(Για να διαβάσετε το κείμενο σε μορφή PDF, επιλέξτε εδώ)
Πρωτ. 2577
Ἀριθ. Διεκπ. 1106
Ἀθήνα, 12 Ἰουνίου 2020
Πρός
τόν Ἀξιότιμο
κ. Burak Özügergin
Πρέσβυ τῆς Δημοκρατίας τῆς Τουρκίας
Ἐνταῦθα
Ἀξιότιμε κ. Πρέσβυ,
Συνοδικῇ Ἐντολῇ καί Ἐξουσιοδοτήσει καί ἐπ’ ἀφορμή πληροφοριῶν τῶν μέσων ἐνημερώσεως ὅτι ἡ Κυβέρνηση τῆς Τουρκίας προτίθεται νά προβεῖ στήν μετατροπή τοῦ σημερινοῦ μουσειακοῦ καθεστῶτος τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, γιά νά καταστεῖ μουσουλμανικό Τέμενος (Τζαμί), Σᾶς γνωρίζουμε τά κάτωθι:
Ὁ Ναός τῆς Ἁγίας τοῦ Θεοῦ Σοφίας θεμελιώθηκε ἀπό τόν Χριστιανό Αὐτοκράτορα Ἰουστινιανό, ἐγκαινιάσθηκε τήν 27η Δεκεμβρίου τοῦ 537 μ.X. καί προορίσθηκε ὡς χῶρος ἐκκλησιαστικῆς λατρείας, ἀφιερωμένος στήν Σοφία τοῦ Θεοῦ, τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Πρόκειται γιά ἀριστούργημα ἀρχιτεκτονικῆς μεγαλοφυίας καί εἶναι παγκοσμίως διάσημος ὡς ἕνα κατ’ ἐξοχήν μνημεῖο τοῦ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ. Ἡ ἀξία του παραμένει οἰκουμενική ἐπειδή ὁ Χριστιανισμός ἔχει ὑπερεθνική καί οἰκουμενική ἀκτινοβολία. Καμία μοντέρνα ἤ μεταμοντέρνα ἀντίληψη «πολυπολιτισμικότητας» δέν δημιούργησε τό ἐν λόγῳ μνημεῖο, διά τοῦ ὁποίου ἐκφράζεται μέ ἀνεπανάληπτο τρόπο ἡ χριστιανική ἀντίληψη περί τοῦ ὑπερτάτου Καλοῦ καί Κάλλους.
Φρονοῦμε ὅτι διά τῆς ἀνατροπῆς τῆς πολιτισμικά οὐδέτερης χρήσεως τοῦ μνημείου ὡς μουσείου, ἡ ὁποία μέ σύνεση καθιερώθηκε ὑπό τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας τό 1934, ἐπιχειρεῖται ἡ μετατροπή ἑνός χώρου πολιτισμοῦ σέ λάφυρο καί σύμβολο κατακτήσεως.
Τυχόν μετατροπή θά ἐπιφέρει τήν ἔντονη διαμαρτυρία καί ἀπογοήτευση τῶν ἀνά τήν Οἰκουμένη Χριστιανῶν, ἐνῶ θά βλάψει ποικιλοτρόπως τήν ἴδια τήν Τουρκία.
Ἡ Ἐκκλησία ἐντός αὐτοῦ τοῦ Ναοῦ συγκρότησε πολλές Συνόδους ὑψίστης σημασίας γιά τήν χριστιανική ζωή καί πίστη.
Ἄλλωστε, καί αὐτές οἱ διασωθεῖσες, ἀρρήτου κάλλους, ψηφιδωτές ἀπεικονίσεις ἱερῶν προσώπων τῆς χριστιανικῆς πίστεως, διακηρύσσουν ἀκατάπαυστα μέ τήν σιωπή τους τόν ἱστορικό καί πνευματικό δεσμό τοῦ Ναοῦ μέ τόν Χριστιανισμό.
Εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητο νά ἐπικρατήσει ἐκ μέρους τῆς Κυβερνήσεως τῆς γείτονος χώρας σύνεση καί σεβασμός πρός τόν χαρακτῆρα τοῦ μνημείου, ὥστε νά λάβει τήν ὀρθή ἀπόφαση τῆς διατηρήσεως τοῦ status quo τῆς Ἁγίας Σοφίας, ὡς μουσειακοῦ χώρου.
Μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἡ Δημοκρατική Τουρκική Κυβέρνηση θά ἀνταποκριθεῖ θετικῶς στό παρόν διατυπούμενο δίκαιο αἴτημα, διατελοῦμε μετ’ εὐχῶν καί τιμῆς.
Ἐντολῇ καί Ἐξουσιοδοτήσει τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος
