14ῃ Ἰουνίου 2004
Ἐντιμότατον
κ. Δημήτριον Λινόν
Εἰσαγγελέα Ἀρείου Πάγου.
Ἐνταῦθα
Ἐντιμότατε κ. Εἰσαγγελεῦ
Κρίνομεν ἀπαραίτητον καί ἐπιβεβλημένον, ὅπως θέσωμεν ὑπ' ὄψιν τῆς ὑμετέρας Ἐντιμότητος τό ἀκόλουθον ἐξόχως σοβαρόν θέμα, τό ὁποῖον χρήζει τῆς ὑμετέρας παρεμβάσεως πρός ἐπίλυσιν αὐτοῦ:
Τήν 29.6.1998 ὁ τότε Ἀντεισαγγελεύς τοῦ Ἀρείου Πάγου κ. Ἄγγελος Βασιλόπουλος ἐξέδωσε τήν ἐγκύκλιον ὑπ' ἀριθμ. 1939/ἐγκ. 6 πρός τούς κ.κ. Εἰσαγγελεῖς (συνημ. ἀριθμ. 1), διά τῆς ὁποίας γνωρίζει εἰς αὐτούς ὅτι τήν 24.2.1998 ἐξεδόθη ἡ ὑπό ἰδίαν ἡμερομηνίαν ἀπόφασις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων (ὑπόθεσις Λαρίσης καί ἄλλοι κατά Ἑλλάδος, ὑπ' ἀριθμ. 140/1996/759/958-960), ἡ ὁποία, ὡς διατείνεται ἡ ἐν λόγῳ ἐγκύκλιος, κρίνασα ἀπόφασιν τοῦ Ἀρείου Πάγου, ἐπικυροῦσαν καταδίκην
ὡρισμένων ἀτόμων ἐπί προσηλυτισμῷ, ἐδέχθη, ὅτι ἡ προσβληθεῖσα ἀπόφασις τοῦ ἑλληνικοῦ Δικαστηρίου ἦτο ἀναιτιολόγητος καί διά τοῦτο κατεδίκασε τήν Ἑλλάδα. Ἔκτοτε, ἐξ ὅσων γνωρίζομεν, οὐδεμία ἔχει ἀσκηθῆ ποινική δίωξις ἐπί προσηλυτισμῷ, οἱ δέ ἀσκοῦντες προσηλυτισμόν ὀπαδοί διαφόρων ὁμάδων, αἱρέσεων, παραθρησκειῶν κλπ. ἔχουν ἐξαπολύσει πανταχοῦ τήν προσηλυτιστικήν αὐτῶν δραστηριότητα, παγιδεύοντες καί ἐξαπατῶντες ἀνυποψιάστους πολίτας, κατά ἐμφανῆ παράβασιν τοῦ Νόμου, ἄνευ οὐδεμιᾶς εἰς βάρος των συνεπείας.
Εἶναι ὅθεν φανερόν ὅτι οἱ κ.κ. Εἰσαγγελεῖς ἐξέλαβον τήν ὡς ἄνω ἐγκύκλιον ὡς ἐντολήν τῆς Εἰσαγγελίας τοῦ Ἀρείου Πάγου νά ἀπόσχουν ἀπό πάσης ἀσκήσεως ποινικῶν διώξεων ἐπί προσηλυτισμῷ.
Ὅμως, Ἐντιμότατε κ. Εἰσαγγελεῦ, ἡ πραγματικότης εἶναι διαφορετική. Ἡ συγκεκριμένη ἀπόφασις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων (τήν ὁποίαν καί διαβιβάζομεν ὑμῖν συνημμένως) δέν δέχεται ἀκριβῶς τά ὅσα ἀναφέρει ἡ προμνημονευομένη ἐγκύκλιος τῆς Εἰσαγγελίας Α.Π., ἀλλά καί πολλά ἄλλα, ἐξόχως σημαντικά καί κρίσιμα, τά ὁποῖα οὐδόλως μνημονεύονται εἰς τήν ἐν λόγῳ ἐγκύκλιον. Δέχεται δηλαδή καί τά ἑξῆς ἐπί πλέον:
α) Οἱ καταδικασθέντες ἐπί προσηλυτισμῷ ὑπό τῶν ἑλληνικῶν δικαστηρίων (τῶν ὁποίων ἡ καταδίκη ἐπεκυρώθη ὑπό τοῦ Ἀρείου Πάγου) δέν ἦσαν τρία ἄτομα - ὡς ἀναφέρει ἡ ἐγκύκλιος - ἀλλά ἕξ. Ἡ συνημμένη ἀπόφασις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου θεωρεῖ ὅτι αἱ καταδίκαι τῶν τριῶν ἐκ τῶν ἐν λόγῳ ἕξ κατηγορουμένων ἦσαν ἀπολύτως ἠτιολογημέναι καί ἀπορρίπτει τήν ἐνώπιον τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου ἀναίρεσίν των. Αὐτό ἡ ἐγκύκλιος τῆς Εἰσαγγελίας τοῦ Α.Π. οὐδόλως τό ἀναφέρει καί ἀφήνει νά ἐννοηθῆ, ὅτι ὅλοι οἱ προσφυγόντες δι' ἀναιρέσεως ἐνώπιον τοῦ Ἀρείου Πάγου ἐδικαιώθησαν, τοὐτέστιν ὅτι αἱ ἀναιρέσεις ὅλων τῶν καταδικασθέντων ἔγιναν ἀποδεκταί καί ἡ Ἑλλάς κατεδικάσθη.
β) Ὁ ἑλληνικός νόμος περί προσηλυτισμοῦ εἶναι σύμφωνος πρός τήν Εὐρωπαϊκήν Σύμβασιν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων καί μάλιστα ἀπορρίπτει ἰσχυρισμόν τῶν ἀναιρεσειόντων ὅτι ἡ ἐν λόγῳ ἑλληνική διάταξις, λόγῳ τῆς φύσεως αὐτῆς ὡς ποινικῆς, παραβιάζει τήν ἀρχήν Nullum Crimen Nulla Poena sine Lege, διότι ἀναφέρει τήν περιπτωσιολογίαν τῶν ἀξιοποίνων πράξεων ἐνδεικτικῶς καί οὐχί περιοριστικῶς (λόγῳ τῆς χρησιμοποιήσεως τοῦ ἐπιρρήματος "ἰδίᾳ").
γ) Ὁ ἑλληνικός νόμος περί τιμωρίας τοῦ προσηλυτισμοῦ εἶναι δεδικαιολογημένος, διότι σκοπεῖ εἰς τήν προστασίαν τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων τῶν λοιπῶν πολιτῶν.
δ) Ἡ περί θρησκευτικῆς ἐλευθερίας διάταξις τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συμβάσεως Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων (ἄρθρον 9 αὐτῆς) δέν προστατεύει τόν ἀθέμιτον προσηλυτισμόν (ἴδετε παραγρ. 45 τῆς συνημ. ἀποφάσεως).
ε) Ἡ ἀπόφασις τοῦ Ἀρείου Πάγου καταλήγει εἰς τό συμπέρασμα ὅτι δέν παρεβιάσθη τό ἄρθρον 9 τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συμβάσεως Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων διά τῆς καταδίκης τοῦ πρώτου, τοῦ δευτέρου καί τοῦ τρίτου τῶν προσφευγόντων.
στ) Μόνον διά τούς ὑπολοίπους τρεῖς καταδικασθέντας ἡ ἐν λόγῳ ἀπόφασις ἐδέχθη, ὅτι αἱ καταδίκαι των παραβιάζουν τήν Εὐρωπαϊκήν Σύμβασιν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Κατ' ἀκολουθίαν τῶν ἀνωτέρω ἡ ἔννοια τῆς συνημμένης ἀποφάσεως τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων δέν εἶναι ὅτι πᾶσα καταδίκη ἐπί προσηλυτισμῷ ἐν Ἑλλάδι παραβιάζει τήν Σύμβασιν τῆς Ρώμης καί ὅτι εἰς πᾶσαν περίπτωσιν ἡ Ἑλλάς καταδικάζεται. Ἀντιθέτως, ἡ ἔννοια αὐτῆς εἶναι ὅτι πᾶσα καταδίκη ἐπί προσηλυτισμῷ εἰς τήν Ἑλλάδα, ἐφ' ὅσον ἡ καταδικαστική ἀπόφασις εἶναι ἠτιολογημένη, κρίνεται ὅτι δέν παραβιάζει τήν Σύμβασιν τῆς Ρώμης καί ἐπικυροῦται ὑπό τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου, ἡ δέ ἀσκηθεῖσα προσφυγή ἀπορρίπτεται.
Ὅταν ἐξεδόθη ἡ συνημμένη ἀπόφασις, Ἐντιμότατε κ. Εἰσαγγελεῦ, ἐγράφησαν πολλά (κατά βάσιν παραπλανητικά) εἰς τόν ἑλληνικόν τύπον, ἀλλά καί πάρα πολλά ἀπεκρύβησαν. Μέχρι στιγμῆς οὐδαμοῦ ἔχει γραφῆ ἤ δημοσιευθῆ ὅτι ὑπῆρξεν ἀπόφασις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου, ἡ ὁποία ἐπεκύρωσε τρεῖς καταδίκας ἐπί προσηλυτισμῷ εἰς τήν Ἑλλάδα, ἡ δέ ἐν λόγῳ ἀπόφασις εἰς τήν χώραν μας εἶναι ἐντελῶς ἄγνωστος εἰς ὅλην της τήν ἔκτασιν. Οὐδείς ἀναφέρει αὐτήν καί κατ' οὐσίαν "ἔχει ταφῆ". Ἀναφέρεται μόνον εἰς ξένα ἐπιστημονικά συγγράμματα καί οὐχί εἰς ἑλληνικά. Προκύπτει κατόπιν τούτου, ὅτι προφανῶς ἡ ἐπίμαχος ἐγκύκλιος τοῦ τ. Ἀντεισαγγελέως κ. Βασιλοπούλου ἔλαβεν ὑπ' ὄψιν της τά τοιαῦτα ἐλληνικά δημοσιεύματα καί καλῇ τῇ πίστει ἔδωσε βάσιν εἰς αὐτά.
Ἐπειδή ἑπομένως ἡ ἐν λόγῳ ἐγκύκλιος παρουσιάζει τά ὡς ἄνω ἐπισημαινόμενα κενά, παρακαλοῦμεν, ὅπως μεριμνήσητε διά τήν διόρθωσιν αὐτῆς καί κυρίως διά νά ἀρθῆ ἡ προφανῶς δημιουργηθεῖσα ἐσφαλμένη ἐντύπωσις ὅτι ἐμμέσως συνιστᾶ εἰς τούς κ.κ. Εἰσαγγελεῖς νά μή προβαίνουν εἰς ποινικάς διώξεις ἐπί προσηλυτισμῷ, πρᾶγμα ἄλλωστε ἀσύμβατον πρός τό ἄρθρον 43 παρ. 1 τοῦ Κώδικος Ποινικῆς Δικονομίας.
Τέλος, διά νά μή δημιουργῶνται ἐσφαλμέναι ἐντυπώσεις, ὅτι δῆθεν ὁ προσηλυτισμός ἀπαγορεύεται μόνον εἰς τήν Ἑλλάδα καί ὄχι εἰς τά λοιπά κράτη, διαβιβάζομεν ὑμῖν Ad Hoc ἐπιστημονικήν μελέτην περιέχουσαν βραχεῖαν ἀνάλυσιν σωρείας δικαστικῶν ἀποφάσεων ξένων κρατῶν, καταδικαζουσῶν τήν διενέργειαν προσηλυτισμοῦ (συνημ.ἀριθμ. 3).
Ἐπειδή τά στοιχεῖα, τά ὁποῖα θέτομεν ὑπ' ὄψιν τῆς ὑμετέρας Ἐντιμότητος εἶναι πλήρη καί ὑπερεπαρκῆ, παρακαλοῦμεν, ὅπως εὐαρεστούμενος προβῆτε εἰς τάς ἀναγκαίας ἐνεργείας πρός διόρθωσιν τῆς ἐπιμάχου ἐγκυκλίου.
+Ὁ Ἀθηνῶν Χριστόδουλος
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
+Ἀρχιμ.Χρυσόστομος Σκλήφας