Πρός
Τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας
Τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Σεβασμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν Τακτικήν Συνεδρίαν Αὐτῆς τοῦ μηνός Ὀκτωβρίου 2004 καί κατόπιν Εἰσηγήσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἄρτης κ. Ἰγνατίου, «Περί Ἱερατικῶν Κλίσεων», ἀπεφάσισεν μεταξύ ἄλλων καί τήν μελέτην τοῦ ζητήματος «τῆς δυνατότητος χειροτονίας ὑποψηφίων Κληρικῶν, ἀσκούντων καί ἕτερα, πλήν τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ, ἐπαγγέλματα».
Ἡ Δ.Ι.Σ. ἐν τῇ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς τῆς 2.11.2004, κατόπιν προτάσεως τοῦ Μακαριωτάτου Προέδρου Αὑτῆς συνέστησεν Ἐπιτροπήν ὑπό τήν Προεδρίαν τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου Δωροθέου καί τῇ συμμετοχῇ τῶν: α) Αἰδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Θωμᾶ Συνοδινοῦ, Πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, β) Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Γεωργίου Ρουσάκη, Κληρικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης (Ἰατροῦ-Ἀναισθησιολόγου, Ἐπιμελητοῦ Β΄ τοῦ Νοσοκομείου «ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ») καί τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Σεραπίωνος Μιχαλάκη εἰς τόν ὁποῖον ἀνέθεσεν καθήκοντα Γραμματέως, ἐπί τῷ τέλει τῆς μελέτης τοῦ ὡς ἄνω θέματος.
Ἡ Ἐπιτροπή συνῆλθεν εἰς Συνεδρίαν, εἰς τό Συνοδικόν Μέγαρον, τήν Τρίτην 11.1.2005, ἐν τῇ Αἰθούσῃ τῶν Συνοδικῶν Δικαστηρίων, καί διεξῆλθε τό ὁρισθέν θέμα.
Ἡ Ἱερωσύνη εἰς τήν συνείδησιν τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ τό Μυστήριον τῶν Μυστηρίων.
Τό ἔργον τοῦ Ἱερέως εἶναι μέγα καί ὑψηλόν καί τίμιον, καθόσον ὁ Ἱερεύς ἐκπροσωπεῖ τόν ἴδιον τόν Κύριον, ὄχι μόνον καθ’ ἥν ὥραν τελεῖ τά Ἱερά Μυστήρια, ἀλλ’ ἐν παντί τῷ βίῳ αὐτοῦ. Δι’ ὅ καί καλοῦνται «Λειτουργοί τοῦ Ὑψίστου» οἱ Ἱερεῖς, οἵτινες εἶναι τά ὄργανα διά τῶν ὁποίων ὁ Ὕψιστος Θεός μεταδίδει ἐπί τῆς γῆς τήν χάριν Του εἰς τούς πιστούς ἀνθρώπους.
Τό ἔργον τοῦ Ἱερέως εἶναι πολυσχιδές καί πολύπλευρον. Πηγάζει ἐν πρώτοις ἀπό τόν ἴδιον τόν Θεάνθρωπον Κύριον, ὁ ὁποῖος ὡς προεφήτευσεν ὁ Προφητάναξ Δαυΐδ εἶναι «Ἱερεύς εἰς τόν αἰῶνα κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ» (Ψαλμός ΡΘ΄,4). Οὕτως εἰπεῖν ἡ Ἱερωσύνη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δέν ἔχει ἀρχήν, οὔτε τέλος καί εἰς αὐτήν ἀνάγεται καί τό τῆς Ἱερωσύνης ἱερώτατον Μυστήριον.
Ὁ Ἱερεύς εἶναι ἐκπρόσωπος τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ καί πρέπει Θεόν νά διδάσκῃ διά τοῦ βίου του, ἐφαρμόζων τάς ἐντολάς Του καί κηρύττων ἐν λόγῳ καί ἔργῳ τό Ἀγαθόν καί Ἅγιον θέλημά Του.
Ὁ λαμβάνων τήν Ἱερωσύνην πρέπει νά προσφέρῃ τήν λατρείαν τῷ Θεῷ ἡμῶν ἐνθυμούμενος ὅτι ὀφείλει νά μή σκανδαλίζῃ τό λογικόν ποίμνιον τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά νά τό οἰκοδομῇ καί νά τό στηρίζῃ εἰς τήν ὁδόν τῶν Θείων θελημάτων, ἵνα μή γένηται βρῶμα τοῦ ἀρχεκάκου ἐχθροῦ.
Μελετῶντες τήν Ἁγίαν Γραφήν, Παλαιάν καί Καινήν Διαθήκην, βλέπομεν πλεῖστα ὅσα χωρία καί παραδείγματα, ὅπου ὁ ἑκάστοτε Ἱερός Κλῆρος μετεῖχε ἐνεργά εἰς πολλάς ἐνασχολήσεις καί ἐπαγγέλματα, γεγονός τό ὁποῖον ἀποδεικνύει ὅτι δέν ἦτο ἀσυμβίβαστος ἡ Ἱερωσύνη μέ τάς νομίμους καί ἀξιοπρεπεῖς δραστηριότητας. Καθόσον ὁ Δημιουργός Θεός, ὁ δούς εἰς τόν πρωτόπλαστον Ἀδάμ τήν ἐντολήν «ἐργάζεσθαι καί φυλάττειν τόν Παράδεισον» (Γεν.Β΄,15) καί μετά τήν παράβασιν καί παρακοήν αὐτοῦ, τό «ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τόν ἄρτον σου» (Γεν.Γ΄,19) καί «ἐργάζεσθαι τήν γῆν» (Γεν.Γ΄,23), δέν ἀποκλείει ἐκ τῆς ἐντολῆς ταύτης καί τούς ἀκολουθοῦντας τήν τάξιν τῶν Κληρικῶν.
Ἐρευνῶντες τήν ἀρχήν τοῦ ζητήματος, μέ τάς διαστάσεις του εἰς τήν σύγχρονον κοινωνίαν, βλέπομεν ὅτι τό ὅλον θέμα ξεκινᾶ ἀπό τήν ἐπιθυμίαν ὡρισμένων χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι ἤδη ἐξασκοῦν σεβαστόν καί ἀξιοπρεπές ἐπάγγελμα νά εἰσέλθουν εἰς τάς τάξεις τοῦ Κλήρου.
Ἀναφέρεται τό παράδειγμα τῆς ἐπιστολῆς Ἰατροῦ τινος, Παθολόγου ἐκ Θεσσαλονίκης, τήν ὁποίαν ὑπέβαλε εἰς τόν Μητροπολίτην Θηβῶν καί Λεβαδείας κ. Ἱερώνυμον, δι' ἧς ζητεῖ νά Ἱερωθῇ αὐτός καί ὁ υἱός του, προσκομίζων συνάμα καί σύντομον βιογραφικόν σημείωμα, ὅπου ἀναφέρει τά στοιχεῖα, ἅτινα συνθέτουν τήν προσωπικότητά του.
Ἐξ αὐτοῦ τοῦ περιστατικοῦ καί ἐξ ἑτέρων παρομοίων κινούμενοι, ἐρχόμεθα εἰς τήν διερεύνησιν τοῦ ὅλου θέματος καί ἐξετάζομεν κατά πόσον εἶναι δεκτοί εἰς τήν Ἱερωσύνην ἄνθρωποι ἐνήλικες, συνταξιοῦχοι, Δημόσιοι ὑπάλληλοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Ἰατροί, Νοσηλευταί, Στρατιωτικοί, Ἀστυνομικοί, ἔμποροι, γεωργοί, ἁλιεῖς, τεχνίτες, Πανεπιστημιακοί μή Θεολόγοι κ.λπ., καί ποῖα προσόντα πρέπει νά συνδυάζουν, ἵνα ἐπιτύχωσιν τοῦ αἰτήματος.
Μελετῶντες τούς Κανόνας καί Νόμους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τούς ὁποίους ἐθέσπισαν οἱ Πνευματοφόροι Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ Διάδοχοι αὐτῶν Θεοφόροι Πατέρες οἱ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι συνδιασκεψάμενοι κατά τάς Οἰκουμενικάς καί Τοπικάς Συνόδους, εὑρίσκομεν καί τούς ἀφορῶντας εἰς ἐνασχολήσεις και ἐπαγγέλματα μή ἁρμόζοντα εἰς Κληρικούς. Εἰδικώτερον:
- Οἱ Κανόνες ΜΔ΄ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ΙΖ΄ τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Ι΄ τῆς Πενθέκτης, Δ΄ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ καί Κ΄ τῆς ἐν Καρθαγένῃ, ἀπαγορεύουν εἰς τούς Κληρικούς τήν ἀσχολίαν μέ ἐπαγγέλματα τά ὁποῖα ἔχουν σχέσιν μέ τόκους, αἰσχροκέρδειαν καί ἐν γένει φύσιν χρηματιστικήν καί προξενοῦσι ψυχικήν βλάβην εἰς τούς πράττοντας αὐτά.
Εἰς τούς Κανόνας τούτους ἐπισημαίνεται ἡ βαρύτης τοῦ τοιούτου παραπτώματος, καθόσον καί εἰς τήν Παλαιάν ἀκόμη Διαθήκην ἀπαγορεύεται ἡ τοκογλυφία. Λέγει γάρ ὁ Ψαλμωδός: «Τό ἀργύριον αὐτοῦ οὐκ ἔδωκεν ἐπί τόκῳ καί δῶρα ἐπ' ἀθῴοις οὐκ ἔλαβεν» (Ψαλμός ΙΔ΄,5). Ὅθεν ὅστις Κληρικός ἀναμειγνύεται εἰς τοιαῦτα πράγματα, καθαιρείσθω.
- Οἱ Κανόνες ΜΒ΄ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, Θ΄ καί ΟΣΤ΄ τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ΜΖ΄ τῆς ἐν Καρθαγένῃ, ἀπαγορεύουν εἰς τούς Κληρικούς τήν ἰδιοκτησίαν καπηλείου ἤ καί τήν ἁπλῆν ἐπίσκεψιν καί παραμονήν εἰς αὐτό, καθότι τοιοῦτον ὀλίσθημα γίνεται ψυχικῆς βλάβης πρόξενος καί αἰτία σκανδαλισμοῦ τοῦ πιστοῦ τῆς Ἐκκλησίας πληρώματος.
- Οἱ Κανόνες ΜΒ΄ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ΚΔ΄ καί Ν΄ τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀπαγορεύουν εἰς τούς Κληρικούς τήν ἀνάμειξιν εἰς ἱπποδρομίας, σχετικά θεάματα καί τυχηρά παίγνια, εἰδ’ ἄλλως παύονται ἤ καθαιροῦνται.
- Οἱ Κανόνες ΝΑ΄ τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ΝΓ΄ τῆς ἐν Καρθαγένῃ, ἀπαγορεύουν εἰς τούς Κληρικούς τήν ἐνασχόλησιν μέ τήν τέχνην τῶν μίμων ἤ ἠθοποιῶν, ὡς πλέον ψυχοφθόρον καί ἐπιβλαβῆ.
- Οἱ Κανόνες ΞΑ΄ τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ΚΔ΄ τῆς ἐν Ἀγκύρᾳ καί ΛΣΤ΄ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ, ἀπαγορεύουν εἰς τούς Κληρικούς τήν ἐνασχόλησιν μέ τήν μαντικήν ἤ μαγικήν τέχνην αἱ ὁποῖαι χωρίζουσι τόν ἄνθρωπον ἐκ τοῦ Θεοῦ καί τόν καθιστοῦν δέσμιον τοῦ πονηροῦ διαβόλου.
- Οἱ Κανόνες ΣΤ΄ καί ΠΓ΄ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Ζ΄ τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἀπαγορεύουν εἰς τούς Κληρικούς τήν ἀσχολίαν μέ ἐπαγγέλματα τά ὁποῖα ἔχουν σχέσιν μέ πολιτικά καί στρατιωτικά ἀξιώματα.
Εἰς τό πνεῦμα τῶν διατάξεων αὐτῶν τῶν Ἱερῶν Κανόνων, κινοῦνται καί αἱ σχετικαί πρός τό θέμα Ἐγκύκλιοι τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῶν νεωτέρων χρόνων. Εἰδικώτερον:
- Ἡ Ἐγκύκλιος ὑπ' ἀριθμ. 3786/11-12-1835, ἀπαγορεύει εἰς τούς Κληρικούς τήν ἐνασχόλησιν μέ τό ἐπάγγελμα τοῦ συμβολαιογράφου καί τήν σύνταξιν συμβολαίων, διαθηκῶν καί παρομοίων ἐγγράφων, ἵνα μή γένωνται αἴτιοι καταχρήσεων καί παρανομιῶν.
- Ἡ Ἐγκύκλιος ὑπ' ἀριθμ. 7259/30-9-1838, ἀπαγορεύει εἰς τούς Κληρικούς τήν ἐνοικίασιν ἤ ἐγγύησιν δημοσίων προσόδων, διότι τοιαῦται ἐνέργειαι ὁδηγοῦν πολλάκις εἰς δικαστήρια.
- Ἡ Ἐγκύκλιος ὑπ' ἀριθμ. 60726/993/22-7-1851, συνιστᾶ εἰς τούς Κληρικούς νά μή ἀναλαμβάνωσιν ἐπιτροπείαν ἤ κηδεμονίαν ὀρφανῶν, ἤ μίσθωσιν ἤ ἐνοικίασιν κτημάτων, ἵνα ἀποφευχθῶσιν τά ἐξ αὐτῶν προκύπτοντα σκάνδαλα, καί ἵνα οὗτοι ἀπροσκόπτως τελῶσιν τά Ἱερατικά των καθήκοντα.
- Ἡ Ἐγκύκλιος ὑπ' ἀριθμ. 3469/1307/2-12-1966, γνωστοποιεῖ ὅτι μέ Ἀπόφασιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἐγκρίνεται ἡ κατάταξις τῶν ἀγάμων Κληρικῶν Θεολόγων ὡς Ἱερέων εἰς τάς Ἐνόπλους Δυνάμεις καί τήν Χωροφυλακήν, καθόσον ἡ παρουσία τοῦ Ἱερέως εἰς τήν στρατευομένην νεότητα εἶναι λίαν ἀπαραίτητος καί οἰκοδομητική.
- Ἡ Ἐγκύκλιος ὑπ' ἀριθμ. 4923/1820/28-11-1967, προτείνει τόν Ἱερέα Νικόλαον Βασιλειάδην, ἐφημέριον Θεσσαλονίκης ὡς πεπειραμένον εἰς τάς τέχνας τῆς ἁγιογραφίας καί ψηφιδογραφίας, αἱ ὁποῖαι ἀνήκουν εἰς τό πλαίσιον τῶν ἐκκλησιαστικῶν τεχνῶν.
- Τό Συνοδικόν Ἔγγραφον ὑπ' ἀριθμ. 1049/851/14-4-2003, γνωστοποιεῖ εἰς τό Γραφεῖον τοῦ Νομικοῦ Συμβούλου τοῦ Ὑπουργείου Δημοσίας Τάξεως, ὅτι δύναται Ἀξιωματικός τῆς Ἑλληνικῆς Ἀστυνομίας, ἐφ' ὅσον συντρέχουν αἱ ἀπαιτούμεναι κανονικαί προϋποθέσεις, νά χειροτονηθῇ Κληρικός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀφοῦ ἀπαλλαγῇ ὑπηρεσιακῶς ἐκ καθηκόντων καί ὑποχρεώσεων, ἅτινα τυγχάνουσι ἀσυμβίβαστα πρός τήν Ἱερατικήν ἰδιότητα.
Ἡ Ἱερωσύνη ἐκ φύσεως δέν συμβαδίζει μέ ὅλα τά ἐπαγγέλματα. Ὁ Ἱερεύς δέν μπορεῖ νά ἀσκῇ συγχρόνως κάθε εἴδους ἐπάγγελμα, καθόσον μερικά ἐξ αὐτῶν ἀπάδουν πρός τό ὑψηλόν ὑπούργημα τῆς Ἱερωσύνης καί εἶναι ἀσυμβίβαστα πρός αὐτό.
Κατόπιν τούτου δυνάμεθα νά κατονομάσωμεν ὡρισμένα "συμβατά" μέ τήν ἰδιότητα τοῦ Κληρικοῦ ἐπαγγέλματα, τά ὁποῖα δύνανται νά ἐξασκῶνται ἐκ παραλλήλου μέ τό Ἱερατικόν, κατόπιν ἀδείας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἥτις ἐκφράζει τήν ἀλήθειαν τῆς Ἐκκλησίας καί τήν συνείδησιν τοῦ πιστοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ταῦτα χωριζόμενα εἰς κατηγορίας εἶναι τά ἑξῆς:
1. Χειρωνακτικαί ἐργασίαι. Εἰς αὐτήν τήν κατηγορίαν περιλαμβάνονται:
α. Παραδοσιακά ἐπαγγέλματα:
- τά ἀγροτικά π.χ. τοῦ γεωργοῦ, τοῦ ἁλιέως, τοῦ κτηνοτρόφου, τοῦ πτηνοτρόφου, τοῦ μελισσοκόμου, τοῦ κηροπλάστου κ.λπ..
- τά τεχνικά π.χ. τοῦ ξυλουργοῦ - ἐπιπλοποιοῦ, τοῦ ὑποδηματοποιοῦ κ.λπ..
β. Σύγχρονα ἐπαγγέλματα:
- τοῦ ἠλεκτρονικοῦ, τοῦ τεχνικοῦ τοῦ ΟΤΕ ἤ τῆς ΔΕΗ κ.ἄ.
2. Ὑπαλληλικαί ἐργασίαι. Εἰς αὐτήν τήν κατηγορίαν περιλαμβάνονται:
- Ὑπαλληλικαί θέσεις εἰς Δημοσίους Ὀργανισμούς καί Ὀργανισμούς Κοινῆς Ὠφελείας (Δ.Ε.Κ.Ο.).
- Ὑπαλληλικαί θέσεις εἰς τά Σώματα τοῦ Στρατοῦ καί εἰς τήν ΕΛ.ΑΣ.
3. Ἐπιστημονικαί ἐργασίαι. Εἰς αὐτήν τήν κατηγορίαν περιλαμβάνονται:
α. Ἐκπαιδευτικά ἐπαγγέλματα: Διδάσκαλοι, Καθηγηταί εἰς ὅλας τάς βαθμίδας τῆς Ἐκπαιδεύσεως.
β. Ἐρευνητικά ἐπαγγέλματα: Φυσικοί, Χημικοί, Βιολόγοι, Μεταλλειολόγοι, Γεωλόγοι, Σεισμολόγοι, Γεωχημικοί, Μετεωρολόγοι, Ἀστρονόμοι, Ἀστροφυσικοί κ.ἄ.
γ. Ἰατρικά ἐπαγγέλματα: Ἅπαντα πλήν τοῦ Γυναικολόγου καί τοῦ Ἰατροδικαστοῦ.
δ. Ἐπαγγέλματα Κοινωνικῆς καί Ἀνθωπιστικῆς φύσεως: Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Νοσηλευταί.
ε. Νομικά ἐπαγγέλματα: Εἰς αὐτά μόνον ἡ ἀκαδημαϊκή ἐνασχόλησις καί ἡ Πανεπιστημιακή δραστηριότης εἶναι συμβαταί.
Ὁ Ἱερεύς πρέπει νά προσέχῃ πάντοτε ὥστε νά μήν σκανδαλίζῃ τάς ψυχάς τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, ἀλλά νά τάς οἰκοδομῇ, καί διά τῶν ἔργων καί δραστηριοτήτων του νά δοξάζεται τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ἐξασφαλίζων τά πρός τό ζῆν καί διδούς εἰς τούς ἄλλους τό καλόν καί ἐπαινετόν παράδειγμα.
Βασική προϋπόθεσις εἶναι νά ἔχῃ διασαφήσει μέσα του, ὅτι τά ἔργα του πρέπει νά μαρτυροῦν Χριστόν, νά μήν εἶναι ψυχοφθόρα, μηδέ κερδοσκοπικά καί νά μή παρεμποδίζουν τήν ἄσκησιν τοῦ ἱεροῦ τῆς ἱερωσύνης λειτουργήματος, κατά τήν ἑκάστοτε εἰσηγητικήν βεβαίωσιν τοῦ οἰκείου Ἱεράρχου. Ὁ Ἱερεύς πρέπει νά προσέχει ὄχι μόνον τό τί ἐργάζεται, ἀλλά καί τό πῶς ἐργάζεται, ἤτοι, πόθεν κινούμενος, πῶς σκεπτόμενος, εἰς τί ἀποβλέπων, ποῖαι αἱ τοποθετήσεις του, ποῖα τά ἐνδιαφέροντά του, ἀναλογιζόμενος ὅτι πρῶτα εἶναι Ἱερεύς καί κατόπιν ὅλα τά ἄλλα. Ἡ ὀρθή χρῆσις τῶν χρημάτων καί ἡ συνετή ἐκμετάλλευσίς των δικαιώνει τήν ἐξάσκησιν καί ἑτέρου ἐπαγγέλματος ἐκ παραλλήλου μέ τήν Ἱερωσύνην. Ἐάν πάλιν σύν τῷ χρόνῳ θελήσῃ μόνον τήν Ἱερωσύνην, τοῦτο θά εἶναι τό τέλειον.
Ἡ Ἱερωσύνη ἀπαιτεῖ καθ' ὁλοκληρίαν τήν ἀφιέρωσιν εἰς τόν Θεόν καί ὁ Ἱερωθείς ὀφείλει νά μήν ἀσχολεῖται μέ ἄλλο ἐπάγγελμα, ὥστε νά τελῇ ἀπερίσπαστα τό ἱερόν του ἔργον. Αἱ ἑκάστοτε ὅμως περιστάσεις νομιμοποιοῦν καί τάς ἐξαιρέσεις. Καί τοιουτοτρόπως συναντῶμεν Ἱερεῖς ἀσχολουμένους καί μέ ἕτερα τίμια ἐπαγγέλματα.
Ὅλα λοιπόν ὅσα ἐν γένει δέν ἀπάδουν πρός τό λειτούργημα τῆς Ἱερωσύνης, ἀλλά θεωροῦνται συμβατά καί ἐπιτρεπόμενα, μπορεῖ νά τά ἐξασκῇ ὁ Ἱερεύς, κατόπιν ἀδείας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν - καθότι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὁμιλεῖ καί ἀποφαίνεται Συνοδικῶς - πλήν ὅμως κατ’ οἰκονομίαν, ἐν ἐπιγνώσει τῆς Ἱερατικῆς του ἰδιότητος, ἡ ὁποία πάντοτε θά πρωτεύῃ, ὅλων τῶν ἄλλων ἐχόντων ρόλον δευτερεύοντα εἰς τήν ζωήν του. Ὀφείλει δέ τά ἕτερα ταῦτα ἐπαγγέλματα νά τά ποιῇ εὐσχημόνως, μή ἀποδυόμενος τοῦ τιμίου ράσου ἐν τῇ ἀσκήσει αὐτῶν καί ἐν ἐπιμελείᾳ συνειδήσεως, ὥστε νά οἰκοδομῇ τόν πιστόν τῆς Ἐκκλησίας λαόν καί νά μήν τόν σκανδαλίζῃ, ἀποτελῶν τύπον καί ὑπογραμμόν ζωῆς συνειδητῆς καί ἐναρέτου.
Ἡ Ἱερά Σύνοδος διερευνῶσα τούς ἰσχύοντας Νόμους καί Κανόνας τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας ἡμῶν, θά ἀποφαίνεται δι' ἑκάστην περίπτωσιν, λαμβάνουσα ὑπ’ ὄψιν Της τόν λόγον τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ: «τόν ἐρχόμενον πρός με, οὐ μή ἐκβάλω ἔξω» (Ἰωάν.ΣΤ΄,37) καί θά παρέχῃ τήν ἄδειαν ἡ ὁποία κρίνεται ἀπαραίτητος, κατόπιν σχετικῆς εἰσηγήσεως τοῦ οἰκείου Ἀρχιερέως.
Δύναται μάλιστα νά μεριμνήσῃ διά τήν περαιτέρω πορείαν τοῦ θέματος, πρός πληρεστέραν εὐόδωσιν τοῦ σκοποῦ ὅσων ἀσκοῦν ἕτερα ἐπαγγέλματα καί ἐπιθυμοῦν ταυτοχρόνως νά ἀσκήσωσιν τό ὑψηλόν τῆς Ἱερωσύνης λειτούργημα. Ἡ Ἱερά Σύνοδος κατά ταῦτα δύναται νά συστήσῃ Σεμινάρια, πρός ἐπιμόρφωσιν καί Θεολογικήν κατάρτισιν τῶν μελλόντων Ἱερωθῆναι, νά θέσῃ εἰς λειτουργίαν εἰδικάς Σχολάς τύπου Ι.Ε.Κ., ὅπου οἱ ἔχοντες τά προσόντα θά διδάσκουν τούς μαθητευομένους μέλλοντας Ἱερεῖς τά Θεολογικά Γράμματα καί τήν Ἱερατικήν Παιδείαν, πρός πληρέστερον καταρτισμόν καί ἀρτιωτέραν γνῶσιν τῶν Θεολογικῶν πραγμάτων.
Ἐάν ἡ Ἐκκλησία, ὡς φιλόστοργος Μητέρα σταθῇ ἀρωγός, τότε τό οἱονδήποτε ἕτερον ἔργον τοῦ καλοῦ καί εὐσυνειδήτου Κληρικοῦ κατευοδοῦται, εὐλογεῖται καί δίδει καρπόν πολύν, πρός δόξαν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, τοῦ δοξαζομένου ἐν τοῖς καλοῖς ἔργοις, ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Κύριος κελεύει εἰς τό Ἱερόν Του Εὐαγγέλιον : «Οὕτω λαμψάτω τό φῶς ἡμῶν ἔπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τά καλά ἔργα καί δοξάσωσι τόν πατέρα ὑμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ.Ε΄,16).
Ἐπί δέ τούτοις, κατασπαζόμενοι ὑμᾶς ἐν Κυρίῳ, διατελοῦμεν μετ' ἀγάπης.
† Ὁ Ἀθηνῶν Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Δ Ο Υ Λ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Ξάνθης καί Περιθεωρίου Παντελεήμων
† Ὁ Ἐλασσῶνος Βασίλειος
† Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος
† Ὁ Καστορίας Σεραφείμ
† Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἑορδαίας Θεόκλητος
† Ὁ Κασσανδρείας Νικόδημος
† Ὁ Σύρου, Τήνου, Ἄνδρου, Κέας καί Μήλου Δωρόθεος
† Ὁ Χαλκίδος Χρυσόστομος
† Ὁ Νέας Σμύρνης Συμεών
† Ὁ Κερκύρας καί Παξῶν Νεκτάριος
† Ὁ Γλυφάδας Παῦλος
† Ὁ Θήρας, Ἀμοργοῦ καί Νήσων Ἐπιφάνιος
