Αριθμ. Πρωτ. 1449
Διεκπ. 783
Αθήνα 9 Απριλίου 2014
Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 8ης μηνός Ἀπριλίου ἐ.ἔ., καί κατόπιν τῆς συλλήβδην ἀποστολῆς πρός τά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ἐγγράφων ὑπομνήσεων ἐκ διαφόρων δημοσίων ἀρχῶν περί τοῦ ὑπάρχοντος νομοθετικοῦ πλαισίου, τό ὁποῖον ἅπτεται τῆς ὑποχρεώσεως διενεργείας κρατήσεων ὑπέρ τοῦ Μετοχικοῦ Ταμείου Πολιτικῶν Ὑπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ.) διευκρινίζομε τά ἀκόλουθα :
Τά ἐκκλησιαστικά Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου καί Ἰδιωτικοῦ Δικαίου (Ἐκκλησία Ἑλλάδος, Ἀποστολική Διακονία, Διορθόδοξον Κέντρον, Ἱ. Μητροπόλεις, Ἐνορίαι, Ἱ. Μοναί, ἐκκλησιαστικά Ἱδρύματα καί Προσκυνήματα) δέν ὑπάγονται εἰς τήν ὑποχρέωσιν διενεργείας παρακρατήσεων ὑπέρ τοῦ Μ.Τ.Π.Υ. οὔτε ἐπί τῶν ἀποδοχῶν τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὑπαλλήλων, πάσης φύσεως συνεργατῶν καί θρησκευτικῶν λειτουργῶν των, οὔτε ἐπί τῶν ἀμοιβῶν τρίτων.
1. Μή ὑποχρέωσις κρατήσεων ἐπί τῶν ἀποδοχῶν
Κατά τό προεδρικόν διάταγμα 422/1981 (ΦΕΚ Α΄ 114) «περί κωδικοποιήσεως τῶν περί Μετοχικοῦ Ταμείου Πολιτικῶν Ὑπαλλήλων διατάξεων», προβλέπεται ὅτι τό Μετοχικόν Ταμεῖον Πολιτικῶν Ὑπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ.) εἶναι «εἰδικόν ταμεῖον τοῦ κράτους ἐπικουρικῆς συνταξιοδοτήσεως τῶν δημοσίων πολιτικῶν ὑπαλλήλων» (ἄρθρον 1), τό ὁποῖον «ἔχει προορισμόν τήν, κατ’ ἀναλογίαν τοῦ ποσοῦ τῶν καταθέσεων ἑκάστου, παροχήν μερίσματος εἰς τούς μετόχους του Ταμείου καί τάς οἰκογενείας αὐτῶν» (ἄρθρον 2), «ἡ εἰς τό Μ.Τ.Π.Υ. συμμετοχή ἀπό 1ης Ἀπριλίου 1923 τυγχάνει ὑποχρεωτική δι’ ἅπαντας ἀνεξαιρέτως τούς ἐν ὑπηρεσίᾳ τακτικούς καί ἐκτάκτους δημοσίους πολιτικούς ὑπαλλήλους …» (ἄρθρον 14), ἐπιπλέον προβλέπεται ὅτι εἶναι ὑποχρεωτική ἡ συμμετοχή εἰς τό Μ.Τ.Π.Υ. σειρᾶς εἰδικῶν κατηγοριῶν ὑπαλλήλων (ἄρθρον 15), εἰς τάς ὁποίας δέν περιλαμβάνονται οἱ ἐκκλησιαστικοί ὑπάλληλοι ἤ θρησκευτικοί λειτουργοί, οἱ ὁποῖοι ἑπομένως δέν εἶναι μερισματοῦχοι τοῦ Ταμείου. Τό ἄρθρον 19 περιγράφει ὡρισμένας κατηγορίας πολιτικῶν δημοσίων ὑπαλλήλων, οἱ ὁποῖοι, ἄν καί εἶναι πολιτικοί δημόσιοι ὑπάλληλοι, ἐξαιροῦνται τῆς ὑπαγωγῆς των εἰς τό Μ.Τ.Π.Υ. Κατά τό ἄρθρον 21, πόροι τοῦ Ταμείου εἶναι, πλήν ἄλλων, αἱ καταθέσεις (κρατήσεις) τῶν μετόχων του καί οἱ κατά τό ἄρθρον 22 πόροι του.
2. Μή ὑποχρέωσις κρατήσεων ἐπί τοῦ καταβαλλομένου ἀνταλλάγματος διά παρεχομένας ὑπηρεσίας τρίτων
Κατά τό ἄρθρον 22 τοῦ π.δ/τος 422/1981, ἀναφέρεται ὅτι κρατήσεις ὑπέρ τοῦ Μ.Τ.Π.Υ. γίνονται ἐπί τοῦ ἀνταλλάγματος ἔργων, ὑπηρεσιῶν ἤ ἐργασιῶν, ἐφ’ ὅσον ἡ δαπάνη διά τήν καταβολήν τοῦ ἀνταλλάγματος βαρύνῃ τόν προϋπολογισμόν τῶν «πολιτικῶν ὑπουργείων καί ὑπηρεσιῶν», «τῶν εἰδικῶν ταμείων ἤ νομικῶν προσώπων δημοσίου δικαίου ὑπό τοῦ κράτους συσταθέντων», «πάσης Ἐπιτροπῆς ἤ ἄλλου συλλογικοῦ ὀργάνου Διοικήσεως, συσταθέντος ὑπό τοῦ Κράτους πρός ἄσκησιν κρατικῆς λειτουργίας» (παρ. Α) καί ἐπί τῶν μισθολογικῶν ἀποδοχῶν τῶν πολιτικῶν ὑπαλλήλων (παρ. Β). Κατά τό ἄρθρον 24 τοῦ ἀνωτέρω π./τος, οἱ μέτοχοι τοῦ Μ.Τ.Π.Υ. ὑποχρεοῦνται εἰς τήν καταβολήν κρατήσεων ἐπί τῶν ἀποδοχῶν των, ἐνῷ προβλέπεται τό ὕψος τῶν κρατήσεων ἐπί τῶν ἀποδοχῶν τῶν δημοσίων πολιτικῶν ὑπαλλήλων καί τῶν ὑπαλλήλων εἰδικῶν ταμείων ἤ Ν.Π.Δ.Δ., ἐφ’ ὅσον εἶναι μέτοχοι τοῦ Μ.Τ.Π.Υ. (ἄρθρο 26) καί ἐπί τῶν μή ἐμμίσθων πολιτικῶν δημοσίων ὑπαλλήλων (ἄρθρο 27).
Συνεπῶς, δέν προκύπτει ὕπαρξις ὑποχρεώσεως τῶν ἐκκλησιαστικῶν Ν.Π.Δ.Δ. καί Ν.Π.Ι.Δ. νά διενεργοῦν κρατήσεις ὑπέρ τοῦ Μ.Τ.Π.Υ. κατά τά ἄρθρα 22, 24, 26 π.δ. 422/1981, εἴτε δι’ ἀμοιβάς, τάς ὁποίας καταβάλλουν πρός τρίτους ἐκ τοῦ προϋπολογισμοῦ των, καθ’ ὅσον δέν εἶναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου «ὑπό τοῦ κράτους συσταθέντα», εἴτε διά μισθολογικάς ἀποδοχάς, τάς ὁποίας καταβάλλουν εἰς τούς ὑπάλληλους ἤ λειτουργούς των, ὑπό τό δεδομένον ὅτι αὐτοί κατά τό π.δ. 422/1981 δέν ὁρίζονται ὡς μερισματοῦχοι μέτοχοι τοῦ Μ.Τ.Π.Υ., καθώς δέν ἔχουν τήν ἰδιότητα τοῦ δημοσίου πολιτικοῦ ὑπαλλήλου.
Περαιτέρω δέ, καί βάσει τῆς νεωτέρας διατάξεως τοῦ ἄρθρου 68 παρ. 3 τοῦ Ν. 4235/2014 (ΦΕΚ Α΄ 32/11.2.2014) :
«3. Τα νομικά πρόσωπα του άρθρου 1 παρ. 4 του ν. 590/1977 (Α΄ 146) και του ν. 4149/1961 (Α΄ 41), του άρθρου 1 του ν. 349/1976 (Α΄ 149), οι Ιερές Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου (Ρόδου, Κώου και Νισύρου, Λέρου, Καλύμνου και Αστυπάλαιας, Καρπάθου και Κάσου και Σύμης) και οι Ενορίες και οι Μονές τους, καθώς και η Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου, οι Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές στην Ελλάδα, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου του άρθρου 1 του ν. 2456/1920 (Α΄ 173) του άρθρου 1 του ν.δ. 301/1969 (Α΄ 195) και του άρθρου 1 του β.δ. της 29.3.1949 (Α΄ 79) υπάγονται στις διατάξεις που διέπουν τη Γενική Κυβέρνηση και τον δημόσιο τομέα ως προς την οργάνωση και διοίκησή τους, την εν γένει περιουσιακή και λογιστική διαχείρισή τους, τους λειτουργούς και το προσωπικό τους, μόνον εφόσον αυτές το ορίζουν ρητά. Οι ισχύουσες διατάξεις, γενικές ή ειδικές, που ορίζουν ρητώς την κρατική εποπτεία επί των ανωτέρω νομικών προσώπων, τη διοίκηση και διαχείρισή τους, το δημοσιονομικό και διαχειριστικό έλεγχό τους, καθώς και τη διαδικασία πρόσληψης και την υπηρεσιακή κατάσταση του κάθε είδους προσωπικού τους δεν θίγονται. Διαχειριστικές πράξεις των ανωτέρω προσώπων, για τις οποίες αυτά επιχορηγούνται ή χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους, υπόκεινται στις διατάξεις για τις κρατικές ή δημόσιες συμβάσεις και την εποπτεία και έλεγχο της διαχείρισης κρατικών και ευρωπαϊκών πόρων».
Δυνάμει τῆς ἀνωτέρω σαφοῦς διατάξεως ὁ νομοθέτης ἀποσαφηνίζει ὅτι τά νομικά πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, εἴτε δημοσίου εἴτε ἰδιωτικοῦ δικαίου, δέν ὑπάγονται πλέον εἰς τήν ἔννοιαν τῆς Γενικῆς Κυβερνήσεως ἤ τοῦ Δημοσίου Τομέως καί τήν συναφῆ νομοθεσίαν εἰς ὅ,τι ἀφορᾷ εἰς:
1) τήν ὀργάνωσιν,
2) τήν διοίκησιν,
3) τήν ἐν γένει περιουσιακήν διαχείρισιν,
4) τήν ἐν γένει λογιστικήν διαχείρισιν,
5) τούς λειτουργούς των καί
6) τό προσωπικόν των
Ἀναμφηρίστως πλέον, μετά τοῦ πιστοῦ τῆς νομοθετικῆς διευκρινίσεως (ἡ ὁποία ἀναλύεται συναφῶς καί ὑπό τήν αἰτιολογικήν ἔκθεσιν τῆς οἰκείας τροπολογίας), αἱ συναλλαγαί τῶν φορέων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τό ἀμειβόμενον προσωπικόν καί οἱ λειτουργοί της δέν θεωροῦνται ὡς ὑπαγόμενοι εἰς τήν ἔχουσαν σχέσιν μέ τήν Γενικήν Κυβέρνησιν καί τόν Δημόσιον Τομέα δημοσιονομικήν καί λογιστικήν νομοθεσίαν, ὥστε καί ἐξ αὐτοῦ τοῦ προσθέτου λόγου ὑφίσταται ἐξαίρεσις ἀπό τῶν ἀνωτέρω διατάξεων τοῦ π.δ/τος 422/1981 περί τῶν κρατήσεων ὑπέρ τοῦ Μετοχικοῦ Ταμείου Πολιτικῶν Ὑπαλλήλων.
