστάσεις είναι εκείνες που αγκαλιάζουν με την αγάπη τους ολόκληρο τον κόσμο, όλη την ανθρωπότητα. Η κένωση του ατομικού εγωισμού για την υποδοχή του πλησίον ωριμάζει και ολοκληρώνει το πρόσωπο. Όσο βαθύτερα ‘’συγχωρεί’’ κάποιος μέσα του τον ‘’άλλον’’, όσο περισσότερο τον αγκαλιάζει με την αγάπη του, τόσο πιο σωστές διαπροσωπικές σχέσεις καλλιεργεί, τόσο περισσότερο ολοκληρώνεται ως πρόσωπο και ανυψώνεται προς το ιδανικό πρότυπό του, την Αγία Τριάδα, και αυτό γίνεται δυνατό με την ταπείνωση, που αποτελεί την άλλη όψη της αγάπης».
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Ιωαννίδης αναφέρθηκε στη φιλανθρωπία, η οποία, σύμφωνα με τον ιερό Φώτιο, «δεν ενεργείται αποσπασματικά ούτε και προσωρινά, αλλά έχει μόνιμο και σταθερό χαρακτήρα. Στρέφεται προς όλους, ακόμη και τους εχθρούς. Η φιλανθρωπία δεν γίνεται μόνο με τα περιττά, αλλά και τα αναγκαία. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να συνυπάρχουν φιλανθρωπία και πλεονεξία. Με την πλεονεξία διαπράττεται η αδικία, εξορίζεται η δικαιοσύνη, ευτελίζεται η φιλαδελφία, περιθάλπεται η μισανθρωπία. Θεμέλιο της φιλανθρωπίας είναι η αγαθή προαίρεση».
Μετά την εισήγηση παρεμβάσεις έκαναν: ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες, Περιστερίου κ. Χρυσόστομος και Δωδώνης κ. Χρυσόστομος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αβύδου κ. Κύριλλος και αρκετοί Ελλογιμώτατοι καθηγητές.
Ακολούθως ο ομιλητής, Ελλογιμώτατος κ. Θωμάς Ιωαννίδης, απάντησε στις ερωτήσεις και τοποθετήσεις.
Ο Μακαριώτατος έκλεισε την όλη εκδήλωση, αφού ευχαρίστησε τόσο τον Εισηγητή, όσο και τους συνέδρους.
Στις 13.00 ο Μακαριώτατος παρέθεσε γεύμα προς τιμήν των Ελλογιμωτάτων Καθηγητών των Θεολογικών Σχολών.
Σημειωτέον ότι αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου υπογράφηκε το μνημόνιο συνεργασίας του Διορθοδόξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος με την Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας. Στο κείμενο που υπεγράφη, ο Διευθυντής του Διορθοδόξου Κέντρου Μητροπολίτης Θερμοπυλών κ. Ιωάννης και ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γεώργιος Καλαντζής συμφώνησαν για τη συνεργασία των δύο φορέων πάνω σε δράσεις που αφορούν σε θέματα επιμόρφωσης και στο σημαντικό ρόλο που αυτά παίζουν στις θρησκευτικές συγκρούσεις μεταξύ ομάδων, αλλά και πάνω στους ειρηνικούς τρόπους επίλυσης διαφορών που ανακύπτουν.
Εκ της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου
