(Για να διαβάσετε το κείμενο σε μορφή PDF, επιλέξτε εδώ)
Ἀριθμ. Πρωτ. 2743
Διεκπ. 1281
Ἀθήνῃσι 8ῃ Ἰουνίου 2015
Πρός
τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Σεβασμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Συνοδικῇ Ἀποφάσει, ληφθείσῃ ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, τῆς 3ης μηνός Ἰουνίου 2015, γνωρίζομεν ὑμῖν τά κάτωθι:
Φαινόμενα ἐκκοσμικεύσεως καί ἐμπορικῆς ἐκμεταλλεύσεως κατά τά τελευταῖα ἔτη ἐπιτείνουν τόν εὐτελισμό τῆς τελέσεως Ἱερῶν Μυστηρίων, ἰδίως τοῦ Γάμου καί τοῦ Βαπτίσματος, μέ ἀποτέλεσμα νά στρεβλώνεται ἡ ἔννοια τῆς συμμετοχῆς σέ αὐτά καί νά ὑποβαθμίζεται στό ἐλάχιστο ὁ ἱερός χαρακτήρας τῆς ἀναγκαίας παρουσίας τους ἐντός εὐρύτερης κοινωνικῆς ἐκδηλώσεως, ἡ ὁποία ὀργανώνεται ἁπλῶς ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τοῦ τελουμένου Μυστηρίου καί συχνά πρός δημόσια ἐπίδειξη τῆς οἰκονομικῆς στάθμης καί τῆς ματαιοδοξίας τῶν οἰκογενειῶν τῶν νυμφευομένων ἤ βαπτιζομένων.
Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, κατόπιν τῆς Ἐγκυκλίου ὑπ’ ἀριθμ. 2850/19.1.2007 καί τῆς ἀπό 8.5.2008 Ἀποφάσεως Αὐτῆς, περιιδοῦσα ταῦτα τά φαινόμενα καί ἔχουσα πρό τῶν ὀφθαλμῶν τόν προαγόμενο σκοπό περιχαρακώσεως τῆς ἱερότητος τῶν Μυστηρίων, ἔκρινε ἐπάναγκες νά ὁρίσει ἐκ νέου ὅτι :
Α. Κέντρο τῆς μυστηριακῆς ζωῆς τῶν πιστῶν εἶναι ὁ Ἐνοριακός Ναός καί τά ἱερά Μυστήρια δέον νά τελεσιουργοῦνται ἐντός αὐτοῦ. Ἡ ἀνέγερση καί λειτουργία ἰδιωτικῶν Ναῶν ἐντός τοῦ ἐδάφους κανονι-κῆς δικαιοδοσίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπιτρέπεται κατ’ ἐξαίρεσιν, μέ τήν ἄδεια καί εὐλογία τοῦ ἐπιχωρίου Μητροπολίτου.
Β. Ἡ τέλεση Ἱερῶν Μυστηρίων σέ πάσης φύσεως ἰδιωτικούς Ναούς ἐπιτρέπεται κατ’ ἐξαίρεσιν μόνον γιά τίς ἀνάγκες τοῦ ἰδιοκτήτη ὡς φυσικοῦ προσώπου καί τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας του, καί τῶν μελῶν του γιά νομικά πρόσωπα, πάντοτε δέ κατόπιν ἀδείας τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου, ὁ ὁποῖος δέν ὑποχρεοῦται στή χορήγησή της. Ἀπαγορεύεται νά τεθεῖ σέ δημόσια λατρεία ἰδιωτικός Ναός καί δή καί πρός ἐξυπηρέτησιν τρίτων. Στήν τελευταία περίπτωση ὁ ἰδιωτικός Ναός σφραγίζεται ἤ ἀπαλλοτριώνεται ἀναγκαστικῶς ὑπέρ τοῦ πλησιέστερου Ἐνοριακοῦ ἤ Προσκυνηματικοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Ὅταν πάντως κατ’ ἐξαίρεσιν ἐπιτρέπεται ἡ τέλεση Μυστηρίου εἶναι αὐτονόητο, ὅτι πρέπει ὁ ἰδιόκτητος Ναός νά τυγχάνει κανονικῶς ἐγκαινιασμένος κατά τό ὀρθόδοξο τυπικό.
Ὑπενθυμίζεται ὅτι κατά τά ἄρθρα 6 τοῦ ἀναγκαστικοῦ νόμου 2200/1940 (Α΄ 42), 13 παρ. 1-2 τοῦ ὑπ' ἀριθμ. 8/1979 (Α΄ 1/1980) Κανονι-σμοῦ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 2 παρ. 2 περ. Θ΄ τοῦ ν. 4030/2011, ὅπως προσετέθη διά τοῦ ἄρθρου 53 τοῦ ν. 4178/2013 (Α΄ 174), ἰδιωτικοί ὀρθόδοξοι Ναοί ἀνεγείρονται καί λειτουργοῦν κατόπιν ἀδείας τοῦ ἐπιχωρίου Μητροπολίτου καί ἐπιτρέπεται νά ἐξυπηρετοῦν τίς ἀνάγκες τοῦ ἰδιοκτήτη ἤ τῆς οἰκογενείας του ἤ τῶν μελῶν του, γιά νομικά πρόσωπα. Κλείονται κατόπιν ἐντολῆς τοῦ ἐπιχωρίου Μητροπολίτου ἤ ἀπαλλοτριώνονται ὑπέρ τοῦ πλησιέστερου Ἐνοριακοῦ ἤ Προσκυνηματικοῦ Ναοῦ, ὅταν δέν πληροῦν καί δέν τηροῦν τούς ὅρους αὐτούς. Λόγο σφραγίσεως καί ἀπαλλοτριώσεως τοῦ ἰδιωτικοῦ ὀρθόδοξου Ναοῦ ἀποτελεῖ, ἐπίσης, καί ἡ διαρκής ἤ περιστασιακή παραχώρησή του γιά τέλεση ἱεροπραξιῶν σέ θρησκευτικούς λειτουργούς ἑτερόδοξης, ἑτερόθρησκης ἤ ἀκόμη καί σχισματικῆς θρησκευτικῆς κοινότητος, ἡ ὁποία δέν τελεῖ σέ κοινωνία μέ τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος.
Γ. Στήν ὑπό τούς ἀνωτέρω ὅρους ἀπαγόρευση τελέσεως Μυστηρίων ἐντάσσονται, ὡς ἰδιωτικοί Ναοί, καί οἱ εὑρισκόμενοι ἐντός ἀκινήτων ξενοδοχειακῶν ἤ ἄλλων ἐπιχειρήσεων ὀργανώσεως ἐκδηλώσεων οἱασδήποτε μορφῆς. Εἶναι ἀδιανόητη καί ἀποσυνάγωγη πρός τή φύση καί λειτουργία τῶν ἱερῶν Μυστηρίων ὡς αἰσθητῶν σημείων τῆς Θείας Χάριτος ἡ ἔνταξή τους, ὡς ἀμέσου ἤ ἐμμέσου σκοποῦ, στήν ἐμπορική δραστηριότητα οἱουδήποτε φυσικοῦ ἤ νομικοῦ προσώπου.
Δ. Ἀπόκειται στήν ἀπόλυτη διακριτική εὐχέρεια καί ποιμαντική κρίση τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου, καί πάντως ὑπό τίς αὐτονόητες γιά κάθε ἱερό Μυστήριο προϋποθέσεις τῆς διεξαγωγῆς του ἐντός τοῦ Ἱε-ροῦ Ναοῦ, ὑπό συνθῆκες σεβασμοῦ πρός τήν ἱερότητά του καί ἀκώλυτης συμμετοχῆς τῶν παρευρισκομένων, κατ’ ἐκτίμησιν τῆς χωρητικότητος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ἡ τέλεση τῶν ἱερῶν Μυστηρίων τοῦ Γάμου καί τῆς Βαπτίσεως : i) στά Παρεκκλήσια τῆς Ἐνορίας, ἤτοι σέ Ναούς τῆς Ἐνορίας εὑρισκομένους ἐντός σχεδίου πόλεως ἤ ἐντός οἰκι-σμοῦ, καί ii) στά Ἐξωκκλήσια τῆς Ἐνορίας, ἤτοι σέ Ναούς τῆς Ἐνορίας εὑρισκομένους ἐκτός σχεδίου πόλεως ἤ ἐκτός οἰκισμοῦ, ἀκόμη καί ἐάν εἶχαν λειτουργήσει κατά τό παρελθόν ὡς Ἐνοριακοί Ναοί. iii) Ἡ τέλεση τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου στούς μοναστηριακούς Ναούς, περιλαμβανομένων καί τῶν Ναῶν τῶν Μετοχίων, ἀπαγορεύεται αὐστηρῶς.
Ταῦτα σᾶς πληροφοροῦμε προκειμένου νά τηρῆται τό ἁγιογρα-φικό «πάντα δέ εὐσχημόνως καί κατά τάξιν γενέσθω» (Α΄ Κορ., ιδ΄ 40), «ἵνα μή τινα ἐγκοπήν δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ» (αὐτόθι, θ΄ 12), σᾶς ἀσπαζόμεθα ἐν Κυρίῳ καί διατελοῦμεν μετ' ἀγάπης.
† Ὁ Ἀθηνῶν Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος
† Ὁ Σταγῶν καί Μετεώρων Σεραφείμ
† Ὁ Περιστερίου Χρυσόστομος
† Ὁ Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας Ἀμβρόσιος
† Ὁ Τρίκκης καί Σταγῶν Ἀλέξιος
† Ὁ Καρπενησίου Νικόλαος
† Ὁ Μονεμβασίας καί Σπάρτης Εὐστάθιος
† Ὁ Λήμνου καί Ἁγίου Εὐστρατίου Ἱερόθεος
† Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως καί Πολυκάστρου Δημήτριος
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων
† Ὁ Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καί Σουφλίου Δαμασκηνός
† Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης Ἀνδρέας
† Ὁ Ξάνθης καί Περιθεωρίου Παντελεήμων
