Χρονικό της συμμετοχής των Αρχιμ. Επιφάνιου Οικονόμου,
εκπροσώπου τύπου του Μακαριωτατου Αρχιεπισκόπου Αθηνών & πάσης Ελλάδος κ.κ. Χριστοδούλου
και Αρχιμ. Συμεών Βενετσιάνου, στελέχους του ρ/κου σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος
στο 1ο «φεστιβάλ» ορθοδόξων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης»
Το 1ο «Φεστιβάλ» Ορθοδόξων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης διοργάνωσε το Πατριαρχείου Μόσχας στη Ρωσική πρωτεύουσα από 16 – 18/11/2004. Η εν λόγω εκδήλωση, τελούσε υπό την αιγίδα και ευλογία του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και Πάσης Ρωσίας κ. Αλεξίου και έλαβε χώρα στο εντυπωσιακό Συνεδριακό Κέντρο του νεωστί επανοικοδομηθέντος περικαλλούς Καθεδρικού Ναού του Σωτήρος Χριστού, στο κέντρο της Ρωσικής πρωτεύουσας. Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής ήταν ο Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Μόσχας, Σεβ. Μητροπολίτης Καλούγας και Μπόροβσκ κ. Κλήμης. Στο «Φεστιβάλ» συμμετέσχον εκπρόσωποι 60 Ιερών Μητροπόλεων της Ρωσικής Εκκλησίας, σχετικοί με τα Εκκλησιαστικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καθώς και εκπρόσωποι επτά ξένων Ορθοδόξων Εκκλησιών, ήτοι του Οικουμενικού Πατριαρχείου, του Πατριαρχείου Σερβίας, του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, του Πατριαρχείου Ρουμανίας, της Εκκλησίας της Πολωνίας, της Εκκλησίας της Κύπρου και της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως και του Βατικανού.
Σκοπός του Συνεδρίου ήταν να συνενώσει τους υπευθύνους των Μ.Μ.Ε. της Εκκλησίας της Ρωσίας σε έναν ενιαίο σύλλογο Ορθοδόξων συνεργατών Μ.Μ.Ε., να επισημάνει τα κέρδη ή τις ζημίες από την χρήση υπό της Εκκλησίας των νέων δεδομένων και των τεχνολογιών που αφορούν την ενημέρωση και την πληροφόρηση και να διερευνήσει το αν πρέπει ο μηχανισμός ενημέρωσης της Ρωσικής Εκκλησίας να συνεργάζεται και να χρησιμοποιεί τα κοσμικά Μ.Μ.Ε. προς την επίτευξη των ευγενών σκοπών του.
Κατά την πρώτη ημέρα εργασιών του Συνεδρίου το λόγο έλαβε ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πάσης Ρωσίας κ. Αλέξιος ο οποίος μίλησε για την επανάκτηση, εκ μέρους της Ρωσικής Εκκλησίας, της παλαιάς της αίγλης και δύναμης στοιχεία που την καθιστούν πλέον κομβικό και ουσιαστικό παράγοντα στη ζωή της Ρωσικής κοινωνίας. Το γεγονός αυτό, κατά τον Μακαριώτατο, επιβάλει στην Εκκλησία την προς τα έξω πορεία και συνάντησή της με τον κόσμο, διαδικασία στην οποία τα Μ.Μ.Ε., Εκκλησιαστικά και κοσμικά, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Σκοπός της πληροφορίας, σημείωσε, είναι η διοχέτευση της αλήθειας στο λαό, μιας αλήθειας η οποία υπέφερε κατά την μακρά περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το Κομμουνιστικό καθεστώς, αλλά και η ορθή ενημέρωση για τις δράσεις του Πατριαρχείου και τις πρωτοβουλίες του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Ακολούθησε χαιρετισμός από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Βελιγραδίου & Πάσης Σερβίας κ. Παύλο, ο οποίος περιέγραψε τη νέα μορφή που έχει λάβει παγκοσμίως η πληροφόρηση μέσω της τηλεόρασης και των νέων τεχνολογιών, ενώ επεσήμανε την ευθύνη του Ορθοδόξου δημοσιογράφου να κηρύττει και να διαλαλεί την αλήθεια, η οποία για τον Χριστιανό δεν είναι μια μηχανιστική διαδικασία αλλά τρόπος ζωής.
Ακολούθησαν χαιρετισμοί των:
εκπρόσωπου του Προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμήρ Πούτιν
Υπουργού Πολιτισμού και Επικοινωνίας
Υπουργού Ανάπτυξης του νομού
Εκπροσώπου της Ρωσικής Δούμας
και του Σεβ. Μητροπολίτου κ. Κλήμεντος ο οποίος τόνισε ότι το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στα εξήντα και στα δεκαπέντε χρόνια κυκλοφορίας του επισήμου περιοδικού και της επισήμου εφημερίδος του Πατριαρχείου Μόσχας αντιστοίχως.
Κατά τη δεύτερη ημέρα, οι εκπρόσωποι των ξένων Ορθοδόξων Εκκλησιών επισκεφθήκαμε το Κέντρο εκδόσεων του Πατριαρχείου Μόσχας το οποίο ιδρύθηκε από τον Πατριάρχη Σέργιο το 1944 και στο οποίο μεγαλούργησε ο μακαριστός Μητροπολίτης Πιτιρίμ κατά τη δύσκολη, για την Εκκλησία, περίοδο της Κομμουνιστικής τυραννίας. Ο Διευθυντής του Κέντρου, Πρωθιερεύς Βλαδίμηρος, ξενάγησε τις ξένες αποστολές στους χώρους του κέντρου, όπου εκδίδονται τα επίσημα εκδοτικά όργανα του Πατριαρχείου, αλλά και βιβλία πνευματικού και λειτουργικού περιεχομένου. Κατά την εκεί παρουσία μας, δόθηκε η ευκαιρία για μία διά μακρόν παρουσίαση του εκδοτικού και ιεραποστολικού έργου της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, μεταξύ των εκπροσώπων των ξένων Ορθοδόξων Εκκλησιών, που πραγματοποιήθηκε σε οίκημα που ονομάζεται «Το σπίτι του δημοσιογράφου». Κατά την ενδιαφέρουσα αυτή συνύπαρξη, συζητήθηκε το ενδεχόμενο συνεργασίας των Ορθοδόξων Εκκλησιών σε ζητήματα που αφορούν τον κόσμο της ενημέρωσης και των πληροφοριών, αλλά και της επικοινωνίας προσώπων που ειδικεύονται σε αυτή τη διακονία στις επιμέρους Εκκλησίες. Στη διάρκεια της συζήτησης, μάς δόθηκε η ευκαιρία να επισημάνουμε πως το ζητούμενο στην εποχή μας για την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η κοινή παρουσία στο σύγχρονο κόσμο, ούτως ώστε η φωνή της να γίνει πιο δυνατή, αποτελεσματική και ωφέλιμη για τους ανθρώπους. Για να γίνει, όμως, αυτό χρειάζονται δύο πράγματα:
Α. Η χρήση και η εκμετάλλευση των μέσων και των τεχνολογιών που προσφέρει ο κόσμος της πληροφορίας, χωρίς τις εσωτερικές εκείνες αναστολές που υποδεικνύουν τη περιχαράκωση σε «νόρμες» του παρελθόντος και εκφράζουν έναν αδικαιολόγητο φόβο απέναντι σε κάθε τι νέο και σύγχρονο, φόβο αδικαιολόγητο για το ήθος και το πνεύμα της Ορθοδοξίας.
Β. Η ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών και στον τομέα αυτό η οποία μπορεί να εκφραστεί με τη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου στο χώρο των Εκκλησιαστικών Μ.Μ.Ε. το οποίο να λειτουργεί ελεύθερα, απεξαρτημένο από την ιεραρχική δομή που διέπει τις διορθόδοξες σχέσεις, σύμφωνα με το πρότυπο του «Συνδέσμου», της παγκόσμιας δηλ. Αδελφότητος Ορθοδόξων Νέων, ο οποίος λειτουργεί ανεξάρτητα, αυτοδιοικείται, αναδεικνύει τα μέλη του Διοικητικού του Συμβουλίου, χωρίς να κηδεμονεύεται από οποιαδήποτε Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ μετακινεί τις εργασίες του από τόπο σε τόπο, στα πλαίσια και υπό την ευλογία της Εκκλησίας που τον φιλοξενεί κάθε φορά.
Η εισήγησή μας αυτή έγινε από όλους αποδεκτή και οι οργανωτές δεσμεύτηκαν να την συμπεριλάβουν στα συμπεράσματα του Συνεδρίου τα οποία θα μας κοινοποιηθούν εν καιρώ.
Την τρίτη και τελευταία ημέρα του «Φεστιβάλ» κεντρικός ομιλητής στο Συνεδριακό Κέντρο του Καθεδρικού Ναού του Σωτήρος Χριστού, ήταν ο Σεβ. Μητροπολίτης Σμολένσκ κ. Κύριλλος, υπεύθυνος εξωτερικών υποθέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Ο ομιλητής τόνισε την ανάγκη συνένωσης των ασχολουμένων με τα Εκκλησιαστικά Μ.Μ.Ε. στην επικράτεια της Ρωσικής Εκκλησίας, οι οποίοι, με τη σειρά τους, οφείλουν να συνενώσουν την εκκλησιαστική ζωή με τη ζωή της κοινωνίας. Επεσήμανε την ανάγκη το έργο των Εκκλ/κών δημοσιογράφων να αποσκοπεί όπου και αυτή η Εκκλησία, στη σωτηρία των ανθρώπων. Κι επειδή η σωτηρία είναι μια υπόθεση που ξεκινά από αυτή τη ζωή, τα μηνύματα που εκπέμπει η Εκκλησιαστική δράση πρέπει ν’ αγκαλιάζουν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αλλά για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει ο λόγος να είναι προσιτός και κατανοητός. Όταν περιορίζεται σε παλαιά στερεότυπα δε γίνεται αντιληπτός. Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος στηλίτευσε τη δράση Ορθοδόξων Μ.Μ.Ε. που ασκούν αντιδραστική πολιτική απέναντι στη διοικούσα Εκκλησία και προκαλούν εσωτερικά προβλήματα και στίγματα στη ζωή της. Η διαφοροποίηση των απόψεων, τόνισε, είναι επιτρεπτή, όταν δεν αποσκοπεί στην καταστροφή του Εκκλησιαστικού έργου. Τελειώνοντας την εισήγησή του ο Σεβ. Σμολένσκ θύμισε τον αγώνα που έκανε η Ρωσική Εκκλησία από το 1991 και εντεύθεν να προσεγγίσει τα κοσμικά Μ.Μ.Ε. τα οποία δεν έδειχναν τότε κανένα ενδιαφέρον γι’ αυτήν. Χρειάστηκε κόπος και προσπάθεια 10 ετών για να ερεθιστεί το ενδιαφέρον του κοσμικού Τύπου για τα Εκκλησιαστικά πράγματα, σε σημείο πλέον τέτοιο ώστε να μην υπάρχει Εκκλησιαστική εκδήλωση και πρωτοβουλία που να μην καλύπτεται από τα Ρωσικά Μ.Μ.Ε.
Οι εργασίες της τρίτης ημέρας του Συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με την ανάγνωση των επισήμων μηνυμάτων των Προκαθημένων των ξένων Ορθοδόξων Εκκλησιών εκ μέρους των ορισθέντων εκπροσώπων τους. Στο σημείο αυτό μας δόθηκε η ευκαιρία ν’ απευθυνθούμε στους συνέδρους και να προβούμε σε σύντομη παρουσίαση των τεσσάρων κλάδων των Μ.Μ.Ε. της Εκκλησίας της Ελλάδος, ήτοι του κλάδου εκδόσεων, ραδιοφωνίας, internet και τηλεοράσεως, τα οποία υπάγονται στην ΕΜΥΕΕ και λειτουργούν υπό την αιγίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Επισήμως το 1ο «Φεστιβάλ» Ορθοδόξων Μ.Μ.Ε. του Πατριαρχείου Μόσχας έληξε με την ευχαριστήρια ακολουθία που τελέστηκε στον περικαλλή Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εντός του Κρεμλίνου, όπου φυλάσσονται Ιερά Λείψανα Πατριαρχών και Αυτοκρατόρων, χοροστατούντος του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας και Πάσης Ρωσίας κ. Αλεξίου. Αποχαιρετώντας τους συνέδρους, ο Μακαριώτατος κ. Αλέξιος ευχήθηκε καλή καρποφορία στο έργο όσων διακονούν στο χώρο των Εκκλ/κών Μ.Μ.Ε., ζήτησε να γίνουν πράξη τα όσα ωφέλημα ειπώθηκαν και επισημάνθηκαν στη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου και ευχαρίστησε τους εκπροσώπους των επιμέρους Ορθοδόξων Εκκλησιών για την συμμετοχή τους. Ιδιαιτέρως εμνήσθη της επισήμου, ειρηνικής επισκέψεως του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών & Πάσης Ελλάδος κ. Χριστοδούλου στο Πατριαρχείο Μόσχας, προ ολίγων μόλις ετών, έκανε δε λόγο για τις άριστες εντυπώσεις που άφησε σε κλήρο και λαό η παρουσία του, ιδιαιτέρως δε στους νέους με τους οποίους ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας είχε ιδιαίτερη συνάντηση.
