8ῃ Ἰουλίου 2002
Υπ' αριθμ. 2746
Πρός
Τούς Εὐλαβεστάτους Κληρικούς
τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
(Διά τῶν ἑκασταχοῦ Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν).
Ἀγαπητοί πατέρες καί ἀδελφοί συλλειτουργοί,
Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστόδουλος καί οἱ Συνοδικοί Ἱεράρχαι τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας μας, ἀπεφασίσαμε ὁμόφωνα νά ἀπευθυνθοῦμε πρός ὅλους ἐσᾶς τούς προσφιλεστάτους Κληρικούς μας, γιά νά σᾶς καταστήσωμε κοινωνούς τῆς ἀνησυχίας μας, τῆς ἀγωνίας μας, τῆς θλίψεώς μας, ἀλλά καί τῆς εὐθύνης μας, πού ὡς συναισθήματα μᾶς συνέχουν, ἰδιαίτερα κατά τήν τρέχουσα συγκυρία μέ τά γνωστά γεγονότα τῆς ἐπικαιρότητος, πού ἀναφέρονται δυσμενῶς σέ κληρικούς ὅλων τῶν βαθμίδων τῆς Ἱερωσύνης.
Ὅπως σᾶς εἶναι γνωστό, ἡ Ἐκκλησία προέρχεται ἐκ τῶν ἄνω, δηλαδή ἀπό τόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό, καί ὄχι ἐκ τῶν κάτω, σάν κάποιο ἀνθρώπινο ἔργο καί ἀποτέλεσμα ἱστορικῆς ἐξελίξεως, ἐπειδή, τήν Ἐκκλησία «ἔπηξεν ὁ Κύριος καὶ οὐκ ἄνθρωπος» (Ἑβρ. η´ 2). Εἶχε δέ καί ἐξακολουθεῖ νά ἔχη στόν κόσμο τήν θεία ἀποστολή, νά «μαθητεύση πάντα τὰ ἔθνη», διδάσκουσα καί κηρύττουσα τό Εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, μέ σκοπό νά τούς συμπεριλάβη στούς κόλπους της καί νά τούς καταστήση κοινωνούς τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας. Οἱ ἱερές μυστηριακές πράξεις της, μέ πρῶτο χρονικά τό βάπτισμα, χαριτώνουν, ἁγιάζουν καί σώζουν τούς εἰς Χριστόν πιστεύοντας.
Ἡ μεταφυτευθεῖσα ἀπό τούς οὐρανούς στή Γῆ, οὐράνιος πνευματική Ἐκκλησία, παρουσιάστηκε στόν κόσμο ὡς «μυστήριον μέγα» (Ἐφεσ. ε´ 32), πού γιά νά κατορθώσωμε νά τήν προσδιορίσωμε, κατά τό δυνατόν ἐπακριβῶς, τήν παρουσιάζομε κατά τήν ἁγιογραφική καί πατερική διδασκαλία μέ τίς ἑξῆς τρεῖς εἰκόνες καί ἔννοιες : Ὡς «λαό τοῦ Θεοῦ», ὡς «κοινωνία τῶν πιστῶν» καί ὡς «σῶμα τοῦ Χριστοῦ». Ἡ πρώτη ἔννοια ἐξαίρει τό ἀνθρώπινο στοιχεῖο τῆς Ἐκκλησίας, ἡ δεύτερη τήν Θείᾳ Χάριτι σχέση τῶν μελῶν της καί ἡ τρίτη τόν θεῖο καί μυστηριακό χαρακτῆρα αὐτῆς μέ κεφαλή τόν Χριστό.
Ἀπό αὐτά τά ἐλάχιστα, ἀλλά βασικώτατα γνωρίσματα τῆς ὑποστάσεως τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἀντιλαμβανόμεθα ἄραγε ἐμεῖς οἱ Κληρικοί τό μέγεθος τοῦ ὑπουργήματος πού ἀναλάβαμε, ὅταν ἐζητήσαμε καί ἐλάβαμε τό χάρισμα τῆς ἱερωσύνης, ὅταν δηλαδή ἐγίναμε πνευματικοί πατέρες τῶν λογικῶν προβάτων τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ ; Ἡ διακήρυξη τοῦ Ἀρχιποίμενος τῆς Ἐκκλησίας Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι σαφής : «Ὁ μισθωτὸς δὲ καὶ οὐκ ὢν ποιμὴν, ἀφίησι τὰ πρόβατα καὶ φεύγει» (Ἰω. ι´ 12). Ὁ δέ μέγας Ἀπόστολος Παῦλος παραγγέλλει ἀπό τά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας «Προσέχετε ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος» (Πράξ. κ´ 28).
Ἡ ὁρατή ἤ στρατευομένη Ἐκκλησία, ἀδελφοί μας, αὐτή δηλαδή τήν ὁποία συγκροτοῦμε καί στήν ὁποία ἀνήκομε ἐμεῖς ὅλοι, δηλαδή Ἱερός Κλῆρος καί Λαός, περιλαμβάνει μεταξύ τῶν μελῶν της εὐσεβεῖς καί ἀσεβεῖς, ἐναρέτους καί ἁμαρτωλούς, καλούς καί κακούς. Γι' αὐτό καί ὁ κύριος σκοπός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά ὑποβοηθήση κλιμακωτά καί μέ πνευματικά μέσα τούς ἀνθρώπους, ὥστε ἀπό ἁμαρτωλοί πού εἶναι νά ἀναδειχθοῦν σέ ἐναρέτους καί ἁγίους. Στήν καθημερινή πραγματικότητα τῆς ζωῆς, ὅπως εἶναι δυνατό νά ὑπάρχουν σέ ἕνα ὑγιές ἀνθρώπινο σῶμα καί ἀσθενικά κύτταρα πού νοσοῦν, ἤ σέ ἕνα θαλλερό δένδρο καί κάποια καχεκτικά κλαδιά, ἔτσι καί στήν Ἐκκλησία εἶναι δυνατό νά συνυπάρχουν μαζί μέ τούς ὑγιεῖς πιστούς καί ἄλλοι πού εἶναι ἠθικά καί πνευματικά ἀσθενεῖς. Τό μεγάλο ἔργο τῆς θεραπείας τῶν ἀσθενῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, μέ τήν ἁγιάζουσα Χάρη τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων, καί κυρίως μέ τήν μετάνοια καί τήν Θεία Εὐχαριστία, ἔχει ἀνατεθῆ σέ ὅλους τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας. Καταλαβαίνετε, ἀδελφοί μας, τό μέγεθος τῆς ὑψίστης ταύτης τιμῆς καί μεγίστης εὐθύνης μας ; Τά κρόσια τοῦ Ἐπιτραχηλίου μας, συμβολίζουν τίς ψυχές πού μᾶς ἐμπιστεύθηκε ὁ Χριστός γιά νά τίς ὁδηγήσωμε στή σωτηρία. Ὁποία ἀσύγκριτη τιμή!
Ὁ Διδάσκαλος καί Λυτρωτής μας Χριστός, ζῆ, ἐνεργεῖ καί σώζει στήν Ἐκκλησία καί διά τῆς Ἐκκλησίας τίς ψυχές, ἀφοῦ «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία, οὐδὲ γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον ὑπὸ τὸν οὐρανὸν τὸ διδόμενον ἐν ἀνθρώποις, ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πράξ. δ´ 12). Στό σωτηριῶδες αὐτό ἔργο συνεργάτες εἶναι οἱ Ἱερεῖς, οἱ λειτουργοί καί ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, βεβαίως πάντοτε ὑπό τήν ἔννοια τῆς θέσεως τοῦ ἐπισκόπου, ὅπως ἰσχύει στήν ὀρθόδοξη πίστη μας ἀπό αἰώνων. Ἀλλά δέν εἶναι τώρα ἐδῶ αὐτό τό θέμα μας. Αὐτό πού πρέπει νά κυριαρχῆ στίς χιλιάδες ψυχές καί συνειδήσεις τῶν Κληρικῶν μας, εἶναι ὁ λόγος τοῦ Ἱεροῦ Ἀποστόλου «Θεοῦ ἐσμὲν συνεργοί» (Α´ Κορινθ. γ´ 9). Ὁ Κύριός μας, ἀπευθυνόμενος σέ μᾶς κυρίως, μᾶς εἶπε : «Ὑμεῖς ἐστὲ τὸ ἅλας τῆς γῆς …, ὑμεῖς ἐστὲ τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη» (Ματθ. ε´ 13 - 14). Καί ἡ προτροπή τοῦ Ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν πρός τόν ἐργάτη, πρός τόν ποιμένα τῆς Ἐκκλησίας : «Ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως, ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς, … παραγγέλλω σοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ … τηρῆσαί σε τὴν ἐντολὴν ἄσπιλον, ἀνεπίληπτον μέχρι τῆς ἐπιφανείας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Α´ Τιμ. στ´ 12).
Ἀλλ' ὅμως, ἀδελφοί μας, ἀντί αὐτῶν τῶν μεγάλων καί αἰωνίων διδαγμάτων τῆς ἀποκεκαλυμμένης κοσμοσωτήριας πίστεώς μας, πού ἀφοροῦν στή δική μας ἀποστολή ὡς ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, διαπιστώνομε μέ μεγάλη θλίψη ὅλα ὅσα καταγγέλλονται, λέγονται ἤ φημολογοῦνται, ψευδῶς ἤ ἀληθῶς, ἐναντίον τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καί μάλιστα σέ τέτοιο τρομακτικό βαθμό . Ἐάν ὅλα αὐτά εἶναι ἀληθινά, τότε «γεγόναμεν σκηνή τραγωδίας», κατά τόν Μέγα Φώτιο, καί «περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχὴ ἡμῶν ἕως θανάτου» (Ματθ. κστ´ 38). Ἡ φρικτή αὐτή εἰκόνα ἐπιβεβαιώνει ὅτι εἴμεθα καί ἐμεῖς ἕνα τμῆμα τῆς κοινωνίας μας, ἡ ὁποία διέρχεται ἀπό μία ἰσχυρότατη κρίση σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. Δέν ἔπρεπε ὅμως σέ μᾶς νά συμβαίνη ἔτσι, ἀφοῦ «τὸ πολίτευμα ἡμῶν, ἐν Οὐρανοῖς ὑπάρχει» (Φιλ. γ´ 20). Πόσον ἀντιφατικόν εἶναι οἱ ἐμπεπιστευμένοι τήν κατά Θεόν προκοπήν τοῦ ποιμνίου Ποιμένες, νά ἀποδεικνύωνται οἱ ἴδιοι χειρότεροι καί ἀδοκιμότεροι τῶν πνευματικῶν τους τέκνων!
Γιά τούς Κληρικούς ὁ ἀγώνας πρέπει νά εἶναι διαρκής, ὥστε νά φανοῦν ἄξιοι τῆς κλήσεως «εἰς ἥν ἐκλήθησαν» καί γιά νά οἰκοδομοῦνται ἀπό αὐτούς οἱ Χριστιανοί καί γιά νά δοξάζεται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Ἱερωσύνη εἶναι ἕνας ξεχωριστός στίβος πνευματικῶν ἀγώνων διαρκείας, στό τέλος τῶν ὁποίων μᾶς ἀναμένει «ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος». Σεῖς, οἱ Ἱερεῖς μας, πού εἶσθε ἡ πολυπληθέστερη τάξη τῶν Κληρικῶν καί σηκώνετε στούς ὤμους σας τό βαρύτατο ἔργο τῆς λειτουργίας τῶν Ἐνοριῶν μας, ἔχετε ἤδη πολλές ἐμπειρίες ἀπό τήν διακονία σας σ' αὐτές. Ὅμως τά ἱερά γράμματα τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ Ἱερές Ἀκολουθίες, τά Ἱερά Μυστήρια, προεχόντως ἡ Θεία Λειτουργία, ἡ λατρεία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἡ εὐπρέπεια τοῦ Ναοῦ σας ὡς οἴκου τοῦ Θεοῦ, ἡ συνέπεια λόγων καί πράξεων, ὁ ἀνεπίληπτος βίος, ἡ ἔμπρακτη ἀγάπη πρός τούς Χριστιανούς μας, ἡ διαρκής προσευχή σας, ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως, ἡ μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, τό γνήσιο ταπεινό φρόνημα καί ἄλλα ἐπί μέρους ἀθλήματα τῆς ψυχῆς, πρέπει νά εἶναι τό «ἐν ἐνεργείᾳ» πνευματικό διάγραμμα τῆς προσωπικότητος, τῆς ζωῆς καί τῆς ἀποστολῆς τοῦ Ὀρθοδόξου Ἱερέως τῆς Ἐκκλησίας μας.
Αὐτά ὑπονοεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν γράφει πρός τόν Τιμόθεο καί πρός κάθε Κληρικό τοῦ σήμερα : «Τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πνεύματι, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ… Ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ ἐν πᾶσιν» (Α´ Τιμ. δ´ 12) καί παρακάτω συνεχίζει (μέ δικά μας λόγια) : «Πρόσεχε, ἀδελφέ μου, ὅσο μπορεῖς τόν ἑαυτό σου καί ὅλα ἐκεῖνα πού διδάσκεις καί πληροφορεῖς τούς πιστούς, ἀκόμη καί μέ τήν παρουσία σου καί τό ἱερατικό σχῆμα σου. Προσπάθησε μέ ἐπιμονή νά φανῆς συνεπής σέ ὅλα αὐτά. Διότι ἄν συμπεριφέρεσαι σωστά καί ἀγωνίζεσαι νά ἐφαρμόσης τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τότε καί τήν ψυχή σου θά σώσης καί τούς ἄλλους πού σέ ἀκούουν θά βοηθήσης σημαντικά γιά νά σωθοῦν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ».
Ἐμεῖς, ἀδελφοί μας, πού σᾶς ἀπευθύνουμε αὐτήν ἐδῶ τήν προτρεπτική Ἐπιστολή, πιστεύουμε ὅτι ὅλοι σεῖς οἱ Ἱερεῖς μας, ὡς ἄμεσοι καί πολύτιμοι συνεργάτες μας καί συναθλητές μας στό ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν, ἀγωνίζεσθε καί προσπαθεῖτε νά ἀνταποκριθῆτε ἐπιτυχῶς, μέ τήν βοήθεια τοῦ Κυρίου καί τίς πρεσβεῖες τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων μας στήν ὑψηλή ἀποστολή σας. Δέν πρέπει ὅμως νά λησμονοῦμε ὅτι «ὁ ἀντίδικος ἡμῶν διάβολος, ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ» (Α´ Πέτρου ε´ 8). Ἀπό τήν χαιρέκακη καί πονηρή ἐπιδρομή τοῦ ἀντιδίκου δυστυχῶς ἔχομε καί θύματα.
Στό σημεῖο αὐτό πρέπει νά θυμηθοῦμε τήν ἁγιογραφική διδασκαλία, ἡ ὁποία μᾶς πληροφορεῖ, ὅτι «πᾶς ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος … καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν» (Ἑβρ. ε´ 1). Κατά συνακολουθίαν, αὐτό ἰσχύει ὄχι μόνο γιά κάθε ἀρχιερέα, ἀλλά καί γιά κάθε ἱερέα πρεσβύτερο, ἱερομόναχο, ἤ ἔγγαμο, γιά κάθε ἱεροδιάκονο, γιά κάθε ὑποδιάκονο καί γιά κάθε μοναχό. Ἡ ἀνθρώπινη ἀδυναμία εἶναι τό ἔδαφος πάνω στό ὁποῖο φυτρώνουν τά ψυχοφθόρα πάθη μέ τήν συνέργεια τοῦ πονηροῦ. Γιά λόγους πρακτικούς καί κατανοήσεως εἶναι ἀνάγκη νά καταγράψωμε ἐδῶ τά πάθη πού ταλανίζουν πολλές φορές τούς Κληρικούς μας, ὅπως αὐτό δυστυχῶς φαίνεται καί ἀπό τήν διεξαγωγή τῶν δικαστικῶν ὑποθέσεων στά ἐκκλησιαστικά δικαστήρια.
Εἶναι τρομακτικό, ἀλλά πρέπει νά δεχθοῦμε, ὅτι συναντᾶμε ἀνέκαθεν σέ Κληρικούς παραπτώματα ἤ ἀκέραιες ἁμαρτίες, ὅπως εἶναι :
Ἐάν ἕνας Κληρικός ὑποπέση σ' αὐτούς τούς ψυχοκτόνους πειρασμούς, χωρίς μετάνοια, ὁ πνευματικός θάνατός του εἶναι βέβαιος καί ὁ σκανδαλισμός τῶν ψυχῶν θά εἶναι καταστροφή γιά τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, σέ ὅποιο τομέα τοῦ ἔργου της κι ἄν ἀνήκει, ἀλλά ἰδιαίτερα στήν Ἐνορία.
Στίς ἁμαρτίες, ἀδελφοί μας, δέν χωροῦν οὔτε διακρίσεις, οὔτε συγκρίσεις. Τά θανάσιμα ἁμαρτήματα εἶναι ἀληθινή κόλαση. Ἐπειδή δέ «ἡ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος ... καὶ φανερὰ ἐστὶ τὰ ἔργα τῆς σαρκός» (Γαλ. ε´ 17 - 19) καταγράφομε τήν ὁμάδα τῶν ἁμαρτιῶν ἀπό τίς ὁποῖες ταλανίζεται ὁ κόσμος, ἰδιαίτερα σήμερα :
Γιά τά ἁμαρτήματα αὐτά, ἀρκεῖ ἡ ἁγιογραφική διαβεβαίωση : «Οἱ τὰ τοιαῦτα πράσσοντες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν» (Γαλ. ε´ 21). Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ Κανόνες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καταδικάζουν ἀπόλυτα καί ἀπερίφραστα τά ἁμαρτήματα αὐτά.
Γιά ὅσα σᾶς γράφουμε σήμερα ἐδῶ βεβαιωθῆτε ὅτι δέν ὑπάρχει στοιχεῖο ὑπερβολῆς. Τό κατρακύλισμα μιᾶς μερίδας τοῦ κόσμου σ' αὐτοῦ τοῦ εἴδους τά «ἐγκλήματα» εἶναι γνωστό καί καθίσταται δημόσιο θέαμα καθημερινά. Λυπούμεθα, πονᾶμε καί ἀντιστεκόμεθα σ' ὅλη αὐτή τήν τραγωδία τῆς σύγχρονης κοινωνίας. Ἀλλ' ὅταν τά ἀφρισμένα κύματα τῆς ἀδιαντροπιᾶς καί τῆς ἀνηθικότητος ἀποβράζουν πρόσωπα τῆς ἱερατικῆς οἰκογενείας μας, τότε ἡ λύπη γίνεται θρῆνος καί ὁ πόνος ἀπόγνωση. Ἀπό αὐτά πού βλέπετε ἤ ἀκοῦτε δημόσια αὐτές τίς ἡμέρες, σέ σχέση μέ τήν ἀνήθικη συμπεριφορά Κληρικῶν, καταλαβαίνετε ὅτι εὑρισκόμεθα μπροστά σέ μία συμφορά. Βεβαίως στήν ὥρα αὐτοῦ τοῦ χαλασμοῦ λέγονται καί πολλές ἀνακρίβειες ἤ καί συκοφαντίες χωρίς καμμιά συστολή. Θλιβόμεθα καί γι' αὐτό. Ἀλλά τό «σῶμα» τοῦ ἐγκλήματος ὑπάρχει.
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέν ἀναζητεῖ ἐξιλαστήρια θύματα γιά τήν διαλεύκανση αὐτῆς τῆς φρικώδους ἱστορίας. Ὅπου ὅμως ὑπάρχουν ὡμολογημένα ἁμαρτήματα πού συνιστοῦν ἔκπτωση ἀπό τό ἀξίωμα τῆς Ἱερωσύνης, ἐκεῖ δυστυχῶς τό «Διά ταῦτα» εἶναι ὁριστικό. Ἀλλά καί στίς περιπτώσεις ὑποβολῆς καταγγελιῶν ἐναντίον Κληρικῶν οἱουδήποτε βαθμοῦ, μέ ὑπογραφές, μάρτυρες καί μαρτυρίες κατά νόμον, ἡ δικαστική ἔρευνα καί διαδικασία θά εἶναι ταχύτατη.
Ὁ Μέγας Βασίλειος γράφει : «Τὸ δὲ μηδεμίαν παρέχειν ἐξ ἑαυτῶν λαβήν, μήτε τοῖς ἀκριβῶς ἐπιτηροῦσι τὰ πράγματα μήτε τοῖς κατ' ἐπήρειαν ἐφεδρεύουσιν ἡμῶν τοῖς ὀλισθήμασι, τοῦτο καὶ δυνατὸν καὶ ἴδιον τῶν συνετῶς καὶ κατὰ τὸν τῆς εὐσεβείας σκοπὸν τὸν ἑαυτὸν βίον διεξαγόντων». Αὐτό σημαίνει : «Τὸ νὰ μὴ δίδωμε μὲ τὴν συμπεριφορά μας καμμιά ἀφορμή, οὔτε σὲ ἐκείνους ποὺ μὲ ὑποκίνηση τοῦ πονηροῦ παραμονεύουν νὰ δοῦν τὰ ὀλισθήματά μας, αὐτὸ καὶ κατορθωτό εἶναι καὶ γνώρισμα ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι μὲ σύνεση καὶ σύμφωνα μὲ τὸ σκοπὸ τῆς χριστιανικῆς εὐσεβείας διοργανώνουν τὴν συμπεριφορὰ καὶ τὸν βίο τους».
Γι' αὐτό ἀδελφοί μας, σᾶς προτρέπομε ὅλους καί σᾶς παρακαλοῦμε στό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Κρατήσατε τήν ἱερωσύνη σας ὑψηλά, ἔναντι ὁποιασδήποτε θυσίας. Νά λειτουργεῖτε, νά κηρύσσετε, νά διδάσκετε καί νά ἁγιάζετε ἀξίως τόν εὐσεβῆ λαό μας, μέ τίς λατρευτικές καί μυστηριακές πράξεις τῆς Ἐκκλησίας μας. Διατηρήσατε τήν ζωή σας καί τήν Ἐνορία σας ὥστε νά μήν ἔχει «σπῖλον ἤ ρυτίδα ἤ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ' ἵνα ᾖ ἁγία καὶ ἄμωμος» (Ἐφεσ. ε´ 27). Πολεμῆστε τήν ἁμαρτία, τήν πρόκληση καί τόν σκανδαλισμό, ἐργαζόμενοι πνευματικά ὑπέρ τοῦ ποιμνίου καί «ἀδιαλείπτως» προσευχόμενοι. Νικήσατε τήν ἀδυναμία τῆς φιλοχρηματίας καί ἐξουδετερώσατε τήν ἀγωνία σας γιά πλουτισμό. Μήν κατηγορεῖτε καί μήν καταγγέλλετε ποτέ τούς ἀδελφούς σας Κληρικούς σέ τρίτους γιά ὁποιοδήποτε ἁμάρτημα, ἀλλά «εἴπατε τῇ Ἐκκλησίᾳ μόνον». Γιά ὅσα σᾶς βαρύνει ἡ συνείδησή σας βρεῖτε ἕνα ἔμπειρο πνευματικό τῆς ἐπιλογῆς σας καί ἐξομολογηθῆτε μέσῳ αὐτοῦ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τά κρίματά σας. Μή συσχηματίζεσθε μέ τόν σύγχρονο κόσμο τῆς ἁμαρτίας. Βοηθήσατε ὅλοι νά ξεπεράσωμε αὐτή τήν δοκιμασία, πού ἐκτός ὅσων ἐγράψαμε ἀδικεῖ τήν μεγάλη πλειονοψηφία τοῦ Ὀρθοδόξου Κλήρου τῆς Ἑλλάδος.
Αὐτά ἐκρίναμε νά σᾶς γράψωμε, μέ ἀφορμή τά ὅσα συμβαίνουν, μέ κίνητρο τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη, τό πατρικό ἐνδιαφέρον καί μέ πολλές εὐχές σέ σᾶς, τούς Χριστιανούς σας καί στίς οἰκογένειές σας. «Ὁ δέ Θεὸς πάσης χάριτος, ὁ καλέσας ὑμᾶς εἰς τὴν αἰώνιον αὐτοῦ δόξαν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ὀλίγον παθόντας, αὐτὸς καταρτίσει ὑμᾶς, στηρίξει, σθενώσει, θεμελιώσει· Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (Α´ Πέτρου ε´ 10).
† Ὁ Ἀθηνῶν Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Δ Ο Υ Λ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου Σπυρίδων
† Ὁ Μαρωνείας και Κομοτηνῆς Δαμασκηνός
† Ὁ Ἀλεξανδρουπόλεως Ἄνθιμος
† Ὁ Παραμυθίας, Φιλιατῶν καί Γηρομερίου Τίτος
† Ὁ Ἰωαννίνων Θεόκλητος
† Ὁ Γρεβενῶν Σέργιος
† Ὁ Θηβῶν καί Λεβαδείας Ἱερώνυμος
† Ὁ Μαντινείας καί Κυνουρίας Ἀλέξανδρος
† Ὁ Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων Παντελεήμων
† Ὁ Ἀργολίδος Ἰάκωβος
† Ὁ Φωκίδος Ἀθηναγόρας
† Ὁ Ἄρτης Ἰγνάτιος
