Πρός
Τόν Εὐαγῆ Ἱερόν Κλῆρον καί τόν φιλόθεον Λαόν,
ἅπαν τό πλήρωμα τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Εὑρισκόμενοι κατά τήν εὔσημον ταύτην ἡμέραν, ἐν ᾗ, μετ' οὐ πολύ εἰσελευσόμεθα, θείᾳ Χάριτι καί Φιλανθρωπίᾳ εἰς τό δισχιλιοστόν σωτήριον ἔτος ἀπό τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐπιφανείας τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ κόσμῳ, ἐφ' ὅσον «ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐστίν εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου» (Κολ. α' 15), βιοῦμεν τό δωρηθέν εἰς ἡμᾶς τοῦτο γεγονός, «εὐχαριστοῦντες τῷ Θεῷ καί Πατρί» (Κολ. α' 12), ἐν μετανοίᾳ, «ἐλπίζοντες ἐπί Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστίν Σωτήρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα δέ πιστῶν» (Α' Τιμ. δ' 10).
1. Εὐχαριστία.
«Εὐχαριστοῦμεν τῷ Θεῷ καί Πατρί,τῷ ἱκανώσαντι ἡμᾶς εἰς τήν μερίδα τοῦ κλήρου τῶν ἁγίωνἐν τῷ φωτί, ὅς ἐρρύσατο ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους
καί μετέστησεν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ,ἐν ᾧ ἔχομεν τήν ἀπολύτρωσιν, τήν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν.»
(Κολ. α' 12 - 14)
Κατά πρῶτον λόγον, δοξολογίαν καί εὐχαριστίαν ἀναπέμπομεν ὀφειλετικῶς εἰς τήν Ζωαρχικήν, τήν Ὑπερούσιον καί Ὑπεράγαθον Παναγίαν Τριάδα, εἰς τόν Πατέρα καί τόν Υἱόν καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἐκ τῆς Ὁποίας ἐλάβομεν τό εἶναι καί τό εὖ εἶναι, ὡς δωρεάν ἐν Χάριτι Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Κυρίου καί Σωτῆρος ἡμῶν, ὅτι «ἔκτισεν ἡμᾶς καί ἤγαγεν εἰς τήν ζωήν ταύτην» ἐκ τοῦ μή ὄντος, «ὑποδείξας ἡμῖν ὁδούς εἰς σωτηρίαν καί χαρισάμενος οὐρανίων μυστηρίων ἀποκάλυψιν».
Εὐχαριστοῦμεν, διότι μᾶς παρέσχε τό εἶναι, μᾶς παρέχει τό εὖ εἶναι ὡς ἐχέγγυον τοῦ ἀεί εἶναι, κατά τόν Ἅγιον Μάξιμον τόν Θεοφόρον, διότι μᾶς ἐχάρισε τήν θείαν υἱοθεσίαν διά τῆς πίστεως μας εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν (Ἰωάν. α' 12) καί ἐνῷ εἴμεθα νεκροί ἕνεκα τῶν παραπτωμάτων, μᾶς ἔδωσε ἐκ νέου τήν ζωήν διά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί μᾶς ἀνέστησε καί μᾶς ἐδόξασε μέ τήν ἐν οὐρανοῖς καθέδρα μας. (Ἐφεσ. β' 5 - 6).
Κι ἀκόμη διότι ὁ Ἐλεήμων καί Φιλάνθρωπος Κύριος διά τῆς ἑκουσίας πίστεως μας εἰς τόν Ἰησοῦν Χριστόν μᾶς παρέσχεν πάντα «τά πρός ζωήν καί εὐσέβειαν» (Β' Πέτρου α' 3).
Διό καί κατά δεύτερον λόγον εὐχαριστοῦντες δοξάζομεν ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδίᾳ τόν ἐπιφανέντα Θεόν ἡμῶν, Τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ὅν ἀπέστειλεν ὁ Θεός Πατήρ «Σωτῆρα καί Λυτρωτήν καί Εὐεργέτην, Εὐλογοῦντα καί Ἁγιάζοντα ἡμᾶς» καί κηρύσσομεν τό «μέγα τῆς εὐσεβείας μυστήριον», ὅτι «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ» (Α' Τιμ. γ' 15).
Ἡ Ἐκκλησία ἐπαναλαμβάνει μετ' ἐμφἀσεως καί κηρύττει : «Ἐπεφάνη γάρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, παιδεύουσα ἡμᾶς, ἵνα ἀρνησάμενοι τήν ἀσέβειαν καί τάς κοσμικάς ἐπιθυμίας σωφρόνως καί δικαίως καί εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι» (Τιτ. β' 11 - 12).
Ὑπέρ τούτων ἁπάντων χάριν ἔχομεν καί ἐν εὐγνωμοσύνῃ αἰωνίῳ δοξάζομεν τό Πάντιμον καί Μεγαλοπρεπές Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
«Ὁμολογοῦμεν τήν Χάριν, κηρύττομεν τόν Ἔλεον, οὐ κρύπτομεν τήν Εὐεργεσίαν.»
2. Μετάνοια.
«Ἕν δέ τοῦτο μή λανθανέτω ὑμᾶς, ἀγαπητοί,ὅτι μία ἡμέρα παρά Κυρίου ὡς χίλια ἔτη, καί χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία.Οὐ βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας ...,ἀλλά μακροθυμεῖ εἰς ἡμᾶς, μή βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι,ἀλλά πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῆσαι»
(Β' Πέτρ. 3, 8 - 9).
Κηρύσσοντες τήν ἄφατον ταύτην φιλανθρωπίαν καί εὐεργεσίαν, καλοῦμεν ἅπαντας εἰς μετάνοιαν.
Αὐτή αὕτη ἡ ἐνσυνείδητος καί εὐσυνείδητος μετάνοια τοῦ πιστοῦ ἀποτελεῖ δῶρον τῆς θείας χρηστότητος, εὐκαιρίαν ἀνασυγκροτήσεως τῆς ὑπάρξεως ἡμῶν, ἐπανάκαμψιν εἰς τήν κατά Θεόν χάριν καί ζωήν. Ἡ μετάνοια καταυγάζει τόν νοῦν τοῦ ἀνθρώπου καί φωτίζει τήν ὕπαρξιν αὐτοῦ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας καί εἰς διά βίου καί ἔργων, δι' ὕμνων καί σιωπῆς δοξολογίαν τοῦ Θεοῦ. Διά τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας καί τῆς ἐξομολογήσεως πραγματοῦται εἰς τήν ζωήν τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἄχραντος καθαρότης καί ἡ παντός ἄγους ἐλευθέρα ἁγιότης. Ἡ μετάνοια συμβάλλει εἰς τήν ἐν ἡμῖν ἐνοίκησιν τῆς Θείας Τριάδος, καθ' ὅσον ὁ Θεός «ἐνοικεῖ ἐν τῇ καθαρῶς ἐχούσῃ ψυχῇ» καί «καθ' ὅσον ἐπιτηδείως ἔχει δεκτικῶς ὁ ἄνθρωπος» (Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος).
Τό διαχρονικόν μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας ὑπῆρξε πάντοτε ἡ πρός μετάνοιαν πρόσκλησις, δι' ἧς «γεωργεῖται βοτάνη εὔθετος» καί «εὐλογία ἀπό τοῦ Θεοῦ» (Ἑβρ. 6, 7). Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἤρχισε τήν διδασκαλίαν του, προσκαλῶν τόν κόσμον εἰς μετάνοιαν. «Ἀπό τότε ἤρξατο κηρύσσειν καί λέγειν· μετανοεῖτε· ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 4, 17). Τήν ἀμετάπτωτον καί ἀγαθοπρεπῆ ταύτην κλῆσιν ἐπαναλαμβάνει σταθερῶς καί μετ' ἐμφάσεως ἡ Ἐκκλησία καθ' ὅλον τόν ροῦν τῆς ἱστορίας. Καί σήμερον ὑπερβαλλόντως, ἡ κρισιμότης τῶν καιρῶν ἐπιβάλλει, ὅπως οἱ πάντες ὑπερνικήσωμεν τόν ἴδιον ἡμῶν ἑαυτόν καί κινηθῶμεν, διά τῆς ἀλλαγῆς νοοτροπίας καί διαγωγῆς, πρός τήν θείαν ζωήν, καθιστάμενοι σύμμορφοι «τῷ σώματι τῆς δόξης» τοῦ Χριστοῦ (Φιλιπ. 3, 21). Ἡ «πρός τό ἐξαλειφθῆναι ἡμῶν τάς ἁμαρτίας» (Πραξ. 3, 19) προσπάθεια καί ἡ πρός μετουσίαν Θεοῦ ἐλευθέρα κίνησις ἡμῶν, συνοδεύονται πάντοτε καί συνεπικουροῦνται ὑπό τῆς θείας συγκαταβάσεως. Ἡ λόγῳ καί ἔργῳ τήν μετάνοιαν βιοῦσα ἀνθρωπίνη ὑπόστασις καθίσταται δοχεῖον τῆς θείας ἀγάπης καί τοῦ πλούτου τῆς χάριτος. Οἰκειοῦται τήν θείαν ζωήν καί διαποτίζεται ὑπό τῆς ὑπερεχούσης πάντα νοῦν εἰρήνης τοῦ Θεοῦ (Φιλιπ. 4, 17).
3. Ἐκκλησία.
«Προσεληλύθατε Σιών ὄρει καί πόλει Θεοῦ ζῶντος,Ἱερουσαλήμ ἐπουρανίῳ καί μυριάσιν Ἀγγέλων,πανηγύρει καί Ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκωνἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραμμένων.»
(Ἑβρ. ιβ' 22)
Ἐντεταγμένοι εἰς τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας «ζῶμεν ἐν Χριστῷ» (Γαλ. β' 20) καί «περιπατοῦμεν ἀξίως τῆς κλήσεως, ἧς ἐκλήθημεν» (Ἐφεσ. δ'1).
Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὡς ἱερός, θεῖος καί ἀνθρώπινος ὀργανισμός καθ' ὅλην τήν ἐπίγειον, ἐπί 2000 ἔτη, ἱστορικήν Αὑτῆς πορείαν οὐδέποτε παρεβίασε ἐνσυνειδήτως τόν εὐαγγελικόν θεῖον νόμον τῆς πρός πάντας ἀγάπης καί δή καί πρός τούς ἀδυνάτους καί ἀλλοφύλους καί ἀλλοθρήσκους, ἐπιδείξασα πρός τόν «ἕτερον» διαγωγήν ὁμοίαν τῆς πρός τόν «ἴδιον». Ἀντιθέτως μάλιστα, ὑπῆρξε διά μέσου τῶν 20 αἰώνων θῦμα διωγμῶν, καταπιέσεων, διακρίσεων καί ἀδικιῶν ἀπό μέρους ἰδεολογιῶν, ἐγκοσμίων δυνάμεων, ἐθνῶν, θρησκειῶν καί φυλῶν καί ὑπέμεινε καί ὑπομένει ταῦτα μέ καρτερίαν καί ἐλπίδα, ὅτι «οὐκ ἄξια τά παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ καί πρός τήν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς» (Ρωμ. 8, 18). Ἐν τούτοις οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ὡς ἄνθρωποι «σάρκα φοροῦντες καί τόν κόσμον οἰκοῦντες» εἴμεθα ἁμαρτωλοί καί χρῄζομεν μετανοίας.
Διά τῆς μετανοίας ἡμῶν μετέχομεν οὐσιωδῶς εἰς τήν «καινήν κτίσιν» τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ χριστιανική μετάνοια δεν συνιστᾶ "ψυχοθεραπείαν", ὑποκειμενικήν, συναισθηματικήν καί συγκινησιακήν κατάστασιν καί ἔξαρσιν, ἀλλ' ἐκκλησιαστικόν τρόπον ὑπάρξεως. Διά νά γευθῶμεν τήν ἁγίαν μετάνοιαν εἶναι ἀναγκαῖον νά εἴμεθα Χριστιανοί, νά ζῶμεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί ὅλη ἡ ὕπαρξις ἡμῶν νά διαποτίζεται ἀπό τήν εὐλογημένην χριστιανικήν διδασκαλίαν καί εὐσέβειαν. Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν ἀποτελεῖ κοινόν σωματεῖον ἤ ἁπλῆν συνάθροισιν ἀνθρώπων ἐμφορουμένων μέ τάς αὐτάς ἰδεολογικάς πεποιθήσεις ἤ ρυθμιζόντων τήν συμπεριφοράν αὐτῶν μέ τά αὐτά ἠθικά παραγγέλματα. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό ἡγιασμένον κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ. Εἶναι τόπος συναντήσεως τοῦ Θεοῦ. Δι' αὐτῆς ἀποκαλύπτεται εἰς τόν κόσμον «ἡ πολυποίκιλος σοφία τοῦ Θεοῦ» (Ἐφ. 3, 10 - 11) καί δι' αὐτῆς τά ἔθνη πάντα καθίστανται «συγκληρονόμα καί σύσσωμα καί συμμέτοχα τῆς ἐπαγγελίας» τοῦ Χριστοῦ, «διά τοῦ Εὐαγγελίου» (Ἐφεσ. 3, 6).
Εἰς τήν ὅλην ἱστορίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τό γεγονός τῆς ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας διακρίνεται ὡς ὑψίστη δωρεά τοῦ Θεοῦ, μοναδικῆς σημασίας διά τήν ζωήν τοῦ ἀνθρώπου καί τήν πορείαν τοῦ κόσμου. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἐν τῷ ὁποίῳ «κατοικεῖ πᾶν τό πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς» (Κολ. 2, 9). Ἡ πρός ἡμᾶς μεγαλυτέρα ὄντως εὐεργεσία καί συγκατάβασις τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅτι ἠξιώθημεν νά γεννηθῶμεν εἰς τήν Ἁγίαν Αὑτοῦ Ἐκκλησίαν. Εἰς τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καταλύεται ἡ φθορά καί ἡ κτιστή φύσις ἡμῶν ὑψοῦται εἰς τήν ἄκτιστον θείαν ζωήν. Εἰς τήν Ἐκκλησίαν νικῶνται ὅλαι ἐκεῖναι αἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ καί τῆς ἀνομίας, αἱ ὁποῖαι συνθλίβουν τό ἀνθρώπινον πρόσωπον, καί ὁ πιστός καθίσταται κοινωνός τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ, ἱκανός νά ὑψωθῇ διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἰδικῆς του ἐλευθερίας εἰς ἄλλην ποιότητα ὑπάρξεως, εἰς τήν καινήν ζωήν τῆς Θείας μεθέξεως. Εἶναι σημαντικόν νά συνειδητοποιήσωμεν, ὅτι εἰς τήν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν πραγματοῦται ἡ κατάλυσις τῆς δυναστείας τοῦ θανάτου καί ἡ μεταμόρφωσις τοῦ κόσμου. Διά τῆς Ἐκκλησίας «γέγονεν ἄλλη γέννησις, βίος ἕτερος, ἄλλο ζωῆς εἶδος, αὐτῆς τῆς φύσεως ἡμῶν μεταστοιχείωσις» (Γρηγόριος Νύσσης).
Τῷ ὑποδείγματι τοῦ Κυρίου στοιχοῦσα ἡ ἐν τῷ κόσμῳ στρατευομένη Ἐκκλησία κατά τήν δισχιλιετῆ ἱστορικήν πορείαν Αὑτῆς, δέν ἠδυνήθη πάντοτε νά ὑπερβῇ τάς τριβάς τοῦ κόσμου, ἀλλά πάντοτε ἐκάλει τούς πιστούς νά προσέλθουν εἰς τήν τράπεζαν τοῦ Κυρίου καί νά μετάσχουν τῆς ἐν αὐτῇ προσφερομένης πνευματικῆς τροφῆς διά νά ὑπερβοῦν τάς ποικίλας συγχύσεις τοῦ παρόντος αἰῶνος καί νά βιώσουν κατά προθεωρίαν τήν ἐμπειρίαν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος εἰς τήν λειτουργικήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ δισυπόστατος οὗτος ἀγών τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν πιστῶν προσδιορίζει τό περιεχόμενον τῆς κατά Χριστόν ζωῆς ἐν χρόνῳ, ἀλλά καί ὁδηγεῖ εἰς τήν αἰωνιότητα τῶν πνευματικῶν ἀγαθῶν. Ἀποστολή λοιπόν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν ἀνατολήν τῆς τρίτης χιλιετίας εἶναι νά ἀπελευθερώσῃ τόν σύγχρονον ἄνθρωπον ἀπό τάς πνευματικάς συγχύσεις καί τάς ἰδεολογικάς ἀγκυλώσεις τῶν νεωτέρων χρόνων καί νά διαφυλάξῃ ἀνοικτήν τήν ὁδόν τῆς κοινωνίας αὐτοῦ πρός τόν Θεό, ἡ ὁποία ἐγγυᾶται καί τήν ὀρθήν ἀξιολόγησιν τῆς σχέσεως αὐτῆς πρός τόν κόσμον.
Ἐπί 2.000 ἔτη, ἡ Ἐκκλησία ζῶσα καί δρῶσα ἐν τῷ κόσμῳ διά τῆς ἀναγεννητικῆς ἁγιαστικῆς καί φωτιστικῆς Θείας Χάριτος «ἐγέννησεν εἰς Χριστόν καί διά τοῦ Εὐαγγελίου» (Α' Κοριθν. δ' 15) τόν «πολύν ὄχλον τῶν σωζομένων, ὅν ἀριθμῆσαι αὐτόν οὐδείς δύναται ἐκ παντός ἔθνους καί φυλῶν καί λαῶν καί γλωσσῶν» (Ἀποκ. ζ' 9). Ἐποδηγέτησε Λαούς. Ἐκαλλιέργησε τά Γράμματα καί τάς Ἐπιστῆμας. Ἐνέπνευσε τάς τέχνας. Ἐξύψωσε τά ἤθη. Ἐστήριξεν μέ ἀγάπην τόν ἄνθρωπον. Ἐκήρυξε τήν ἀλήθειαν. Συνήνωσε τούς ἀνθρώπους εἰς Μίαν Ποίμνην ὑφ' Ἕνα Ποιμένα. Κατήργησεν πᾶσαν ἀφορμήν διακρίσεως. Ἠγωνίσθη διά τήν πνευματικήν ἐλευθερίαν. Τά λάθη καί αἱ πτώσεις τῶν μελῶν αὐτῆς δέν δύνανται νά μειώσουν τήν προσφοράν αὐτῆς, νά σβήσουν τήν λάμψι αὐτῆς, νά ἀφανίσουν αὐτήν.
Ἡ εὐθύνη πάντων ἡμῶν ἔγκειται εἰς τό νά ἀξιοποιήσωμεν, ὡς χρηστοί οἰκονόμοι, τόν ἀδαπάνητον πλοῦτον, τόν ὁποῖον πλουσιοπαρόχως προσφέρει ἡ Ὀρθόδοξος ἡμῶν Ἐκκλησία καί νά γίνωμεν λόγῳ καί ἔργῳ σύμμορφοι τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ (Ρωμ. 8, 29). Ἡ σταθερά πορεία πάντων ἡμῶν πρέπει νά ἀφορᾷ εἰς τήν ἀπόκτησιν τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, ἐν βαθείᾳ πεποιθήσει, ὅτι «ἡμῶν τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καί Σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ὅς μετασχηματίσει τό σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν εἰς τό γενέσθαι αὐτό σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ» (Φιλιπ. 3, 20 - 21).
4. Ἐλπίς.
«Ὁ δέ Θεός τῆς ἐλπίδοςπληρώσαι ἡμᾶς πάσης χαρᾶς καί εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν,εἰς τό περισσεύειν ὑμᾶς ἐν τῇ ἐλπίδιἐν δυνάμει Πνεύματος Ἁγίου.»
(Ρωμ. ιε' 13)
Ἡ ὕπαρξις καί τό μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὕπαρξις καί μήνυμα βεβαίας ἐλπίδος. Τά γεγονότα τά ὁποῖα βιοῦμεν καί ὅ, τι ἐπιφυλάσσει τό μέλλον οὐδόλως δύνανται νά κλονίσουν τήν πίστιν καί τήν ἐν Χριστῷ ἐλπίδα τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἐάν τά γεγονότα τῆς παγκοσμίου καθημερινότητος εἶναι θλιβερά καί μεστά μίσους καί ἐχθρότητος, ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καί τῆς ἱστορίας εἶναι πηγή ζωῆς καί ἀγάπης. Τήν ἀγάπην καί τήν ἐλπίδα βιώνει ἡ Ἐκκλησία εἰς πᾶσαν ἱστορικήν στιγμήν ὡς προοίμιον καί πρόγευσιν τῆς τελείας ἐν Χριστῷ δόξης τοῦ κόσμου. Οἱ πόλεμοι καί αἱ ἀκοαί πολέμων, ἡ ἐξέγερσις ἔθνους ἐπί ἔθνος, οἱ λιμοί καί λοιμοί, αἱ θλίψεις, τά μαρτύρια, ὡς καί πᾶσαι αἱ ὠδῖνες τοῦ κόσμου (Ματθ. 24, 6 κ.ἑ.) ἀντιμετωπίζονται ἐν τῇ ἐσχατολογικῇ προοπτικῇ, «λογίζομαι γάρ, ὅτι οὐκ ἄξια τά παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρός τήν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ὑμᾶς» (Ρωμ. η' 18). «Ἡμῶν γάρ τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει, ἐξ οὗ καί Σωτῆρα ἀπεκδεχόμεθα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ὅς μετασχηματίσει τό σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν εἰς τό γενέσθαι αὐτό σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ» (Φιλιπ. γ' 21). Πράγματι «ἰσχυράν παράκλησιν ἔχομεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καί βεβαίαν» (Ἑβρ. 6 18 -19). Συνεπῶς, παρά τά δεινά τοῦ κόσμου καί τάς θλίψεις τάς ὁποίας ἐπιφυλάσσει ἡ ἀνθρωπίνη σκληρότης καί ἀμετανόητος καρδία (Ρωμ. 2, 5), ἡ διάθεσις τῶν πιστῶν δέν πρέπει νά σκιάζεται ἀπό ταραχήν, ἀπελπισίαν καί φόβον. Ἡ συστροφή τῶν πονηρευομένων καί ἡ θρασύτης τοῦ κακοῦ πρέπει νά ὁδηγοῦν ἡμᾶς εἰς στράτευσιν πρός κατανίκησιν τῆς κακίας καί πρός ἔλεγχον τῶν ἀδικούντων. Ἡ σιωπή ἐδῶ ἰσοδυναμεῖ μέ ἔνοχον ἀνοχήν καί ὑποστηρίζει τάς ἀδικίας. Οἱ Χριστιανοί ὀφείλομεν νά ἀντιστρατευώμεθα πρός τά ὄργανα τῆς ἀδικίας καί νά καταδικάζωμεν τάς πονηρίας μέχρι πλήρους ἐξαλείψεώς των, μέ πίστιν καί ἐλπίδα, ὅτι «οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενί ἡ σωτηρία· οὐδέ γάρ τό ὄνομά ἐστιν ἕτερον ὑπό τόν οὐρανόν δεδομένον ἐν ἀνθρώποις ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πραξ. δ' 12). Ἡ χριστιανική ἐλπίς, τό ἴδιον τοῦτο τοῦ πιστοῦ, ἐρείδεται εἰς τήν διαβεβαίωσιν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ : «Ἰδού ἐγώ μεθ' ὑμῶν εἰμί πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28, 20).
Ταῦτα ἐπί τῇ λήξει τῆς δευτέρας χιλιετίας καί ἐν τῇ αὐγῇ τῆς τρίτης ἀπευθύνομεν, ἀδελφοί καί τέκνα, πρός πάντας ὑμᾶς, ἐξαίροντες τήν ἐν Χριστῷ ἀγήρῳ αἰσιοδοξίαν καί ἐλπίδα, ἥτις διακατέχει πάντοτε τήν συνείδησιν τοῦ πιστοῦ. Ἐάν τά δεινά τοῦ κόσμου φαίνεται, ὅτι συνθλίβουν τήν ὕπαρξιν τοῦ ἀνθρώπου, ὁ πάντοτε ἐρχόμενος Κύριος τῆς ζωῆς καί τῆς ἱστορίας καλεῖ πάντας εἰς τήν καινήν ζωήν, τῆς πίστεως, τῆς ἐλπίδος καί τῆς ἀγάπης. Ἡ Ἐκκλησία οὐδέποτε ἔπαυσε νά τονίζῃ τήν ἁγίαν ἐλπίδα καί νά θεωρῇ τήν ἱστορίαν τοῦ κόσμου ὑπό τό πρῖσμα τῶν λόγων τοῦ Κυρίου : «Ἰδού καινά ποιῶ πάντα ... ἐγώ τό Α καί τό Ω, ἡ ἀρχή καί τό τέλος. Ἐγώ τῷ διψῶντι δώσω ἐκ τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος τῆς ζωῆς δωρεάν. Ὁ νικῶν, ἔσται αὐτῷ ταῦτα, καί ἔσομαι αὐτῷ Θεός καί αὐτός ἔσται μοι υἱός» (Ἀποκ. 21, 5 - 7).
+ Ὁ Ἀθηνῶν Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Δ Ο Υ Λ Ο Σ, Πρόεδρος
+ Ὁ Θεσσαλονίκης Παντελεήμων
+ Ὁ Δράμας Διονύσιος
+ Ὁ Παροναξίας Ἀμβρόσιος
+ Ὁ Νέας Σμύρνης Ἀγαθάγγελος
+ Ὁ Πειραιῶς Καλλίνικος
+ Ὁ Περιστερίου Χρυσόστομος
+ Ὁ Κεφαλληνίας Σπυρίδων
+ Ὁ Ζακύνθου Χρυσόστομος
+ Ὁ Ἐλασσῶνος Βασίλειος
+ Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος
+ Ὁ Καστορίας Σεραφείμ
+ Ὁ Σερβίων καί Κοζάνης Ἀμβρόσιος
