Συνῆλθε στίς 11, 12 καί 13 Μαΐου ἐ.ἔ. ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τῆς 148ης Συνοδικῆς Περιόδου ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστοδούλου.
Α. Ὁ Μακαριώτατος Πρόεδρος ἐνημέρωσε τά Μέλη τῆς Δ.Ι.Σ. γιά :
1. Τίς έξελίξεις στό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων καί ἐξέδωσε τό ὠς κάτωθι Ἀνακοινωθέν: "Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, Παραδοσιακή καί σταθερή ἀρωγός τοῦ Ἑλληνορθοδόξου πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, παρακολουθεῖ μέ ὀδύνη ψυχῆς καί ἰδιαίτερη ἀνησυχία τά τεκταινόμενα σέ αὐτό καί προσεύχεται γιά τήν ταχεῖα ἀποκατάσταση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Τάξεως. Δέν εἶναι ὅμως διαιτητής ἤ δικαστής γιά νά παρέμβει αὐτοβούλως στήν ἐκσπάσασα κρίση.
Ἡ παράταση τῆς κρίσεως μόνον τούς ἐχθρούς της Ὀρθοδοξίας χαροποιεῖ καί τραυματίζει πολλαπλῶς τό Ἱερό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μας διασύροντάς την διεθνῶς.
Οἱ στιγμές πού διερχόμεθα εἶναι κρίσιμες καί ἱστορικές. Γιά αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὑπoστηρίζει ὅλες τίς κανονικές καί νόμιμες πρωτοβουλίες ἐκεῖνες πού ἔχουν ὡς στόχο τήν ἀποκλιμάκωση τῆς ἔντασης καί τήν διέξοδο ἀπό τήν κρίση."
2. Τό διεξαγόμενο μέ ἐπιτυχία στήν Ἀθήνα 13ο Παγκόσμιο Ἱεραποστολικό Συνέδριο μέ θέμα : «Ἐλθέ, Ἅγιο Πνεῦμα, ἴασε καί συμφιλίωσε», τό ὁποῖο διοργανώνεται ἀπό τό Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν καί φιλοξενεῖται ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ὁ Μακαριώτατος στήν ἐναρκτήρια ὁμιλία Του τήν 10.5.2005 μεταξύ ἄλλων ὑπεγράμμισε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος χωρίς νά ἀφίσταται τῶν παραδοσιακῶν κεκτημένων Της, χαρακτηρίζεται ἀπό μία ἐξωστρεφῆ τάση νέων ἀνοιγμάτων πρός τόν κόσμο, καί εἶναι ἀταλάντευτη ἀπόφαση τῶν μελῶν Της νά παρουσιάσουν στόν κόσμο τήν μαρτυρία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως κατά τρόπο ὁρατό, ὥστε νά καταδείξει συμπερασματικά ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει νά διαδραματίσει ἕνα σημαντικό ρόλο μέσα στήν χριστιανική κοινότητα. Ἐτόνισε τό ἦθος καί τή γλῶσσα πού υἱοθετήθηκαν γιά τό Συνέδριο αὐτό, καί τά χαρακτήρισε μεγαλυτέρας ταπεινότητας, καθώς μάλιστα, ὅπως εἶπε, ἡ Ἱεραποστολή εἶναι «διακονία τῆς καταλλαγῆς» καί τέλος ἐξέφρασε τήν εὐχή ἡ Ἐκκλησία νά λειτουργεῖ σάν πολιτισμικό ἀντίβαρο καί νά ἐκφράζει πρός τούς ἰσχυρούς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἔπρατταν στό παρελθόν οἱ Προφῆτες καί οἱ μεγάλοι Πατέρες Της.
3. Τήν ἀπόφαση τῆς Ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς Παιδείας καί Θρησκευμάτων κ. Μαριέττας Γιαννάκου, γιά τήν συγκρότηση ὑπό τήν Προεδρία Αὐτοῦ, ἑπταμελοῦς Ἐπιτροπῆς, γιά τήν σύνταξη τοῦ Νομοσχεδίου «Περί Ἐκκλησιαστικῶν Δικαστηρίων». Ἡ Δ.Ι.Σ. ὅρισε τούς κ.κ. Σπυρίδωνα Τρωϊάννο, Ὁμότιμο Καθηγητή τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου στή Νομική Σχολή Ἀθηνῶν, καί Ἀναστάσιο Μαρῖνο, Ἐπίτιμο Ἀντιπρόεδρο τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, καί Εἰδικό Ἐπιστημονικό Σύμβουλο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὡς Μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς αὐτῆς.
4. Τήν ἔναρξη καί περαιτέρω προώθηση τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἐπιτροπῆς γιά τόν διάλογο Ἐκκλησίας καί Κοινωνίας, ὑπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Θηβῶν καί Λεβαδείας κ. Ἱερώνυμο. Ἡ Ἐπιτροπή συνεδρίασε τήν 12η καί 22α Ἀπριλίου 2005 καί τήν 13η Μαΐου 2005 καί μετά ἀπό σχετική εἰσήγηση τοῦ Σεβ. κ. Ἱερωνύμου ὅρισε τόν κεντρικό ἄξονα, γύρω ἀπό τόν ὁποῖο θά κινηθεῖ ἡ περαιτέρω δράση της.
5. Τήν ἐν ἐξελίξει διαδικασία τῆς καθάρσεως, ἡ ὁποία μέσα στό πνεῦμα τῶν ὅσων ὁρίζουν οἱ Ἱεροί Κανόνες καί ἡ σχετική Νομοθεσία περί Ἐκκλησιαστικῶν Δικαστηρίων, θά διαλευκάνει τάχιστα τίς ὑπό διερεύνηση ὑποθέσεις.
Β. Ἡ Δ.Ι.Σ. ἔλαβε γνώση :
1. Τῶν γραπτῶν ἐξηγήσεων πού ἀπέστειλε πρός Αὐτήν, διά τοῦ ἀπό 6.4.2005 ἐγγράφου του, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος, ἐπί τῶν κατηγοριῶν : α) γιά τήν καταφρονητική τοποθέτησή του ἔναντι τῆς Ἱεραρχίας καί τῶν ἀποφάσεών Της μέ δημόσια δήλωσή του στό προαύλιο τοῦ Συνοδικοῦ Μεγάρου, στίς 18.2.2005 καί β) γιά τήν καταγγελία πού ὑπάρχει ἐναντίον του ἀπό τόν δημοσιογράφο κ. Διονύσιο Μακρῆ, γιά συκοφαντική του δυσφήμιση καί ἐξύβριση. Ἡ Δ.Ι.Σ. ἀπεφάσισε κατά πλειονοψηφία νά θεωρήσει, κατ’ οἰκονομία καί ἐπιείκεια, ἐπαρκεῖς τίς ἐξηγήσεις, γιά τήν πρώτη κατηγορία καί νά συστήσει πρός τόν Σεβ. κ. Χρυσόστομο νά εἶναι φειδωλός καί προσεκτικός στίς δηλώσεις του, ὅσον ἀφορᾶ στό Ἱερό Σῶμα τῆς Ἱεραρχίας, τό πρόσωπο τοῦ Μακαριωτάτου καί Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν. Ὅσον ἀφορᾶ στήν ἐναντίον του καταγγελία, ἐκ μέρους τοῦ κ. Διονυσίου Μακρῆ, ἡ Δ.Ι.Σ. ἀπεφάσισε νά ἀναμείνει τήν ἐξέλιξη τῆς ἀγωγῆς, πού κατέθεσε ἐναντίον του, ὁ Σεβ. κ. Χρυσόστομος στό Πολυμελές Πρωτοδικεῖο Ἀθηνῶν, πρίν ἐνεργοποιήσει κάθε ἄλλη ἐκκλησιαστική διαδικασία.
2. Τῶν γραπτῶν ἐξηγήσεων πού ἀπέστειλε πρός Αὐτήν, διά τοῦ ὑπ’ ἀριθμ. 61/11.5.2005 ἐγγράφου του, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Περιστερίου κ. Χρυσόστομος, ἐπί τῶν εἰς βάρος του καταγγελιῶν. Ἡ Δ.Ι.Σ. ἀπεφάσισε, ὅσον ἀφορᾶ στά καταγγελθέντα περί οἰκονομικῶν ἀτασθαλιῶν νά ἀναμείνει τό πόρισμα τοῦ Σ.Δ.Ο.Ε., τό ὁποῖο διενεργεῖ οἰκονομικό ἔλεγχο στήν Μητρόπολη Περιστερίου. Ὅσον ἀφορᾶ ὅμως στίς καταγγελίες γιά τήν ὑπηρεσιακή σχέση τοῦ Σεβ. κ. Χρυσοστόμου μέ τούς Κληρικούς του, σέ συνάρτηση μέ παρεχόμενες ἀπό αὐτούς χειρωνακτικές καί ἄλλες ἐργασίες καί δραστηριότητες, μή σχετιζόμενες μέ τά καθαρῶς Ἐφημεριακά καί πνευματικά τους καθήκοντα, ὡς καί μέ ἄλλες ἐνέργειες πού ἐπιβαρύνουν τούς Κληρικούς τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως, ἀπεφάσισε νά ἀποστείλει σέ αὐτόν ἔγγραφο μέ αὐστηρές συστάσεις, ὥστε νά ἰσχύσουν στήν Ἱερά Μητρόπολη Περιστερίου, ἀναφορικά μέ τά παραπάνω θέματα, ὅσα ἰσχύουν καί σέ ὅλες τίς ἄλλες Ἱερές Μητροπόλεις, σύμφωνα μέ τίς ἰσχύουσες Ἐκκλησιαστικές διατάξεις καί τούς Νόμους τοῦ Κράτους.
Γ. Ἡ Δ.Ι.Σ. ἐνημερώθηκε :
1. Ἀπό τήν Ἔκθεση Πεπραγμένων ὑπό τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐκπαιδεύσεως καί Ἐπιμορφώσεως τοῦ Ἐφημεριακοῦ Κλήρου, γιά τίς ἐκδηλώσεις πού ἔγιναν ἐπ' εὐκαιρία τῆς Ἑβδομάδος Ἱερατικῶν Κλίσεων (3-9 Ἀπριλίου ἐ.ἔ.).
2. Ἀπό τήν Ἔκθεση Πεπραγμένων τῆς Ἐπιτροπῆς Παρακολουθήσεως Εὐρωπαϊκῶν Θεμάτων, γιά τήν Εʹ Ἡμερίδα ἐνημερώσεως τῶν στελεχῶν τῶν Ἰερῶν Μητροπόλεων ἐπί Εὐρωπαϊκῶν Θεμάτων, ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε στό Συνεδριακό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀλεξανδρουπόλεως, τήν 29η Μαρτίου ἐ.ἔ.
3. Ἀπό τήν Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Εἰδικῶν Ποιμαντικῶν Ὑποθέσεων καί Καταστάσεων, γιά τά Πορίσματα τῆς Ἡμερίδος, γιά τούς διακονοῦντας Ἱερεῖς στά Σωφρονιστικά καί Νοσηλευτικά Ἱδρύματα, ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε τήν 29η Ὀκτωβρίου 2005 μέ θέμα "Ἡ φιλανθρωπία τῆς Ἐκκλησίας, φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ", καί ἀποφάσισε νά ἀποσταλοῦν στούς Ὑπουργούς Δικαιοσύνης καί Ὑγείας καί Κοινωνικῆς Ἀλληλεγγύης μέ τήν παράκληση νά δοθοῦν οἱ δέουσες ὁδηγίες στίς διοικήσεις τῶν Σωφρονιστικῶν Καταστημάτων καί τῶν Νοσηλευτικῶν Ἰδρυμάτων τῆς Χώρας, νά παρέχουν διευκολύνση στούς Ἱερεῖς πού διακονοῦν ποιμαντικά στά ἀνωτέρω ἱδρύματα.
4. Ἀπό τήν Ἔκθεση Πεπραγμένων τοῦ Παρατηρητηρίου Κοινωνικῶν Φαινομένων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, γιά τήν Ἡμερίδα πού διοργάνωσε στό Διορθόδοξο Κέντρο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τήν 12η Ἀπριλίου ἐ.ἔ. γιά τούς Γραμματεῖς τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν καί ἄλλα στελέχη Ἐκκλησιαστικῶν Συνοδικῶν Ὑπηρεσιῶν, μέ θέμα: "Τό Θρησκευτικόν φαινόμενον στόν 21ο αἰῶνα".
5. Γιά τά πορίσματα τῶν ἀποτελεσμάτων προσφάτου δημοσκοπήσεως (Μάρτιος 2005) σέ σχέση μέ τή στάση τοῦ κοινοῦ ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας, τῆς πίστεως, τῆς συχνότητος τοῦ ἐκκλησιασμοῦ, τοῦ κοινωνικοῦ, τοῦ ἱεραποστολικοῦ καί τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας μας κ.λπ. καί ἔλαβε τίς δέουσες ἀποφάσεις στά πλαίσια τῆς προσπαθείας πού καταβάλλεται γιά τήν ἀναβάθμιση τῆς εἰκόνας τῆς Ἐκκλησίας.
Περί ὅλων τῶν ἀνωτέρω θά ὑπάρξουν δημοσιεύσεις στό Περιοδικό «Ἐκκλησία» πρός ἐνημέρωση τῶν Σεβασμιωτάτων Ἱεραρχῶν.
Δ. Ἡ Δ.Ι.Σ. ἐνέκρινε:
- Τήν εἰσήγηση τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῆς Θείας Λατρείας καί τοῦ Ποιμαντικοῦ Ἔργου περί ἀποδόσεως στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τοῦ Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Μηνᾶ τοῦ Καλλικελάδου, τό ὁποῖον εὑρίσκεται στό ἐν Ἀθήναις Μουσεῖο Μπενάκη καί ἀποφάσισε τήν ἀποστολή σχετικοῦ ἐγγράφου.
- Τά αἰτήματα: γιά τόν καθορισμό ὡς Προστάτου Ἀγίου : α) τοῦ Πανελληνίου Συλλόγου Ἁγιογράφων, τοῦ Ἁγίου Ἐνδόξου Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ καί β) τῆς Ἐνώσεως Ἑλλήνων Διπλωματικῶν Ὑπαλλήλων, τοῦ Ἁγίου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Μεγάλου καί Ἰσαποστόλου.
- Τίς προτάσεις τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως, σχετικά μέ τήν ὑπό τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας ἔκδοση τοῦ "Ἑγκολπίου Ἀναγνώστου καί Ψάλτου".
- Τίς προτάσεις τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως, σχετικά μέ τήν ὑπό τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας ἔκδοση τοῦ νέου "Ἀρχιερατικοῦ".
- Τήν πρότασιν τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Θείας καί Πολιτικῆς Οἰκονομίας καί Οἰκολογίας, γιά τήν ἔκδοση ἐνημερωτικοῦ φυλλαδίου "Περί Προστασίας τῶν Ἱερῶν Ναῶν ἐκ τοῦ Σεισμικοῦ Κινδύνου".
Ε. Τήν Ἱερά Σύνοδο ἐπισκέφθηκε ὁ Αἰδεσιμολογιώτατος Δρ Sam Kobia, Γενικός Γραμματεύς τού Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν (Π.Σ.Ε.), συνοδευόμενος ἀπό τόν Δρα Γεώργιο Λαιμόπουλο, Ἀναπληρωτή Γενικό Γραμματέα τοῦ Π.Σ.Ε.
Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστόδουλος, στόν Χαιρετισμό Του, μεταξύ ἄλλων, ὑπογράμμισε ὅτι ἡ φιλοξενία ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος στήν Ἀθήνα καί γιά πρώτη φορά σέ Ὀρθόδοξο περιβάλλον τοῦ 13ου Συνεδρίου γιά τήν Παγκόσμια Ἱεραποστολή καί τό Εὐαγγελικό Κήρυγμα μέ θέμα: «Ἐλθέ, Ἅγιο Πνεῦμα, ἴασε καί συμφιλίωσε», πού διοργανώνει τό Π.Σ.Ε., εἶναι ἐνδεικτικό τοῦ χαρακτῆρα τῆς κατ’ ἐξοχήν Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας μας, τόσο ὡς ἀρχαίας ὅσο καί σύγχρονης, μέ βαθειές ἱστορικές ρίζες καί ταυτόχρονα μέ σύγχρονες ἀνησυχίες, πού τήν ὁδήγησαν νά καταστεῖ ἱδρυτικό μέλος τοῦ Π.Σ.Ε. τό 1948 μέ στόχο τήν οἰκοδόμηση ἀμοιβαίας ἐμπιστοσύνης. Τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ἐνῶ ὑφίσταται μέσα στόν κόσμο, δέν εἶναι ὡστόσο «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου», σημείωσε ὁ Μακαριώτατος, δέν σημαίνει ὅτι θά πρέπει νά κλείσει τά μάτια σέ ζέοντα προβλήματα τῶν καιρῶν μας, πού μποροῦν νά ἀντιμετωπιστοῦν ἀποτελεσματικά μόνο μέσῳ συντονισμένων προσπαθειῶν καί «ἡνωμένης χριστιανικῆς μαρτυρίας».
Ὁ Μακαριώτατος ἐξέφρασε τήν αἰσιοδοξία Του ὅτι ἡ συσταθεῖσα, μετά τήν 8η Γενική Συνέλευση τοῦ Π.Σ.Ε., Εἰδική Ἐπιτροπή θά συμβάλει θετικά στήν ἀντιμετώπιση τῶν ἀνησυχιῶν ὄχι μόνον τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀλλά καί ὁλοκλήρου τοῦ Σώματος τῶν συμμετεχόντων σέ αὐτό. Εὐχήθηκε δέ στό Γενικό Γραμματέα ὁ Θεός νά ὁδηγεῖ τό ἔργο τοῦ Π.Σ.Ε. γιά τήν προαγωγή τῆς συνεργασίας καί τῆς κατανοήσεως μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν.
Στήν ἀντιφώνησή του ὁ Αἰδεσιμολογιώτατος Δρα Sam Kobia ἐξέφρασε τήν βαθιά του εὐγνωμοσύνη γιά τήν φιλοξενία ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τοῦ 13ου Συνεδρίου γιά τήν Παγκόσμια Ἱεραποστολή καί τό Εὐαγγελικό Κήρυγμα καί ἐξῆρε τήν πολύτιμη συνεισφορά τῆς Ἐκκλησίας μας στήν ἰδιαίτερα δύσκολη καί εὐαίσθητη διαδικασία τῶν ἐργασιῶν τῆς Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς. Ὁ Δρα Sam Kobia ἀναφέρθηκε ἐπίσης στήν ἐποικοδομητική συμμετοχή ἀλλά καί στήν κριτική στάση τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐντός τοῦ Π.Σ.Ε., μία στάση, ἡ ὁποία, ὅπως εἶπε, ἐκτιμήθηκε καί εἰσακούστηκε μέ ἰδιαίτερη προσοχή, ὡς ἔκφραση ἀληθινῶν ἀνησυχιῶν. Αὐτή ἡ στάση, ἐπισήμανε ὁ Δρα Sam Kobia, ἀπετέλεσε μία θεολογική καί ἐκκλησιολογική συνεισφορά πού προσφέρθηκε μέ γενναιοδωρία καί τόλμη ἀπό τήν Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία δέν ἀφίσταται τῆς αὐτοσυνειδησίας Της ὡς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Καταλήγοντας, ἀναφέρθηκε στό ἐξαιρετικό καί μεγάλο δυναμικό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σέ ἐπίπεδο θεολογικό, πνευματικό καί ἀνθρώπινο.
Τέλος, ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος συζήτησε καί ἔλαβε ἀποφάσεις σχετικά μέ τρέχοντα ὑπηρεσιακά ζητήματα.
