ΑΡΙΘΜ. ΠΡΩΤ. 1191
27ῃ Μαρτίου 2001
ΑΡΙΘΜ. ΔΙΕΚΠ. 533
Πρός
Τόν Ἐξοχώτατον
κ. Ἀπόστολον Κακλαμάνην
Πρόεδρον τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων
Ἐνταῦθα.
Ἐξοχώτατε κύριε Πρόεδρε,
Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἐν τῇ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς τῆς 7ης ὑπερμεσοῦντος μηνός Μαρτίου ἐ.ἔ. ἐξετάσασα τό θέμα τῆς μελετωμένης κατοχυρώσεως, ὡς ἀτομικοῦ δικαιώματος, τῆς ἀπαλλαγῆς στρατεύσεως τῶν λεγομένων "ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως", διά τῆς εἰσαγωγῆς σχετικῆς διατάξεως εἰς τό Σύνταγμα προβλεπούσης τήν ἀπαλλαγήν στρατεύσεως διά πάντας τούς ἐπικαλουμένους λόγους συνειδήσεως, ἔκρινε σκόπιμον ὅπως θέσῃ ὑπ' ὄψει τῆς ὑμετέρας Ἐξοχότητος καί δι' αὐτῆς πρός τά Ἐντιμότατα Μέλη τόσον τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀναθεωρήσεως τοῦ Συντάγματος ὅσον καί ἁπάσης τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων τά ὑπάρχοντα νομολογιακά κυρίως δεδομένα (καί ἰδίᾳ τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων), τά ὁποῖα θεμελιώνουν ὁριστικῶς καί ἀμετακλήτως, ὅτι τοιοῦτον ἀτομικόν δικαίωμα δέν ὑπάρχει, δέν ἀναγνωρίζεται καί οὐδαμοῦ κατοχυροῦται. Οὔτε ἀπό διάταξιν διεθνοῦς τινός συμβάσεως, οὔτε ἀπό διάταξιν ἐσωτερικοῦ δικαίου, οὔτε καί ἔχει ἀναγνωρισθῆ ὡς τοιοῦτον ὑπό ἀποφάσεώς τινος εἴτε τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου, εἴτε τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ἀντιθέτως τά ἐν λόγῳ εὐρωπαϊκά δικαιοδοτικά ὄργανα ἔχουν νομολογήσει κατ' ἐπανάληψιν ὅτι :
α) Ἀτομικόν δικαίωμα τῶν λεγομένων "ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως" νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν στράτευσιν δέν ὑπάρχει, δέν ἀναγνωρίζεται καί εἰς οὐδεμίαν περίπτωσιν κατοχυροῦται.
β) Τά εὐρωπαϊκά κράτη δικαιοῦνται νά μήν θεσπίσουν καί νά μήν ἀναγνωρίσουν τοιοῦτον δικαίωμα.
γ) Τά Εὐρωπαϊκά Κράτη ἔχουν τήν δυνατότητα νά θεσπίσουν ποινάς διά τούς ἀρνουμένους νά στρατευθοῦν.
δ) Τυχόν ἀναγνώρισις τοιούτου δικαιώματος θά συνεπήγετο παραβίασιν τῆς ἀρχῆς τῆς ἰσότητος, διότι θά ἀνεγνώριζε ἕν προνόμιον ὑπέρ μιᾶς τάξεως πολιτῶν εἰς βάρος ἄλλης. Παραθέτομεν ἐν συνεχείᾳ τάς ἐν προκειμένῳ ἀποφάσεις τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς καί τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά τά κρίσιμα αὐτῶν ἀποσπάσματα εἰς τήν ἑλληνικήν καί εἰς τό πρωτότυπον καί εἴμεθα πάντοτε εἰς τήν διάθεσίν σας διά τήν χορήγησιν τοῦ συνόλου τῶν κειμένων τῶν ἐν λόγῳ ἀποφάσεων εἰς τό πρωτότυπον :
1. Ἀπόφασις Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ε.Ε.Α.Δ.) Νο 10640/83 τῆς 9.5.1984, DECISSIONS ET RAPPOΡTS (DR) τόμ. 38 σελ. 219 ἐπικυρώνει καταδίκην Ἑλβετοῦ ἀντιρρησίου ἀποφαινομένη, ὅτι δικαίωμα τῶν "ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως" νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν στράτευσιν δέν ὑπάρχει, τά δέ Εὐρωπαϊκά Κράτη δέν ὑποχρεοῦνται νά τό ἀναγνωρίσουν (“il en resulte que la Conventionn n’ accorde pas aux objecteurs de conscience le droit d’ etre exemptes du service militaire, mais laisse a chaque etat contractant le soin de decider, si il vaut ou non reconnaitre un tel droit. Des lors ni la peine prononcee contre le requerant pour refus du service ni le fait que la condamnation penale n’ a pas ete assortie de surcis ne peuvent constituer une violation de l’ article 9 de la Convention”), ἀποφαινομένη περαιτέρω - ὡς διαπιστώνετε - ὅτι ἡ καταδίκη καί ἡ ποινή ἡ ὁποία ἐπεβλήθη εἰς τόν ἀντιρρησίαν δι' ἄρνησιν στρατεύσεως δέν παραβιάζει τήν Εὐρωπαϊκήν Σύμβασιν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, οὐδέ παραβιάζει τήν ἐν λόγῳ Σύμβασιν τό ὅτι ἡ ποινή δέν τοῦ ἐπεβλήθη μέ ἀναστολήν ἐκτελέσεως.
2. Τά ἴδια ἀκριβῶς δέχεται καί ἡ ἀπόφασις τῆς Ε.Ε.Α.Δ. Νο 10410/83 τῆς 11.10.1984 (DR 40 σελ. 203 επ.) καί ἐπί πλέον ἀποφαίνεται, ὅτι ἄν μόνον ὁρισμένοι πολίται ἐξαιρεθοῦν ἀπό τήν στράτευσιν χωρίς σοβαρόν λόγον, θά ἐτίθετο θέμα διακρίσεως ἔναντι τῶν λοιπῶν συμπολιτῶν των (“ci certains cioyens etaient exemtes sans motif valable, il se poserait une question de discrimination a l' encontre de leurs concitoyens”).
3. Ὡσαύτως τά ἴδια δέχεται καί ἡ ἀπόφασις τῆς Ε.Ε.Α.Δ. Νο 7675/76 (DR 9 σελ. 117), ἤτοι ὅτι τό ἄρθρον 9 τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συμβάσεως Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων δέν ἐπιβάλει εἰς τά Εὐρωπαϊκά Κράτη, τήν ὑποχρέωσιν νά ἀναγνωρίσουν τούς ἀντιρρησίας συνειδήσεως (“elle a constate que l' article 9 de la Convention ....... n' impose aux etats l' obligation de reconnaitre les objecteurs de conscience”).
4. Ἐπίσης ἡ ἀπό 2.4.73 ἀπόφασις τῆς Ε.Ε.Α.Δ. (εἰς RECEUIL DES DECISIONS 43 σελ. 161) ἀναφέρει, ὅτι τό ἄρθρον 9 τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συμβάσεως Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, ὡς ἔχει κατοχυρωθῆ ὑπό τοῦ ἄρθρου 4(3) (b), δέν ἐπιβάλλει εἰς κάποιον Κράτος τήν ὑποχρέωσιν νά ἀναγνωρίσῃ τούς ἀντιρρησίας συνειδήσεως, πράγμα τό ὁποῖον συνεπάγεται, ὅτι τά ἄρθρα αὐτά δέν ἐμποδίζουν κάποιον Κράτος (μή ἀναγνωρίζον τούς ἀντιρρησίας συνειδήσεως), ἀπό τοῦ νά τιμωρῇ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀρνοῦνται τήν στρατιωτικήν ὑπηρεσίαν ("Art. 9 as qualified by article 4(3) (β), of the Convention does not impose on a state the obligation to recognise concientious objectors ............ it follows that these articles do not prevent a state which has not recognised concientious objectors from punishing those who refuse to do military service").
5. Ὡσαύτως ἡ ἀπόφασις Νο 2299/64 τῆς Ἐπιτροπῆς Ὑπουργῶν τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης λειτουργούσης ὡς δικαστήριον κατά παραπομπήν ἐκ τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων (ANNUAIRE DE LA CONVENTION DES DROIΤS DE L' HOMME, 10 σελ. 628) ἀπορρίπτει προσφυγήν ἀντιρρησίου συνειδήσεως καί ἀποφαίνεται, ὅτι οὕτω δέν παραβιάζεται ἡ Εὐρωπαϊκή Σύμβασις Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων ("La Commission adopta le 12.12.66 son rapport dans lequel elle formule l' avis, qu' il n' y a eu violation de la Convention ............... le 29.6.67 le Comite des Ministres a constate par sa resolution C67DH que, dans cette affaireil n' y avait pas eu violation de la Convention").
6. Ἀκριβῶς τά ἴδια δέχεται καί ἡ ὁμοία ἀπόφασις Νο 5591/72 (COLLECTION 43 σελ. 161).
7. Τά ἴδια δέχεται καί ἡ ἀπόφασις Νο 7705/76 τῆς Ε.Ε.Α.Δ., ἥτοι ὄχι μόνον δέν ἐπιβάλλεται εἰς τά εὐρωπαϊκά Κράτη νά ἀναγνωρίσουν τήν ἀπαλλάγήν τῶν ἀντιρρησιῶν ἀπό τήν στράτευσιν ἀλλά δικαιοῦνται νά θεσπίσουν καί ποινάς εἰς βάρος τῶν ἀρνουμένων νά ὑπηρετήσουν εἰς τό στράτευμα (D+R σελ. 196). ("Elle n' empeche pas/ ἐννοεῖ ἡ Εὐρωπαϊκή Σύμβασις Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων/ un Etat des prendre des sanctions a l' egard des ceux qui refusent d' executer un tel service / ἐννοεῖ στρατιωτικήν ὑπηρεσίαν/).
8. Τά ἴδια ἀκριβῶς ἔχει δεχθῆ καί ἡ Ἐπιτροπή Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων τοῦ Ο.Η.Ε., ἀπορρίψασα προσφυγήν ἀντιρρησίου συνειδήσεως καί ἀποφανθεῖσα, ὅτι ἀτομικόν δικαίωμα τῶν ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν στράτευσιν δέν ἀναγνωρίζεται ὑπό τῆς Διεθνοῦς Συμβάσεως τοῦ Ο.Η.Ε. περί ἀστικῶν καί πολιτικῶν δικαιωμάτων, ἡ ὁποία ὡς γνωστόν ἐκυρώθη ὑπό τῆς Ἑλλάδος διά τοῦ Ν. 2462/1997 (ἀπόφασις τῆς Ἐπιτροπῆς Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων τοῦ Ο.Η.Ε. Νο 185/84, εἰς DOCUMENT OFFICIEL DE L' ASSEMBLEΕ GENERALE DE L' O.N.U. - QUΑRΑΝΤΙΕΜΕ SESSION, SUPPLEMENT Νο 40 - Α 40/40 παράγραφος 700 - ΑΝΝΕΧΕ ΧΧΙ), ἡ ὁποία ἀναφέρει ἐπί λέξει εἰς τό πρωτότυπον "Le Pacte ne contient aucune sisposition stipulant le droit a l' objection de conscience, ni l' article 18, ni l' article 19 du Pacte eu egard notamment au paragraphe 3-C-ΙΙ de l' article 8 ne peuvent etre interpretes comme impliquant un tel droit". Ἐπισημαίνομεν ἐπ' εὐκαιρίᾳ ὅτι αἱ ἀποφάσεις τῆς ἰδίας Ἐπιτροπῆς Νο 1987/46/10.3.1987 καί 1989/59/8.3.1989 τάς ὁποίας ἐπικαλοῦνται ἑκάστοτε οἱ ἀντιρρησίαι, δέν ἀποτελοῦν ἀποφάσεις ἐκδοθείσας ἐπί ἀτομικῆς προσφυγῆς (καίτοι ἀναφέρονται εἰς τούς ἀντιρρησίας συνειδήσεως), ἀλλ' ἀποτελοῦν ἁπλάς συστάσεις, διά τῶν ὁποίων ἐντέλλεται ὁ Γενικός Γραμματεύς τοῦ Ο.Η.Ε. νά διεξαγάγῃ ἔρευναν ἐπί τοῦ παρόντος θέματος. Περαιτέρω θέτομεν ὑπ' ὄψει ὑμῶν, ὅτι εἰς οὐδέν Κράτος ἡ ἀπαλλαγή τῶν ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως ἀπό τήν στράτευσιν ἐθεσπίσθη ὡς ἀτομικόν δικαίωμα, ἀλλ' ἁπλῶς ὡς μία χαριστική ρύθμισις ὑπέρ αὐτῶν. Παράδειγμα : Ἀκόμη καί εἰς τήν Γερμανίαν, ὅπου ἡ ἀπαλλαγή τῶν ἀντιρρησιῶν ἀπό τήν στράτευσιν περιέχεται εἰς τό ἄρθρον 12 α τοῦ Συντάγματος δέν θεσπίζεται ὡς ἀτομικόν δικαίωμα. Τοῦτο προκύπτει ἐκ τοῦ ὅτι τό Συνταγματικόν Δικαστήριον τῆς χώρας ταύτης ἐθεώρησεν ὡς ἀντισυνταγματικόν τόν νόμον περί ἀπαλλαγῆς τῶν ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως ἀπό τήν στράτευσιν (Ἀπόφασις Συνταγμ. Δικαστηρίου Γερμανίας BVerfGE 48 σελ. 127).
Κατ' ἀκολουθίαν πάντων τῶν ἀνωτέρω (καί πολλῶν ἄλλων ἐξόχως σπουδαίων ἐν προκειμένῳ στοιχείων, τά ὁποῖα ἔχομεν πάντοτε εἰς τήν διάθεσίν σας), φρονοῦμεν, ὅτι ἡ Ἑλλάς δέν θά πρέπει νά ἀποτελέσῃ τήν πρώτην χώραν εἰς τόν κόσμον, ἡ ὁποία θεσπίζει τήν ἀπαλλαγήν τῶν ἀντιρρησιῶν συνειδήσεως ἀπό τήν στράτευσιν διά συνταγματικῆς διατάξεως καί μάλιστα ὡς ἀτομικόν δικαίωμα. Ἄλλωστε τοιαύτη ὑποχρέωσις διά τήν Ἑλλάδα οὐδαμόθεν ἀνακύπτει.
Πιστεύομεν, τέλος, ὅτι τά ὡς ἄνω δεδομένα ὡς προϊόντα ὑπευθύνου καί ἀντικειμενικῆς ἐπιστημονικῆς ἐρεύνης ἡ Ἑλληνική Βουλή δέν θά ἀμφισβητήσῃ ταῦτα, ἐφ' ὅσον τυγχάνουν ἀδιάσειστα καί ὑπερεπαρκῶς θεμελιωμένα.
Ἔχοντες δι' ἐλπίδος ὅτι τό Ἑλληνικόν Κοινοβούλιον θά λάβῃ σοβαρῶς ὑπ' ὄψει τά ὡς ἄνω ἐκτεθέντα ἀδιάσειστα στοιχεῖα ἐπ' ἀγαθῷ τῆς φιλτάτης ἡμῶν Πατρίδος καί ἐπικαλούμενοι ἐπί τήν Ὑμετέραν Ἐξοχότητα πλουσίαν τήν χάριν τοῦ Θεοῦ καί τό ἄπειρον Αὑτοῦ ἔλεος, διατελοῦμεν μετ' εὐχῶν διαπύρων.
