Πρωτ. 854
Αριθμ. Αθην?ησι 20ῇ Φεβρουαρίου 2006
Διεκπ. 520
Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ 2 8 3 3
Πρός
Τούς εὐλαβεστάτους Πρεσβυτέρους
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Θέμα : «Παραινέσεις ἐπί τῇ εἰσόδῳ εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν».
«Προσέχετε ἑαυτοῖς καί παντί τῷ ποιμνίῳ
ἐν ᾧ ὑμᾶς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους,
ποιμαίνειν τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ,
ἥν περιεποιήσατο διά τοῦ ἰδίου αἵματος»
Εὐσεβεῖς καί φιλόθεοι
τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας Πρεσβύτεροι καί Διάκονοι,
Ἀρξαμένης τῆς ἁγίας καί κατανυκτικῆς περιόδου τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, τοῦ πνευματικοῦ αὐτοῦ σταδίου τῶν ἀρετῶν, καί μάλιστα τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας καί τῆς ἀληθινῆς νηστείας, τῆς ὑψοποιοῦ ταπεινώσεως καί τῆς θεαρέστου προσευχῆς, ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἔκρινε καλήν καί θεόδεκτον τήν ἰδιαιτέραν ἐν Χριστῷ κοινωνίαν μεθ’ ὑμῶν, τῶν συγκροτούντων τήν ἱεράν καί πολυπληθῆ παράταξιν τοῦ τιμίου Πρεσβυτερίου τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος τῆς πατρίδος ἡμῶν.
«Ἰδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού νῦν ἡμέρα σωτηρίας» εἶναι τό πάντοτε ἐπίκαιρον θεῖον μήνυμα. Διά τοῦτο καλοῦνται ἰδιαιτέρως ὅλοι οἱ ποιμένες τῶν λογικῶν προβάτων εἰς νῆψιν καί προσευχήν, ἐγρήγορσιν καί ἐπαγρύπνησιν εἰς τόν πνευματικόν ἀγῶνα καί τήν ἔνζηλον ποιμαντικήν διακονίαν νά ἐργάζωνται φιλοτίμως καί ἀόκνως εἰς τόν Ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου «τά μέν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενοι, τοῖς δέ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενοι» . Ἐνδυναμούμενοι δέ ἐν Κυρίῳ καί ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ καί ἐνδεδυμένοι τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ εἰς ἀντίστασιν καί ἀντιμετώπισιν τῶν μεθοδειῶν τοῦ διαβόλου νά ἀγωνίζωνται τόν καλόν ἀγῶνα τῆς πίστεως καί ἐπιλαμβάνωνται τῆς αἰωνίου ζωῆς ἐπ’ ἀγαθῷ καί σωτηρίᾳ τοῦ ἐμπεπιστευμένου εἰς αὐτούς ποιμνίου.
Μέ ἔνθερμον πατρικόν ἐνδιαφέρον ἀπευθυνόμεθα πρός ὑμᾶς, ἅγιοι Ἀδελφοί καί Πατέρες, τίμιοι καί ἐκλεκτοί συνεργοί ἐν Κυρίῳ καί συλλειτουργοί μας, διά νά συναγωνισθῶμεν ἐν ταῖς προσευχαῖς καί συμπορευθῶμεν εἰς τόν δρόμον τοῦ ἱεροῦ καθήκοντος «μιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες … τήν αὐτήν ἀγάπην ἔχοντες, σύμψυχοι, τό ἕν φρονοῦντες» καί «ἀξίως τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ πολιτευόμενοι» .
Ὄντως χαλεπαί αἱ ἡμέραι καί οἱ καιροί, τούς ὁποίους διερχόμεθα ὡς Ἐκκλησία καί ὡς Ἔθνος, ἀλλά καί ὡς ἡ καθόλου ἀνθρωπότης. «Διά τό πληθυνθῆναι τήν ἀνομίαν» ἐψύγη ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν. Ὑποβαθμισμένη ἡ ἀγωνιστική διάθεσις καί πορεία, ὑποθερμική ἡ πίστις, ὑποτονικός ὁ ἔνθεος ζῆλος καί ὑποζέουσα ἡ θεία ἀγάπη καί ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ, κατά τόν ἅγιον Γρηγόριον τόν Θεολόγον.
Ὁ θόρυβος καί ἡ ταραχή ἐπικρατοῦν ἐν πολλοῖς καί στιγματίζουν τήν ζωήν τῶν ἀνθρώπων, ἐνῷ ὁ διχασμός, ἡ διχόνοια, ἡ μισαδελφία καί τά σκάνδαλα ταλανίζουν τήν κοινωνίαν μας ὡς ἐπιδημική νόσος.
Ἐνώπιον ὅλων αὐτῶν τῶν δυσαρέστων καταστάσεων εἶναι ἀναγκαῖον νά ἐπιτευχθῇ μία συσπείρωσις καί συστράτευσις ὅλων τῶν ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας μας. Πνευματικός συνεκτικός ἱστός πάντων ἡμῶν καί πάντων τῶν χριστιανῶν ἄς εἶναι ὁ θεῖος Λυτρωτής μας, ὁ Χριστός, ἡ κεφαλή τοῦ ἁγίου σώματος τῆς Ἐκκλησίας, καί ἑνοποιός δύναμις αὐτή αὕτη ἡ ἁγία καί ἐκλεκτή Νύμφη τοῦ Χριστοῦ .
Ἐπιβάλλεται καί εἶναι ἀπαραίτητος ἡ ἐν ἀγάπῃ καί φιλαδελφίᾳ, πνευματική ἀλληλοπεριχώρησις τῶν ἐν Χριστῷ Ἀδελφῶν καί συλλειτουργῶν μας ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν. Νά αἰσθανώμεθα Ἀδελφοί μετ’ ἀλλήλων (οὐ μόνον θεωρίᾳ ἀλλά καί πράξει, ἐν τοῖς πράγμασιν) ἀγαπητοί καί περιπόθητοι, θεωρούμενοι καί ὑπάρχοντες ὡς «πόλις ὀχυρά». Ἐν τῇ ἀγάπῃ καί τῇ ἑνώσει ἡμῶν ἡ δύναμις καί ἡ ἰσχύς καί ἡ κατά Θεόν ἐπίδοσις καί προκοπή μας.
Πόσον εὐλογημένοι καί ἠλεημένοι κατά Θεόν θά εἴμεθα ἅπαντες, ἐάν θά ἠδυνάμεθα, κατά τό πνεῦμα τῶν ἐμπνευσμένων λόγων τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, νά ἐλέγαμε, κατά τινα παραλλαγήν καί προσαρμογήν τοῦ Παυλείου ρήματος, περιχαρῶς καί φιλαδέλφως : «Οὐκ ἔνι ἀλλότριος καί ξένος ἄγαμος οὐδέ ἔγγαμος Κληρικός, οὐκ ἔνι ὑψηλόβαθμος οὐδέ χαμηλόβαθμος λειτουργός τοῦ Θεοῦ, οὐκ ἔνι προσοντοῦχος καί ὀφφικιοῦχος οὐδέ ἐστερημένος τίτλων καί ὀφφικίων Πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας· πάντες γάρ ἡμεῖς εἷς ἐσμέν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» .
Ὁ μέγας ἐν Ἱεράρχαις χαριτοβρύτης Ἅγιος τῶν καιρῶν μας Νεκτάριος Ἐπίσκοπος Πενταπόλεως ἔγραφε : «Ὁ ἀμνησίκακος εἶναι ἄνθρωπος ἀγαθός, ἀγαπᾷ πάντας καί ἀγαπᾶται ὑπό πάντων· εἶναι ἱλαρός τήν ὄψιν, ἤρεμος τόν χαρακτῆρα, συμπαθής, φιλάδελφος, ἐλεήμων καί εὐδιάλλακτος» .
Τόν ἱερόν, ὅμως, αὐτόν σύνδεσμον τῆς ἐν Χριστῷ ἑνότητος καί ἀγάπης θά τόν σφυρηλατήσῃ ἡ συνεχής ἐν φόβῳ Θεοῦ καλλιέργεια τῆς κατά Χριστόν πνευματικῆς ζωῆς καί ἡ ἐν ταπεινώσει κατάδειξις αὐτῆς εἰς τόν κόσμον ὡς ἀπαραιτήτου προϋποθέσεως ζωῆς καί σωτηρίας.
Δι’ αὐτήν τήν πολυπόθητον πνευματικήν ζωήν ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ, νεώτερος ὅσιος τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας γράφει : «Κάθε ἄνθρωπος πού ἐπιθυμεῖ νά προχωρήσει στήν πνευματική ζωή πρέπει νά ἀνέλθει τήν κλίμακα τῆς τελείωσης σκαλί – σκαλί, ἐπιδιδόμενος πρῶτα στούς ἀσκητικούς ἀγῶνες τῆς πρακτικῆς ζωῆς καί προοδευτικά ἀνερχόμενος πρός τά ὕψη τῆς θεωρητικῆς. Χωρίς νά περάσει κανείς ἀπό τήν πρακτική ζωή εἶναι ἀδύνατο νά προχωρήσει στήν πνευματική.
» Ἡ πρακτική ζωή βοηθάει στό νά μᾶς καθαρίσει ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη καί νά μᾶς ὁδηγήσει στό στάδιο τῆς πρακτικῆς τελείωσης. Μέ αὐτό τόν τρόπο στρώνει σέ μᾶς τό δρόμο γιά τή θεωρητική ζωή. Γιατί μόνο ἐκεῖνοι πού ἔχουν καθαρισθεῖ ἀπό τά πάθη καί εἶναι τέλειοι μποροῦν νά πλησιάσουν τήν θεωρητική ζωή…
» Γιά νά προχωρήσεις στή θεωρητική ζωή πρέπει νά διαθέτεις φόβο Θεοῦ, συντριβή καρδιᾶς καί ταπείνωση, μεγάλη γνώση τῶν Ἁγίων Γραφῶν καί νά ἔχεις τήν καθοδήγηση κάποιου ἔμπειρου γέροντα …» .
Μέσα διά τήν ἐπιτυχημένη Πνευματική ζωή.
1. Ὁ συνεχής προσωπικός πνευματικός καταρτισμός.
Ὁ Ἱερεύς, ἔγγαμος ἤ ἄγαμος, ὀφείλει νά ἀγωνίζεται διαρκῶς διά τόν προσωπικό του πνευματικό καταρτισμό, νά καλλιεργῇ τόν ψυχικό του κόσμο καί νά προσπαθῇ νά φωτίζεται καί νά φωτίζῃ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφων πρός τούς Κορινθίους συνιστᾷ : «…τοῦτο δέ καί εὐχόμεθα, τήν ὑμῶν κατάρτισιν… χαίρετε, καταρτίζεσθε, παρακαλεῖσθε, τό αὐτό φρονεῖτε, εἰρηνεύετε…» . Σκοπός του πρέπει νά εἶναι ἡ τελειοποίησίς του, ἡ πνευματική του ἰσορροπία. Διά νά καταστῇ πνευματικός ὁδηγός τοῦ ποιμνίου του πρέπει αὐτός πρῶτος νά καθαίρεται ὥστε νά καθαρίζῃ τάς ψυχάς καί τῶν ἄλλων, ὅπως διδάσκει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Καί αὐτό ἐπιτυγχάνεται πρωτίστως μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ καί τόν ἰδικόν του ἀγῶνα, ὑπό τήν πνευματικήν χειραγώγησιν ἐμπείρου καί πνευματεμφόρου Γέροντος καί μέ τήν ἀγάπην καί ἐπαγρύπνησιν τοῦ Ἐπισκόπου του.
2. Ἡ ἀδιάλειπτος προσευχή καί ἡ πλουσία λειτουργική ζωή.
Προσευχή νοερά καί καρδιακή εἶναι αὐτή, κατά τήν ὁποίαν ὁ ἡγεμών καί αὐτοκράτωρ νοῦς μας, ἐλλαμπόμενος ἀπό τήν Θείαν Χάριν ἀνέρχεται εἰς τήν θεωρίαν τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ὀφείλει νά εἶναι συνεχής καί ἀδιάλειπτος. Εἶναι κατ’ ἐξοχήν εἶδος προσευχῆς ἁγίων ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι ἐβίωσαν τήν πνευματικήν ζωήν, ἀλλά ἀναγκαῖον εἶναι νά ἐξασφαλίζωνται αἱ προϋποθέσεις ἡσυχίας καί ἐσωτέρας ζωῆς. Ὁ κληρικός, ὅταν μάθῃ νά προσεύχεται μέ τόν τρόπον αὐτόν, θά κατορθώσῃ νά γίνῃ νηφάλιος καί προσεκτικός καί κατά τήν τέλεσιν τῶν ἱερῶν μυστηρίων.
Ὁ ἐκκλησιαστικός διδάσκαλος καί συγγραφεύς Νικηφόρος Θεοτόκης, χαρακτηρίζων ὡς οὐράνιον ἐπιτήδευμα τήν νοεράν προσευχήν, γράφει: «Ἡ νοερά προσευχή τήν δρόσον τῆς χάριτος κατεβάζει εἰς τήν καρδίαν σου· καθώς εἰς τό Καρμήλιον ἐκατέβασε τήν βροχήν, ὅταν ἐπροσευχήθη ὁ Ἠλίας. Αὐτή εἶναι ἕνα θυμίαμα, ὁπού φθάνει ἕως εἰς τόν οὐρανόν, ἀναβαίνει ἕως εἰς τόν θρόνον τοῦ Θεοῦ, φυλάττεται μέσα εἰς τάς χρυσάς φιάλας διά νά θυμιάζεται μέ αὐτήν ὁ Κύριος … Ἡ νοερά προσευχή εἶναι ἕνα φῶς, ὁπού φωτίζει πάντοτε τήν ψυχήν τοῦ ἀνθρώπου καί ἀνάπτει τήν καρδίαν του ἀπό ταῖς φλόγες τῆς θείας ἀγάπης. Αὐτή εἶναι μία ἅλυσος, ὁπού κρατεῖ ἑνωμένον τόν Θεόν μέ τόν ἄνθρωπον. Ὦ χάρις μεγάλη τῆς νοερᾶς προσευχῆς. Μέ αὐτήν ὁ ἄνθρωπος συνομιλεῖ μέ τόν Θεόν. Ὦ πρᾶγμα ἐξαίρετον καί θαυμαστόν. Νά εἶσαι εἰς τήν γῆν μέ τό σῶμα, καί νά εὑρίσκεσαι εἰς τούς οὐρανούς μέ τό πνεῦμα. Νά εἶσαι ἀντάμα μέ τούς ἀνθρώπους σωματικῶς, καί νά εὑρίσκεσαι ἀντάμα μέ τόν Θεόν νοερῶς…» .
Ἡ καλλιέργεια τῆς προσευχῆς καί τό φιλακόλουθο πνεῦμα εἶναι πρώτιστο καθῆκον τοῦ κληρικοῦ, ὁ ὁποῖος πρέπει νά εἶναι πρωτίστως ὁ ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς καί τῆς λειτουργικῆς ζωῆς.
3. Ἡ συχνή Θεία Μετάληψις τῶν τιμίων Δώρων μέ μέθεξιν ψυχῆς.
Αὐτή ὀφείλει νά γίνεται μέ φόβο Θεοῦ καί εὐλάβεια μέ τήν βεβαιότητα ὅτι ὁ Χριστός μας εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς «ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλά τούς μετέχοντας ἁγιάζων» καί μεταποιῶν αὐτούς εἰς συσσώμους καί συναίμους Χριστοῦ.
Ὁ ἅγιος Μακάριος Κορίνθου ὁ Νοταρᾶς ἀναφέρει σχετικά : «Οἱ χριστιανοί διά νά ὑπάγουν εἰς τούς Ἁγίους Τόπους καί χρήματα ἐξοδεύουσι καί μακρυνούς δρόμους περιπατοῦσι καί πολλούς κινδύνους ὑπομένουσιν· ἐνῷ διά νά κοινωνήσουν δέν χρειάζεται οὔτε χρήματα νά ἐξοδεύσουν, οὔτε μακράν νά περιπατήσουν, οὔτε νά ὑπομείνουν κινδύνους· φθάνει μόνον νά κάμωσι μίαν συντετριμμένην ἐξομολόγησιν, μίαν ἀληθινήν ἱκανοποίησιν καί προετοιμασίαν καί παρευθύς ἠμποροῦν νά τό ἀπολαύσουν καί νά γίνουν σύσσωμοι καί σύναιμοι μέ τόν Χριστόν. Καί μέ ὅλας αὐτάς τάς εὐκολίας, πάλιν ὅλοι ἀμελοῦσιν εἰς τοῦτο, ὅλοι παραιτοῦνται ἀπό μιᾶς» .
Κινήσεις ἀνιεροπρεπεῖς τοῦ Θείου Λειτουργοῦ, συνομιλίαι, διάσπασις τῆς προσοχῆς, διαμάχαι ἐνίοτε καί περισπασμοί εἶναι δείγματα ἀσεβείας κατενώπιον τοῦ παρόντος ἐν τῇ λατρευτικῇ ἡμῶν Συνάξει Κυρίου καί Θεοῦ μας, προκαλοῦν δέ καί σκανδαλίζουν τόν λαόν.
4. Ἡ ἐπιμελής μελέτη τῆς Θείας Γραφῆς καί τῶν Ἁγίων Πατέρων.
Ἡ θεόπνευστος Γραφή καί ἡ διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας ἐνισχύουν καί τρέφουν πνευματικά τόν κληρικόν, καλλιεργοῦν καί ἀναπτύσσουν τήν πνευματικήν ζωήν καί ἀποδίδουν πνευματικήν καρποφορίαν. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος παραγγέλλει εἰς τόν μαθητήν του Τιμόθεον Ἐπίσκοπον Ἐφέσου : «ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπή φανερά ᾖ ἐν πᾶσιν» .
Ὁ μακαριστός χαρισματοῦχος Γέροντας τῆς Ἀττικῆς π. Πορφύριος συνεβούλευε πατρικά : «Νά ἐντρυφᾶτε στίς Γραφές. Ν’ ἀγαπήσετε τή μελέτη. Ἐγώ ὅσο ἀκούω τό Ψαλτήρι καί τούς κανόνες δέν τά χορταίνω. Εἶναι τόσο πραγματικά καί ἑλκυστικά, πού δέν ἔχουν χορτασμό. Νά διαβάζετε καθαρά, μία – μία τίς λέξεις, νά τίς λέτε καί νά τίς ἀκοῦτε κιόλας· αὐτό πολύ βοηθάει …» .
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐγνώριζαν ἐξ ἐμπειρίας ὅτι ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς ἀποπνέει τήν Χάριν τοῦ θείου Πνεύματος, χαρίζει φωτισμό καί στηρίζει τόν κληρικόν εἰς τόν πνευματικόν του ἀγῶνα, ἐνῷ τόν καθιστᾶ ἄξιο νά ἀντιμετωπίζῃ τάς προκλήσεις τοῦ Διαβόλου.
5. Ἡ ἀφοσίωσις εἰς τήν ἱερατικήν διακονίαν.
Ὁ Κληρικός ὀφείλει νά εἶναι θυσιαστικά ἀφοσιωμένος εἰς τό ἔργον του, νά ἀσχολῆται μέ τόν πνευματικόν καταρτισμόν του, ὡς προελέχθη, μέ τό φιλανθρωπικό καί κοινωνικόν ἔργον τῆς Ἐνορίας του καί γενικά μέ κάθε τίμιο καί πνευματικό ἔργο ἀγαθῆς προσφορᾶς πρός τόν συνάνθρωπο καί κατ’ ἐξοχήν εἰς τούς νέους, οἱ ὁποῖοι ζητοῦν ἀπό τόν κληρικό ἀκεραιότητα ἤθους, ἐνάρετη ζωή, ἀγάπη καί πνευματικό πλοῦτο. Μέ τόν τρόπο αὐτό θά γίνεται τό ἄριστο παράδειγμα διά τήν πνευματικήν ἐξύψωσιν τοῦ ποιμνίου του, χωρίς ἴχνος ἀδιαφορίας, ραστώνης καί ὀκνηρίας.
Ἡ ἀφοσίωσις εἰς τήν προσευχήν, τήν μετ’ ἀκριβείας τέλεσιν τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν καί τήν μελέτην τῆς Ἁγ. Γραφῆς, ἡ ἐπίσκεψις τῶν ἀσθενῶν καί τῶν πτωχῶν καί ἡ προπαρασκευή διά τό κήρυγμα εἶναι ἔργα διαρκῆ καί ὁριοθετοῦν τά ἀπαράβατα καθήκοντά του.
6. Ἡ ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.
Ὁ κληρικός ὡς ὑπόδειγμα ἀγωνιζομένου πνευματικοῦ ἀνθρώπου ὀφείλει, κυρίως, νά ἐφαρμόζῃ τόν θεῖον νόμον καί τά ἱερά παραγγέλματα ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους. Ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος μᾶς λέγει σχετικά : «Ὅστις ὅλον τόν νόμον τηρήσῃ, πταίσῃ δέ ἐν ἑνί, γέγονε πάντων ἔνοχος» .
Ὁ ὀρθόδοξος πιστός, γράφει ὁ νεοφανής ἅγιος Σιλουανός ὁ ἐν τῷ Ἄθῳ, «βασίζεται ὄχι εἰς τήν κρίσιν του, ἀλλ’ εἰς τόν Μέγαν Θεόν. Πιστεύει, ὅτι αἱ ἐντολαί τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦν τό ἀλάνθαστον μέτρον, "τόν κανόνα τῆς ἀληθείας". Πιστεύει, ὅτι ὡς ἐκ τῆς φύσεώς των αἱ ἐντολαί αὗται δέν εἶναι παρά ἡ Θεία δύναμις, αὐτή αὕτη ἡ αἰώνιος ζωή, καί οὕτω ὁδηγεῖται εἰς ἀδιάκοπον στάσιν ἐνώπιον τῆς κρίσεως τοῦ Θεοῦ, τῆς μόνης δικαίας» .
Ἀλλά ἐπειδή καί ὁ Ἱερεύς, ὡς ἄνθρωπος, θά ὑποπέσῃ εἰς σφάλματα, εἶναι ἀπαραίτητος καί ἡ ἐξομολόγησίς του εἰς τόν πνευματικόν του πατέρα, διότι, ὅπου δέν γίνεται εἰλικρινής καί καθ’ ὁλοκληρίαν ἐξομολόγησις ὑπάρχει ὑφέρπουσα πνευματική ἀναπηρία, ἡ ὁποία σύν τῷ χρόνῳ καταλήγει εἰς τήν γιγάντωσιν τῶν παθῶν, πού κατακυριεύουν τόν λειτουργόν τοῦ Θεοῦ καί τόν ὁδηγοῦν εἰς τήν ἀπώλειαν τῆς χάριτος.
Ὁ μέγας νηπτικός Πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας Ὅσιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, ὁμιλῶν περί μετανοίας καί τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ, ὑπογραμμίζει ὅτι «οὐκ ἔστι πλῆθος ἁμαρτιῶν, ὅ μή ἐξαλείφει ἡ μετάνοια» . Καί συνεχίζει : «Ἐάν ἡ διάνοιά μας ἀπό τήν μετάνοιαν καί τά δάκρυα καί ἀπό τήν προερχομένην ἐκ τούτων πνευματικήν ταπείνωσιν δέν πτερωθῇ καί δέν ὑψωθῇ εἰς τό ὕψος τῆς ἀπαθείας, τότε δέν θά δυνηθῶμεν νά γίνωμεν ἐλεύθεροι ἀπό τάς ἁμαρτίας καί τά πάθη» , καί
7. Ἡ ἀπόκτησις ταπεινοῦ φρονήματος καί τοῦ χιτῶνος τῶν θείων ἀρετῶν.
Ἡ ἁγία ταπείνωσις ἀποτελεῖ τό ἀληθινό καί πολύτιμο στολίδι κάθε ἀνθρώπου, μάλιστα δέ τοῦ κληρικοῦ. Ὁ ταπεινός κληρικός, καί ὄχι ὁ ταπεινολογῶν καί ταπεινόσχημος, ἑλκύει τήν χάριν τοῦ Θεοῦ ἔτι μᾶλλον, ἡ ὁποία τόν προφυλάσσει ἀπό πτώσεις καί πνευματικάς ζημίας. Ἀντιθέτως, ὁ πολυπράγμων, ἀλαζών καί ὑπερφίαλος κληρικός λυπεῖ τόν Θεόν καί σκανδαλίζει τόν λαόν, ὁ ὁποῖος κατά βάσιν θέλει τούς κληρικούς του ἠπίους, ταπεινούς, εἰρηνοφόρους, πνευματικούς, ἀγωνιστάς, μέ ἔνθερμον ἀγάπην καί διάθεσιν θυσίας καί προσφορᾶς εἰς τόν συνάνθρωπον καί τήν κοινωνίαν.
Ὁ ἀείμνηστος Γέροντας π. Πορφύριος ἔλεγε σχετικά : «Ἡ Θεία Χάρις μᾶς διδάσκει τό δικό μας χρέος. Γιά νά τήν προσελκύσουμε θέλει, ἀγάπη, λαχτάρα. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ θέλει θεῖο ἔρωτα. Ἡ ἀγάπη ἀρκεῖ γιά νά μᾶς φέρει στήν κατάλληλη φόρμα γιά προσευχή. Μόνος Του θά ἔλθει ὁ Χριστός καί θά ἐγκύψει στήν ψυχή μας, ἀρκεῖ νά βρεῖ ὁρισμένα πραγματάκια πού νά τόν εὐχαριστοῦν· ἀγαθή προαίρεση, ταπείνωση καί ἀγάπη. Χωρίς αὐτά δέν μποροῦμε νά ποῦμε τό "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με"» .
Ἡ ταπεινοφροσύνη, λοιπόν, καί ὁ φωτεινός χιτών τῶν θείων ἀρετῶν, μαζί μέ τήν μνήμην τοῦ Θεοῦ καί τήν μνήμην τοῦ θανάτου περιφρουροῦν καί διασφαλίζουν τήν πνευματικήν ζωήν τοῦ κληρικοῦ καί ἐγγυῶνται τήν θεοφιλῆ διακονίαν καί τήν ἄμεμπτον βιοτήν καί πολιτείαν του.
Τιμιώτατοι τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν Πρεσβύτεροι καί Διάκονοι,
Ἐκ τῶν ἀνωτέρω προδήλως καταφαίνεται ὅτι ὁ Κληρικός ἁρμόζει νά εἶναι ὁ πνευματικός καί πνευματοκίνητος ἄνθρωπος καί ἡ ζωή του πνευματική καί εὐωδιασμένη ἀπό τά πανευώδη μῦρα τοῦ Θείου Πνεύματος.
Ὁ Ἱερωμένος, ἔγγαμος ἤ ἄγαμος, εἶναι ἀφιερωμένος εἰς τόν Θεόν καί τήν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἱερωσύνη εἶναι τόσον μέγα καί ὑψηλόν πρᾶγμα, ὥστε ὅσα ἐγράφησαν προηγουμένως ἀφοροῦν εἰς ἀμφοτέρας τάς τάξεις, ἐγγάμων καί ἀγάμων Κληρικῶν. Μία ἡ πίστις, ἕνα τό τῆς Ἱερωσύνης χάρισμα, ἕνα τό Ἅγιον Εὐαγγέλιον, μία ἡ Ἁγιοπατερική Παράδοσις καί ἡ ὀρθόδοξος κληρονομία, «εἷς Ἅγιος, εἷς Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός» καί τό αὐτό Πνεῦμα ἐλάβομεν πάντες. «Ἐν αὐτῷ (τῷ Κυρίῳ) ζῶμεν καί κινούμεθα καί ἐσμέν» καί ἐν τῇ ἑνότητι καί τῇ ἀγάπῃ τοῦ Κυρίου μας συμπορευόμεθα τήν ὁδόν τῆς σωτηρίας χαίροντες καί συναγωνιζόμεθα τόν κοινόν ἀγῶνα τῆς κατά Χριστόν ζωῆς καί τοῦ ἁγιασμοῦ τοῦ ποιμνίου μας.
Οἱ τῆς τῶν ἐγγάμων τάξεως Κληρικοί, πέρα τῶν ὡς ἄνω κοινῶν ἱερατικῶν καθηκόντων, ἀγωνίζονται «τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμενοι» καί, ἀνταποκρινόμενοι μετά προθυμίας καί θυσιαστικῆς ἀγάπης εἰς τάς οἰκογενειακάς των ὑποχρεώσεις καί τά καθήκοντά των ὡς γονέων καί ὡς συζύγων, ἐκπληρώνουν συγχρόνως μέ ἔνθεον ζῆλον, προθυμίαν καί ἀφοσίωσιν καί τά ποιμαντικά καί πνευματικά καθήκοντα πρός τήν εὐρυτέραν, τήν μεγάλην πνευματικήν οἰκογένειαν τῆς ἐνορίας, τά ἐν Χριστῷ τέκνα των.
Οἱ ἄγαμοι Κληρικοί, ἔχουν συνάψει μετά τοῦ «κάλλει ὡραίου» Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας μας Ἰησοῦ Χριστοῦ τόν «μυστικόν καί ἄχραντον γάμον», τόν ὁποῖον ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἱερουργεῖ εἰς τάς καρδίας των, ἀφιερωθέντες δέ ψυχῇ καί σώματι εἰς Αὐτόν, καί «μεριμνῶντες τά τοῦ Κυρίου, πῶς ἀρέσωσι τῷ Κυρίῳ» διακονοῦν εἰς τό ἔργον τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διακονίας ὑπέρ σωτηρίας καί ἁγιασμοῦ τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ πλοῦτος τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τῶν θείων χαρισμάτων, «τό ἐν Θεῷ πλουτεῖν» , ὑπερνικᾷ τήν ἀγάπην καί τήν προσκόλλησιν εἰς τόν φθαρτόν καί ρέοντα πλοῦτον. Ὁ ἱερός πόθος τῆς κατά Θεόν τελειότητος καί τῆς ἀπολαύσεως τῶν ἐν τῷ παρόντι βίῳ θείων δωρεῶν καί χαρίτων καί τῆς θείας δόξης ἐν οὐρανοῖς δημιουργεῖ ἀποστροφήν πρός τήν κοσμικήν καί ἐπίκηρον δόξαν καί ἀπεμπολεῖ τήν σπουδαρχικήν δίψαν καί τήν κοσμικῷ τῷ τρόπῳ ἐπιδίωξιν τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀξιωμάτων καί διακρίσεων. Ἡ πνευματική ἐξάρτησις ἐκ τῆς μητρός Ἱερᾶς Μονῆς των καί ἡ συχνή, κατά τό δυνατόν, ἀναστροφή μετά τῆς Ἱερᾶς Ἀδελφότητος αὐτῆς ἤ ἄλλης ἐγκαταβιούσης εἰς τόν χῶρον τῆς οἰκείας Ἱερᾶς Μητροπόλεως, θά ἀποτελῇ πηγήν δυνάμεως καί ἀνεφοδιασμοῦ διά τήν ἐν τῷ κόσμῳ διακονίαν των καί ἰδιαιτέρως ἡ ἀναφορά εἰς τόν Γέροντα αὐτῆς καί ἡ ὑπ’ αὐτοῦ καθοδήγησις θά παρέχῃ ἕν εὐρύτερον πνευματικόν – οἰκογενειακόν περιβάλλον, μίαν ψυχικήν ὄασιν καί ἀνάπαυσιν.
Πάντα τά ἀνωτέρω ὑποδεικνύουσα πατρικῶς ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρός ὑμᾶς, τό τίμιον τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν Πρεσβυτέριον, εὔχεται ὁλοκαρδίως ὅπως, κατά τήν ἐνεστῶσαν ἁγίαν καί κατανυκτικήν περίοδον τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου καί τήν ἐν αὐτῇ ἐντασσομένην νηστείαν καί ψυχωφελῆ τοιαύτην τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, αἱ μετά πατρικῆς ἀγάπης καί στοργῆς συντεθεῖσαι παραινέσεις αὗται ἐπ’ ὠφελείᾳ καί πνευματικῇ οἰκοδομῇ ὑμῶν χαραχθῶσιν εἰς τάς εὐλογημένας ἱερατικάς καρδίας σας, διά νά παρέχωμεν ἐν ἀγάπῃ καί συμπνοίᾳ ἅπαντες τήν καλήν καί ἀγαθήν μαρτυρίαν τῆς βιοτῆς καί πολιτείας μας ἐν τῷ κόσμῳ καί θεοφιλῆ καί θεόδεκτον τήν ἐν αὐτῷ καί τῇ Ἁγιωτάτῃ ἡμῶν Ἐκκλησίᾳ διακονίαν.
Καί αὖθις, ἐπαναλαμβάνοντες τόν Παύλειον χαιρετισμόν· «Ἀδελφοί χαίρετε, καταρτίζεσθε, παρακαλεῖσθε, τό αὐτό φρονεῖτε, εἰρηνεύετε, καί ὁ Θεός τῆς ἀγάπης καί εἰρήνης ἔσται μεθ’ ὑμῶν» καί εὐχόμενοι εὐλογημένον καί ἀγλαόκαρπον τό ἱερόν τοῦ Τριῳδίου στάδιον τῆς μετανοίας καί τόν μετά τοῦτο λαμπρόν ἑορτασμόν τῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ λαμπροφόρου Ἀναστάσεως διατελοῦμεν,
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί ἀγάπης.
† Ὁ Ἀθηνῶν Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Δ Ο Υ Λ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος
† Ὁ Κορίνθου Παντελεήμων
† Ὁ Τριφυλίας καί Ὀλυμπίας Στέφανος
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος
† Ὁ Σιδηροκάστρου Μακάριος
† Ὁ Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας Ἰωήλ
† Ὁ Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου Ἱερόθεος
† Ὁ Ἐλευθερουπόλεως Χρυσόστομος
† Ὁ Σερβίων καί Κοζάνης Παῦλος
† Ὁ Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς Νικόλαος
† Ὁ Πατρῶν Χρυσόστομος
† Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Χριστιανουπόλεως Σεραφείμ
